Baby Bag

„აუცილებელია, მშობელი იყოს ამ პროცესში ჩართული. იცოდეს, რა ინფორმაციას იღებს შვილი,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

„აუცილებელია, მშობელი იყოს ამ პროცესში ჩართული. იცოდეს, რა ინფორმაციას იღებს შვილი,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგმა ნინო ბუაძემ ბავშვების ეკრანდამოკიდებულებისა და ანიმაციებისადმი სიყვარულის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, როდესაც ბავშვი ხშირად ითხოვს ერთსა და იმავე ანიმაციას, მშობელი უნდა დააკვირდეს, რა ინფორმაციას იღებს მისი შვილი ანიმაციის ყურებისას:

​ბავშვი ხშირად ითხოვს ერთსა და იმავე ანიმაციას, მაგრამ მნიშვნელოვანია მშობელი დააკვირდეს, რატომ ითხოვს, რა ინფორმაციას იღებს იქიდან. შეიძლება ეს იყოს მისთვის ძალიან სტრესული და უნდოდეს ამ შიშთან გამკლავება. აუცილებელია, მშობელი იყოს ამ პროცესში ჩართული. იცოდეს, რა ინფორმაციას იღებს შვილი. ბავშვს შეუძლია ძალიან კარგად გარდასახვა, შეუძლია როლის გათავისება. მერე სახეზე გვხვდება, რომ აგრესიულია, ყვირის, ურტყამს სხვებს. არ ვიცით, რატომ დაემართა სიბნელის შიში, ცალკე დაწოლა არ უნდა და ა.შ. რითი იკვებება? რა არის მისი საკვები? როგორ არის სიუჟეტი აწყობილი? როგორ ჩანს დადებითი პერსონაჟი? როგორ ამარცხებს ბოროტს? ამის გაშინაგანება ხდება. მერე როგორც კი მსგავს ემოციასთან კავშირი უწევს, ის აცოცხლებს ამ გმირს და ხდება ამ გმირის ნაწილი.“

ნინო ბუაძემ აღნიშნა, რომ ბავშვები სმარტფონებს ძალიან ეჯაჭვებიან, რაც სერიოზული პრობლემაა:

„ბავშვებს როდესაც ართმევენ სმარტფონებს, ისინი ფიქრობენ: რა გავაკეთო ახლა? ეს არის მათი სასიცოცხლო ენერგია. მოზარდებს რომ დავაკვირდეთ, მათი კომუნიკაცია არის ასეთი: „ეს თამაში იცი?“ თუ მან არ იცის ეს თამაში, მაშინ ჩამორჩება თითქოს. ​აქ შეიძლება წამოვიდეს ბულინგის თემაც, აკნინებენ, როგორ არ იცის. საკუთარი თავის აღქმაც ხდება უკვე იმ სივრცეში. იქ არის გამარჯვებული. ჩვენი თავიც რომ წარმოვიდგინოთ, სად გვიხარია? სადაც ჩვენთვის კომფორტული ზონაა. ბავშვები არიან იმ კომფორტულ ზონაში კარგად. არ უნდათ ეს ახალი ურთიერთობები. გაუცხოვებულია ბავშვი სამყაროსთან.“

ნინო ბუაძემ ბავშვების თვითშეფასების ჩამოყალიბების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვის გამოცდილება არც ისე მრავალფეროვანია, რის გამოც მის თვითშეფასებაზე გარემო უფრო ძლიერად ზემოქმედებს:

„ბავშვის თვითშეფასება და ზრდასრულის თვითშეფასება სხვადასხვა საძირკველზე დგას. ჩვენ გვაქვს უამრავი გამოცდილება და ამ უამრავ გამოცდილებაში, შეგვიძლია ავირჩიოთ სხვა.​ ბავშვის გამოცდილებაში მხოლოდ ეკრანია. მის თვითშეფასებაშიც ის არის, რომ იქ სუპერმენია. მას ახალი გამოცდილებისთვის დრო არ აქვს. ცხოვრება მიედინება მისგან დამოუკიდებლად. არჩევანის წინაშე რომ დგება, ის ირჩევს კომფორტულ ზონას, სადაც ის გმირია, რეალიზებულია და აღიარებული.“

„ზღაპარში შენი ტემპით ვითარდება მოვლენები. შეგიძლია პაუზა გააკეთო, კიდევ ერთხელ გადახედო სიუჟეტს, გაიმეორო. ეს არის გააზრების პროცესი. აღზრდაში ყველაზე მნიშვნელოვანია ბავშვს ასწავლო დამოუკიდებლად გადაწყვეტილების მიღება, ასწავლო ანალიზი, გაცნობიერება. მრავალი ალტერნატივა შევთავაზოთ ბავშვს. ზრდასრულებსა და ბავშვებს შორის არის ერთი ფუნდამენტური სხვაობა. ზრდასრულები ხშირად ამბობენ: ​„რა აზრი აქვს ახლა ხატვაზე რომ ვატარო? მაინც არ გამოვა ამისგან მხატვარი.“ ბავშვები პროცესზე არიან უფრო მეტად ორიენტირებულები. არ ვიყოთ შედეგზე ორიენტირებულები. როდესაც ამბობენ: „ვერ მღერის და რატომ?“ სცენაზე ხომ გადის და ტაშს ხომ უკრავენ? მონაწილე ხომ არის, მიკუთვნებულობის განცდა ხომ აქვს. შესაძლოა, ბავშვი არ არის იმ სპორტში წარმატებული, მაგრამ წაგება ისწავლა, დარდი ისწავლა, გამარჯვებისთვის ბრძოლა ისწავლა, მოტივაცია მიიღო. უამრავი პროცესია და არა ის, გაიტანა თუ არა ფეხბურთში გოლი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნინო ბუაძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „დღის კოდი“ ისაუბრა.

წყარო:​ „დღის კოდი“

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

რა როლს თამაშობს ბავშვის განვითარებაში მშობელთან მიჯაჭვულობა?
რა როლს თამაშობს ბავშვის განვითარებაში მშობელთან მიჯაჭვულობა? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ის ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ესაუბრა.​- ქალბატონო ნინო, როგორც ვიცით, მნიშვნელოვანია ბავ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„სამ წლამდე ბავშვის ტვინი ყველაზე სწრაფად ვითარდება. იმისთვის, რომ მოხდეს მისი თავის ტვინის ორივე ნახევარსფეროს თანაბრად განვითარება, მნიშვნელოვანია მუსიკის მოსმენა“

„სამ წლამდე ბავშვის ტვინი ყველაზე სწრაფად ვითარდება. იმისთვის, რომ მოხდეს მისი თავის ტვინის ორივე ნახევარსფეროს თანაბრად განვითარება, მნიშვნელოვანია მუსიკის მოსმენა“

რა ზეგავლენას ახდენს მუსიკა ბავშვის ფსიქო-ემოციურ განვითარებაზე, რას უწყობს ხელს და როგორ მუსიკას მივანიჭოთ უპირატესობა, როგორც ორსულობის პერიოდში, ასევე ბავშვის დაბადების შემდეგ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, აქვს თუ არა მნიშვნელობა ბავშვების პიროვნული, ფსიქო-ემოციური განვითარების კუთხით მუსიკას, რომელსაც ვასმენინებთ?

- სკოლამდელი ასაკი არის ის პერიოდი, როდესაც საფუძველი ეყრება და ყველაზე აქტიურად მიმდინარეობს ადამიანის პიროვნების ჩამოყალიბება, რომელზეც პასუხისმგებლობა, უპირველეს ყოვლისა, ეკისრება ოჯახს (მშობლებს) და შემდეგ მის სოციალურ გარემოს. ამ პერიოდში, გარდა კოგნიტური უნარებისა, ძალიან მნიშვნელოვანია პიროვნების ფსიქო-ემოციური განვითარება. სკოლამდელ ასაკში ბავშვი უკვე ფლობს ემოციების ფართო სპექტრს, შეუძლია მართოს საკუთარი ემოციური რეაქციები, უვითარდება ემოციური ექსპრესია, ემპათია და შეუძლია ადეკვატურად შეაფასოს საკუთარი ქმედებები და სხვა.

ბავშვის ფსიქო-ემოციურ განვითრებაზე სხვადასხვა ფაქტორი მოქმედებს და ერთ-ერთი არის მუსიკის მოსმენა, რომელიც ძლიერ გავლენას ახდენს ბავშვის ფსიქიკაზე და ხელს უწყობს მის კოგნიტური, ფიზიკური   თუ შემოქმედებითი უნარების განვითარებას. უძველესი დროიდან მოყოლებული მუსიკა გამოიყენებოდა, როგორც სამკურნალო საშუალება. მაგალითად, ითვლებოდა, რომ მელანქოლიის მქონე ადამიანის გართობა აუცილებელი იყო მუსიკით. ამიტომ მიიჩნევდნენ, ექიმს აუცილებლად უნდა ჰქონოდა დაკვრის და სიმღერის უნარი. არისტოტელე ამბობდა, როდესაც ადამიანი უსმენს მუსიკას,  მთლიანად იცვლება მისი სულიერი მდგომარეობაო.

მუსიკა გავლენას ახდენს ადამიანის ნერვულ სისტემაზე. მას შეიძლება ჰქონდეს, როგორც დამამშვიდებელი, ასევე ამგზნები ზემოქმედება. ის ხელს უწყობს დადებითი ემოციების განვითარებას. მრავალი კვლევა არის ჩატარებული,  თუ რა გავლენა აქვს მუსიკას თავის ტვინზე და აღმოჩნდა, რომ ნებისმიერი მუსიკის მოსმენა ააქტიურებს თავის ტვინის ქერქს, განსაკუთრებით,  საფეთქლის წილს, რომელიც სმენის ორგანოების მეშვეობით მიღებული ინფორმაციის გადამუშავებაზე არის პასუხისმგებელი და ასევე ააქტიურებს თავის ტვინის იმ ნაწილს, რომელიც დაკავშირებულია ემოციებთან. თავის ტვინის ქერქის აქტივაცია აუმჯობესებს ნივთიერებათა ცვლას, სისხლის მიმოქცევას და სუნთქვას, ასტიმულირებს აზროვნების პროცესებს და აუმჯობესებს მეხსიერებას, რაც ხელს უწყობს ადამიანის ინტელექტუალური დონის ზრდას, შედეგად უმჯობესდება შრომისუნარიანობა. სამ წლამდე ბავშვის ტვინი ყველაზე სწრაფად ვითარდება, ამ პერიოდში იღებს ყველაზე მეტ ინფორმაციას. იმისთვის, რომ მოხდეს მისი თავის ტვინის ორივე ნახევარსფეროს თანაბრად განვითარება, მნიშვნელოვანია მუსიკის მოსმენა, რადგანაც მელოდიას აღიქვამს ორივე ნახევარსფერო.

ადრეული ასაკიდან მუსიკის მოსმენა აფართოვებს ბავშვის ემოციურ გამოცდილებას, ეხმარება მას ემოციების გამოხატვას, გაცნობიერებასა და სხვისი ემოციების გაგებაში (ზოგადად ემოციური სფერო მნიშვნელოვან როლს ასრულებს პიროვნების ჩამოყალიბებაში), ხელს უწყობს მის სულიერ, კულტურულ განვითარებას, ასევე ავითარებს მუსიკალურ გემოვნებას, ეხმარება სოციალიზაციაში და გავლენას ახდენს მეხსიერიების, აღქმის და ყურადღების კონცენტრაციის განვითარებაზე.

გარდა ამისა, მუსიკა გავლენას ახდენს ბავშვის ფიზიკურ განვითარებაზე, რადგან შეიცავს ისეთ ელემენტებს, როგორებიცაა: რიტმი, ტემპი, მელოდია და სხვა, რაც მნიშვნელოვანია მოტორიკის განვითარებისთვის, აუმჯობესებს კოორდინაციას და მოძრაობას.

- რა სახის მუსიკას მივანიჭოთ უპირატესობა?

- უმჯობესია, ბავშვებს მრავალფეროვანი მუსიკა შევთავაზოთ: კლასიკური მუსიკა, ფოლკლორი და ჯაზი.

კვლევებმა აჩვენა, რომ კლასიკური მუსიკის მოსმენა, განსაკუთრებით, მოცარტის, შოპენის და სხვათა  ნაწარმოებების, ამცირებს სისხლში სტრესის ჰორმონის, კორტიზოლის რაოდენობას, აქვს დამამშვიდებელი და ტკივილგამაყუჩებელი ეფექტი. ააქტიურებს ყურადღებას, კონცენტრაციას და აუმჯობესებს მეხსიერებას.

- მითია თუ რეალობა, რომ ორსულობის პერიოდში კლასიკური მუსიკის მოსმენა ნაყოფზე დადებით ზეგავლენას ახდენს?

- არ არის მითი. მუცლად ყოფნის პერიოდში, დაახლობით 18 კვირამდე, უკვე შეუძლია ბგერების გარჩევა. დადასტურებულია, რომ ნაყოფი თავს აბრუნებს იქით, საიდანაც ესმის ხმა და დაახლოებით 25 კვირისთვის შეუძლია დედის ხმის, სიტყვების და რიტმის გარჩევა. ის რეაგირებს, როგორც მშვიდ და დაბალ, ასევე ხმამაღალ მუსიკაზე, ამიტომ უმჯობესია კლასიკური, მშვიდი და სასიამოვნო მუსიკის მოსმენა, რომელიც იწვევს დადებით განწყობას.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად