Baby Bag

ახალი ზელანდიის სკოლები კლიმატური კრიზისის შესახებ საგნების სწავლებას იწყებენ

ახალი ზელანდიის სკოლები კლიმატური კრიზისის შესახებ საგნების სწავლებას იწყებენ
ახალი ზელანდიის ყველა სკოლას 2020 წლიდან კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებით ქვეყნის მოწინავე სამეცნიერო დაწესებულებების მიერ მომზადებულ მასალებზე წვდომა ექნება. მოსწავლეებს კლიმატური კრიზისის დასაძლევად სხვადასხვა აქტივობის დაგეგმვის შესაძლებლობა მიეცემათ, ისინი თავისუფლად შეძლებენ საკუთარი გრძნობების, განცდების და შიშების შესახებ საუბარს.

კურიკულუმში შეტანილი ცვლილებები ახალ ზელანდიას ერთ-ერთ მოწინავე სახელმწიფოდ აქცევს, რომელიც ბავშვებში კლიმატის ცვლილებებთან დაკავშირებით ცოდნის ამაღლებას უწყობს ხელს. დიდ ბრიტანეთს და ავსტრალიას ხშირად აკრიტიკებენ იმის გამო, რომ აღნიშნულ ქვეყნებში მოსწავლეებს კლიმატურ კრიზისთან დაკავშირებით სიღრმისეული ცოდნის მიღების შესაძლებლობა არ აქვთ. ახალი ზელანდიის მთავრობის განცხადებით, სკოლებში 11-15 წლის ასაკის მოზარდებისთვის კლიმატური კრიზისის შესახებ განათლების მიღება სავალდებულო არ იქნება.

„მთელი ქვეყნის მასშტაბით მასწავლებლები ძალიან აღელვებულები არიან, რადგან მოსწავლეები კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებით უკვე აქტიურად საუბრობენ და აღნიშნული პრობლემით სერიოზულად არიან დაინტერესებულები.“- განაცხადა ახალი ზელანდიის მემარცხენე ორიენტაციის მწვანეთა პარტიის ლიდერმა ჯეიმს შოუმ.

„ბავშვები ყოველდღიურად ეცნობიან ინფორმაციას სოციალური მედიის დამხარებით, მიღებული ცნობები კი უმეტესად ნეგატიურ ხასიათს ატარებს, რაც მათში დაუცველობის და უიმედობის განცდას ბადებს.“ - ნათქვამია მწვანეთა პარტიის ლიდერის განცხადებაში.

2019 წელს მსოფლიოს უამრავი ქვეყნის მოსწავლეები და სტუდენტები სასწავლო პროცესს ჩამოცილდნენ, რათა ქუჩაში კლიმატის ცვლილება და მასთან დაკავშირებული საფრთხეები გაეპროტესტებინათ. გასულ წელს მეცნიერებმა მთელი მსოფლიო გააფრთხილეს, რომ კლიმატური კრიზისი ცივილიზაციისთვის ეგზისტენციალურ საფრთხეს წარმოადგენს.

ბრიტანელი ფსიქოლოგების განცხადებით, ახალგაზრდები თავს მოტყუებულად და მიტოვებულად გრძნობენ. ისინი თვლიან, რომ უფროსი თაობების გულგრილობამ და უმოქმედობამ სამყარო კლიმატურ კატასტროფამდე მიიყვანა. უიმედობის განცდა დეპრესიისა და შფოთვითი აშლილობის მასობრივ გავრცელებას უწყობს ხელს.

ახალი ზელანდიის ერთ-ერთ სკოლაში ახალი პროგრამის პილოტირება ჯერ კიდევ 2018 წელს მოხდა. მოსწავლეებს კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებით საკუთარი განცდებისა და დამოკიდებულებების გადმოცემის შესაძლებლობა მიეცათ. ისინი აღნიშნული თემატიკის ირგვლივ მასალებს გაეცნენ და კლიმატურ კრიზისთან დაკავშირებით სიღმისეული ცოდნის მიღების საშუალება ჰქონდათ.

„კლიმატურ კრიზისზე საუბარიც კი სტრესს იწვევს, მოსწავლეები უსიამოვნო და ნეგატიურ ინფორმაციას აქტიურად ეცნობიან, ისინი აცნობიერებენ, რომ მეცნიერები კლიმატის ცვლილებების საგანგაშო შედეგებზე დაუფარავად საუბრობენ. ჩვენ მიზნად დავისახეთ, რომ მიღებული ინფორმაცია მოსწავლეებისთვის ნაკლებად სტრესული ყოფილიყო, რის გამოც მათ საკუთარ გრძნობებსა და შიშებზე ხმამაღლა საუბრის საშუალება მივეცით.“ - განაცხადა ჯეიმს შოუმ.

მასწავლებლებისთვის განკუთვნილ სასწავლო მასალებში ყურადღება მახვილდება მოსწავლეთა ემოციური მხარდაჭერის მნიშვნელობაზე. სკოლამ მოზარდების თავდაჯერების ამაღლებაზე უნდა იზრუნოს. მათ აღარ უნდა ჰქონდეთ იმის განცდა, რომ აუცილებლად დამარცხდებიან. მოსწავლეებმა უნდა გააცნობიერონ, რომ მათი განწყობა მათ მოქმედებას მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს.

„ბავშვებმა უნდა იცოდნენ, რომ კლიმატური კრიზისიდან გამოსავალი არსებობს და პრობლემა მოგვარებადია. მათ საკუთარ მომავალზე ზრუნვა და მისი შეცვლა შეუძლიათ.“ - ნათქვამია ჯეიმს შოუს განცხადებაში.

ახალი კურიკულუმი დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს მოსწავლეებისთვის პრაქტიკული ცოდნის გადაცემასაც. სკოლებში ბავშვებს ასწავლიან, თუ როგორ უნდა გააშენონ პატარა ბაღი და როგორ უნდა იზრუნონ მასზე. კურიკულუმი მასწავლებელთა ცოდნის ამაღლებაზეც ზრუნავს. მათ სასწავლო ტექსტების, ვიდეო მასალისა და სპეციალურად პედაგოგებისთვის განკუთვნილი რჩევების გაცნობის შესაძლებლობა აქვთ.

„მეცნიერება კლიმატური კრიზისის შესახებ სრულფასოვანი ცოდნის შეძენაში გვეხმარება. მოსწავლეებმა უნდა იცოდნენ, თუ როგორ უპასუხონ კლიმატურ ცვლილებებს. ისინი უნდა აცნობიერებდნენ, რა ნეგატიური გავლენები აქვს კლიმატურ კრიზისს გლობალურ, ნაციონალურ თუ ლოკალურ დონეზე. ბავშვებმა უნდა იცოდნენ, თუ რა შესაძლებლობები აქვთ მათ აღნიშნული გავლენების შესამცირებლად და კლიმატური პრობლემების აღმოსაფხვრელად.“ - ნათქვამია ახალი ზელანდიის განათლების მინისტრის კრის ჰიპკინსის განცხადებაში.

2015 წელს პარიზის შეთანხმების ხელმომწერმა სახელმწიფოებმა ვალდებულება აიღეს, რომ სკოლებში კლიმატურ ცვლილებებთან დაკავშირებით სწავლების დანერგვაზე იზრუნებდნენ, თუმცა მათი უდიდესი ნაწილი პირობას არ ასრულებს, მათ შორის, არც ახალი ზელანდიის მეზობელი ავსტრალია. დიდ ბრიტანეთში კლიმატურ თემატიკაზე ცოდნის ამაღლების საშუალება მხოლოდ რამდენიმე სკოლაში მიეცათ. მასშტაბური ცვლილებები კი ამ მხრივ ბრიტანეთში დღემდე არ განხორციელებულა.

იტალია მსოფლიო მასშტაბით პირველი სახელმწიფოა, რომელიც კლიმატურ ცვლილებებთან დაკავშირებული საგნების სწავლას ყველა სკოლაში სავალდებულოდ აცხადებს. იტალიის სკოლებში მათემატიკისა და გეოგრაფიის გაკვეთილებზე კლიმატური თემატიკის გააქტიურება იგეგმება, რაც ინტეგრირებული სწავლების დანერგვით უნდა მოხდეს. 

მომზადებულია theguardian.com-ის მიხედვით 
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ წნევა არ არის 130:80-ზე ზემოთ, წნევის დამაქვეითებელი საშუალებების მიღება კატეგორიულად დაუშვებელია,“- ნინო კიკნაძე

„თუ წნევა არ არის 130:80-ზე ზემოთ, წნევის დამაქვეითებელი საშუალებების მიღება კატეგორიულად დაუშვებელია,“- ნინო კიკნაძე

თერაპევტმა ნინო კიკნაძემ არტერიულ წნევაზე ამინდის ზეგავლენის შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ წნევის ცვალებადობა მხოლოდ მეტეოროლოგიურ ფაქტორებზე არ არის დამოკიდებული:

„რატომ მწვავდება გაზაფხულზე პრობლემა? მხოლოდ მეტეოროლოგიური ფაქტორების გამო კი არ არის. თუ ადამიანი ჯანსაღი ცხოვრების წესით ცხოვრობს, მას არ ეშინია არც გაზაფხულის და არც სხვა სეზონის. ზამთარში უფრო უმოძრაოდ ვართ. ზამთარში არ გვაქვს იმის საშუალება, რომ მივიღოთ ბევრი ხილი-ბოსტნეული. ​ვიკვებებით ნაჯერი ცხიმებით, ნახშირწყლებით. ამინდის ცვალებადობა გაზაფხულზე, რა თქმა უნდა, ახდენს გავლენას. ჯანმრთელ ადამიანს ეს პრობლემა დიდად არ ეკარება, იმიტომ, რომ ადამიანის ორგანიზმს აქვს ადაპტაციის ძალიან კარგი უნარი.“

ნინო კიკნაძის თქმით, არტერიული წნევის მატების ერთ-ერთი რისკი ასაკის მატებაა:

„ასაკის მატება არის რისკი არტერიული წნევის მატების. ირღვევა ის მექანიზმები, რომლებიც მონაწილეობს არტერიული წნევის რეგულირებაში. უკვე 18 წლის ასაკიდან ადამიანმა უნდა დაიწყოს წნევის გასინჯვა. წელიწადში ერთხელ მაინც უნდა გაიზომოთ წნევა. თუ თანმხლები პათოლოგიებია, უფრო ხშირადაც კი. ძალიან  დიდი მნიშვნელობა აქვს მედიკამენტებს, რას იღებს ადამიანი. შეიძლება, რომ ტკივილგამაყუჩებლებს იღებდეს. წნევის გაზომვის ტექნიკასაც აქვს მნიშვნელობა. თუ არასწორად იზომავთ წნევას, ამან შეიძლება ცრუ მაღალი წნევა გიჩვენოთ. ადამიანი უნდა იყოს მოსვენებულ მდგომარეობაში. მანამდე აღელვებული თუ არის, ჩვენ ცოცხალი ორგანიზმები ვართ და ჩვენი წნევაც მერყევია. ადამიანს არ უნდა ჰქონდეს სიგარეტი მოწეული, საკვები არ უნდა ჰქონდეს ახლად მიღებული. მოსვენებულ მდგომარეობაში უნდა იჯდეს როგორც მინიმუმ 5 წუთი. იდაყვის ქვეშ ხელის ამოდება არ არის სწორი.“

„არტერიულ ჰიპერტენზიას სიმპტომები არ ახასიათებს, თუ არ არის 180:120-ზე ზემოთ. არტერიულ ჰიპერტენზიას თავის ტკივილთან აიგივებენ, რაც ნამდვილად არ შეესაბამება სიმართლეს. ერთ-ერთ კვლევაში შეადარეს ​თავის ტკივილის სიხშირე არტერიული ჰიპერტენზიისა და ნორმალური წნევის მქონე პაციენტებში. აღმოჩნდა, რომ არანაირი განსხვავება არ იყო. მყოლია პაციენტები, რომლებსაც 200 აქვთ წნევა და საერთოდ ვერ გრძნობენ. შესაძლებელია იყოს რაღაც დისკომფორტი გულის არეში, გულის ფრიალი, კეფის არეში ტკივილი, მაგრამ ეს არ არის სპეციფიკური სიმპტომი და ამის მიხედვით არ უნდა მივიღოთ წნევის დამწევი.ხშირ შემთხვევაში ადამიანი ემოციურად გაღიზიანებულია, ამიტომ სტკივა თავი და არა იმიტომ, რომ წნევა აქვს. როდესაც წნევას იზომავს, მატება ფიქსირდება. წნევა არის შედეგი და არა მიზეზი თავის ტკივილის. თუ წნევა არ არის 130:80-ზე ზემოთ, ​წნევის დამაქვეითებელი საშუალებების მიღება კატეგორიულად დაუშვებელია. მით უმეტეს, თუ ამას ხელს უწყობს ის, რომ ეს სტრესის გამოა ან ზედმეტი კოფეინი მიიღო,“- აღნიშნულ საკითხებზე ნინო კიკნაძემ ტელეკომპანია „ფორმულას“ გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დილა ფორმულაზე“


წაიკითხეთ სრულად