Baby Bag

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

რას უნდა მიაქციოს ყურადღება აბიტურიენტმა შედეგების გაგების შემდეგ? - მნიშვნელოვანი რჩევები აბიტურიენტებს

რას უნდა მიაქციოს ყურადღება აბიტურიენტმა შედეგების გაგების შემდეგ? - მნიშვნელოვანი რჩევები აბიტურიენტებს
აბიტურიენტების აქტუალურ კითხვებს შეფასების და გამოცდების ეროვნული ცენტრის საგამოცდო პროცესების მართვის სამსახურის უფროსი მაია გაბუნია პასუხობს.

სულ რამდენიმე დღეში აბიტურიენტები შეიტყობენ აპელაციის შედეგებს. რა დრომდე ექნებათ შესაძლებლობა, ცვლილება შეიტანონ საკუთარ გვერდზე საგანმანათლებლო პროგრამების რეიტინგულ სიაში?

საგანმანათლებლო პროგრამების ჩამონათვალში ცვლილებების შეტანის შესაძლებლობა აბიტურიენტებს აპელაციის შედეგების გამოქვეყნებიდან მომდევნო დღის 18:00 საათამდე ექნებათ. კონკრეტული რიცხვი დაზუსტებისთანავე გამოქვეყნდება. ამიტომ კიდევ ერთხელ ვთხოვ აბიტურიენტებს, ყურადღება მიაქციონ ჩვენს ვებ- და ფეისბუკგვერდებზე გამოქვეყნებულ ინფორმაციას.

რას გულისხმობს პროგრამების ცვლილება?

ეს ცვლილებები, რა თქმა უნდა, გულისხმობს იმას, რომ აბიტურიენტს შეუძლია წაშალოს, დაამატოს ან გადაანაცვლოს საგანმანათლებლო პროგრამა ე. წ. საკუთარ რეიტინგულ სიაში. კიდევ ერთხელ გავიმეორებ, ამის შესაძლებლობა მსურველებს აპელაციის შედეგების გაგების შემდეგ კიდევ ერთი დღის განმავლობაში ექნებათ.

აპელაციების შედეგების გამოქვეყნების შემდეგ, გარდა პროგრამების ცვლილებისა, კიდევ რას უნდა მიაქციოს ყურადღება აბიტურიენტმა?

თუ აბიტურიენტი აპელაციის შედეგებს არ ელოდება, ამ შემთხვევაში მისთვის მნიშვნელოვანია გათანაბრებული და სკალირებული ქულების შესახებ ინფორმაციის მიღება, რაც ამ პროცესის დასრულების შემდეგ ქვეყნდება. იმ საგნებში, რომლებშიც იყო ტესტის რამდენიმე ვარიანტი, გათანაბრების შედეგად ქულა შეიძლება შეიცვალოს. ამ ცვლილების შედეგად აბიტურიენტმა შესაძლოა გადალახოს მინიმალური კომპეტენციის ზღვარი მაშინაც კი, თუ მას პირველადი შედეგების გამოცხადებისას არ ჰქონდა ბარიერი დაძლეული.

რამდენი პროგრამის არჩევა შეუძლია აბიტურიენტს?

როგორც შეფასებისა და გამოცდების ეროვნულმა ცენტრმა თავის გავრცელებულ განცხადებებში არაერთხელ აღნიშნა, აბიტურიენტი საკუთარი არჩევნის რაოდენობაში შეზღუდული არ არის. ყოფილა შემთხვევები, როდესაც აბიტურიენტს 100-ზე მეტი არჩევანი გაუკეთებია და იყო შემთხვევაც, როდესაც მხოლოდ ერთი არჩევანი გააკეთა - მისთვის მხოლოდ ეს ერთი პროგრამა იყო მნიშვნელოვანი. ცენტრი ურჩევს აბიტურიენტებს, მაქსიმალურად გამოიყენონ ეს შესაძლებლობა. ამასთან, რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, გააკეთონ რეალური არჩევანი - გაითვალისწინონ საკუთარი შეფასება და გადახედონ კონკურსს კონკრეტულ პროგრამებზე, რისი შესაძლებლობაც მათ აქვთ.

ხშირად გვეკითხებიან, როგორ გააკეთონ რეიტინგული ჩამონათვალი და რის მიხედვით შეარჩიონ პირველი პროგრამა? ჩემი პირადი რჩევა ასეთია: პირველი ყოველთვის დაწერეთ ის საგანმანათლებლო პროგრამა, რომელზეც ყველაზე მეტად გსურთ ჩარიცხვა და სწავლის გაგრძელება, შემდეგ კი შეგიძლიათ განუსაზღვრელი რაოდენობით მიუთითოთ პროგრამები ცნობარში მითითებული ინფორმაციის გათვალისწინებით.

თუ აბიტურიენტს პროგრამა პირველ ადგილას აქვს მითითებული, მაგრამ უკეთესი ქულები აქვს იმ აბიტურიენტს, რომელსაც ეს პროგრამა მეორე ან მესამე ადგილას უწერია, ვის მიენიჭება უპირატესობა ჩარიცხვის დროს?

იმ შემთხვევაში, თუ ერთ აბიტურიენტს აქვს მეორე აბიტურიენტზე მაღალი ქულები, მაგრამ არ აღმოჩნდა საკმარისი პირველ და მეორე ადგილზე ჩასარიცხად, სისტემა პირველ რიგში განიხილავს მაღალქულიანი აბიტურიენტის ჩარიცხვის საკითხს. მიუხედავად იმისა, რომ ეს კონკრეტული პროგრამა მას, ვთქვათ, მესამე ადგილზე ჰქონდა მითითებული. ისიც გასათვალისწინებელია, რომ იმ შემთხვევაში, თუ გამოცდებში მონაწილეს ქულა ეყოფა პირველ არჩევანზე ჩასარიცხად, მომდევნო არჩევანზე მისი ჩარიცხვა აღარ განიხილება.

თუ აბიტურიენტმა ჩააბარა მათემატიკაც და ისტორიაც და ერთ-ერთ საგანში ვერ გადალახა კომპეტენციის მინიმალური ზღვარი, რა უნდა გაითვალისწინოს მან საგანმანათლებლო პროგრამების არჩევისას?

ასეთ შემთხვევაში აბიტურიენტმა კარგად უნდა გადაამოწმოს არჩევანი და ჩამონათვალში დატოვოს მხოლოდ ის პროგრამები, სადაც ჩაირიცხება იმ საგნით, რომელშიც გადალახა მინიმალური კომპეტენციის ზღვარი.

დამატებით რას ურჩევდით აბიტურიენტებს?

აბიტურიენტებს ვთხოვ ყურადღება მიაქციონ მათთვის განკუთვნილ ცნობარში მოცემულ ინფორმაციას. ვებგვერდზე გამოქვეყნებულ ამ დოკუმენტში ასახულია ყველა ის ცვლილება, რომლებიც განხორციელდა რეგისტრაციის დაწყებიდან (ვგულისხმობ ინფორმაციას აკრედიტაციის შესახებ).

ცნობარში ასევე მოცემულია ცხრილები, რომლებშიც ასახულია უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებების მონაცემები, თითოეული გამოცდისათვის მინიჭებული კოეფიციენტები, მინიმალური კომპეტენციის ზღვარი და სწავლის საფასური, თუ რომელ ქალაქში ხორციელდება ესა თუ ის პროგრამა და სხვ. მიუხედავად იმისა, რომ საგამოცდო პროცესის ძირითადი ნაწილი დასრულებულია, კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი ეტაპი წინ არის. ამიტომ აბიტურიენტებს ვურჩევ აუცილებლად გადაამოწმონ საკუთარი არჩევანი და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, არ დაივიწყონ ნებისმიერი ცვლილების დამახსოვრება.
წაიკითხეთ სრულად