Baby Bag

ყველაფერი ახალშობილის მოვლის შესახებ

ყველაფერი ახალშობილის მოვლის შესახებ

ახალშობილის მოვლასთან დაკავშირებით  MomsEdu.ge-ს ექიმი-ნეონატოლოგი თინათინ ქურდაძე ესაუბრა. 

მისი თქმით, მშობლები უცილებლად წინასწარ უნდა მოემზადონ ბავშვის დაბადებისთვის. განსაკუთრებით რთულია ე.წ. ადაპტაციის პერიოდი. დედას სჭირდება გარკვეული დრო, რომ მისი ფიზიკური და ფსიქიკური მდგომარეობა ნორმას დაუბრუნდეს.

- როგორ უნდა ეძინოს ახალშობილს?

- ახალშობილები დროის უდიდეს ნაწილს ძილში ატარებენ, ამიტომ მნიშვნელოვანია პატარას ჰქონდეს ცალკე სივრცე ძილისთვის.

გაითვალისიწინეთ, რომ მშობლებისა და ახალშობილის ღამით ერთად ძილი რეკომენდებული არ არის.

ახალშობილს უნდა ეძინოს საკუთარ საწოლში, ნახევრად მყარ მატრასზე. არ ვიყენებთ ბალიშს, ზეწარი უნდა იყოს რეზინის ბოლოებით, რათა კარგად გადაიჭიმოს ლეიბზე და ახალშობილს მოძრაობისას არ შეექმნას დისკომფორტი. ვაძინებთ საძილე ტომრით, საწოლის გარშემო არ უნდა იყოს ე.წ. ,,ბამპერები" (საწოლის შიდა მხარეს დასამაგრებელი რბილი დამცავები). საწოლში პატარას არ უნდა ჰქონდეს ფუმფულა სათამაშოები, რადგან ახალშობილს ძილის დროს ჰაერი უნდა მიეწოდებოდეს თავისუფლად. (SIDS-ის პრევენცია) ოთახში უნდა ვაკონტროლოთ ჰაერის ტემპერატურა, რომელიც უნდა შევინარჩუნოთ 18-20 გრადუსი ცელსიუსის ფარგლებში. ვინარჩუნებთ უფრო მეტად სიგრილეს SIDS-ის თავიდან აცილების მიზნით (Sudden infant death syndrome - ახალშობილის უეცარი სიკვდილი), ასევე, საყურადღებოა ჰაერის ტენიანობა. ყოველივე ამას ვარეგულირებთ სეზონის მიხედვით.

ბავშვის ოთახი თავისუფალი უნდა იყოს ხალიჩების, წიგნებისა და სხვა ალერგენებისგან. ხშირად უნდა მოხდეს ახალშობილის ოთახის განიავება და სველი წესით დალაგება.

- როგორ უნდა ჩავაცვათ ახალშობილს?

- ახალშობილის ორგანოთა სისტემები ჯერ კიდევ არის მომწიფების ფაზაში და არ არის განვითარებული თერმორეგულაცია. შესაბამისად, არსებობს ახალშობილის გადახურების ან გადაციების საფრთხე.

უნდა ვაკონტროლოთ ახალშობილის სხეულის ტემპერატურა, იზომება ანალურად. ახალშობილობის პერიოდში ნორმად ითვლება 36.5 -37,5 ცელსიუს გრადუსამდე. ახალშობილს უნდა ჩავაცვათ ზომიერად, ბუნებრივი ქსოვილის ტანსაცმელი, სეზონის შესაბამისად.

რეკომენდირებულია თუ არა ახალშობილის გასეირნება?

- ახალშობილის გასეირნება შეიძლება და აუცილებელიცაა სამშობიაროდან გაყვანიდან მესამე-მეოთხე დღეს. სასურველია, დილის საათებში (10-11 საათამდე), როდესაც ჰაერი განსაკუთრებით სუფთაა. არ არის შეზღუდული სეირნობის დრო (მხოლოდ ძლიერი ყინვისას) საწყის ეტაპზე ვიწყებთ 30 წუთით და ყოველდღიურად ვზრდით დროს, შესაძლებლობების მიხედვით.

პატარას ვასეირნებთ სპეციალურად მოწყობილ პარკებსა და სკვერებში. ახალშობილის სეირნობა რეკომენდებულია ყველანაირი ამინდის პირობებში, გარდა ქარისა.

- როდის უნდა დავბანოთ ახალშობილი?

- ახალშობილისთვის დაბანა ძალიან სასიამოვნო პროცესია, თუმცა წყალთან პირველი კონტაქტი ზოგისთვის შეიძლება არაკომფორტული იყოს და იტიროს. დაბანა არ არის რეკომენდებული ჭიპლარის მოცილებამდე, ინფიცირების რისკის გამო. ვბანთ ყოველ დღე, ჭამამდე ან ჭამიდან 1 საათის შემდეგ, თბილ წყალში, აბაზანის სახით. კვირაში ერთხელ საბავშვო გელით და შამპუნით (ყოველდღიური მოხმარება აშრობს კანს). არა არის რეკომენდებული სუნიანი და ქაფიანი დასაბანი საშუალებები.

ბანაობისას წყალი უნდა ფარავდეს ახალშობილის ბეჭებს. მშობელს ერთი ხელით უნდა ეჭიროს ბავშვის თავი და მხრები, მეორე ხელით სხეული ჩამობანოს ნაზად.

წყალი არ უნდა იყოს გადადუღებული ან სტერილური. ტემპერატურა უნდა მერყეობდეს 37-38 ცელსიუს გრადუსამდე. აუცილებელია, რომ ნაკლებად გამოვიყენოთ ე.წ. სველი ხელსახოცები, გოგონებს ვბანთ წინიდან უკან მიმართულებით, ბიჭუნებს პირიქით. ჩაბანის ტექნიკა მნიშვნელოვანია ინფექციის განვითარების პრევენციისთვის. უსაფრთხოების მიზნით, საბავშვო აბაზანა უნდა იდგას მყარ ზედაპირზე და ბავშვი არასდროს უნდა დავტოვოთ უყურადღებოდ.

- როგორ უნდა მოვუაროთ ახალშობილის კანს?

ჩვეულებრივ შემთხვევაში ახალშობილის კანს სპეციალური კოსმეტიკური საშუალებები არ სჭირდება. თუ კანი არ არის გამომშრალი, ყოველდღიურად დამატენიანებელი კრემების გამოყენება რეკომენდებული არ არის.

მნიშვნელოვანია, რომ ბანაობის შემდეგ ახალშობილი გავამშრალოთ კარგად, განსაკუთრებით კანის ნაკეცებში. კანის სიწითლის ან დაზიანების შემთხვევაში, არ ვიყენეთ სპირტს და პუდრას. ვიყენებთ მხოლოდ სპეციალურ საცხს, იქნება ეს საფენის ქვეშ თუ კანის ნაკეცები.

- როგორ უნდა მოვუაროთ ახალშობილის ყურს, ცხვირს და თვალებს?

- ყოველი აბაზანის შემდეგ, ახალშობილს ყურები და ცხვირი უნდა გავუმშრალოთ გარედან, სუფთა პირსახოცით. შეგვიძლია აღნიშნული არეები ზედაპირულად გავწმინდოთ სპეციალური, საბავშვო ბამბის ჩხირით.

თვალებუდის არეებს ყოველდღიური დამუშავება არ სჭირდება, უნდა გამშრალდეს ჩვეულებრივ. საჭიროების შემთხვევაში, თუ ატყობთ მცირე გამონადენს/სეკრეტს, ბამბის დისკს ვასველებთ სუფთა, გაგრილებულ-გადადუღებულ წყალში ან ფიზიოლოგიურ ხსნარში და ნაზად, ზედაპირულად ვწმენდთ თვალბუდის არეს, ცხვირის შიდა კუთხიდან - გარეთ მიმართულებით. ახალშობილის საცრემლე არხის დაინფიცირება მარტივად ხდება და დამუშავების ტექნიკას დიდი მნიშნელობა აქვს.

არავითარ შემთხვევაში არ გამოიყენოთ ერთი ბამბის დისკი ორივე თვალზე. თუ თვალის გარშემო ატყობთ სიწითლეს, შეშუპებას, უხვი რაოდენობით გამონადენს და ქუთუთოები დაწებებულია, მიმართავთ პედიატრს/ნეონატოლოგს.

- როგორ უნდა მოვუაროთ ახალშობილის ჭიპლარს?

ახალშობილის ჭიპლარის ტაკვს განსაკუთრებული მოვლა არ სჭირდება. ვიდრე ტაკვი მომჭერშია ან არაა შეხორცებული, არ უნდა მოვაქციოთ პამპერსში, საფენი უნდა შევკრათ ჭიპის ქვემოთ, რათა არ მოხდეს დაინფიცირება. დაბანის დროს, არ არის რეკომენდებული ჭიპის ტაკვის შეხვევა ან რაიმეს დაკვრა, ვამშრალებთ ჩვეულებრივ. არ საჭიროებს ყოველდღიურად დამუშავებას სპეციალური ანტისეპტიკური ხსნარებით. ჭიპლარის ტაკვის გასუფთავების მიზნით უნდა გამოვიყენოთ უალკოჰოლო ხსნარები.

- როდის უნდა მოცილდეს ახალშობილს ჭიპლარი?

ჭიპლარის მუმიფიცირების და მოცილების დრო ინდივიდუალურია. ჩვეულებრივ შემთხვევაში, პროცესი, დაახლოებით, გრძელდება 4 დღიდან 10 დღემდე.  ჭრილობა ხორცდება 4 კვირამდე.

- რა გართულებები შეიძლება მოჰყვეს?

- სანამ ჭრილობა ღიაა, ჭიპლარის ტაკვიდან შეიძლება მოხდეს ინფიცირება და განვითარდეს ადგილობრივი ან სისტემური ინფექციური პროცესი.

- რა საშუალებები შეიძლება გამოვიყენოთ ჭიპლარის სწორად მოვლისთვის?

ახალშობილის ჭიპლარი სპეციალურ მოვლის საშუალებებს არ საჭიროებს. გასუფთავებისთვის შეგვიძლია გამოვიყენოთ ოქტენისეპტის უალკოჰოლო ხსნარი, ანფიზიოლოგიური ხსნარი. აღარაა რეკომენდებული ფერადი ანტისეპტიკური საშუალებების (ბეტადინის ხსნარი ან ბრილიანტის მწვანე), სპირტის (არც 70%-იანი), ქლორჰექსიდინის გამოყენება. დასაშვებია მხოლოდ საჭიროებისას, ექიმის დანიშნულებით.

- რა ნიშნების შემთხვევაში უნდა მივმართოდ პედიატრს?

თუ ჭიპლარის ტაკვის გარშემო ატყობთ სიწითლეს ან სისველეს და სუნიან გამონადენს აუცილებლად უნდა მიმართოთ ნეონატოლოგს/პედიატრს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

ომიკრონით ინფიცირებული ბავშვის სახლში მკურნალობის გზამკვლევი - პედიატრ თემურ მიქელაძის რეკომენდაციები

ომიკრონით ინფიცირებული ბავშვის სახლში მკურნალობის გზამკვლევი - პედიატრ თემურ მიქელაძის რეკომენდაციები

კლინიკა „მზიური მედი“ ომიკრონით ინფიცირებული ბავშვების სახლში მართვის წესებთან დაკავშირებით ინფორმაციას ავრცელებს და მშობლებს სასარგებლო რჩევებს აძლევს:

კოვიდ -19 (მათ შორის ომიკრონი) ბავშვებში მიმდინარეობს მსუბუქად და აბსოლუტურ უმრავლესობაში არ საჭიროებს ჰოსპიტალიზაციას. შესაძლებელია იმართოს სახლის პირობებში.

ყველაზე ხშირი სიმპტომებია:

0-დან 9 წლამდე ასაკის ბავშვებში

  • ცხელება, ხველა ან ჰაერის უკმარისობა 63%
  • - ცხელება 46%

    - ხველა 37%

    - ჰაერის უკმარისობა 7%

  • მიალგია 10%
  • რინორეა 7%
  • ყელის ტკივილი 13%
  • თავის ტკივილი 15%
  • ღებინება/გულისრევა 10%
  • მუცლის ტკივილი 7%
  • დიარეა 14%
  • ყნოსვის ან გემოვნების კარგვა 1%
  • კლინიკური ნიშნები 10-დან 19 წლამდე ასაკის ბავშვებში

  • ცხელება, ხველა ან ჰაერის უკმარისობა 60%
  • - ცხელება 35%

    - ხველა 41%

    - ჰაერის უკმარისობა 16%

  • მიალგია 30%
  • რინორეა 8%
  • ყელის ტკივილი 29%
  • თავის ტკივილი 42%
  • ღებინება/გულისრევა 10%
  • მუცლის ტკივილი 8%
  • დიარეა 14%
  • ყნოსვის ან გემოვნების კარგვა 10%
  • ცხელება სხეულის ტემპერატურის ნორმიდან მატებაა, სპეციფიკური ბიოლოგიური რეაქციაა, დაკავშირებულია და კონტროლდება ც.ნ.ს-ის მიერ.

    სხეულის საშუალო ნორმალური ტემპერატურაა 35,7⁰C - 37,2⁰C (96.3- 98,6F), რაც ემყარება მე-19 საუკუნის კვლევებს.

    სხეულის ტემპერატურა ცვალებადია ასაკის, დღე-ღამის ცირკადული რიტმის, მენსტრუალური ციკლის ფაზის, გარემო ტემპერატურის, დროისა და სხვადასხვა ფაქტორის მიხედვით.

    თანაფარდობა ფარენჰაიტსა და გრადუსს შორის:

    C⁰ ( ცელსიუსი) = (tF⁰ - 32) × 5/9

    F⁰ (ფარენჰაიტი) = 9/5 × (tC⁰+32)

  • ცხელება არ წარმოადგენს დაავადებას, ის ფიზიოლოგიური პასუხია (რეაქციაა).
  • ჯანმრთელ ბავშვებში ცხელება უმეტესად არის თვითგანკურნებადი და კეთილთვისებიანი, იმ პირობით რომ მიზეზი არის ცნობილი და სითხის დანაკლისი შევსებულია. ცხელება არ იწვევს ც.ნ.ს-ის დაზიანებას. თუ არსებობს სერიოზული დაავადების ნიშნები საჭიროებს ექიმის კონსულტაციას.
  • არ არსებობს მტკიცებულება, რომ ცხელება დაავადებას აუარესებს.
  • ტემპერატურის მატების შესამცირებლად, საჭიროა ბავშვის სითხეებით უზრუნველყოფა.
  • ბავშვი, რომელიც მკურნალობს ცხელებას, რომლის მიზეზიც ცნობილია, არ საჭიროებს ღამით გაღვიძებას სიცხის დამწევი საშუალებების მისაღებად.
  • ანტიპირეტულ საშუალებებთან ერთად კომბინაციაში არ უნდა დაინიშნოს ხველების ან გაციების საწინააღმდეგო ისეთი საშუალებები, რომლებიც მსგავსი შემადგენლობისაა.
  • სიცხის დამწევი საშუალებები უნდა დაინიშნოს წონის და არა ასაკის მიხედვით.
  • ანტიპირეტული საშუალებების ინსტრუქცია უნდა შიეცავდეს უსაფრთხო შენახვა-მოხმარების წესებს: როგორ გავზომოთ შესაბამისი მოცულობა, რამდენჯერ შეიძლება მიღება, მისი მოქმედების მონიტორინგს, როგორ უნდა შეწყდეს მიღება და როდის უნდა დაუკავშირდეთ ექიმს.
  • არ არის მიზანშეწონილი ერთდროულად სხვადასხვა ჯგუფის ანტიპირეტული საშუალების (აცეტამინოფენის, იბუპროფენი) მიღება.
  • სიცხის დამწევი მედიკამენტების შეფუთვაზე მითითებულია დოზირება ასაკის და, ზოგ შემთხვევაში, წონის მიხედვით. მშობელმა თვითონ უნდა განსაზღვროს მედიკამენტის მიღების დოზირება და ჯერადობა.
  • თუ ბავშვი იტანს 39 ⁰C ტემპერატურას და მას არ აქვს დისკომფორტი, არ საჭიროებს სიცხის დამწევი საშუალებების მიღებას.
  • ხველა, თუ მისი გამომწვევი მიზეზი ცნობილია, დამცველობითი რეაქციაა და იწვევს სასუნთქი გზების გათავისუფლებას უცხო სხეულის, რესპირაციული პათოგენებისა და ნახველისაგან. კოვიდის დროს, ძირითადად, მშრალია (ე.წ ზედა სასუნთქი გზების ხველის სინდრომი), საერთოდ არ საჭიროებს მკურნალობას. საკმარისია თბილი სითხეების მიღება. სუნთქვის გაძნელების, გახშირების ან კრუპის დროს აუცილებელია სასწრაფოს გამოძახება, ექიმთან კონსულტაცია და მათი გადაწყვეტილებით ბინაზე მკურნალობა ან ჰოსპიტალიზაცია.

    კოვიდის დროს დიარეის შემთხვევაში ბავშვების უმრავლესობას აქვს მსუბუქი ან საშუალო სიმძიმის გაუწყლოება, რომელიც უნდა იმართოს ამბულატორიულად. დიარეის დროს ექსკლუზიური ძუძუთი კვება შეუფერხებლად გრძელდება. გამართლებულია ძუძუთი კვება უფრო ხშირად და ხანგრძლივად. ყველა სხვა შემთხვევაში, რეჰიდრატაციული თერაპიის დაწყებიდან არაუგვიანეს 4-6 საათის შემდეგ უნდა გაგრძელდეს. ე.წ. ანტიდიარეული ფორმულებით ჩანაცვლება არ არის რეკომენდებული. შესაძლებელია რძემჟავა ნარევების (მაწონი) გაზრდა კვებით რაციონში. საკვები პროდუქტების შეზღუდვა არ არის რეკომენდებული. წყურვილის მოთხოვნილების გაზრდის მიზნით (თუ არ არის რაიმე ქრონიკული პათოლოგია, რომლის დროსაც ეს იზღუდება) შესაძლებელია, ერთჯერადად, მარილის შემცველობის პროდუქტების მიღება, მაგ.: მარილიანი ჩხირები.

    გაუწყლოების მაღალ რისკს მიეკუთვნებიან:

  • ერთ წლამდე ასაკის ბავშვები, განსაკუთრებით, პირველი 6 თვე
  • დაბადებისას უკიდურესად მცირე წონის ბავშვები
  • დიარეის სიხშირე ≥7 24 საათის განმავლობაში
  • მალაბსორბცია
  • ბავშვები მრავალჯერადი ღებინებით
  • ბავშვები, რომლებთანაც შეუძლებელია ორალური რეჰიდრატაცია.
  • თუ პაციენტის ზოგადი მდგომრეობა მძიმეა, გამოხატულია ცნობიერების მოშლა, ციანოზი, სითხის მიღების ან ძუძუს წოვის უნარის დაკარგვა, ლეთარგია, აგზნება, მიკროცირკულაციის მოშლა, სუნთქის გახშირება (0-2 თვემდე >60/წუთში, 2-დან 11 თვემდე >50/წუთში, 12 თვიდან 59 თვემდე >40/წუთში, 5 წლიდან >30/წუთში). საჭიროებს სასწრაფო ჰოსპიტალიზაციას.

    გისურვებთ ჯანმრთელობას!

    ყველაფერი კარგად იქნება!

    ავტორები:

    პედიატრი მედიცინის დოქტორი, ასოცირებული პროფესორი თემურ მიქელაძე

    ექიმი რეზიდენტი მარიამ ლაფერაშვილი

    წაიკითხეთ სრულად