მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, მიუხვდნენ თავიანთ პატარებს მაშინ, როცა ისინი ჯერ ვერ ლაპარაკობენ. კომუნიკაცია ჩვილებთან საკმაოდ რთულია. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ხერხი, რომელთა ცოდნაც დაგეხმარებათ, მიხვდეთ, რას საჭიროებს ბავშვი კონკრეტულ მომენტში. ტირილი, სიცილი, სხვადასხვა ჟესტი მშობლებს კომუნიკაციის დამყარებაში ეხმარება.
გთავაზობთ რამდენიმე
მეთოდს, რომელიც სანამ პატარა ლაპარაკს ისწავლის, მისი საჭიროებების მიხვედრაში დაგეხმარებათ:
ტირილი
1.ტირილი ძილის გამო
ძილის ნაკლებობის გამო ყველა ადამიანი გაღიზიანებული და უხასიათოა. ასევე ხდება ბავშვებშიც განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც სურთ ძილი და ვერ ახერხებენ დაძინებას. ამ დროს მათ ახასიათებთ გრძელი, გაბმული ტირილი, რომლითაც წუწუნს და უკმაყოფილებას გამოხატავენ.
2. ტირილი შიმშილის გამო
თავიდან ეს „უბრალო“ ტირილია, თუმცა თუ მშობლის მხრიდან საჭირო რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა ისტერიულ ტირილშიც გადაიზარდოს. ამ დროს ბავშვი განსაკუთრებით ამოძრავებს თავს, ასევე ტუჩების უჩვეულო მოძრაობით გამოსცემს ბგერებს, რაც იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვს შია.
3. ტირილი ტკივილის გამო
ასეთ დროს ტირილი ჩვეულებრივზე მეტად ხმამაღალი და ხანგრძლივია. ტკივილის სიძლიერესთან ერთად იმატებს ისტერიულად ტირილიც. როდესაც ბავშვი იღლება, ტირილს დაბალ ხმაზე აგრძელებს.
4. ტირილი დისკომფორტის გამო
როდესაც ბავშვს ძალიან სცივა, სცხელა ან საფენის გამოცვლა სჭირდება, ტირილი უწყვეტი და ძალიან მწყრალია (ემოციური, გაბრაზებული). ასევე დისკომფორტს უკონტროლო მოძრაობებით და ხერხემალში მოხრითაც გამოხატავენ.
5. ტირილი, რომლითაც ახალშობილი თავისთან „გვიხმობს“
თუ ბავშვი 5-6-ჯერ წამოიტირებს, შემდეგ კი წყვეტს და 20 წამში ისევ აგრძელებს, სურს, ვინმემ ხელში აიყვანოს და გაართოს. თუ მასთან არავინ მივა ტირილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
6. ფსიქოლოგიური ხასიათის ტირილი
შებერილობის, გაზების, შარდვის ან დეფეკაციის გამო ბავშვი ხშირად გრძნობს დისკომფორტს, რასაც ხანგრძლივი, უწყვეტი ტირილით გამოხატავს.
7. ტირილი არასასურველი გარემოს გამო
ამ ტიპის ტირილი შესაძლოა, სხვადასხვა მიზეზის გამო იყოს გამოწვეული. მაგალითად, როდესაც ბავშვს არ მოსწონს გარემო, რომელშიც ცხოვრობს. ის ამ ჟესტით გამოხატავს უკმაყოფილებას.
მოძრაობა
1. ზურგის მოხრილობა (თაღოვანი)
ეს მოძრაობა 2 თვემდე ბავშვებში ძალიან სპეციფიკურია. შესაძლოა, იგი გამოწვეული იყოს, მუცლის არეში მწვავე ტკივილით. ახალშობილი უკვე დანაყრებულია თუ ასე საკვების მიღების შემდეგ იქცევა. გარდა ამისა, 2 თვის შემდეგ ბავშვები ამ ჟესტით დაღლილობასაც გამოხატავენ.
2. მუშტის შეკვრა
როგორც წესი, ახალშობილები მუშტს კრავენ შიმშილის დროს. თუ თქვენი პატარას ეს ჟესტი არ გამოგეპარებათ, შეძლებთ თავიდან აირიდოთ ტირილი და სხვა სახის უსიამოვნება.
3. ყურზე ხელის ჩაჭიდება
ეს ჟესტი უმეტესად იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვი საკუთარ სხეულს იკვლევს და იძიებს ახალ დეტალებს. მაგრამ თუ ეს მუდმივად გრძელდება, უმჯობესია, საკონსულტაციოდ მიმართოთ ექიმს.
4. მხრის უცაბედი შეკუმშვა
ეს მოძრაობა ხშირია შიშის დროს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ესმის ხმამაღალი ხმები ან ხედავს მკვეთრ შუქს.
5. თავის ბრუნვა
ბევრი ბავშვისთვის ეს მოძრაობა დამაწყნარებელია. როდესაც ძილისთვის ემზადებიან ან დამშვიდებას ცდილობენ, პატარები ამ ჟესტს მიმართავენ.
6. ფეხის აწევა
ეს მოძრაობა გამოხატავს მწვავე და ძლიერ ტკივილს. ასე ბავშვები ტკივილის შემსუბუქებას ცდილობენ.
ამ ჟესტების ცნობა დაგეხამრებათ ზუსტად გაიგოთ, თუ რა სურს ბავშვს. მნიშვნელოვნად შეამცირებს კომუნიკაციის სიმცირით გამოწვეულ სტრესს და ხელს შეუწყობს კონტაქტის დამყარებას თქვენსა და ახალშობილს შორის.
როგორ მოვიქცეთ, თუ ბავშვი გამუდმებით მულტფილმების ყურებას გვთხოვს?
ბავშვებს მულტფილმების ყურება ძალიან უყვართ. თქვენი შვილი მათ გარეშე თუ ვერ ძლებს და სხვა ვერაფრით ერთობა, თუ გამუდმებით გთხოვთ, რომ ანიმაციურ ფილმებს აყურებინოთ, ჩვენი რჩევები ძალიან გამოგადგებათ.
ბავშვს მულტფილმების ყურებას რაც უფრო გვიან დააწყებინებთ, მით უკეთესია მისთვისაც და თქვენთვისაც. იმის ნაცვლად, რომ ბავშვი პასიურად იჯდეს და ანიმაციურ ფილმებს უყურებდეს, აჯობებს, თუ დამოუკიდებლად თამაშს მიეჩვევა, ფანტაზიას განივითარებს და კოგნიტურ უნარებს გაიუმჯობესებს. ეცადეთ, ბავშვი ხშირად დაიხმაროთ საოჯახო საქმეების კეთებისას, რათა მას ნატიფი მოტორიკა განუვითარდეს, პატარებს მარტივი ექსპერიმენტების მოწყობაში დაეხმარეთ. მულტფილმების საუკეთესო ალტერნატივა აუდიოზღაპრებია. მათი დახმარებით ბავშვს წარმოსახვა უვითარდება და აზროვნების უნარიც უუმჯობესდება.
ყველამ ვიცით, რომ ანიმაციური ფილმების ყურებისას ბავშვები მშვიდდებიან, ისინი ჩუმად სხედან და არ ცელქობენ, რაც დაღლილ დედებს ძალიან დიდ დახმარებას უწევს. მიუხედავად ამისა, ეცადეთ, ბავშვს ეკრანთან გატარებული დრო მაქსიმალურად შეუზღუდოთ. სკოლამდელი ასაკის ბავშვების დიდი ნაწილი ანიმაციურ ფილმებს საათობით უყურებს, რაც ნერვულ სისტემაზე უკიდურესად ნეგატიურ ზეგავლენას ახდენს. ბავშვი სხვა აქტივობებით ვეღარ ერთობა და მულტფილმებზე დამოკიდებული ხდება.
არასდროს გამოიყენოთ მულტფილმი, როგორც კვების დროს ყურადღების გადატანის საშუალება.
ბავშვებისთვის აუცილებელია თანმიმდევრულობა და სტაბილურობა. პედიატრები და ნევროპათოლოგები რეჟიმის აუცილებლობაზე ამდენს სწორედ ამიტომ საუბრობენ. ბავშვის ნერვული სისტემა მოვლენათა განვითარების გარკვეულ ციკლს ეჩვევა. მულტფილმების ყურებისთვის დღის გარკვეული მონაკვეთი უნდა გამოყოთ. თუ ბავშვს ეცოდინება, რომ ანიმაციურ ფილმებს მხოლოდ სადილამდე, სეირნობის შემდეგ ან დილით უყურებს, ის ჭირვეულობას აღარ დაიწყებს.
ბავშვი წინასწარ გააფრთხილეთ, რამდენი ხნის მანძილზე შეძლებს მულტფილმის ყურებას. ყურების პროცესში მას შეახსენეთ, რომ ხუთ წუთში კომპიუტერს გამოურთავთ. ამგვარად, ბავშვი ყურების შეწყვეტისთვის მომზადებული იქნება და ისტერიკას აღარ მოგიწყობთ.
არასდროს შეუსრულოთ ბავშვს თხოვნა, როდესაც ის გეუბნებათ, რომ კიდევ ერთ მულტფილმს უყურებს. თუ ასე მოიქცევით, ის დარწმუნდება, რომ თქვენ მიერ წაყენებული პირობები არაფერს ნიშნავს და მათი შეცვლა ძალიან მარტივია.
ბავშვებს ასაკის შესაბამისი მულტფილმები უნდა აჩვენოთ. თუ თქვენი შვილი ყოველდღიურად ერთსა და იმავე ანიმაციური ფილმის ყურებას ითხოვს, მას ამის შესაძლებლობა უნდა მისცეთ. ბავშვს საყვარელი მულტფილმის ყურება თვეების განმავლობაში შეუძლია, რაც სავსებით ნორმალურია და მას ამის გაკეთება არ უნდა დაუშალოთ.