Baby Bag

ყველაფერი ახალშობილის მოვლის შესახებ

ყველაფერი ახალშობილის მოვლის შესახებ

ახალშობილის მოვლასთან დაკავშირებით  MomsEdu.ge-ს ექიმი-ნეონატოლოგი თინათინ ქურდაძე ესაუბრა. 

მისი თქმით, მშობლები უცილებლად წინასწარ უნდა მოემზადონ ბავშვის დაბადებისთვის. განსაკუთრებით რთულია ე.წ. ადაპტაციის პერიოდი. დედას სჭირდება გარკვეული დრო, რომ მისი ფიზიკური და ფსიქიკური მდგომარეობა ნორმას დაუბრუნდეს.

- როგორ უნდა ეძინოს ახალშობილს?

- ახალშობილები დროის უდიდეს ნაწილს ძილში ატარებენ, ამიტომ მნიშვნელოვანია პატარას ჰქონდეს ცალკე სივრცე ძილისთვის.

გაითვალისიწინეთ, რომ მშობლებისა და ახალშობილის ღამით ერთად ძილი რეკომენდებული არ არის.

ახალშობილს უნდა ეძინოს საკუთარ საწოლში, ნახევრად მყარ მატრასზე. არ ვიყენებთ ბალიშს, ზეწარი უნდა იყოს რეზინის ბოლოებით, რათა კარგად გადაიჭიმოს ლეიბზე და ახალშობილს მოძრაობისას არ შეექმნას დისკომფორტი. ვაძინებთ საძილე ტომრით, საწოლის გარშემო არ უნდა იყოს ე.წ. ,,ბამპერები" (საწოლის შიდა მხარეს დასამაგრებელი რბილი დამცავები). საწოლში პატარას არ უნდა ჰქონდეს ფუმფულა სათამაშოები, რადგან ახალშობილს ძილის დროს ჰაერი უნდა მიეწოდებოდეს თავისუფლად. (SIDS-ის პრევენცია) ოთახში უნდა ვაკონტროლოთ ჰაერის ტემპერატურა, რომელიც უნდა შევინარჩუნოთ 18-20 გრადუსი ცელსიუსის ფარგლებში. ვინარჩუნებთ უფრო მეტად სიგრილეს SIDS-ის თავიდან აცილების მიზნით (Sudden infant death syndrome - ახალშობილის უეცარი სიკვდილი), ასევე, საყურადღებოა ჰაერის ტენიანობა. ყოველივე ამას ვარეგულირებთ სეზონის მიხედვით.

ბავშვის ოთახი თავისუფალი უნდა იყოს ხალიჩების, წიგნებისა და სხვა ალერგენებისგან. ხშირად უნდა მოხდეს ახალშობილის ოთახის განიავება და სველი წესით დალაგება.

- როგორ უნდა ჩავაცვათ ახალშობილს?

- ახალშობილის ორგანოთა სისტემები ჯერ კიდევ არის მომწიფების ფაზაში და არ არის განვითარებული თერმორეგულაცია. შესაბამისად, არსებობს ახალშობილის გადახურების ან გადაციების საფრთხე.

უნდა ვაკონტროლოთ ახალშობილის სხეულის ტემპერატურა, იზომება ანალურად. ახალშობილობის პერიოდში ნორმად ითვლება 36.5 -37,5 ცელსიუს გრადუსამდე. ახალშობილს უნდა ჩავაცვათ ზომიერად, ბუნებრივი ქსოვილის ტანსაცმელი, სეზონის შესაბამისად.

რეკომენდირებულია თუ არა ახალშობილის გასეირნება?

- ახალშობილის გასეირნება შეიძლება და აუცილებელიცაა სამშობიაროდან გაყვანიდან მესამე-მეოთხე დღეს. სასურველია, დილის საათებში (10-11 საათამდე), როდესაც ჰაერი განსაკუთრებით სუფთაა. არ არის შეზღუდული სეირნობის დრო (მხოლოდ ძლიერი ყინვისას) საწყის ეტაპზე ვიწყებთ 30 წუთით და ყოველდღიურად ვზრდით დროს, შესაძლებლობების მიხედვით.

პატარას ვასეირნებთ სპეციალურად მოწყობილ პარკებსა და სკვერებში. ახალშობილის სეირნობა რეკომენდებულია ყველანაირი ამინდის პირობებში, გარდა ქარისა.

- როდის უნდა დავბანოთ ახალშობილი?

- ახალშობილისთვის დაბანა ძალიან სასიამოვნო პროცესია, თუმცა წყალთან პირველი კონტაქტი ზოგისთვის შეიძლება არაკომფორტული იყოს და იტიროს. დაბანა არ არის რეკომენდებული ჭიპლარის მოცილებამდე, ინფიცირების რისკის გამო. ვბანთ ყოველ დღე, ჭამამდე ან ჭამიდან 1 საათის შემდეგ, თბილ წყალში, აბაზანის სახით. კვირაში ერთხელ საბავშვო გელით და შამპუნით (ყოველდღიური მოხმარება აშრობს კანს). არა არის რეკომენდებული სუნიანი და ქაფიანი დასაბანი საშუალებები.

ბანაობისას წყალი უნდა ფარავდეს ახალშობილის ბეჭებს. მშობელს ერთი ხელით უნდა ეჭიროს ბავშვის თავი და მხრები, მეორე ხელით სხეული ჩამობანოს ნაზად.

წყალი არ უნდა იყოს გადადუღებული ან სტერილური. ტემპერატურა უნდა მერყეობდეს 37-38 ცელსიუს გრადუსამდე. აუცილებელია, რომ ნაკლებად გამოვიყენოთ ე.წ. სველი ხელსახოცები, გოგონებს ვბანთ წინიდან უკან მიმართულებით, ბიჭუნებს პირიქით. ჩაბანის ტექნიკა მნიშვნელოვანია ინფექციის განვითარების პრევენციისთვის. უსაფრთხოების მიზნით, საბავშვო აბაზანა უნდა იდგას მყარ ზედაპირზე და ბავშვი არასდროს უნდა დავტოვოთ უყურადღებოდ.

- როგორ უნდა მოვუაროთ ახალშობილის კანს?

ჩვეულებრივ შემთხვევაში ახალშობილის კანს სპეციალური კოსმეტიკური საშუალებები არ სჭირდება. თუ კანი არ არის გამომშრალი, ყოველდღიურად დამატენიანებელი კრემების გამოყენება რეკომენდებული არ არის.

მნიშვნელოვანია, რომ ბანაობის შემდეგ ახალშობილი გავამშრალოთ კარგად, განსაკუთრებით კანის ნაკეცებში. კანის სიწითლის ან დაზიანების შემთხვევაში, არ ვიყენეთ სპირტს და პუდრას. ვიყენებთ მხოლოდ სპეციალურ საცხს, იქნება ეს საფენის ქვეშ თუ კანის ნაკეცები.

- როგორ უნდა მოვუაროთ ახალშობილის ყურს, ცხვირს და თვალებს?

- ყოველი აბაზანის შემდეგ, ახალშობილს ყურები და ცხვირი უნდა გავუმშრალოთ გარედან, სუფთა პირსახოცით. შეგვიძლია აღნიშნული არეები ზედაპირულად გავწმინდოთ სპეციალური, საბავშვო ბამბის ჩხირით.

თვალებუდის არეებს ყოველდღიური დამუშავება არ სჭირდება, უნდა გამშრალდეს ჩვეულებრივ. საჭიროების შემთხვევაში, თუ ატყობთ მცირე გამონადენს/სეკრეტს, ბამბის დისკს ვასველებთ სუფთა, გაგრილებულ-გადადუღებულ წყალში ან ფიზიოლოგიურ ხსნარში და ნაზად, ზედაპირულად ვწმენდთ თვალბუდის არეს, ცხვირის შიდა კუთხიდან - გარეთ მიმართულებით. ახალშობილის საცრემლე არხის დაინფიცირება მარტივად ხდება და დამუშავების ტექნიკას დიდი მნიშნელობა აქვს.

არავითარ შემთხვევაში არ გამოიყენოთ ერთი ბამბის დისკი ორივე თვალზე. თუ თვალის გარშემო ატყობთ სიწითლეს, შეშუპებას, უხვი რაოდენობით გამონადენს და ქუთუთოები დაწებებულია, მიმართავთ პედიატრს/ნეონატოლოგს.

- როგორ უნდა მოვუაროთ ახალშობილის ჭიპლარს?

ახალშობილის ჭიპლარის ტაკვს განსაკუთრებული მოვლა არ სჭირდება. ვიდრე ტაკვი მომჭერშია ან არაა შეხორცებული, არ უნდა მოვაქციოთ პამპერსში, საფენი უნდა შევკრათ ჭიპის ქვემოთ, რათა არ მოხდეს დაინფიცირება. დაბანის დროს, არ არის რეკომენდებული ჭიპის ტაკვის შეხვევა ან რაიმეს დაკვრა, ვამშრალებთ ჩვეულებრივ. არ საჭიროებს ყოველდღიურად დამუშავებას სპეციალური ანტისეპტიკური ხსნარებით. ჭიპლარის ტაკვის გასუფთავების მიზნით უნდა გამოვიყენოთ უალკოჰოლო ხსნარები.

- როდის უნდა მოცილდეს ახალშობილს ჭიპლარი?

ჭიპლარის მუმიფიცირების და მოცილების დრო ინდივიდუალურია. ჩვეულებრივ შემთხვევაში, პროცესი, დაახლოებით, გრძელდება 4 დღიდან 10 დღემდე.  ჭრილობა ხორცდება 4 კვირამდე.

- რა გართულებები შეიძლება მოჰყვეს?

- სანამ ჭრილობა ღიაა, ჭიპლარის ტაკვიდან შეიძლება მოხდეს ინფიცირება და განვითარდეს ადგილობრივი ან სისტემური ინფექციური პროცესი.

- რა საშუალებები შეიძლება გამოვიყენოთ ჭიპლარის სწორად მოვლისთვის?

ახალშობილის ჭიპლარი სპეციალურ მოვლის საშუალებებს არ საჭიროებს. გასუფთავებისთვის შეგვიძლია გამოვიყენოთ ოქტენისეპტის უალკოჰოლო ხსნარი, ანფიზიოლოგიური ხსნარი. აღარაა რეკომენდებული ფერადი ანტისეპტიკური საშუალებების (ბეტადინის ხსნარი ან ბრილიანტის მწვანე), სპირტის (არც 70%-იანი), ქლორჰექსიდინის გამოყენება. დასაშვებია მხოლოდ საჭიროებისას, ექიმის დანიშნულებით.

- რა ნიშნების შემთხვევაში უნდა მივმართოდ პედიატრს?

თუ ჭიპლარის ტაკვის გარშემო ატყობთ სიწითლეს ან სისველეს და სუნიან გამონადენს აუცილებლად უნდა მიმართოთ ნეონატოლოგს/პედიატრს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

ნაწლავური კოლიკა ჩვილებში და მასთან გამკლავების გზები

ნაწლავური კოლიკა ჩვილებში და მასთან გამკლავების გზები

ნაწლავური კოლიკა ჩვილ ბავშვებსა და მათ მშობლებს ხშირად სერიოზულ დისკომფორტს უქმნის. პატარები დღის განმავლობაში ზოგჯერ 3 საათს ან მეტს ტირილში ატარებენ, ღამით ჩაძინება უჭირთ და ხშირად ჭირვეულობენ. კოლიკის სიმპტომები, როგორც წესი, დაბადებიდან 2-3 კვირაში იჩენს თავს. 6-8 კვირის ჩვილებს მდგომარეობა მეტისმეტად უმწვავდებათ, ხოლო 3-4 თვის ასაკიდან კოლიკის სიმპტომები შედარებით მსუბუქდება. კოლიკა დაავადება არ არის. არ არსებობს სპეციფიკური სადიაგნოსტიკო ტესტი, რომლის დახმარებითაც ბავშვს კოლიკის დიაგნოზს უსვამენ. ექიმები და დიეტოლოგები კოლიკის გამომწვევ მიზეზებზე საუბარს თავს არიდებენ, რადგან აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით ზუსტი და უტყუარი პასუხები არ აქვთ.


მედიცინის მუშაკებს კოლიკის გამომწვევ მიზეზებთან დაკავშირებით განსხვავებული მოსაზრებები აქვთ. მათი ნაწილი აღნიშნულ პრობლემას საჭმლის მომნელებელი სისტემის შეფერხებულ მუშაობასთან აკავშირებს. ბავშვების დიდი ნაწილი, რომლებსაც ნაწლავური კოლიკის პრობლემა აქვთ, ტირილისას ფეხებს მაღლა წევს და იქმნება შთაბეჭდილება, რომ საქმე მუცლის მწვავე ტკივილთან გვაქვს. პატარებს, რომლებსაც კოლიკა აწუხებთ, გაზების დაგროვების პრობლემა მართლაც აქვთ, თუმცა ეს შესაძლოა ხანგრძლივი და უწყვეტი ტირილით იყოს გამოწვეული და არა პირიქით. ექიმების ნაწილი კოლიკას ბავშვის ხასიათის ინდივიდუალურ თავისებურებებსა და ნერვული სისტემის პრობლემებთან აკავშირებს. როგორც წესი, კოლიკით დატანჯულ პატარებს მეტისმეტად მგრძნობიარე ბუნება აქვთ და ისინი გარემოს გამაღიზიანებლებზე მწვავედ რეაგირებენ.

ჩვილის ტირილს, შესაძლოა, სხვა უამრავი მიზეზი ჰქონდეს. ბავშვები, რომლებსაც კოლიკა აწუხებთ, ყოველდღიურად ერთსა და იმავე დროს ტირიან. ზოგიერთი ტირილს საღამოს საათებში იწყებს, ზოგი დილით, ზოგი კი ღამით. მშობლები ხშირად თავს დამნაშავედ გრძნობენ და ფიქრობენ, რომ პატარას მშვიდ და მყუდრო ატმოსფეროს ვერ უქმნიან. ისინი თვლიან, რომ ბავშვის უხასიათობასა და ტირილში ბრალი სწორედ მათ მიუძღვით, რაც არასწორია. პატარები, რომლებსაც კოლიკის დიაგნოზს უსვამენ, გაბმით და მწარედ ტირიან. მათ მიმიკებსა და მოძრაობებს კარგად თუ დააკვირდებით, იფიქრებთ, რომ მწვავე ტკივილის შემოტევა აქვთ. მშობლებს ატირებული ჩვილების დამშვიდება უჭირთ, რადგან კოლიკით გაწამებულ პატარებს მოფერება ნაკლებად სიამოვნებთ. ისინი მოფერებაზე მწვავედ რეაგირებენ და უფრო მწარედ ტირიან, რაც მშობლების სასოწარკვეთას ერთიორად ზრდის.

როგორ დავამშვიდოთ ატირებული ჩვილი?

კოლიკის გამომწვევი მიზეზების არცოდნა მის წინააღმდეგ ბრძოლას ართულებს. მედიკამენტოზური მკურნალობა, როგორც წესი, არ ამართლებს. მეტეორიზმის საწინააღმდეგო პრეპარატები, სპაზმოლიტიკები, ფერმენტები და პრობიოტიკები ჩვილ ბავშვებს მდგომარეობას ვერ უმსუბუქებს. კოლიკის სიმპტომების შემსუბუქებას მეძუძური დედები ვერც ჯანსაღი დიეტების დაცვით ახერხებენ. ხელოვნურ კვებაზე მყოფ ჩვილებს მშობლები ფორმულას ხშირად უცვლიან, რადგან თვლიან, რომ პრობლემა საკვებშია და კოლიკას ალერგიული ხასიათი აქვს, თუმცა აღნიშნულ პრობლემასთან გამკლავება არც ამ გზით ხერხდება.

ერთადერთი მეთოდი, რომელიც ჩვილის ნაწლავური კოლიკის წინააღმდეგ ბრძოლაში მეტ-ნაკლები ეფექტურობით გამოირჩევა, ბავშვთან მეტი სიახლოვის დამყარებაა. თუ თქვენი შვილი კოლიკის გამო ხშირად ტირის და გაღიზიანებულია, მასთან მეტი დროის გატარება გმართებთ. აიყვანეთ ჩვილი ხელში, როდესაც ის მშვიდადაა. ხშირად მოეფერეთ და სიმშვიდის საათებში გვერდიდან არ მოიშოროთ. ბავშვს თქვენი სიახლოვე მეტად დაამშვიდებს და ღამის საათებში ჭირვეულობას გადაეჩვევა. პატარებს, რომლებიც დედასთან ახლოს დიდ დროს ატარებენ, ღამით ჩაძინების პრობლემა არ აქვთ და როგორც წესი, ძალიან ღრმად სძინავთ. ბუნებრივია, ჩვილი ბავშვის მშობლებს დღის განმავლობაში უამრავი საქმის გაკეთება უხდებათ და პატარასთან 24 საათიანი სიახლოვე თითქმის შეუძლებელია, თუმცა აუცილებლად ეცადეთ, ჩვილს თქვენი დროის უდიდესი ნაწილი დაუთმოთ. თუ ბავშვის ხელით ტარება გღლით, შეგიძლიათ, მის სატარებლად სპეციალური მოწყობილობები შეიძინოთ და დღის განმავლობაში პატარასთან ერთად თავისუფლად იმოძრაოთ.

პატარას ისეთი გარემო უნდა შეუქმნათ, რომ მან თავი მშვიდად და უსაფრთხოდ იგრძნოს. ჩვილებს ახალ გარემოსთან შეგუება უჭირთ. მათ მუცლად ყოფნის ბედნიერი ხანა რომ მოაგონოთ, ხშირად ჩასვით თბილ აბაზანაში, არწიეთ, ამოძრავეთ (მუცელში ყოფნისას ბავშვები ბევრს მოძრაობენ). ჩვილს ხშირად მოასმენინეთ სასიამოვნო მუსიკა.

ატირებული ჩვილის მშობლებმა სიმშვიდე აუცილებლად უნდა შეინარჩუნონ. თუ გრძნობთ, რომ ბავშვის ტირილის მოსმენა აღარ შეგიძლიათ და საკუთარ ემოციებს ვეღარ აკონტროლებთ, ბავშვი მეუღლეს დაუტოვეთ, თავად კი გაისეირნეთ. უნდა გააცნობიეროთ, რომ ჩვილის პრობლემა თქვენ არ გამოგიწვევიათ და რაც ხდება, თქვენი ბრალი არ არის. საკუთარი თავისადმი მეტი მზრუნველობა გამოიჩინეთ. ბავშვს კოლიკასთან გამკლავებაში ვერ დაეხმარებით, თუ მყარი ფსიქიკა არ გაქვთ. ატირებული ბავშვი ძლიერად არასდროს შეანჯღრიოთ, ეს მისი ჯანმრთელობისა და სიცოცხლისთვის უკიდურესად სახიფათოა. თუ თქვენი შვილის დახმარება გსურთ, პირველ რიგში, საკუთარ თავზე ზრუნვით დაიწყეთ.

როდის უნდა მიმართოთ ექიმს?

ჩვილი ბავშვი დაბადებიდან პირველი 2 თვის მანძილზე რუტინული კვლევებისთვის პედიატრთან მინიმუმ 3-ჯერ მაინც უნდა მიიყვანოთ. შეგიძლიათ, ექიმს თქვენი პრობლემის შესახებ გაესაუბროთ და მისი რჩევები მოისმინოთ. თუ პატარას ხშირი ღებინება აწუხებს და პარალელურად მწარედაც ტირის, სავარაუდოდ მას გასტროეზოფაგური რეფლუქსის დიაგნოზს დაუსვამენ, რაც ანტაციდებით მკურნალობას მარტივად ექვემდებარება. თუ ბავშვი ღია მწვანე შეფერილობის სითხეს ამოაღებინებს, ამასთან მწარედ ტირის, დაუყოვნებლივ მიმართეთ ექიმს, რადგან, შესაძლოა, საქმე სერიოზულ ნაწლავურ პრობლემასთან გქონდეთ.

პატარა, რომელიც წონაში არ იმატებს და უმადობასაც ხშირად უჩივის, ექიმს აუცილებლად უნდა აჩვენოთ, რადგან აღნიშნული სიმპტომები კოლიკასთან კავშირში არ არის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 
წაიკითხეთ სრულად