რატომ ჭირვეულობენ ბავშვები ძილის წინ და როგორ დავეხმაროთ მათ ძილის გაუმჯობესებაში

​პროფესორი ზურაბ კიკნაძე შედეგზე ორიენტირებული სწავლების შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ სწავლას საბოლოო შედეგი საერთოდ არ აქვს და პროცესს უდიდესი მნიშვნელობა ენიჭება:

„რა არის მთავარი თამაშში: შედეგი თუ პროცესი? თუ მარტო შედეგია მთავარი, მაშინ ჩვენ თამაშის ყურება საერთოდ არ გვინდა. თამაშის შედეგი ყოველთვის შეიძლება მომწვდეს და გავიგო, მაგრამ მთავარია, რომ თამაში ვნახო. ახლა ძალიან გავრცელებულია პედაგოგიკაში შედეგზე ორიენტირებული სწავლება, ეს არის დამღუპველი, ეს არის ძირის გამომთხრელი სწავლის პროცესისა საერთოდ. შედეგი სწავლის პროცესს არასდროს არ აქვს. მამა გიორგიმ წარმოთქვა ქრისტეს სიტყვა: „მე ვარ გზა.“ ქრისტე არ ამბობს, რომ მე ვარ თვითონ და ჩემთან მოდით. გზაა მთავარი. ქრისტესთან ჩვენ შეიძლება ვერ მივიდეთ ვერასდროს. გრიგოლ ნოსელი ამბობს, რომ ადამიანი არის მგზავრი, მარადიული მგზავრი, რომელიც აქაც მოგზაურობს და იქაც იმოგზაურებს, ის ვერასდროს მისწვდება ღმერთს, იმიტომ, რომ ის შეუცნობელია. ნიკოლოზ კუზელმა თქვა: „ღმერთის შეცნობა მხოლოდ მისი შეუცნობლობით შეიძლება.“ ღმერთი შეცნობილია იმიტომ, რომ ის არის შეუცნობელი. ეს გასაგებად ცოტა რთულია, მაგრამ მთავარი რა არის? მთავარი გზაა.“

ზურაბ კიკნაძის თქმით, შემეცნების გზა ადამიანმა ყურადღებით უნდა გაიაროს, არ უნდა ეცადოს მის სწრაფად გარბენას:

„როდესაც ჩვენ მივდივართ რომელიმე პუნქტში, რა თქმა უნდა, ჩვენ გვინდა, რომ იქ მივიდეთ. ეს არის ჩვენი მიზანი, იქ გველოდებიან, იქ დავისვენებთ, მაგრამ ეს გზა არ არის გამოსარიცხი, იმიტომ, რომ ამ გზაზე ჩვენი გამოცდილებაა, ამ გზას უნდა მივაქციოთ ყურადღება. ეს გზა არის ჩვენი, ჩვენთვის არის მოცემული. ეს გზა არ უნდა გავირბინოთ, არ უნდა ვიძინოთ ამ გზაზე. ეს გზა არის შემეცნების გზა.“

„აქ არის მერაბ მამარდაშვილის წიგნი „საუბრები ფილოსოფიაზე.“ მამარდაშვილის არცერთი ლექცია არ მთავრდება დასკვნით. მას არ აქვს რაღაც შედეგი, რომ აი, ჩვენ ეს აღმოვაჩინეთ. მისი ფილოსოფია არის აზროვნების პროცესი. მთავარია აზროვნება და არა ის, რასაც შემდეგ მიაღწევ. ამ აზროვნებაშია თვითონ შედეგი. სწავლის პროცესშიც, როდესაც რაღაცას ვსწავლობთ, მაგ. მათემატიკას, საბოლოო პუნქტამდე ვერასდროს მივალთ. მთავარია, რომ ეს პროცესი გავიაროთ. შეიძლება ბევრი რამ დაგვავიწყდეს. მე დამავიწყდა, აღარ მახსოვს ნიუტონის ბინომი, მაგრამ ის პროცესი, რაც გავიარე, დალექილია ჩემს ცნობიერებაში და ამან მე რაღაც შემძინა,“ - აღნიშნავს ზურაბ კიკნაძე.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია