Baby Bag

„ევროპულ ენებში სიმ-ბარათს ჰქვია „ქარდ,“ ეს ქართული სიტყვაა,“ - ლინგვისტი მერაბ ჩუხუა

„ევროპულ ენებში სიმ-ბარათს ჰქვია „ქარდ,“ ეს ქართული სიტყვაა,“ - ლინგვისტი მერაბ ჩუხუა

ლინგვისტმა მერაბ ჩუხუამ ქართული ენის შესაძლებლობებსა და ბუნებაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ჩვენი ენის შესაძლებლობები სათანადოდ არ გამოიყენება:

„რამდენი ტერმინი შექმნილა და ორი დღე არ უცოცხლია, დაბადებით იყო მკვდარი. თუ გავითვალისწინებთ ქარული ენის ბუნებას და შესაძლებლობებს, ის არის ბევრად მეტი, ვიდრე ჩვენ გვგონია. ქართულს აქვს ისეთი სიტყვათსაწარმოებელი შესაძლებლობები, რომლებსაც დღეს სძინავთ. თქვენ ოდესმე გიფიქრიათ, „ქალამანი“ საიდან მოვიდა?! იქ „მანს“ გამოჰყოფთ? ღმერთმანში" ხომ გამოჰყოფთ „მანს?“ „ქალა“ არის ტყავი და ქალამანი არის ტყავისგან გაკეთებული ფეხსაცმელი. რომელი ერთი შემთხვევა ვიცით ბოლო დროს, რომ ვინმემ გამოიყენოს „მან?“ ამ დროს ის არის ძალიან ინტენსიური, ზმნაშიც გვაქვს: ტორტმანი, ყოყმანი, ჭოჭმანი.“

„შესაძლებლობაა, რომელიც არის, როგორც ოქროს ფონდი. ​ჩვენი რაც არის და შესაძლებლობები რაც აქვს ჩვენს ენას, მაქსიმალურად უნდა იყოს ამოქმედებული. ვინც ქმნის საგანს, ანუ კულტურას, სახელსაც ის აძლევს. ჩვენი ძველი კულტურა არის მოფენილი ჩვენივე შექმნილი სიტყვებით. თქვენ დღეს სიმ-ბარათის გარეშე წარმოგიდგენიათ ცხოვრება? ვერა! რა ჰქვია მას ევროპულ ენაზე? „ქარდ,“ „ქაღტე,“ „კარტა.“ ეს ქართული სიტყვაა. ძველ ქართულში „ქარტაი“ არის ნაწერი ტექსტი, რომელიც ბერძნულში გადავიდა „ქარტოსის“ სახით, მოედო მთელს ევროპას და უკან დაგიბრუნდა „კარტით.“ მე არ ვაჭარბებ. ეს არის დიდი ისტორია, რომელსაც ენა წერს,“ - აღნიშნულ საკითხზე მერაბ ჩუხუამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ - ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „სხვა შუადღე“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

ქართულ ენაში წვიმას 64 სახელი აქვს
ქართულ ენაში წვიმას 64 სახელი აქვს:არაზანი – თავსხმაბუტუტი – თქეშივითგერილი – მალე გადამღებიდელგმა – კოკისპირულიზესხმა – ძლიერი წვიმაზოველა – დიდი წვიმაზღველა – თავსხმათოროხაპანი – თავსხმა წვიმა დილიდ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც მშობლები თვლიან, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ეს მითი არ არის, ეს არის ახირება,” - პედიატრი ია გოგებაშვილი

​​პედიატრი ია გოგებაშვილი იმ ცნობილი მითების შესახებ საუბრობს, რომლებიც ბავშვის მოვლის შესახებ ფართოდ არის გავრცელებული. ია გოგებაშვილის თქმით, ჩვილი ბავშვის დაჯდომა 5-6 თვის ასაკიდან შესაძლებელია, თუმცა ინდივიდუალური თავისებურებები უნდა გავითვალისწინოთ:

„5-6 თვის ასაკიდან უკვე შეგვიძლია ბავშვის დასმა. ყველა ​ბავშვი ინდივიდუალურია. ბავშვის მოტორული განვითარება გიკარნახებთ, თუ როდის იქნება ის მზად დამოუკიდებლად მყარად დასაჯდომად დახმარების გარეშე. უფრო მნიშვნელოვანია მოტორული შეფერხების გამოვლენა და იმის ცოდნა, როდის უნდა ატეხოთ განგაში. თუ სამი თვის ასაკში ბავშვი თავს ვერ იჭერს, ეს საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი 9 თვის ასაკში დამოუკიდებლად ვერ ჯდება, ეს უკვე საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი ხუთი თვის ასაკში ზურგიდან მუცელზე ბრუნს არ აკეთებს, ეს საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი, თუნდაც დახმარებით, ფეხზე მყარად არ დგას 11 თვის ასაკში, ესეც საფრთხის ნიშანია. თუ ბავშვმა 12 თვის ასაკში პირველი ნაბიჯები არ გადადგა, ამაში არაფერია საგანგაშო, 15-16 თვის ბავშვი კი უნდა დადიოდეს უკვე.“

ია გოგებაშვილი ​მშობლების მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ახირებად მიიჩნევს:

„როდესაც მშობლები თვლიან, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ეს მითი არ არის, ეს არის ახირება. ახალგაზრდა მშობელს რისი მიწოდება უხარია? მას უნდა ბავშვმა დააგემოვნოს შოკოლადი, მარწყვი. ასევე თავისი სურვილები აქვს უფროს თაობას. მე მინახავს შვიდი თვის ბავშვი კლინიკაში და ბედნიერი, ამაყი ბაბუა, რომელიც ამბობს, რომ ბავშვს მეგობრებთან ერთად ყოფნისას დააგემოვნებინა ხინკალი და ლუდი. როდესაც მას შენიშვნა მივეცით, ის მაინც ბედნიერი რჩებოდა, დედაც ბედნიერი იყო, შეიძლება ხათრით. მაშინ უკვე ავუხსენით, რომ ეს აღარ არის სასაცილო. სპირტიანი სასმელის მიწოდება ბავშვისთვის ნებისმიერ ასაკში, პუბერტატულ ასაკამდე არ არის რეკომენდებული. ჩვენი ეროვნული კერძები, რომლებიც სუნელებით არის გაჯერებული. ისეთი ცხიმოვანი შემადგენლობისაა, რომელიც ჩვილისთვის არანაირად არ არის რეკომენდებული. ​მსგავს კერძებს სამ წლამდე რეკომენდაციას ვერ მივცემდი. ღვინოს თავისი სიკეთე აქვს, მაგრამ არა ბავშვთა ასაკში. თავის ტვინზე, გონებრივ განვითარებაზე სპირტიანი სასმელები აბსოლუტურად ტოქსიკურ ზემოქმედებას ახდენს. მშობლები ხშირად აჭმევენ ბავშვებს ერთჯერად არომატულ წვნიანებს. მერე გახარებულები არიან, როდესაც ხედავენ, რომ უჭმელი ბავშვი ამ ერთჯერად პროდუქტს მიირთმევს. ამ ასაკში ბავშვის გემოვნება და კვების რეჟიმი ყალიბდება. ყველაზე საფრთხილოა მისი კვება. თუ მას მსგავს საკვებს მივაჩვევთ, ის მთელი ცხოვრება ასე განაგრძობს კვებას.“

ია გოგებაშვილი აღნიშნავს, რომ ბავშვის კუჭის მოქმედებასთან დაკავშირებით გავრცელებული მითია ყოველ 24 საათში დეფეკაციის აუცილებლობის შესახებ არსებული მოსაზრება:

„მითია, რომ ბავშვს კუჭის მოქმედება ყოველ 24 საათში ერთხელ უნდა ჰქონდეს. არაფერია საგანგაშო, თუ ასე არ ხდება. ძუძუთი კვებისას ექვს თვემდე ასაკში დასაშვებია, რომ ბავშვს ყოველი კვების შემდეგაც ჰქონდეს დეფეკაცია. თუ ბავშვი ხელოვნურ კვებაზეა, ექვს თვემდე კუჭის მოქმედება სასურველია იყოს 24 საათში 2-ჯერ ან 3-ჯერ. უფრო მოზრდილ ასაკში შეიძლება 24 საათში ერთი დეფეკაციის ეპიზოდიც არ იყოს და ეს არ არის საგანგაშო. თუ ბავშვს ნაწლავების გათავისუფლების პრობლემა უქმნის დისკომფორტს, ბავშვი წუხს, აქვს მეტეორიზმი, ჭირვეულობს, მუხლებს ხრის და მიაქვს მუცელთან, ეს მისთვისაც გაუსაძლისია, ერთჯერადად უნდა დავეხმაროთ. არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გამოვიყენოთ ბამბის ჩხირი ან თერმომეტრი, რომ ხელოვნურად გამოვიწვიოთ დეფეკაცია. ​ამით ისევ და ისევ ვიწვევთ ყაბზობას და გაუვალობას.“

ია გოგებაშვილი აცხადებს, რომ ახალშობილი ყოველდღიურად უნდა დავბანოთ, თუმცა მხოლოდ წყლით:

„ახალშობილი ყოველდღე უნდა დავბანოთ. არავითარ შემთხვევაში არ იგულისხმება საპნებით დაბანა. უნდა გამოვიყენოთ შესაბამისი ტემპერატურის წყალი. ხუთი-ათი წუთი აბსოლუტურად საკმარისია. ზოგიერთ ბავშვს ეს მოსწონს. ზოგიერთი ვერ ეგუება. ამ შემთხვევაში 5 წუთი საკმარისია, რომ ათი წუთი არ ატიროთ ბავშვი. ბავშვისთვის ეს კომფორტი უნდა იყოს და არა დისკომფორტი. თუ ახალშობილს რაიმე კანის პრობლემა არ აქვს, წყალში რაიმე დანამატს ნუ გამოიყენებთ. საპნებით ბანაობას რაც შეეხება, კვირაში ერთხელ საკმარისია.“

„კრუნჩხვის დროს ენის დაჭერა ფრჩხილებით, კოვზით, იწვევს ბავშვის ტრავმატიზებას. მინახავს საშინლად დაჭრილი, სისხლიანი ენა, ყურის ნიჟარა გაჭრილი. როდესაც გოგონა დედობისთვის ემზადება, არსებობს უამრავი ლიტერატურა, რომელსაც შეიძლება გაეცნოს. ეს ყველა ქვეყანაში ასეა. დედობისთვის მზადებისას აუცილებლად უნდა ვიკითხოთ. ლიტერატურაში გაეცნობით პატივსაცემი პედიატრების რჩევებს. ​რას ვაკეთებთ კრუნჩხვის დროს? არავითარ შემთხვევაში არ ვისვრით ბავშვს პანიკაში და არ გავრბივართ მეზობლის დასაძახებლად. ვაწვენთ სწორ ზედაპირზე გვერდულად, ნიკაპი ზემოთ უნდა ავუწიოთ, რომ სასუნთქი გზები იყოს გამავალი და პირნაღები მასა არ მოხვდეს სასუნთქ გზებში. შევეცადოთ, დავაფიქსიროთ კრუნჩხვის დრო, თუ დედა ამდენ უნარს შეინარჩუნებს, რადგან ეს შემზარავი სანახავია,“ - აღნიშნავს ია გოგებაშვილი.

წყარო: ​შუადღე GDS

წაიკითხეთ სრულად