Baby Bag

„ერთიანი ეროვნული გამოცდები უნდა გაუქმდეს,“ - შალვა ამონაშვილი

ფსიქოლოგი შალვა ამონაშვილი „იმედის დღეში“ ერთიანი ეროვნული გამოცდებისა და აბიტურიენტების ჭარბი მღელვარების შესახებ საუბრობს:

„ჩემი თაობაც ნერვიულობდა გამოცდების დროს, მაგრამ მღელვარება ისეთი არ იყო, როგორიც ახლაა. დღეს მშობლებიც ერთვებიან ამ მღელვარებაში, საზოგადოება შფოთავს, ამას ჰქვია სახელმწიფო გამოცდები. მაშინ სკოლაში ვაბარებდით. მე მგონია, რომ ერთიანი ეროვნული გამოცდები უნდა გაუქმდეს. მშობელი და მასწავლებელი დაყარაულებულია გამოცდების გამო, სხვა არაფერზე ფიქრობს. მეცხრე, მეათე, მეთერთმეტე, მეთორმეტე კლასები ამითაა ყველა დაკავებული. ამ დროს ბავშვს უნდა ჩამოუყალიბდეს მსოფლმხედველობა, რა არის ქვეყანა, დასვას კითხვები: ვინ ვარ მე, რისთვის გავჩნდი, სად მივდივარ? ფილოსოფიური ცნობიერების გარეშე ახალგაზრდა სკოლიდან არ უნდა წავიდეს. ახლა კი ვუსურვებ ახალგაზრდებს, რომ კარგად ჩააბარონ, მაგრამ ყველაზე მთავარი გამოცდა წერა და მათემატიკა კი არ არის, კაცობის და მოქალაქეობის გამოცდაა.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, ახალი თაობა იმდენად გამორჩეულია, რომ მშობლებს მღელვარების საფუძველი არ აქვთ:

„ჩვენ ისეთი კარგი თაობა მოგვდის, რომ ასეთი შფოთვა არ გვჭირდება. ჩვენი ფიქრი, შფოთვა, დაძაბული ნერვები და ენერგია მიდის ბავშვისკენ. ის რომ გამოცდაზე ზის, შეიძლება, რაღაც დაავიწყდეს. ბავშვს კარგი ენერგია უნდა მიუვიდეს, იმედიანი, საღი, სიყვარულით სავსე. ჩვენ ერთმანეთის ენერგიებს ვიღებთ, ამიტომ მშობლებს ვურჩევ, შვილზე ცუდი არ იფიქრონ. ბავშვები თავისუფლად გაუშვით გამოცდაზე, ლაღად წავიდნენ, გაამხნევეთ. უთხარით, რომ ჩააბარებს, ისიც უთხარით, რომ თუ რაღაც მოხდა მისი მშობლები ხართ და მის გვერდით ხართ.“

„ახალგაზრდამ მოუმზადებლობის შემთხვევაშიც კი, შეიძლება, წარმატებით ჩააბაროს გამოცდა. ისეთი კითხვა შეხვდეს, რომ გაუმართლოს. პედაგოგები ბავშვებს აძლევენ ცოდნას და არ ამხნევებენ ბავშვს. მასწავლებელმა უნდა იამაყოს არა თავისი ძლიერი მოსწავლეებით, არამედ სუსტებით, რომლებიც ძლიერი გახადა. მასწავლებლებს ვურჩევ, რომ როდესაც მოსწავლეს ცოდნას აძლევთ, იქვე იმედიც მიეცით. ამავე დროს პედაგოგმა უნდა გამოავლინოს ძალიან დიდი სიყვარული. არ შეიძლება ბავშვი სკოლიდან გავიდეს განაწყენებული. ეს განაწყენება ცხოვრებაზე გადადის,“ - აცხადებს შალვა ამონაშვილი.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 
წაიკითხეთ სრულად