Baby Bag

საბავშვო ოთახში ზონების და ავეჯის სწორი განლაგებით არამარტო კომფორტი და სიმყუდროვე მიიღწევა, არამედ ეს ბავშვის სწორ განვითარებასაც უწყობს ხელს

საბავშვო ოთახში ზონების და ავეჯის სწორი განლაგებით არამარტო კომფორტი და სიმყუდროვე მიიღწევა, არამედ ეს ბავშვის სწორ განვითარებასაც უწყობს ხელს

დღეს პარასკევია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ინტერიერის დიზაინერ ნინი ოგანის რეკომენდაციებს გთავაზობთ. გაეცანით რჩევებს სახლის ინტერიერთან დაკავშირებით და არ დაგავიწყდეთ, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

წარმოგიდგენთ მესამე თემას - საბავშვო ოთახის ზონირება

ბავშვის და მოზარდის ოთახებს შორის განსხვავება ისაა, რომ ბავშვის ოთახში საჭიროა ყველა ზონის - სათამაშო, სამეცადინო, საძილე... გაერთიანება. ამ ზონების და ავეჯის სწორი განლაგებით არამარტო კომფორტი და სიმყუდროვე მიიღწევა, არამედ ეს ბავშვის სწორ განვითარებასაც უწყობს ხელს. ოთახის სწორი ზონირება ბავშვს წესრიგს და სივრცის სწორად განაწილებას ასწავლის. 

არსებობს რამდენიმე წესი, როგორ უნდა გაანაწილოთ საბავშვო ოთახში სივრცეები

როდესაც ოთახი მხოლოდ ერთი ბავშვისაა, მისი ზონირება შესაძლებელია იატაკის სხვადასხვა წყობით ან განსხვავებული მასალით, სხვადასხვა ჭერის ფორმით ან ავეჯით. ასევე ბავშვის ინტერესის გათვალისწინებაც აუცილებელია. მაგალითად, თუ ბავშვს ცეკვა უყვარს, მას ოთახში დიდი სარკე შეგიძლიათ გაუკეთოთ, თუ კალათბურთით არის გატაცებული, შეგიძლიათ, ოთახში კალათბურთის ფარი დაუმონტაჟოთ. 

თუ ლაპარაკია სხვადასხვა სქესის ბავშვების ოთახში სივრცეების განაწილებაზე, ძალიან მნიშვნელოვანია, თითოეულ ბავშვს ჰქონდეს თავისი კუთხე. მათ სხვადასხვა ინტერესი აქვთ და აუცილებლად სჭირდებათ პირადი სივრცე. ამიტომ კარგია ცალ-ცალკე ლოგინების განთავსება.

ფუნქციონალური ზონების გაყოფა შესაძლებელია სხვადასხვა მეთოდით

გთავაზობთ რამდენიმე რჩევას, თუ როგორ შეიძლება, მოახდინოთ ოთახის ზონირება:

  • იატაკის ან/და ჭერის დონის შეცვლა 
  • საძინებლის ზონის გაყოფა ფარდით ან სხვა ტექსტილის ნამუშევრით (შირმა)
  • ოთახის ზონების თაღით და კოლონებით გაყოფა
  • სხვადასხვა მასალით ან/და ფერით მოპირკეთება (კედლების, იატაკის)
  • ავეჯით გაყოფა - კარადა, თაროები ან დივანი

​ბავშვის ოთახში რემონტის გაკეთებისას უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ყველა მასალა უნდა იყოს ეკოლოგიურად სუფთა და მდგრადი.

ყველა ბავშვის ოთახს (არ აქვს მნიშვნელობა, რამდენი ბავშვი ცხოვრობს მასში) უნდა ჰქონდეს სამი ზონა: სათამაშო, საძილე და სამეცადინო. თუ არის ფართის საშუალება, მას შეიძლება დაემატოს სპორტის და გარდერობის ზონები. 

სათამაშო ზონა

გარკვეულ ასაკამდე სათამაშო ზონა არის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ბავშვის ოთახში. სულ პატარებისთვის უნდა გაითვალისწინოთ სწორი კუთხეების დარბილება ან საერთოდ თავის არიდება. ამიტომ ავეჯი ისე განალაგეთ, რომ გათავისუფლდეს ოთახის ცენტრი ან ოთახის რომელიმე ნაწილი თამაშისთვის. 

ამ ზონის საძილე ზონისგან განცალკევებაში დაგეხმარებათ არამარტო დეკორატიული შირმები ან თაროები, არამეტ სპორტული საგნები - ე.წ. შვედური კედელი, თოკები ან კიბეები. ასეთი სტილის ოთახის გაფორმება შესაძლებელია ფოტო-შპალერებით ან მკვეთრი მხიარული ფერის მასალებით. ამ ზონაში  აუცილებელია ხალიჩა, რადგან ბავშვებს ხშირ შემთხვევაში იატაკზე თამაში უყვართ.  

სათამაშოების შენახვა შესაძლებელია სპეციალურ ყუთებში ან თაროებზე, რომლებიც სათამაშო ზონასთან უნდა იყოს განთავსებული.

საძილე ზონა

საძილე ზონა შედგება საწოლისგან და პატარა ტუმბოსგან. ორი ან მეტი ბავშვის შემთხვევაში, დგამენ ორდონიან საწოლს და დამატებით ადგილს დივნის სახით, რომელიც დღის განმავლობაში მოსასვენებელი ადგილი იქნება. 

ამ ზონის გაყოფა შეიძლება ამაღლებული ადგილით, შირმებით, საინტერესო ფორმის კედლით, სხვადასხვა ტექსტილით, სასურველია მკვეთრი ფერების გამოყენება. ასევე შესაძლებელია თაროებიანი კარადის დამონტაჟება, სადაც წიგნებსა და სხვადასხვა ნივთებს შეინახავს. 

თუ საბავშვო ოთახის ფართი პატარაა, ბავშვის საძილე ადგილი შეიძლება მომცრო (დაბალი) ზომის კარადის თავზე განთავსდეს, კარადას შეიძლება ჰქონდეს ბავშვის სამეცადინო მაგიდა და თაროები წიგნებისთვის.

სასწავლო ზონა


თქვენი ბავშვი იზრდება და უკვე დროა, იფიქროთ იმ ადგილის მოწყობაზე, სადაც ბავშვი დახატავს, გამოძერწავს, ფაზლებს ააწყობს. ამ ასაკში ეს შეიძლება იყოს, პატარა ლამაზი მაგიდა და სკამი, შემდეგ კი მას შეცვლის ჩვეულებრივი სასწავლო მაგიდა.

იდეალური გადაწყვეტილებაა - სასწავლო ზონის განთავსება ფანჯარასთან ისე, რომ შუქი ეცემოდეს მაგიდის ზედაპირზე მარცხენა მხრიდან ან პირდაპირ. თუ საშუალება არაა ფანჯარასთან განთავსდეს ეს სივრცე, საჭიროა ხელოვნური მაგიდის სანათი. 

​ამ ზონაში ასევე საჭიროა წიგნების თაროების განთავსება, შესაძლებელია პატარა დაფის გაკეთება, სადაც ცარცით რამეს მონიშნავს ან დახატავს, ბავშვის განვითარებისთვის ასევე ძალიან სასარგებლოა მსოფლიო რუკის გაკვრა.

ერთსქესიანი ბავშვების ოთახის ზონირება

გეგმარება და დიზაინი ასეთი ოთახის გამომდინარეობს მისი მაცხოვრებლების ასაკიდან. თუ ერთი ბავშვი ბაღის მოსაწავლეა და მეორე სკოლის - სათამაშო და სასწავლო ზონა უნდა იყოს მაქსიმალურად დაშორებული ერთმანეთისგან, როცა უფროსი ბავშვი მეცადინეობს, უმცროსის თამაში მას ხელს უნდა არ უშლიდეს.

ამ შემთხვევაში ფერი შესაძლებელია ორივესთვის ერთი იყოს, მათ უნდა ჰქონდეთ ცალკე-ცალკე ან შესაძლებელია ორსართულიანი საწოლი. 

გოგოების შემთხვევაში აუცილებელია პატარა სივრცის შექმნა, სადაც თავის მოწესრიგება შეეძლებათ. 

ბავშვებს უნდა ჰქონდეთ საძილე, სამეცადინო ზონები ცალ-ცალკე. სათამაშო ზონა კი შეიძლება საერთო იყოს. 

 

სხვადასხვასქესიანი ბავშვების ოთახის ზონირება

ამ შემთხვევაში საჭიროა ორი საძილე, ორი სასწავლო და ორი მოსასვენებელი ზონის მოწყობა. სათამაშო ზონა ამ შემთხვევაშიც შეიძლება იყოს საერთო, მაგრამ ცალ-ცალკე ადგილი, სადაც თავიანთი ნივთებისა და სათამაშოების შენახვას შეძლებენ. 

დეკორის შემთხვევაში ფერით ზონირებაა შესაძლებელი. მაგალითად, გოგოსთვის უფრო ღია პასტელური ფერები, ბიჭისთვის შედარებით მკვეთრი, მაგრამ არაგამაღიზიანებელი ფერებია საჭირო. შეიძლება ოთახის ერთ ფერში გაფორმება, მაგრამ ზონების განსხვავება აქსესუარებით და ტექსტილით.

ასევე შესაძლებელია ლოგინის კედლის გაფორმება - ბიჭს მოუხდება მანქანები, თვითმფრინავები, ხოლო გოგოს ყვავილები და საყვარელი მულტფილმის პერსონაჟები. შეგიძლიათ პირადად აარჩევინოთ სასურველი დიზაინი.

ასევე საჭიროა უზრუნველყოთ სასწავლო ზონა ისე, რომ მეცადინეობის დროს ბავშვები ერთმანეთს არ უშლიდნენ ხელს და მათი ნივთებიც არ უნდა ირეოდს ერთმანეთში, ამისთვის კი შესანახი ადგილებიც  ცალ-ცალკე უნდა იყოს. 

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა არის პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობა, რა ასაკში ვლინდება და რა შეიძლება იყოს გამომწვევი მიზეზები?

რა არის პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობა, რა ასაკში ვლინდება და რა შეიძლება იყოს გამომწვევი მიზეზები?
რა არის პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობა, რა ასაკში ვლინდება და რა შეიძლება იყოს გამომწვევი მიზეზები? - ​MomsEdu.ge-ს ამ და სხვა კითხვებს ფსიქოლოგმა ლანა აკოფაშვილმა უპასუხა. 

- პირველ რიგში, რა არის პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობა და რამდენად რთულად უმკლავდებიან ბავშვები?

- პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობა არის შეყოვნებული რეაქცია, რაც ვითარდება სახიფათო ან კატასტროფული მასშტაბის სტრესულ მოლენაზე საპასუხოდ. მატრავმირებელი სიტუაცია მუდმივად განიცდება შემდეგი სახით: მომხდარის მუდმივად გამეორება ხდება, რაც მოიცავს წარმოდგენებს, აზრებს, აღქმას; ბავშვების თამაშში ჩანს ტრავმის განმეორება; პიროვნებას აქვს აკვიატებული სიზმრები ტრავმული მოვლენის შესახებ, თუმცა ბავშვებთან ვლინდება გაუზრებელი კოშმარები, რომლის შინაარსიც არ არის დაკავშირებული ტრავმულ მოვლენასთან; ვლინდება ,,ფლეშბექები’’, რომლის განცდის პროცესში პიროვნება ტრავმულ მოვლენას განიცდის აწმყოში ისე, როგორც ამას განიცდიდა ტრავმული სიტუაციის განცდის პროცესში. ბავშვები თამაშის პროცესში აღადგენენ მატრავმირებელ სიტუაციას. ვლინდება ინტენსიური ფსიქოლოგიური დისტრესი ნებისმიერ ინტერნალურ ან ექსტერნალურ სტიმულზე, რომელიც პიროვნებას ახსენებს ტრავმულ მოვლენას; პიროვნებას აქვს ტრავმასთან დაკავშირებული სტიმულებისგან გაქცევის მუდმივი მცდელობა; ასევე ვლინდება ყურადღების კონცენტრაციის გაძნელება, განრისხება, გაღიზიანებადობა, ძილის დარღვევა, მომატებული შიშის გრძნობა ხშირი შეკრთომებით და ზესიფხიზლე.

აშლილობის გამკლავება დამოკიდებულია იმაზე თუ რამდენად დროულად მოხდა ფსიქიკური ჯანმრთელობის სპეციალისტის ჩართვა, როგორია ოჯახის მხარდაჭერა, ბავშვის თავის გართმევის სტრატეგიები და რესურსები.

- ტრავმული მოვლენიდან რამდენ ხანში შეიძლება, განვითარდეს აშლილობა და რამდენ ხანს შეიძლება, გაგრძლედეს?

- სიმპტომები ვლინდება პირველი სამი თვის განმავლობაში, თუმცა ხდება რამდენიმე თვით ან წლით დაგვიანებული დასაწყისიც. ხშირად აშლილობა იწყება უშუალოდ სტრესის შემდეგ და ამ შემთხვევაში ისმევა მწვავე პოსტ-ტრავმული აშლილობის დიაგნოზი. ეს დიაგნოზი ისმევა მაშინაც, თუ სიმპტომების ხანგრძლივობა არ აღემატება სამ თვეს.

თუ სიმპტომები ვლინდება ტრავმული მოვლენიდან 6 თვის შემდეგ, ამ შემთხვევაში ისმევა დიაგნოზი- პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობა მოგვიანებითი დასაწყისით.

გამოსავალი და მიმდინარეობის ხანგრძლივობა დამოკიდებეულია რამდენიმე ფაქტორზე. კარგი პროგნოზის მაჩვენებლად ითვლება სწრაფი დასაწყისი, სიმპტომების გამოვლენის ხანმოკლე ვადა, ძლიერი სოციალური მხარდაჭერა, სხვა ფსიქიკური და სომატური დაავადებების არარსებობა, დახმარების დროულად აღმოჩენა ფსიქიკური ჯანმრთელობის სპეციალისტის მიერ.

- რა ასაკში შეიძლება, განვითარდეს პტსა და რა შეიძლება იყოს გამომწვევი მიზეზები?

- პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობა შეიძლება, განვითარდეს ნებისმიერ ასაკში 1 წელზე მეტი ასაკის მქონე პირებთან.

პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობის გამომწვევი მიზეზები შესაძლოა იყოს ფიზიკური ან/და სექსუალური ძალადობა, ემოციური ძალადობა ან ბულინგი, უარყოფა, ბუნებრივი კატასტროფა, უბედური შემთხვევა, ომი. ბავშვს ტრავმული მოვლენა შესაძლოა უშუალოდ შეემთხვეს, შეემთხვევს ბავშვის ახლობელს ან ბავშვმა ნახოს ეს მოვლენა.

პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობის განვითარების რისკის ქვეშ არის ბავშვი, თუ ტრავმული მოვლენა მოხდა არაერთხლ, იყო მწვავე, გრძელდებოდა დიდხანს, ბავშვის მხარდამჭერ პირთა რაოდენობა არის მცირე, ბავშვს არ აქვს ადაპტური თავის გართმევის უნარები და ბავშვის ფსიქიკური მედეგობა არის მცირე.

6 წლამდე ასაკის ბავშვებში მზრუნველთან დაკავშირებული ნეგატიური გამოცდილება მიჩნეულია, როგორც პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობის ერთ-ერთი სადიაგნოსტიკო კრიტერიუმი, რაც ნიშნავს იმას, რომ 6 წლამდე ასაკის ბავშვმა მშობელთან განშორება, მშობლის გარდაცვალება ან მასთან დაკავშირებული ნეგატიური გამოცდილება, შესაძლოა განიცადოს როგორც ტრავმული მოვლენა, რაც გახდეს პოსტრავმული სტრესული აშლილობის გამომწვევი მიზეზი.

- როგორ ვლინდება პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობა, როდის უნდა მივხვდეთ რომ მივმართოთ სპეციალისტს?

- ჩვეულებისამებრ ბავშვის ემოციური რეაქციები - შფოთვა, უიმედობა, მოწყენა, დანაშაულის განცდა ვლინდება ტრავმული მოვლენიდან მოკლე პერიოდში. თუ ტრავმული სტრესული რეაქციები არის ისეთი ინტენსიური, რომ გავლენას ახდენს ბავშვის ფუნქციონირებაზე სახლში, სკოლაში და სიმპტომების რაოდენობა იზრდება, მნიშვნელოვანია ფსიქიკური ჯანმრთელობის სპეციალისტის დახმარება. თუ ტრავმული მოვლენიდან გავიდა 6 კვირა და ბავშვი არ გრძნობს თავს უკეთესად, ბავშვს აქვს ფუნქციონირების სირთულეები სკოლაში, ბავშვი განიცდის ტრავმულ მოგონებებს, ,,ფლეშბეკებს’’ და ღამის კოშმარებს, ბავშვს უჭირს თანატოლებთან და ოჯახის წევრებთან ურთიერთობა და ბავშვი თავს არიდებს ყველაფერს, რაც ახსენებს ტრავმულ მოვლენას, ამ შემთხვევაში მნიშვნელოვანია ბავშვთა ფსიქოთერაპევტის და ფსიქიატრის კონსულტაცია.

პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობის სიმპტომები დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე. ბავშვები ტრავმულ ხშირად გამოხატავენ თამაშის პროცესში. სკოლამდელ ასაკში ვლინდება ხშირი ტირილი, ღამის კოშმარები, სხვადასხვა სახის შიშები, მშობელთან ან მზრუნველთან განშორების შფოთვა, წონის და მადის კლება, ბრაზის მართვის სირთულე, რეგრესიული ქცევები როგორიც არის ენურეზი და თითის წოვა, ასევე, ხშირად ვლინდება მუცლის ტკივილი და თავის ტკივილი სამედიცინო მიზეზების გარეშე.

სასკოლო ასაკში ვლინდება ძილის დარღვევა, ღამის კოშმარები, სწავლის პროცესში ყურადღების კონცენტრაციის სირთულე, დანაშაულის და სირცხვილის განცდა, შიშები, შფოთვის მაღალი დონე, გარკვეული სიტუაციებისა და ადგილების თავიდან არიდება, რომლებიც აცოცხლებს ტრავმულ მოგონებებს.

მოზარდობის ასაკში ვლინდება თვითდამაზიანებელი ქცევა, ალკოჰოლის და ნარკოტიკების მოხმარება, დეპრესია, იმპულსური სარისკო გადაწყვეტილებები და ქცევები, სარისკო სექსუალური ქცევა.

- როგორია პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობის მკურნალობის გზები და რა რჩევებს მისცემდით მშობლებს იმისთვის, რომ პატარებმა მსუბუქად გადალახონ რთული ეპიზოდი?

- პოსტ-ტრავმული სტრესული აშლილობაზე მუშაობა ხდება ტრავმაზე ფოკუსირებული კოგნიტურ-ბიჰევიორული ფსიქოთერაპიით. აშლილობის სიმწვავის ხარისხიდან გამომდინარე საჭიროების შემთხვევაში ინიშნება მედიკამენტოზური მკურნალობა ბავშვთა ფსიქიატრის მიერ. 

რეკომენდაციები მშობლებისთვის:

  • წაახალისეთ ბავშვი ღიად გაგიზიაროთ ემოციები. აუხსენით, რომ მათი ემოციური რეაგირება არის ნორმალური და გავრცელებული;
  • მოახდინეთ ბავშვის ჩივილების ვალიდიზაცია. შეუქმენით შვილს იმის განცდა რომ გესმით და იღებთ მის ემოციებს, მაშინაც კი, თუ ბავშვის შიშები არ არის თქვენთვის რელევანტური;
  • ტრავმული გამოცდილება ცვლის ბავშვის მიერ სამყაროს აღქმას და ბავშვი აღიქვავს გარემოს, როგორც საფრთხის შემცველს. მცირდება ბავშვის ნდობის დონე გარემოსა და სხვა ადამიანების მიმართ. მშობელს შეუძლია დაეხმაროს შვილს ამ ნდობის აღდგენაში გარემოს მიმართ და შეუქმნას დაცულობის, უსაფრთხოების განცდა;
  • შეინარჩუნეთ რუტინა, წინასწარ განსაზღვრული განრიგის არსებობა დაეხმარება ბავშვს აღიქვას სამყარო, როგორც კვლავ სტაბილური;
  • ისაუბრეთ მომავლის შესახებ და დასახეთ გეგმები. ეს შეცვლის ბავშვის მიერ მომავლის აღქმას, როგორც საშიშის და განუსაზღვრელის;
  • არ აიძულოთ საუბარი. ზოგიერთი ბავშვისთვის ტრავმულ მოვლენაზე საუბარი არის ძნელი. ბავშვებს უადვილდებათ საკუთარი ემოციების დახატვა, ამიტომ შეგიძლიათ ესაუბროთ ბავშვს საკუთარი ნახატის შესახებ, რომლითაც გამოხატა ემოციები;
  • აუცილებლად გაიარეთ კონსულტაცია ბავშვთა ფსიქოთერაპევთთან და ფსიქიატრთან. 


ესაუბრა მაკა ქაფიანიძე​

წაიკითხეთ სრულად