Baby Bag

„ითვლება, რომ დედამ უნდა უმღეროს ბავშვს. დედის სიმღერა ძალიან დადებითად აღიქმება ბავშვის მიერ,“ - თამარ ედიბერიძე

„ითვლება, რომ დედამ უნდა უმღეროს ბავშვს. დედის სიმღერა ძალიან დადებითად აღიქმება ბავშვის მიერ,“ - თამარ ედიბერიძე

ბავშვთა ნევროლოგმა თამარ ედიბერიძემ იმ უნარების შესახებ ისაუბრა, რომელთა განვითარებაში ბავშვს ასაკობრივად უნდა დავეხმაროთ. მისი თქმით, წლამდე ასაკში ბავშვს მოტორული უნარები უვითარდება:

​ერთ წლამდე ასაკი არის მოტორული განვითარების ასაკი, როდესაც ქარიშხალივით ვითარდება ახალ-ახალი მოტორული უნარები. ბავშვი იწყებს თავის დაჭერას, თავის ხელებს აღმოაჩენს. ჯდომას იწყებს, დგომას, სიარულს. ამის პარალელურად ძალიან იზრდება კოგნიტური განვითარების, სოციალური ურთიერთობების უნარების განვითარება. წლამდე ბავშვი მაინც უფრო მოსმენას სწავლობს. ჩვენ მას ძალიან ბევრი უნდა ველაპარაკოთ, პატარ-პატარა სახალისო საბავშვო ლექსები, გარითმული მელოდიები ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მივაჩვიოთ ჩვენს ხმას, სხვადასხვა ინტონაციას და ა.შ. რა თქმა უნდა, პირველ ეტაპზე ის სიტყვიერ პასუხს ვერ დაგვიბრუნებს, მაგრამ აუცილებლად უნდა ვიყოთ მონდომებული, რომ მან ემოციებით, მიმიკით თავისი საპასუხო რეაქცია გამოხატოს.“

თამარ ედიბერიძემ აღნიშნა, რომ ​დედის სიმღერას ბავშვზე ძალიან დადებითი გავლენის მოხდენა შეუძლია:

„ითვლება, რომ დედამ უნდა უმღეროს ბავშვს. დედის სიმღერა ძალიან დადებითად აღიქმება ბავშვის მიერ. ყველა წუთი გამოვიყენოთ ამისთვის, ვსეირნობთ, ვუცვლით, ვაბანავებთ, ვაჭმევთ თუ ა.შ. არ არის საჭირო ბევრი სპექტრი, დღეს ერთი ლექსი, ხვალ მეორე. მზა, ერთსტროფიანი წაღიღინება ბავშვს აჩვევს ჩვენს ხმას, აჩვევს სიტყვიერ კომუნიკაციას და ემოციების გაღვივებას უწყობს ხელს.“

​თამარ ედიბერი​ძის თქმით, სამ წლამდე ასაკის ბავშვი საუბარში სიტყვიერადაც უნდა ჩაერთოს:

„სამ წლამდე უკვე წინა პლანზე მოდის ის, რომ ბავშვმა სიტყვიერი პასუხიც უნდა დაგვიბრუნოს. მისი ლექსიკური მარაგი ძალიან უნდა გაფართოვდეს. ყურადღება უნდა მივაქციოთ იმას, რამდენად რეაგირებს ჩვენი სიტყვების შინაარსზე ბავშვი. უნდა ვახმოვანოთ, უნდა ავუხსნათ ყველაფერი, რასაც ბავშვი ეხება, უყურებს, აკეთებს. მაგალითად, მოდი, სადილი მოვამზადოთ ერთად, ავიღოთ მწვანილი, პომიდორი, წვნიანი პომიდორი, წითელი პომიდორი და ა.შ. ერთი წლის მერე, როდესაც სიტყვების მარაგი ფართოვდება ბავშვისთვის, ნაცნობ ზღაპარს რომ ვუყვები, პერიოდულად ვაკეთებ პაუზებს. მას ვაძლევ საშუალებას შემომაშველოს ის სიტყვები, რომელიც მას ახსოვს. ძალიან მოსახერხებელი და მიმზიდველია ამ დროს, რომ პატარა თოჯინების თეატრი გავითამაშოთ. მაგალითად, მოვიდა დათუნია, აი, რა უთხრა. მივცეთ ბავშვს დრო და წავახალისოთ, რომ მანაც გაიმეოროს.“

„ბავშვები, რა თქმა უნდა, უცებ ისრუტავენ ყველა ინფორმაციას, რასაც ვაწვდით, მაგრამ პრობლემა არის ის, რომ ისინი ვერ ახერხებენ ამ ინფორმაციის რაციონალიზაციას, დახარისხებას, შესაბამისად, ბრმად ისრუტავენ ყველაფერს, რასაც ვაწვდით, ამიტომ, ეს ​ჩვენი პასუხისმგებლობაა, რომ სწორად მივაწოდოთ ინფორმაცია. სკოლისათვის მზაობა არ გულისხმობს ასოებისა და ციფრების წერაში ვარჯიშს, სასკოლო მზაობისთვის მომზადება ესაა ძერწვა, აპლიკაციები, გაფერადება, ხატვა და ა.შ. გამოვჭრათ, დავხატოთ, გამოვძერწოთ, ეს ავითარებს თითების ფუნქციებს და არა ასოების წერა,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თამარ ედიბერიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო:​ „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„მნიშვნელოვანია, რომ პირველი ორი წლის განმავლობაში ბავშვი იყოს დედის და ოჯახის წევრების გა...
​​ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ადრეულ წლებში ბავშვის დედასთან სიახლოვის მნიშვნელობის შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, ბავშვი...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

​რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში და რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური.

- რა იწვევს სმენის დარღვევას ბავშვებში? (მიზეზებსა და რისკფაქტორებზე რომ ვისაუბროთ)

- ბავშვთა ასაკში სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს თანდაყოლილი ან შეძენილი. თანდაყოლილი ძირითადად ვითარდება მაშინ, როდესაც დედა ორსულობის დროს იღებს რაიმე მედიკამენტს, გადაიტანს ინფექციურ დაავადებას ან უშუალოდ მუცლადყოფნის პერიოდში მოხდება ნაყოფის დაინფიცირება, რაც იწვევს ნაყოფის სმენის ანალიზატორის განვითარების დარღვევას. ასეთ დროს, შესაძლოა ბავშვი დაიბადოს თანდაყოლილი სმენის დაქვეითებით ან სრული სიყრუით.

შეძენილი სმენის დაქვეითების შემთხვევაში, სმენის დაკარგვა ხდება დაბადების შემდეგ. სმენის დაქვეითება სრულ დაკარგვამდე შესაძლებელია იყოს მწვავე და ქრონიკული. ასევე შექცევადი ან შეუქცევადი. სმენის მწვავე, შექცევადი დაქვეითების დროს ძირითადი მიზეზებია - ყურში უცხო სხეული, გოგირდის საცობი, ცხვირ-ხახაში მიმდინარე ანთებითი პროცესი. სმენის ქორნიკული დაქვეითების ხშირი მიზეზია - ცხვირხახის ადენოიდების ჰიპერპლაზია ან მაღალი ალერგიული ფონი (ცხვირ-ხახაში შეშუპება), რის შედეგად შესაძლოა განვითარდეს სითხის დაგროვება შუა ყურში და გამოიწვიოს ქრონიკული ექსუდაციური ოტიტი. ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზებით სმენის დაქვეითება როგორც წელი ექვემდებარება მკურნალობას და შესაძლებელია სრული განკურნება.

გარდა ზემოთხსენებული მიზეზებისა, სმენის დაქვეითება შესაძლებელია იყოს გამოწვეული ყურის ან თავის ტრავმით, მორეციდივე შუაყურის ანთებებით, ინფექციური დაავადებებით. სმენის დაქვეითებისას შეფერხებულია ანბგერის გატარება სმენის ნერვამდე (ამ დროს მკურნალობა მეტნაკლებად ეფექტურია) ან ხდება ნერვის მიერ ბგერის აღქმის დარღვევა (სამწუხაროდ სმენის ნერვის დაზიანება პრაქტიკულად არ ინკურნება), არსებობს ასევევ შერეული შემთხვევებიც, როდესაც ორივე კომპონენტია ერთდროულად.

- რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება, რათა არ გამოგვეპაროს პრობლემა?

- სმენა ერთერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია ბავშვის ნორმალური განვითარებისთვის. დაახლოებით 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს მშობლის ხმაზე, ხმაურზე, იხედებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც მოდის ხმა. 1.5 წლიდან ბავშვი უკვე უნდა ცდილობდეს მარტივი სიტყვების წარმოთქმას. თუ აღნიშნული რეაგირებები და მეტყველების დაწყების შეფერხება გახანგრძლივებულია, მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და შესაძლოა, იეჭვოს სმენის დაქვეითებაზე.

- როგორ შეიძლება ავიცილოთ თავიდან ეს პრობლემა?

- საქართველოში არსებობს ძალიან კარგი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც ხდება ყველა ახალშობილის შემოწმება სმენაზე. თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი სმენის პრობლემა, ხდება დროული გამოვლენა და შესაბამისად, ჩარევაც დროულად მიმდინარეობს, აღნიშნული ეხმარება სმენადაქვეითებულ ბავშვს მაქსიმალურად ადაპტირდეს სოციუმთან.

პრობლემის თავიდან ასაცილებლად, ორსულობის პერიოდში, დედა უნდა ეცადოს რომ თავი დაიცვას სხვადასხვა ინფექციური დაავადებებისგან, თვითნებურად არ მიიღოს პრეპარატები, დროულად მოხდეს ახალშობილის სკრინინგი და ასევე, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის გეგმიური ვაქცინაცია. შუა ყურის მორეციდივე ინფექციების დროს დროულად უნდა მიმართოს ექიმს.

მშობლებს ვურჩევდი, რომ მოერიდონ ბავშვის თვითნებურად მკურნალობას. არსებობს ყურის დაავადებები, რომლის დროსაც გარკვეული პრეპარატების, მათ შორის ყურის წვეთების გამოყენება არ შეიძლება. შესაძლებელია, თვითნებური მკურნალობის დროს გამოიწვიოთ სმენის ნერვის დაზიანება. ხშირად, ყურის ტკივილის დროს ბავშვს ადებენ ცხელ მარილს, რაც დაუშვებელია. ასეთ დროს დიდია ალბათობა, რომ დაფის აპკი გასკდეს და შემდგომში გამოიწვიოს შუა ყურის ქრონიკული ანთება.

- რა შემთხვევებში უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

- მშობელს თუკი რაიმე ეჭვი გაუჩნდა ბავშვის სმენის დაქვეითებასთან დაკავშირებით, სასურველია, დროულად მიმართოს სპეციალისტს, რათა შესაბამისი მკურნალობით მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი. სმენის დაქვეითება შესაძლოა მოხდეს, მანამ სანამ ბავშვი მეტყველებას დაიწყებს (თანდაყოლილი) ან როდესაც მეტყველება დაწყებული აქვს და შემდეგ გარკვეული მიზეზით ხდება დაქვეითება ან სრული დაკარგვა. როგორც უკვე აღვნიშნე, 4 თვიდან ბავშვი უნდა რეაგირებდეს ხმაზე, იყურებოდეს იმ მიმართულებით, საიდანაც ხმაური ესმის. თუკი ბავშვი უკვე ლაპარაკობს და მშობელმა შეამჩნია რომ საუბრისას ბავშვი სთხოვს რომ ნათქვამი გაუმეოროს, ან ახლოს მიდის ადამიანებთან საუბრის დროს, ან ტელევიზორს უსმენს ხმამაღლა... თუ ასეთი ქცევები ხშირად მეორდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს.

ყურადღება მიაქციეთ ცხვირით სუნთქვას, რადგან ყურის პრობლემები ხშირად მოდის ცხვირით სუნთქვის გაძნელებიდან. თუ ბავშვს გაუჭირდა ცხვირით სუნთქვა და ეს დიდხანს გრძელდება, დროულად გაიარეთ კონსულტაცია ექიმთან.

ცალკე უნდა გამოვყოთ მოზარდებში ყურსასმენების გადამეტებული მოხმარება. ხანგრძლივად ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მითუმეტეს თუ ყურსასმენი მხოლოდ ერთ ყურზეა ან/და ღამით იძინებს ყურსასმენებით, დამაზიანებლად მოქმედებს სმენის ნერვზე და იწვევს სმენის შეუქცევად დაქვეითებას.

ესაურა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად