Baby Bag

რა არის საჭირო იმისთვის, რომ მასწავლებელმა მოსწავლის ნიჭის გამოვლენა შეძლოს

რა არის საჭირო იმისთვის, რომ მასწავლებელმა მოსწავლის ნიჭის გამოვლენა შეძლოს

ამერიკელი ფსიქოლოგი კარლ როჯერსი (1902-1987) არის ჰუმანისტური ფსიქოლოგიის ფუძემდებელი. მან ჩამოაყალიბა მოსწავლის გამოცდილებაზე დაფუძნებული (Student Centered Learning) სწავლების იდეა, როდესაც სწავლების პროცესში მაქსიმალურად ხდება მოსწავლის სურვილებისა და საჭიროებების გათვალისწინება. 

გამოცდილებაზე დაფუძნებული სწავლების დროს მოსწავლე თვითონ არის აქტიური და ინიციატივიანი. იგი აცნობიერებს იმ მიზეზებს, რომლებიც ხელს უწყობს მისი სწავლისადმი ინტერესების გაზრდას. გამოცდილებაზე დაფუძნებული სწავლება პიროვნების ცვლილებისა და ზრდის ექვივალენტურია. 

როჯერსის მიხედვით, ადამიანებს სწავლის ბუნებრივი ნიჭი გააჩნიათ. მასწავლებლის როლი სწორედ ის არის, რომ სწავლების პროცესში შექმნას ისეთი ატმოსფერი, სადაც მოსწავლეს შეეძლება ასეთი ნიჭის გამოვლენა. ამისათვის საჭიროა, რომ მასწავლებელმა:

  • შექმნას პოზიტიური გარემო სწავლებისათვის;
  • სწორად ჩამოაყალიბოს სწავლების მიზანი;
  • სისტემაში მოიყვანოს სასწავლო რესურსები და გახადოს მოსწავლეებისთვის ხელმისაწვდომი;
  • მოახდინოს სწავლების ინტელექტუალური და ემოციური კომპონენტების გაწონასწორება;
  • შეძლოს, რომ არ იყოს დომინანტი, იზიარებდეს მოსწავლის განცდებსა და აზრებს.

როჯერსის მიხედვით, სწავლება სასურველი მაშინაა, როცა (1) მოსწავლე სრულად არის ჩართული სწავლა-სწავლების პროცესში; (2) მოსწავლე აწყდება პრაქტიკულ, კვლევით პრობლემებს, რისი საშუალებითაც სწავლა უფრო მეტად მორგებული ხდება ინდივიდის საჭიროებებზე; (3) მოსწავლე მუდმივად აფასებს საკუთარ თავს, რაც მისი პროგრესისა და წარმატების შეფასების ძირითადი მეთოდია. როჯერსი, აგრეთვე, მიუთითებს მუდმივი ცვლილებების აუცილებლობაზე სწავლების პროცესში, რაც ზრდის მოსწავლის მოტივაციას. 

როჯერსის მიხედვით, 

1. სწავლება უფრო ნაყოფიერია, თუ საგნის შინაარსი და პიროვნების ინტერესი ერთმანეთს ემთხვევა. 
2. საჭიროა ახალი მიდგომებისა და პერსპექტივების მოძებნა, რაც არ გამოიწვევს პიროვნების დათრგუნვას. 
3. სწავლების პროცესი სწრაფად მიმდინარეობს, თუ ასეთი შიშის კოეფიციენტი დაბალია. 
4. ყველაზე პროდუქტულია ინიციატივიანი ანუ სტიმულის მიმცემი სწავლება.

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც ოჯახში არ არის დადებითი, სიყვარულით დამუხტული ფონი, ბავშვები ავლენენ ძალიან თვალშისაცემ აგრესიას თანატოლების მიმართ,“ - ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი

ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ბავშვებში აგრესიისა და ძალადობისკენ მიდრეკილების პრობლემაზე საუბრობს და პრობლემის მოგვარებაში ოჯახის მნიშვნელობას უსვამს ხაზს:

„როდესაც ოჯახში არ არის დადებითი, სიყვარულით დამუხტული ფონი, ბავშვები ავლენენ ძალიან თვალშისაცემ აგრესიას თანატოლების მიმართ. ბულინგი თანამედროვე რეალობის სერიოზული პრობლემაა. ბავშვები, რომლებსაც ჩაგრავენ სკოლაში, რომლებიც ვერ ახერხებენ თვითდამკვიდრებას (თვითდამკვიდრება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია მოზარდობის ეტაპზე), რომლებიც დაუცველად გრძნობენ თავს, დაჩაგრულები არიან. ასეთ ბავშვში შეიძლება აგრესია აკუმულირდეს. ზრდასრულობაში მან, შესაძლოა, აგრესია მიმართოს გარემოზე. ბულინგის მსხვერპლი ბავშვები ძალიან ხშირად მომავალში თავად ხდებიან აგრესორები.“

თეა გოგოტიშვილის თქმით, ადამიანის თვითშეფასება ცვალებადია და მას სოციუმთან ურთიერთობა განსაზღვრავს:

„თვითშეფასება დინამიკური ფენომენია, ის ერთხელ და სამუდამოდ არ ყალიბდება. ჩვენ მუდმივად განვიცდით თვითშეფასებაში ცვლილებებს. რადგან ადამიანი სოციალური არსებაა, მისთვის სოციუმთან ურთიერთობას დიდი მნიშვნელობა აქვს. ხშირად სკოლაში სხვა ბავშვებს ჩაგრავენ ისინი, ვინც ოჯახიდან არიან დაჩაგრულები. თუ მშობელი იგებს, რომ ბავშვს ჩაგრავენ, პირველ რიგში, აუცილებელია დამრიგებელთან კომუნიკაცია. იყო დრო, როდესაც სკოლაში იყვნენ ფსიქოლოგები. სამწუხაროდ, დღეს ფსიქოლოგი მხოლოდ სპეციალური საჭიროებების მქონე ბავშვებზეა ორიენტირებული. თუმცა, არის სკოლები, სადაც ესმით ფსიქოლოგის მნიშვნელობა. მათ აჰყავთ ახალგაზრდა, პროფესიონალი კადრები, რომლებიც ახერხებენ, რომ ემოციურად გახსნან ბავშვები, შეისწავლონ ვითარება კლასში.“

„ფსიქოლოგიაში ფონი განსაზღვრავს ფიგურას. აგრესია თავისთავად თავდაცვის მექანიზმია. აგრესია რომ არ ჰქონდეს ცოცხალ არსებას, ვერ გადარჩებოდა. ფსიქოლოგიაში აგრესია არის შედეგობრივი, ის არასდროსაა ცარიელ ნიადაგზე აღმოცენებული. აგრესია უკმაყოფილებაზე, ფრუსტრაციაზე რეაქციაა. მაგ. ბავშვი კარგად სწავლობს, ცდილობს თავის დამკვიდრებას, მაგრამ იქ თვითდამკვიდრების გზაა აგრესია, ეს პრობლემაა. შეუძლებელია ბავშვთან შედეგის ქონა, თუ მშობლებთან და აღზრდის გარემოსთან არ ხდება მუშაობა. ბავშვი სახლში რომ ბრუნდება, ის ისევ დაიმუხტება იმ ემოციური ფონით და კვლავ იმავე განწყობით იმოქმედებს. ამიტომ აუცილებელია პედაგოგსა და მშობელს შორის კომუნიკაციის გაუმჯობესება, სკოლის ფსიქოლოგის ფუნქციის გაძლიერება, რომ შემდგომში არ მივიღოთ შედეგები, რომელიც ბევრი ადამიანისთვის სავალალოა,“ - აღნიშნავს თეა გოგოტიშვილი.

წყარო: ​დილა მშვიდობისა საქართველო

წაიკითხეთ სრულად