Baby Bag

​რატომ აქვს ფინეთს მსოფლიოში საუკეთესო სასკოლო სისტემა?

​რატომ აქვს ფინეთს მსოფლიოში საუკეთესო სასკოლო სისტემა?

ჰარვარდის განათლების მეცნიერების დოქტორი ჰოვარდ გარდნერი ამერიკელებს შემდეგი რჩევით მიმართავს: „ისწავლეთ ფინეთისგან, რომელსაც ყველაზე ეფექტური სასკოლო განათლების სისტემა აქვს. ისინი ყველაფერს ჩვენგან რადიკალურად განსხვავებულად აკეთებენ.“

ფინეთის სკოლებს სხვა ქვეყნების ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებებისგან სტრესისგან თავისუფალი სისტემა გამოარჩევს. ფინელი მოსწავლეები გლობალური საგანმანათლებლო ტესტების მაჩვენებლებით დასავლეთში ყველაზე წინ არიან. ფინელი ხალხი ყველაზე წიგნიერი საზოგადოების წოდებასაც არავის უთმობს. ფინეთში შვიდ წლამდე ასაკის ბავშვები ფორმალურ აკადემიურ განათლებას არ იღებენ. ისინი ყველაფერს თამაშით, სიმღერითა და საუბრებით სწავლობენ. ბავშვების უმრავლესობა სკოლაში ფეხით დადის ან გადაადგილებისთვის ველოსიპედს იყენებს. სასკოლო საათები საკმაოდ ხანმოკლეა, საშინაო დავალება კი მსუბუქი და მარტივად შესასრულებელი.

ამერიკის შეერთებულ შტატებში სკოლის მოსწავლეებს შესვენებები საკმაოდ ხანმოკლე აქვთ. ფინელ ბავშვებს კი ყოველ ერთ საათში ეზოში 15 წუთით თამაში და განტვირთვა შეუძლიათ. აღსანიშნავია, რომ დასვენება სავალდებულოა. ფინეთში სუფთა ჰაერი, ბუნებაში გასვლა და რეგულარული ფიზიკური აქტივობა სწავლის ხელშემწყობ უმთავრეს ფაქტორებად განიხილება. ცნობილ ფინურ მაქსიმას თუ დავუჯერებთ, „არ არსებობს ცუდი ამინდი, არსებობს არაადეკვატური ჩაცმულობა.“
ფინეთის სკოლებში კომპასებითა და რუკებით აღჭურვილ ბავშვებს ახლომდებარე ტყეებში დამოუკიდებლად გადაადგილებისა და სწორი გზის პოვნის საშუალებას ხშირად აძლევენ. ფინელები დაბალი ხარისხის სტანდარტიზირებული ტესტების შედგენისთვის არც დროს ხარჯავენ და არც ზედმეტ თანხებს. ბავშვები ყოველდღიურად სპეციალური ექსპერიმენტების, ქვიზების, დაკვირვების და უმაღლესი ხარისხის პერსონალიზირებული შეფასების მეთოდების გამოყენებით ფასდებიან. მოსწავლეებს კლასში გართობის, სიცილის და რიგ შემთხვევებში, თვლემის უფლებაც ეძლევათ. ფინელები პრაქტიკაში ძალიან ხშირად იყენებენ შემდეგ კულტურულ მანტრას: „მიეცით ბავშვებს უფლება, იყვნენ ბავშვები.“
ფინელებს ღრმად სწამთ, რომ ბავშვის მთავარი საქმე თამაშია და რომ თამაში სწავლის საუკეთესო საშუალებაა. კლასის ემოციური გარემო თბილი, უსაფრთხო, პატივისცემაზე დამყარებული და საიმედოა. გაკვეთილებს წინასწარ განსაზღვრული და გაწერილი ხასიათი არ აქვს, რის გამოც ბავშვები იძულებულები არ არიან, რომ მუდამ ერთი მიმართულებით იარონ. ერთ-ერთი ჩინელი მასწავლებლის თქმით, ჩინეთის სკოლებში სამხედრო და მკაცრი რეჟიმია, ფინეთში კი სკოლა ბავშვს ოჯახურ ატმოსფეროს სთავაზობს.
ფინეთში მასწავლებლებლის პროფესიას ყველაზე დიდ პატივს სცემენ და მას ძალიან აფასებენ. ადამიანს მასწავლებლის წოდების მოსაპოვებლად მაგისტრის ხარისხი უნდა ჰქონდეს მოპოვებული. მასწავლებლისთვის აუცილებელია გამოცდილება კვლევით საქმიანობაშიც.
„უფროსების მიზანია, რომ ბავშვები პოლიტიკოსებისგან დავიცვათ. ჩვენი ეთიკური და მორალური ვალია, რომ ბიზნესმენებს სკოლის შენობასთან მოახლოება ავუკრძალოთ,“ - განაცხადა ერთ-ერთმა ფინელმა პედაგოგმა. სინამდვილეში ფინეთში სკოლაში მისვლის უფლება ნებისმიერ ადამიანს აქვს. აღნიშნულ მასწავლებელს კი იმის თქმა სურდა, რომ განათლების სისტემაში მასწავლებლებს განმსაზღვრელი და უმაღლესი ძალაუფლება აქვთ.
ფინელი მასწავლებლები მაღალი კვალიფიკაციის მქონე პროფესიონალები არიან, რომლებსაც მოსწავლეების საგანმანათლებლო ინსტრუქციებით ინდივიდუალურად მომარაგება შეუძლიათ. ისინი იდეალურად უძღვებიან კლასს და ადგენენ ბავშვის განვითარებაზე ორიენტირებულ კურიკულუმს. მასწავლებლები მოსწავლეებს აუცილებლად აძლევენ დროს განტვირთვისა და ფიზიკური აქტივობებისთვის. ბავშვებს არ უხდებათ დროისა და ენერგიის ხარჯვა დაბალხარისხიან ტესტებზე. მოსწავლეები მასწავლებლებისგან საჭირო მხარდაჭერას ყოველდღიურად იღებენ. კლასში არსებული უსაფრთხო, ურთიერთთანამშრომლობაზე, პატივისცემასა და სიყვარულზე დაფუძნებული ატმოსფერო კი ბავშვების სათუთ ბუნებაზე ძალიან დადებითად ზემოქმედებს.
ერთ-ერთი უნივერსიტეტის პროფესორი იხსენებს: „ფინეთში, უნივერსიტეტის შენობაში ვიყავი, როდესაც ახლომდებარე სკოლის სათამაშო მოედნიდან ჩოჩქოლის ხმა შემომესმა. გარეთ გავედი, რათა გამეგო რა ხდებოდა. მოედანი სავსე იყო ბავშვებით, რომლებიც ფიჭვის ხის გარშემო შეკრებილიყვნენ, ღრმად სუნთქავდნენ და ცდილობდნენ მოახლოებული ზამთრის სურნელება შეეგრძნოთ. „გესმის? გაიგონე?“ - ჰკითხა შესვენების მეთვალყურემ ყვითელ პერანგში გამოწყობილ მასწავლებელს. „დიახ, მესმის, ეს ბედნიერების ხმაა,“ - ამაყად უპასუხა პედაგოგმა.

მომაზადებულია www.sm​h.com.au-ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ცენტრი უნდა ეცადოს, მხარი დაუჭიროს მასწავლებლებს და იზრუნოს მათ პროფესიულ განვითარებაზე. თუმცა, საუნივერსიტეტო განათლების ტრენინგით ჩანაცვლება წარმოუდგენელია“

„ცენტრი უნდა ეცადოს, მხარი დაუჭიროს მასწავლებლებს და იზრუნოს მათ პროფესიულ განვითარებაზე. თუმცა, საუნივერსიტეტო განათლების ტრენინგით ჩანაცვლება წარმოუდგენელია“

რა თქმა უნდა, მხოლოდ ტრენინგი არ არის იმის განმსაზღვრელი, თუ როგორი მასწავლებელი გვყავს, - განაცხადა მასწავლებლის სახლის“ დირექტორის მოადგილემ, მანანა რატიანმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „აქტუალური თემა მაკა ცინცაძესთან ერთად“ სტუმრობისას.

„რა თქმა უნდა, ჩვენი ცენტრი თავისი ფუნქციებიდან გამომდინარე უნდა ეცადოს, რომ მხარი დაუჭიროს მასწავლებლებს და იზრუნოს მათ პროფესიულ განვითარებაზე. თუმცა, საუნივერსიტეტო განათლების ტრენინგით ჩანაცვლება წარმოუდგენელია. ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს იმას, თანმიმდევრულად ვინ შემოდის სისტემაში და საიდან შემოდის. მასწავლებლად შემოსვლის ღია კარის პოლიტიკა რომ გვქონდა, ვინც კი უმუშევარი იყო, ვისაც არ დაეზარა, სხვაგან სამუშაო ვერ ნახა და მასწავლებლად აღმოჩნდა, ეს რა თქმა უნდა, პრობლემა იყო, რადგან მათ შესაბამისი განათლება არ ჰქონდათ მიღებული. თუმცა, ძალიან მნიშვნელოვანია ის, თუ ახლა ვინ შემოვა მასწავლებლად და როგორი იქნება მათი თუნდაც, სკოლის დონეზე, ან აკადემიური მხარდაჭერა“, - განაცხადა მასწავლებლის სახლის დირექტორის მოადგილემ.

ამ განცხადებით მანანა რატიანმა გადაცემის წამყვანის შეკითხვას უპასუხა, რამდენად შეიძლება, ცენტრის მიერ შექმნილი მექანიზმი ეფექტიანად ჩაითვალოს იმ რეალობაში, როცა პედაგოგთა უმრავლესობა სტატუსის შეცვლას მინიმალური ზღვარის გადალახვით ახერხებს.

როგორც მანანა რატიანმა აღნიშნა, საბაკალავრო და მაგისტრის პროგრამების გარდა, არსებობს 60-კრედიტიანი ერთწლიანი პროგრამები, სადაც ძალიან მაღალი დაინტერესება აქვთ ახალგაზრდებს, რომლებიც სისტემაში მოდიან და ამ შემთხვევაში მნიშვნელოვანია, მათ გზა გაეხსნათ, რომ სკოლაში შევიდნენ.

„ისინი ნამდვილად გადიან და აჩვენებენ, რომ 60 პროცენტზეც აქვთ გამოცდა ჩაბარებული, პედაგოგიური მეთოდოლოგიაც ნასწავლი აქვთ, მოზარდთა განვითარების ფსიქოლოგიაც, საგნობრივი მეთოდოლოგიაც და შესაბამისად, ისინი ღირსეული კადრები იქნებიან“, - განაცხადა მანანა რატიანმა.

მისი თქმით, ამავდროულად არსებობს მაძიებლობის პროგრამა, რომელიც კადრს ორმხრივად ავითარებს, თუ მას შესაბამისი კვალიფიკაცია არ აქვს.

„პირველი, ეს არის მომზადების აკადემიური ნაწილი, რაც გრძელვადიანი პროგრამის გავლას გულისხმობს და მეორე არის სკოლის ბაზაზე ხელშეწყობა ტუტორის დახმარებით, რომელიც მასწავლებელს ადგილზე ეხმარება, რომ რაც თეორიულად შეისწავლა, მოსწავლეებთან ამის გადატანა მოახერხოს და ამ პროცესებში მხარდაჭერა გამოუცხადოს“, - განაცხადა მანანა რატიანმა.

მაკა ცინცაძის შეკითხვაზე, შეცვლის თუ არა არსებულ ვითარებას ის გარემოება, რომ მასწავლებლისთვის გამოცდებზე გასვლა მიმდინარე წლიდან სავალდებულო ხდება, რატიანმა აღნიშნა, რომ ეს სკოლაში არსებულ მოცემულობას შეცვლის.

„ეს სკოლაში არსებულ მოცემულობას შეცვლის იმ მიმართულებით, რომ მათ ადგილას, ვინც 2010 წლიდან მოყოლებული საკუთარი კომპეტენციები არ დაადასტურა, ცხადდება ვაკანსია და შესაბამისად, ახალბედა მასწავლებლებისთვის ჩნდება შესაძლებლობა, რომ სკოლაში დასაქმდნენ. თუმცა, ბუნებრივია, მხარდაჭერა მათაც სჭირდებათ, რადგან არ შეიძლება, ადამიანი კლასის წინაშე დადგეს და ის ამ პროცესში მარტო მივატოვოთ. ასეთ შემთხვევაში შეიძლება, ის სკოლიდან გაგვექცეს. მეორე არის ის, რომ, ვინც სკოლაში იქნება, ავად თუ კარგად, კომპეტენციის მინიმალური თუ მაქსიმალური დადასტურებით, ყველას რაღაც ფორმით დადასტურებული კომპეტენცია ექნება და ეს უკვე არის წინ გადადგმული ნაბიჯი“, - განაცხადა მანანა რატიანმა.

შეკითხვაზე, განსაზღვრავს თუ არა სტატუსი მასწავლებლის კვალიფიციურობას, მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის დირექტორის მოადგილემ განაცხადა, რომ როგორც საერთაშორისო კვლევამ აჩვენა, მასწავლებლის სტატუსი რაც უფრო მაღალია, მოსწავლეები მით უკეთეს შედეგს აჩვენებენ, რაც იმაზე მიუთითებს, რომ მასწავლებლის სტატუსსა და მოსწავლეების შედეგს შორის ბმა ნამდვილად არის და რა თქმა უნდა, ამას კიდევ უფრო განვითარება უნდა.

წყარო: ​1tv.ge

წაიკითხეთ სრულად