Baby Bag

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

შეიძლება დაინტერესდეთ

რას გულისხმობს მესამე თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმა, რომელიც 2024 წლამდე საქართველოს ყველა სკოლაში უნდა დაინერგოს?

რას გულისხმობს მესამე თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმა, რომელიც 2024 წლამდე საქართველოს ყველა სკოლაში უნდა დაინერგოს?

გეოგრაფიის საგნის ექსპერტმა მეგი ტალახაძემ ახალი, ​მესამე თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმის შესახებ ისაუბრა. 2024 წლამდე ყველა სკოლაში სასწავლო პროცესი სწორედ აღნიშნულ გეგმაზე დაყრდნობით უნდა წარიმართოს:

„პირველი ამოსავალი წერტილი ჩვენთვის, რა თქმა უნდა, არის მოსწავლე, მასწავლებელი, სასკოლო კულტურა. უმთავრესი მიზანი არის, რომ ჩვენ შევქმნათ, ჩამოვაყალიბოთ კრიტიკულად მოაზროვნე, შემოქმედებითი მოქალაქეები. აქცენტი გაკეთებულია იმაზე, რომ მოსწავლეებს უნდა შეეძლოთ საგნებში მიღებული ცოდნის რეალობაში გადმოტანა. ყველა სკოლაზე ვერ ვისაუბრებთ, მაგრამ გვაქვს ეს პრობლემა და სასწავლო პროცესი უნდა გახდეს მოსწავლეზე ორიენტირებული.“

მეგი ტალახაძის თქმით, ახალი გეგმის დანერგვა ერთიანად, ერთ თვეში ვერ მოხერხდება:

„ეს ერთიანად ერთ წელში, ერთ თვეში არ კეთდება. არსებული რეფორმის შემდეგ ყოველთვის ხდება კვლევები. ​კვლევების შედეგად ვიღებთ გარკვეულ პრობლემებს და ამ პრობლემების მიხედვით ხდება შესაბამისი უკუკავშირის გაცემა. მნიშვნელოვანი ნაწილი არის სწორედ ის, რომ პედაგოგებთან ნაბიჯ-ნაბიჯ იქნეს მიღწეული დასახული მიზნები. აქ არის მხარდამჭერი ჯგუფები, 24 მხარდამჭერი ჯგუფი მთელი საქართველოს მასშტაბით. ამ ჯგუფებში ჩართული არიან: საგნის ექსპერტები, ინკლუზიური განათლების ექსპერტები, ლიდერობის ექსპერტები, განათლების ექსპერტები, რომელთაგან ვიღებთ უკუკავშირს, შეფასებებს. ეს არის სკოლების დონეზე უწყვეტი პროცესი. მასწავლებელი მიდის სკოლაში, ის ნერგავს პროცესს. ახალი ეროვნული სასწავლო გეგმა ამ ბალანსს ემყარება. ყველა საგნის პრიორიტეტები და ინტერესი უნდა გამოიკვეთოს. ჩვენ გვაქვს გარკვეული ჩავარდნები, თუნდაც საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების მიმართულებით.“

„ყოველ წელს ემატება სკოლები. ამ წუთას 600 სკოლაა. რეგიონების დონეზეც თუ ვსაუბრობთ, ჩვენ რეგიონის, მუნიციპალიტეტის დონეზე, ყველა სოფლის სკოლასთან გვაქვს კავშირი. ​პედაგოგები, რა თქმა უნდა, მოგვყვებიან. ჩვენ ვიღებთ მათ უკუკავშირს. მათ შეკითხვებზე გვაქვს ერთობლივი გააზრების პროცესი. ახალი ეროვნული სასწავლო გეგმაც მათ მიერ წამოღებულ თითოეულ უკუკავშირს შესაბამისად პასუხობს. მნიშვნელოვანი გამოწვევაა შეფასების ნაწილი. არ უნდა იყოს შეფასება ნიშანზე ორიენტირებული. შეფასება უნდა იყოს განვითარებასა და პროგრესზე ორიენტირებული,“ - აღნიშნულ საკითხზე მეგი ტალახაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად