Baby Bag

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

რას მოხ­მარ­დე­ბა ინ­კ­ლუ­ზი­უ­რი გა­ნათ­ლე­ბის მი­მა­რ­თუ­ლე­ბით გაზ­რ­დი­ლი თან­ხე­ბი და აისა­ხე­ბა თუ არა მას­წავ­ლე­ბელ­თა სა­ხელ­ფა­სო და­ნა­მა­ტებ­ზე?

რას მოხ­მარ­დე­ბა ინ­კ­ლუ­ზი­უ­რი გა­ნათ­ლე­ბის მი­მა­რ­თუ­ლე­ბით გაზ­რ­დი­ლი თან­ხე­ბი და აისა­ხე­ბა თუ არა მას­წავ­ლე­ბელ­თა სა­ხელ­ფა­სო და­ნა­მა­ტებ­ზე?

რას მოხ­მარ­დე­ბა ინ­კ­ლუ­ზი­უ­რი გა­ნათ­ლე­ბის მი­მა­რ­თუ­ლე­ბით გაზ­რ­დი­ლი თან­ხე­ბი და აისა­ხე­ბა თუ არა მას­წავ­ლე­ბელ­თა სა­ხელ­ფა­სო და­ნა­მა­ტებ­ზე? - ,,ახალი განათლების'' აღნიშნულ კითხვას განათლების მინისტრის მოადგილე ეკატერინე დგებუაძემ უპასუხა.

,,მას­წავ­ლე­ბ­ლის­თ­ვის კლას­ში ყვე­ლა მოს­წავ­ლე თა­ნა­ბა­რია, არა აქვს მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა, სსს მქო­ნეა თუ ტი­პუ­რი გან­ვი­თა­რე­ბის, მას­წავ­ლე­ბე­ლი ვალ­დე­ბუ­ლია, თა­ნაბ­რად/ერ­თ­ნა­ი­რად იმუ­შა­ოს გაკ­ვე­თილ­ზე მყოფ ყვე­ლა მოს­წავ­ლეს­თან. აქ­ვე ვიტყ­ვით იმა­საც, რომ სპე­ცი­ა­ლუ­რი მას­წავ­ლებ­ლე­ბი გახ­დ­ნენ მას­წავ­ლებ­ლე­ბი და მათ არა აქვთ გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი სტა­ტუ­სი. ამი­ტომ, ახ­ლა, რე­ა­ლუ­რად შეგ­ვიძ­ლია ვთქვათ, რომ სის­ტე­მა­ში რამ­დე­ნი­მე ტი­პის მას­წავ­ლე­ბე­ლი გვყავს: მას­წავ­ლე­ბე­ლი, რო­მე­ლიც სა­განს ას­წავ­ლის, მოწ­ვე­უ­ლი მას­წავ­ლე­ბე­ლი… და სპე­ცი­ა­ლუ­რი მას­წავ­ლე­ბე­ლი. რაც შე­ე­ხე­ბა მათ სა­ხელ­ფა­სო პო­ლი­ტი­კას, აქაც თა­ნა­ბა­რი პი­რო­ბე­ბია და სპე­ცი­ა­ლუ­რი მას­წავ­ლებ­ლის ხელ­ფა­სიც იმ­დე­ნი­ვეა, რაც პრაქ­ტი­კო­სის. თუმ­ცა, ძა­ლი­ან კარ­გი სი­ახ­ლე იყო ის, რომ წელს, პირ­ვე­ლად ჩვე­ნი გა­ნათ­ლე­ბის ის­ტო­რი­ა­ში, სპე­ცი­ა­ლუ­რი მას­წავ­ლებ­ლის გა­მოც­და ჩა­ტარ­და. ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით, სა­სი­ხა­რუ­ლოა, რომ შე­დე­გე­ბის მი­ხედ­ვით, გა­მოც­და­ზე რე­გის­ტ­რი­რე­ბუ­ლი მას­წავ­ლებ­ლე­ბის 50%-ზე მეტ­მა სპე­ცი­ა­ლურ­მა მას­წავ­ლე­ბელ­მა ბა­რი­ე­რის გა­და­ლახ­ვა შეძ­ლო, რაც იმას ნიშ­ნავს, რომ მათ სტა­ტუ­სი აიმაღ­ლეს. შე­სა­ბა­მი­სად, უკ­ვე გვყავს უფ­რო­სი სპე­ცი­ა­ლუ­რი მას­წავ­ლებ­ლე­ბი. მა­თი ხელ­ფა­სი უფ­რო­სის სტა­ტუ­სის მქო­ნე მას­წავ­ლებ­ლე­ბის ხელ­ფა­სის თა­ნა­ბა­რი იქ­ნე­ბა და ძა­ლი­ან მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია, რომ სპე­ცი­ა­ლუ­რი მას­წავ­ლებ­ლე­ბიც გაჰ­ყ­ვე­ბი­ან მას­წავ­ლებ­ლის პრო­ფე­სი­უ­ლი გან­ვი­თა­რე­ბის გზას.

რაც შე­ე­ხე­ბა კითხ­ვას, თუ რას მოხ­მარ­დე­ბა და­მა­ტე­ბი­თი და­ფი­ნან­სე­ბა, გეტყ­ვით, რომ ეს ფუ­ლი, ფაქ­ტობ­რი­ვად, ხმარ­დე­ბა სპე­ცი­ა­ლუ­რი სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო სა­ჭი­რო­ე­ბის მქო­ნე მოს­წავ­ლე­ე­ბის­თ­ვის სრულ­ყო­ფი­ლი გა­რე­მოს შექ­მ­ნას, დამ­ხ­მა­რე რე­სურ­სებს, დამ­ხ­მა­რე სპე­ცი­ა­ლის­ტებს, რე­ა­ლუ­რად, ეს არის მა­თი მხარ­დამ­ჭე­რი თან­ხა. ყვე­ლა სკო­ლა­ში გა­ვაგ­ზავ­ნეთ შეტყო­ბი­ნე­ბა/ინ­ფორ­მა­ცია იმის შე­სა­ხებ, რომ რე­სურ­სო­თა­ხის მოწყო­ბა ყვე­ლას­თ­ვის სა­ვალ­დე­ბუ­ლოა, ისი­ნი დე­ტა­ლუ­რად არი­ან ინ­ფორ­მი­რე­ბუ­ლი რო­გორ უნ­და იყოს რე­სურ­სო­თა­ხი აღ­ჭურ­ვი­ლი, რა არის ამის­თ­ვის მი­ნი­მა­ლუ­რი სა­ჭი­რო­ე­ბა. და­მა­ტე­ბი­თი და­ფი­ნან­სე­ბა, ასე­ვე, გუ­ლის­ხ­მობს, სა­ჭი­რო­ე­ბის შემ­თხ­ვე­ვა­ში, დამ­ხ­მა­რე სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბის აყ­ვა­ნას და რე­სურ­სო­თა­ხის აღ­ჭურ­ვას სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო და გან­მა­ვი­თა­რე­ბე­ლი რე­სურ­სებით. ასე­ვე, და­მა­ტე­ბი­თი და­ფი­ნან­სე­ბი­დან, შე­იძ­ლე­ბა, სკო­ლამ გარ­კ­ვე­უ­ლი თან­ხა სპე­ცი­ა­ლუ­რი მას­წავ­ლებ­ლის ხელ­ფა­სის­თ­ვი­საც გა­მო­ი­ყე­ნოს, თუ­კი მი­სი ხელ­ფა­სის ასა­ნაზღა­უ­რებ­ლად თან­ხა აკ­ლ­დე­ბა,'' - აღნიშნა ეკატერინე დგებუაძემ. 

ინტერვიუ იხილეთ სრულად - ,,ახალი​ განათლება''

წაიკითხეთ სრულად