Baby Bag

​რატომ აქვს ფინეთს მსოფლიოში საუკეთესო სასკოლო სისტემა?

​რატომ აქვს ფინეთს მსოფლიოში საუკეთესო სასკოლო სისტემა?

ჰარვარდის განათლების მეცნიერების დოქტორი ჰოვარდ გარდნერი ამერიკელებს შემდეგი რჩევით მიმართავს: „ისწავლეთ ფინეთისგან, რომელსაც ყველაზე ეფექტური სასკოლო განათლების სისტემა აქვს. ისინი ყველაფერს ჩვენგან რადიკალურად განსხვავებულად აკეთებენ.“

ფინეთის სკოლებს სხვა ქვეყნების ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებებისგან სტრესისგან თავისუფალი სისტემა გამოარჩევს. ფინელი მოსწავლეები გლობალური საგანმანათლებლო ტესტების მაჩვენებლებით დასავლეთში ყველაზე წინ არიან. ფინელი ხალხი ყველაზე წიგნიერი საზოგადოების წოდებასაც არავის უთმობს. ფინეთში შვიდ წლამდე ასაკის ბავშვები ფორმალურ აკადემიურ განათლებას არ იღებენ. ისინი ყველაფერს თამაშით, სიმღერითა და საუბრებით სწავლობენ. ბავშვების უმრავლესობა სკოლაში ფეხით დადის ან გადაადგილებისთვის ველოსიპედს იყენებს. სასკოლო საათები საკმაოდ ხანმოკლეა, საშინაო დავალება კი მსუბუქი და მარტივად შესასრულებელი.

ამერიკის შეერთებულ შტატებში სკოლის მოსწავლეებს შესვენებები საკმაოდ ხანმოკლე აქვთ. ფინელ ბავშვებს კი ყოველ ერთ საათში ეზოში 15 წუთით თამაში და განტვირთვა შეუძლიათ. აღსანიშნავია, რომ დასვენება სავალდებულოა. ფინეთში სუფთა ჰაერი, ბუნებაში გასვლა და რეგულარული ფიზიკური აქტივობა სწავლის ხელშემწყობ უმთავრეს ფაქტორებად განიხილება. ცნობილ ფინურ მაქსიმას თუ დავუჯერებთ, „არ არსებობს ცუდი ამინდი, არსებობს არაადეკვატური ჩაცმულობა.“
ფინეთის სკოლებში კომპასებითა და რუკებით აღჭურვილ ბავშვებს ახლომდებარე ტყეებში დამოუკიდებლად გადაადგილებისა და სწორი გზის პოვნის საშუალებას ხშირად აძლევენ. ფინელები დაბალი ხარისხის სტანდარტიზირებული ტესტების შედგენისთვის არც დროს ხარჯავენ და არც ზედმეტ თანხებს. ბავშვები ყოველდღიურად სპეციალური ექსპერიმენტების, ქვიზების, დაკვირვების და უმაღლესი ხარისხის პერსონალიზირებული შეფასების მეთოდების გამოყენებით ფასდებიან. მოსწავლეებს კლასში გართობის, სიცილის და რიგ შემთხვევებში, თვლემის უფლებაც ეძლევათ. ფინელები პრაქტიკაში ძალიან ხშირად იყენებენ შემდეგ კულტურულ მანტრას: „მიეცით ბავშვებს უფლება, იყვნენ ბავშვები.“
ფინელებს ღრმად სწამთ, რომ ბავშვის მთავარი საქმე თამაშია და რომ თამაში სწავლის საუკეთესო საშუალებაა. კლასის ემოციური გარემო თბილი, უსაფრთხო, პატივისცემაზე დამყარებული და საიმედოა. გაკვეთილებს წინასწარ განსაზღვრული და გაწერილი ხასიათი არ აქვს, რის გამოც ბავშვები იძულებულები არ არიან, რომ მუდამ ერთი მიმართულებით იარონ. ერთ-ერთი ჩინელი მასწავლებლის თქმით, ჩინეთის სკოლებში სამხედრო და მკაცრი რეჟიმია, ფინეთში კი სკოლა ბავშვს ოჯახურ ატმოსფეროს სთავაზობს.
ფინეთში მასწავლებლებლის პროფესიას ყველაზე დიდ პატივს სცემენ და მას ძალიან აფასებენ. ადამიანს მასწავლებლის წოდების მოსაპოვებლად მაგისტრის ხარისხი უნდა ჰქონდეს მოპოვებული. მასწავლებლისთვის აუცილებელია გამოცდილება კვლევით საქმიანობაშიც.
„უფროსების მიზანია, რომ ბავშვები პოლიტიკოსებისგან დავიცვათ. ჩვენი ეთიკური და მორალური ვალია, რომ ბიზნესმენებს სკოლის შენობასთან მოახლოება ავუკრძალოთ,“ - განაცხადა ერთ-ერთმა ფინელმა პედაგოგმა. სინამდვილეში ფინეთში სკოლაში მისვლის უფლება ნებისმიერ ადამიანს აქვს. აღნიშნულ მასწავლებელს კი იმის თქმა სურდა, რომ განათლების სისტემაში მასწავლებლებს განმსაზღვრელი და უმაღლესი ძალაუფლება აქვთ.
ფინელი მასწავლებლები მაღალი კვალიფიკაციის მქონე პროფესიონალები არიან, რომლებსაც მოსწავლეების საგანმანათლებლო ინსტრუქციებით ინდივიდუალურად მომარაგება შეუძლიათ. ისინი იდეალურად უძღვებიან კლასს და ადგენენ ბავშვის განვითარებაზე ორიენტირებულ კურიკულუმს. მასწავლებლები მოსწავლეებს აუცილებლად აძლევენ დროს განტვირთვისა და ფიზიკური აქტივობებისთვის. ბავშვებს არ უხდებათ დროისა და ენერგიის ხარჯვა დაბალხარისხიან ტესტებზე. მოსწავლეები მასწავლებლებისგან საჭირო მხარდაჭერას ყოველდღიურად იღებენ. კლასში არსებული უსაფრთხო, ურთიერთთანამშრომლობაზე, პატივისცემასა და სიყვარულზე დაფუძნებული ატმოსფერო კი ბავშვების სათუთ ბუნებაზე ძალიან დადებითად ზემოქმედებს.
ერთ-ერთი უნივერსიტეტის პროფესორი იხსენებს: „ფინეთში, უნივერსიტეტის შენობაში ვიყავი, როდესაც ახლომდებარე სკოლის სათამაშო მოედნიდან ჩოჩქოლის ხმა შემომესმა. გარეთ გავედი, რათა გამეგო რა ხდებოდა. მოედანი სავსე იყო ბავშვებით, რომლებიც ფიჭვის ხის გარშემო შეკრებილიყვნენ, ღრმად სუნთქავდნენ და ცდილობდნენ მოახლოებული ზამთრის სურნელება შეეგრძნოთ. „გესმის? გაიგონე?“ - ჰკითხა შესვენების მეთვალყურემ ყვითელ პერანგში გამოწყობილ მასწავლებელს. „დიახ, მესმის, ეს ბედნიერების ხმაა,“ - ამაყად უპასუხა პედაგოგმა.

მომაზადებულია www.sm​h.com.au-ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

​ფრთხებიან მასწავლებლები გამოცდების ხმაზე?!

​ფრთხებიან მასწავლებლები გამოცდების ხმაზე?!

თითქმის 15 წელია, რაც გაუთავებელი რეფორმებისა და სიახლეების ქაოსში ტრიალებს განათლების სისტემა. მერამდენე წელია ტარდება გამოცდები საგნობრივ თუ პროფესიულ ნაწილში და მერამდენე წელია, მომლოდინე ადამიანების რიცხვი, რომლებსაც სკოლაში სურთ სწავლება, იზრდება და იზრდება.

მაშინ, როდესაც მასწავლებლების გამოცდები პირველად დაანონსდა, ერთი ამბავი მოჰყვა ამ ამბავს. იყო შიში, გაურკვევლობა და სიახლეებისამდი მიუღებლობა, თუმცა, დროთა მანძილზე გამოჩნდა, რომ ეს გამოცდები პირდაპირ იქნებოდა მასწავლებლების პროფესიულ განვითარებაზე მიბმული და ყველა ეტაპზე „მუდამ მათთანა მყოფელი“. და ამ სიტუაციის შემდეგ, ალბათ ბევრი ვერც წარმოიდგენდა, რომ ახლაც კი, ამდენი წლის შემდეგ, მასწავლებელთა გამოცდები იქნებოდა ყოველ წელს აქტუალური თემა.

ის ადამიანები, რომლებიც წლებია ამ სისტემაში არიან, მიჩვეულნი იყვნენ იმას, რომ მათი პროფესიული უნარები ეჭვქვეშ არასდროს დადგებოდა, რადგან არასდროს არავის მოსვლია თავში, რომ პედაგოგების კვალიფიკაცია შეემოწმებინა. წლების მანძილზე სკოლა ის ადგილი იყო, სადაც თავს აფარებდნენ ადამიანები, იყვნენ კომფორტის ზონაში და სახელსა და პატივს ამოფარებულები, უშიშრად ეგებებოდნენ ყველა სიახლეს, რადგან მათი სკოლიდან წასვლა მხოლოდ მათსავე კეთილ ნებაზე იყო დამოკიდებული.

არადა წლებმა თავისი ქნა და ისტორიულმა გამოცდილებამ და თანამედროვეობამ თვალნათლივ დაგვანახა ის, რომ მასწავლებლობა სულაც არაა ხელშეუხებელი პროფესია და პირიქით, სწორედ მასწავლებლებს სჭირდებათ მუდმივი სიახლეების რეჟიმში ცხოვრება, რადგან სწორედ მათზეა დამოკიდებული ბევრი რამ.

სკოლაში მიღებული განათლება და გამოცდილება მთელი ცხოვრების მანძილზე გვდევს თან. პირადად მე, სკოლაში მიღებული ზოგადი განათლებით ვიწონებ დღემდე თავს და ალბათ, მივეკუთვნები იმ ადამიანების უიშვიათეს რიცხვს, რომლებსაც გაუმართლათ და სკოლაში მხოლოდ კითხვაზე „რა“ კი არ სთხოვდნენ პასუხს, არამედ, „რატომ“ და „როგორ“ კითხვებიც საკმაოდ აქტუალური იყო.

წლების მანძილზე დაგროვებული გამოცდილება იმის თქმის საფუძველს ნამდვილად იძლევა, რომ ყოველ წელს თუ არა, ზოგჯერ მაინც უნდა შემოწმდეს იმ ადამიანების კვალიფიკაცია, რომლებსაც ჩვენი შვილების აღზრდას ვანდობთ. კვალიფიკაციაში მხოლოდ საგნის სწავლება არ იგულისხმება, რადგან მასწავლებელმა შეიძლება საგანი ზედმიწევნით იცოდეს, თუმცა, ის უნარები, რაც უშუალოდ სწავლების პროცესს სჭირდება, უბრალოდ არ გააჩნდეს ან პირიქით, უყვარდეს და პატივს სცემდეს მოსწავლეებს, თუმცა, მისი ცოდნა არ შეესაბამებოდეს გარემოს მოთხოვნებს.

როცა ამ ბლოგს ვწერდი, სოციალურ ქსელში ერთ ვიდეოს გადავაწყდი, სადაც ერთ-ერთი მასწავლებელი იმ შემთხვევაში, თუ სკოლიდან გაუშვებდნენ, სუიციდით იმუქრებოდა. რა თქმა უნდა, ზედმეტი სენტიმენტალიზმით გაჟღენთილი ამბის უკან არაფერი იყო იმის შესახებ ნათქვამი, თუ, რატომ და როგორ დადგა ეს კონკრეტული ადამიანი ამ შედეგის წინაშე.

დაახლოებით სამი წელია, რაც განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო აანონსებს სკოლებიდან იმ პედაგოგების გაშვებას, რომლებიც ვერ ჩააბარებენ იმ გამოცდებს, რომლებიც მათ უნარებსა და რაც მთავარია, საგნის ცოდნას ამოწმებს. ცხადია, ამ წლების მანძილზე არც ერთ პედაგოგს არ დაუტოვებია სკოლა, რადგან ეს პროცესი იმდენად მარტივი ნამდვილად არაა, როგორსაც სამინისტრო წარმოგვიდგენს. ამ არასწორმა პრაქტიკამ კი მიგვიყვანა იმ პროცესამდე, რომელსაც ახლა ყველანი ერთად ვუყურებთ და რაც მთავარია, განვიცდით იმას, თუ, რა ხდება სკოლებში.

ცხადია, მმართველი რგოლის დადანაშაულება ბევრ რამეში შეიძლება და სამინისტროს არათანმიმდევრული ნაბიჯების ჩამოთვლა ძალიან, ძალიან შორს წაგვიყვანს, თუმცა, ვფიქრობ, რომ მეორე მხარეს, ანუ მასწავლებლების მხარეს მსხვერპლის ადგილი ნამდვილად არ არის.

წარმოიდგინეთ, რომ მთელი ოცი წელია სკოლაში ასწავლით. ამ ოცი წლის მანძილზე არავის არასდროს არ შეუწუხებიხართ და თუ გაწუხებდნენ, მხოლოდ იმიტომ, რომ თქვენს განვითარებაზე ზრუნავდნენ. თქვენი მოსწავლეები აბარებდნენ გამოცდებს, ზოგი თავისით, ზოგი რეპეტიტორების დახმარებით, თუმცა, მაინც მიიჩნეოდა, რომ წარმატებული მასწავლებელი ხართ და აი, დადგა, დრო, როდესაც, იმისთვის, რომ ისევ თქვენ განვითარდეთ პროფესიულად, აგიმაღლდეთ სტატუსი და შესაბამისად, მოგემატოთ ანაზღაურება, გთხოვენ, იმ საგანში ჩააბაროთ გამოცდა, რომელსაც ოცი წელია ასწავლით. და თქვენ ამ გამოცდას ვერ აბარებთ. იმ საგნის გამოცდას, რომელიც ჯერ ოთხი წელი ისწავლეთ უნივერსიტეტში და შემდეგ ოცი წელი სხვებს ასწავლიდით. ხომ თქვენც ხვდებით, რომ აბსურდია?!

ნებისმიერ დაინტერესებულ ადამიანს შეუძლია იმ ტესტების ნახვა, რომელსაც განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო პედაგოგებს სთავაზობს და ალბათ, აქვე, უნდა აღინიშნოს, რომ ეს ტესტები იმდენად მწირ და მიზერულ ცოდნას ამოწმებს, რომ ნამდვილად აბსურდია იმის თქმა, რომ დაუძლეველი და რთული საკითხებია, მით უმეტეს, იმ ადამიანისთვის, რომელიც წლებია სკოლაში ასწავლის.

ამას ისიც ემატება, რომ მთავარი მაქსიმალური ქულის ან თუნდაც, ქულათა ნახევრის აღება კი არა, არამედ, მინიმალურზე მინიმალური ზღვარის გადალახვაა, მაშინ როდესაც სხვებისთვის, ვისაც მასწავლებლობა უნდა, ზღვარი მაქსიმალური ქულის 60 პროცენტზე მეტი იყო. და ეს „სხვები“ იმაზე მეტად წარმატებით აბარებენ ამ გამოცდებს და ადასტურებენ მასწავლებლის კომპეტენციას, ვიდრე მოქმედი მასწავლებლები.

და ამ ყველაფრის შემდეგ სასირცხვილო თუ არა, მინიმუმ, უხერხეული მაინცაა მსხვერპლის როლში თავის წარმოჩენა და იმის მტკიცება, რომ ეს კონკრეტული გამოცდები „სპეციალურად იმისთვის მოიგონეს, რომ მასწავლებლები სკოლებიდან გაგვიშვან“.

თანამედროვე სამყაროში მასწავლებლობა აღარ არის ისეთი მარტივი, როგორც წლების წინ იყო. პრინციპში, აღარც სამყაროა ისეთი, როგორიც ადრე და ამ სამყაროში სკოლამ უნდა შეასრულოს თავისი ღირსეული როლი, როლი, რომელიც აკისრია პიროვნებების ჩამოყალიბების პროცესში. სკოლის შემადგენელი ძირითადი ბირთვი კი მასწავლებლები არიან, რომლებიც, ალბათ, სანამ ვინმე სხვის ჩამოყალიბებაზე დაიწყებენ ზრუნვას, თავად უნდა განვითარდნენ. და ამ პროცესის მიმდინარეობისას ალბათ მივალ იმ ეტაპამდეც, როდესაც, თუ ჩვენი შესაძლებლობები და გარემოს მოთხოვნები არ მოდის შესაბამისობაში, უბრალოდ, მივხვდეთ, რომ ამ კონკრეტულ პროფესიაში ჩვენი ადგილი არ არის. 

წაიკითხეთ სრულად