Baby Bag

რა არის საჭირო იმისთვის, რომ მასწავლებელმა მოსწავლის ნიჭის გამოვლენა შეძლოს

რა არის საჭირო იმისთვის, რომ მასწავლებელმა მოსწავლის ნიჭის გამოვლენა შეძლოს

ამერიკელი ფსიქოლოგი კარლ როჯერსი (1902-1987) არის ჰუმანისტური ფსიქოლოგიის ფუძემდებელი. მან ჩამოაყალიბა მოსწავლის გამოცდილებაზე დაფუძნებული (Student Centered Learning) სწავლების იდეა, როდესაც სწავლების პროცესში მაქსიმალურად ხდება მოსწავლის სურვილებისა და საჭიროებების გათვალისწინება. 

გამოცდილებაზე დაფუძნებული სწავლების დროს მოსწავლე თვითონ არის აქტიური და ინიციატივიანი. იგი აცნობიერებს იმ მიზეზებს, რომლებიც ხელს უწყობს მისი სწავლისადმი ინტერესების გაზრდას. გამოცდილებაზე დაფუძნებული სწავლება პიროვნების ცვლილებისა და ზრდის ექვივალენტურია. 

როჯერსის მიხედვით, ადამიანებს სწავლის ბუნებრივი ნიჭი გააჩნიათ. მასწავლებლის როლი სწორედ ის არის, რომ სწავლების პროცესში შექმნას ისეთი ატმოსფერი, სადაც მოსწავლეს შეეძლება ასეთი ნიჭის გამოვლენა. ამისათვის საჭიროა, რომ მასწავლებელმა:

  • შექმნას პოზიტიური გარემო სწავლებისათვის;
  • სწორად ჩამოაყალიბოს სწავლების მიზანი;
  • სისტემაში მოიყვანოს სასწავლო რესურსები და გახადოს მოსწავლეებისთვის ხელმისაწვდომი;
  • მოახდინოს სწავლების ინტელექტუალური და ემოციური კომპონენტების გაწონასწორება;
  • შეძლოს, რომ არ იყოს დომინანტი, იზიარებდეს მოსწავლის განცდებსა და აზრებს.

როჯერსის მიხედვით, სწავლება სასურველი მაშინაა, როცა (1) მოსწავლე სრულად არის ჩართული სწავლა-სწავლების პროცესში; (2) მოსწავლე აწყდება პრაქტიკულ, კვლევით პრობლემებს, რისი საშუალებითაც სწავლა უფრო მეტად მორგებული ხდება ინდივიდის საჭიროებებზე; (3) მოსწავლე მუდმივად აფასებს საკუთარ თავს, რაც მისი პროგრესისა და წარმატების შეფასების ძირითადი მეთოდია. როჯერსი, აგრეთვე, მიუთითებს მუდმივი ცვლილებების აუცილებლობაზე სწავლების პროცესში, რაც ზრდის მოსწავლის მოტივაციას. 

როჯერსის მიხედვით, 

1. სწავლება უფრო ნაყოფიერია, თუ საგნის შინაარსი და პიროვნების ინტერესი ერთმანეთს ემთხვევა. 
2. საჭიროა ახალი მიდგომებისა და პერსპექტივების მოძებნა, რაც არ გამოიწვევს პიროვნების დათრგუნვას. 
3. სწავლების პროცესი სწრაფად მიმდინარეობს, თუ ასეთი შიშის კოეფიციენტი დაბალია. 
4. ყველაზე პროდუქტულია ინიციატივიანი ანუ სტიმულის მიმცემი სწავლება.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ასწავლეთ ბავშვებს თვითშეფასებები და ენდეთ მათ ნიშნებს,“- შალვა ამონაშვილის რჩევები პედაგოგებს

„ასწავლეთ ბავშვებს თვითშეფასებები და ენდეთ მათ ნიშნებს,“- შალვა ამონაშვილის რჩევები პედაგოგებს

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მასწავლებლებს ურჩია, რომ ბავშვებს თვითშეფასების უნარები განუვითარონ:

„ასწავლეთ ბავშვებს თვითშეფასებები. რატომ უნდა ვიჩქაროთ, რომ ავიღოთ კალამი და ჩავუწეროთ ბავშვს რაღაც ნიშნები? ჩვენ კი არ შევაფასოთ, ვუთხრათ, ვკითხოთ, თვითონ როგორ შეაფასებდა ამ პასუხს. საკონტროლოს რომ დაწერს, ვუთხრათ: „გადაიკითხე, გაასწორე შეცდომები და აღარ ჩაგითვლი იმ შეცდომას შეცდომად. წაიკითხე შენ, ხომ გაქვს სინდისი, ნამუსი, არ გეჩხუბები, თვითონ დაიწერე ის ნიშანი, რაც გეკუთვნის.“ რატომ გვეშინია ამის ჩვენ? ამით ხომ ჩვენს ბავშვებს თვალს გავუხელთ საკუთარი თავის მიმართ, სინდისს გავუღვიძებთ, სიმართლეს ვასწავლით.

თუ ვინმემ ეს არ გამოიყენა კეთილად, ამის არ შეგვეშინდეთ. ბავშვების უმრავლესობა ამას კეთილად გამოიყენებს. ასწავლეთ ბავშვებს ასეთი თვითშეფასებები და ენდეთ მათ ნიშნებს. ჩვენს პრაქტიკაში, საქართველოში ძლიერი ექსპერიმენტული კვლევები მიმდინარეობდა. აქ ასეთი პრაქტიკა გვქონდა, რომ არ გვქონდა ნიშანი, გვქონდა შეფასება სიტყვით. როდესაც ბავშვი ასე აანალიზებდა თავის მოქმედებებს, ხედავდა შეცდომებს, დასკვნებიც გამოჰქონდა და შეცდომა გასწორებული იყო არა რვეულში, არამედ ფსიქიკაში. ვთქვათ, ბავშვს უნდა დაეწერა საკუთარი თავისთვის 9 ქულა და დაიწერა 10, რა მოხდა მერე?! ზოგჯერ ჩვენც ვუწერთ ხოლმე ბავშვებს ცოტა აწეულ ნიშანს, რომ იქნებ წაქეზდესო. მივენდოთ ბავშვს. როდესაც საკუთარ თავში ნაკლს მონახავენ ბავშვები, გაიხარეთ, ხელი ჩამოართვით, გაიკვირვეთ. ვინც ნაკლი იცის, ის წინ მიდის. შეცდომებზე ვსწავლობთო, ნათქვამია. შეცდომებზე მართლა ვისწავლოთ ჩვენ და არ ვინერვიულოთ შეცდომების გამო,“ - აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო: ​„ამონაშვილის აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად