Baby Bag

​როდიდან უნდა გადავიყვანოთ ბავშვი მყარ კვებაზე და რა უნდა შედიოდეს საკვებ რაციონში? - თემაზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი თათია სხირტლაძე ესაუბრა

​როდიდან უნდა გადავიყვანოთ ბავშვი მყარ კვებაზე და რა უნდა შედიოდეს საკვებ რაციონში? - თემაზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი თათია სხირტლაძე ესაუბრა

როდიდან უნდა გადავიყვანოთ ბავშვი მყარ კვებაზე და რა უნდა შედიოდეს საკვებ რაციონში? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი თათია სხირტლაძე ესაუბრა.

რა ასაკამდე უნდა იყოს ბავშვი ბუნებრივ კვებაზე?

- დედის რძე ახალშობილი და ჩვილი ბავშვის სრულფასოვანი საკვებია. ბუნებრივი კვების გაგრძელება რეკომენდებულია 2 წლამდე, რა თქმა უნდა, 6 თვიდან დამატებით საკვებთან ერთად. 2 წლამდე ძუძუთი კვება ხელს უწყობს ბავშვის გონებრივ განვითარებას და მოზრდილ ასაკში ქრონიკული დაავადებებისა და სიმსუქნის განვითარების რისკის შემცირებას.

- რა ასაკიდან უნდა გადავიყვანოთ მყარ საკვებზე?

- დამატებითი საკვების მიღების საუკეთესო პერიოდად 6 თვის ასაკია მიჩნეული, იშვიათ შემთხვევაში, განსაზღვრული ჩვენებით და ექიმის გადაწყვეტილებით, დამატებითი კვება ინიშნება 4 თვიდან. პირველი 6 თვის განმავლობაში დედის რძე ან ხელოვნური ნარევი სრულად აკმაყოფილებს ჩვილის მოთხოვნილებას საკვებსა და სითხეზე. ბავშვის ინტენსიურ ზრდასთან ერთად იზრდება მისი კვებითი და ენერგეტიკული მოთხოვნილება, რის გამოც აუცილებელია დედის რძესთან ან ხელოვნურ ფორმულასთან ერთად დამატებითი საკვების მიწოდება. 6 თვიდან საკვების დაწყება ემყარება ასევე ბავშვის ნერვ-კუნთოვანი და საჭმლის მომნელებელი სისტემის მომწიფებას და მზაობას მიიღოს ნახევრადმყარი საკვები, ვითარდება „ღეჭვის რეფლექსი“, შეუძლია ლუკმის ფორმირება და გადაყლაპვა, იწევს საკვებისკენ და აღებს პირს, როცა შია.

- მთლიანი ულუფები უნდა მივცეთ თუ დედის რძესთან ერთად, ნელ-ნელა მივაწოდოთ სხვადასხვა პროდუქტი?

- დამატებით საკვებს მიეკუთვნება ნახევარად მყარი საკვები, როგორებიცაა: მარცვლეულის ფაფა, ბოსტენულის პიურე, ხილფაფა, ხორცისგან დამზადებული საკვები.

ბუნებრივი კვებიდან დამატებით კვებაზე გადასვლა ხორციელდება ეტაპობრივად. პირველ ეტაპზე, ბავშვი ეჩვევა საკვების კოვზიდან მიღებას, პირის ღრუში საკვების გადაადგილებას და გადაყლაპვას, ამიტომ პირველი საკვები უნდა იყოს მცირე რაოდენობის, რბილი კონსისტენციის და შეიცავდეს ერთ ინგრედიენტს.

ბუნებრივი კვება გრძელდება მოთხოვნილების მიხედვით. როდესაც ბავშვი მიეჩვევა კოვზიდან კვებას, უნდა შესთავაზოთ მრავალფეროვანი, შედარებით სქელი კონსისტენციის პიურე ან ფაფა. დაახლოებით 9 თვის ასაკიდან კი ბავშვს შეუძლია მიიღოს დაკეპილი, დაჭყლეტილი საკვები, რაც ხელს უწყობს ღეჭვის განვითარებას. დამატებითი საკვები ეძლევა 2-3 ჯერ დღეში, კვებათა შორის რეკომენდებულია წახემსება - ხილი, ორცხობილა და ა.შ.

ბავშვებისთვის საკვები უნდა მომზადდეს ყოველი კვების წინ ჰიგიენური ნორმების დაცვით და არ არის რეკომენდებული ორი ან მეტი სახეობის ახალი პროდუქტის ერთდროული მიცემა, ბავშვის შეგუება ახალ საკვებთან უნდა მოხდეს თანდათანობით. შესთავაზეთ ბავშვს დამატებითი საკვების მცირე ულუფა (1-2 კოვზი) და ყოველდღიურად გაზარდეთ საკვების რაოდენობა.

ფაფებით უნდა დავიწყოთ თუ ხილ-ბოსტნეულით, რომელი უმჯობესია?

- მკაცრი გამიჯვნა, პირველ ეტაპზე, რომელი უმჯობესია, არ გვაქვს. მარცვლეულის ფაფის დამატება იწყება უგლუტეინო მარცვლეულით, როგორებიცაა - წიწიბურა, ბრინჯი, სიმინდი.

ბოსტნეულის და ხილფაფის პიურეს დაწყება ხდება ერთი სახეობის პროდუქტით, რომელსაც თანდათან ემატება განსხვავებული ხილი და ბოსტნეული 1-2 დღიანი ინტერვალით.

- რა ასაკიდან უნდა შემოვიტანოთ რაციონში ხორცი და როგორი სახით შევთავაზოთ?

- ხორცი ჩვილის რაციონში აუცილებელია დაემატოს 7-8 თვის ასაკიდან. ხორცი მდიდარია ცილით, ასევე შეიცავს რკინას, ბ ჯგუფის ვიტამინებს, ამინომჟავებს, რომლებიც აუცილებელია ბავშვის ზრდა-განვითარებისთვის. თავდაპირველად ხორცის მიცემა უმჯობესია დაქუცმაცებული სახით, ბოსტნეულის პიურესთან ერთად, კვირაში 3-4-ჯერ. არ არის რეკომენდებული ხორცის ნახარშის, ბულიონის მიცემა 2 წლამდე. ამიტომ ხორცი იხარშება ცალკე და შემდეგ ხდება შერევა ბოსტნეულთან. ბავშვის რაციონში ხორცის დამატება უმჯობესია დავიწყოთ ფრინველის ხორცით, ინდაურით ან ქათამით, რომელიც მდიდარია სასარგებლო ნივთიერებებით, ადვილად ათვისებადია და არ იწვევს ალერგიას, შემდეგ ემატება ხბოს და კურდღლის ხორცი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც მშობლები თვლიან, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ეს მითი არ არის, ეს არის ახირება,” - პედიატრი ია გოგებაშვილი

​​პედიატრი ია გოგებაშვილი იმ ცნობილი მითების შესახებ საუბრობს, რომლებიც ბავშვის მოვლის შესახებ ფართოდ არის გავრცელებული. ია გოგებაშვილის თქმით, ჩვილი ბავშვის დაჯდომა 5-6 თვის ასაკიდან შესაძლებელია, თუმცა ინდივიდუალური თავისებურებები უნდა გავითვალისწინოთ:

„5-6 თვის ასაკიდან უკვე შეგვიძლია ბავშვის დასმა. ყველა ​ბავშვი ინდივიდუალურია. ბავშვის მოტორული განვითარება გიკარნახებთ, თუ როდის იქნება ის მზად დამოუკიდებლად მყარად დასაჯდომად დახმარების გარეშე. უფრო მნიშვნელოვანია მოტორული შეფერხების გამოვლენა და იმის ცოდნა, როდის უნდა ატეხოთ განგაში. თუ სამი თვის ასაკში ბავშვი თავს ვერ იჭერს, ეს საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი 9 თვის ასაკში დამოუკიდებლად ვერ ჯდება, ეს უკვე საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი ხუთი თვის ასაკში ზურგიდან მუცელზე ბრუნს არ აკეთებს, ეს საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი, თუნდაც დახმარებით, ფეხზე მყარად არ დგას 11 თვის ასაკში, ესეც საფრთხის ნიშანია. თუ ბავშვმა 12 თვის ასაკში პირველი ნაბიჯები არ გადადგა, ამაში არაფერია საგანგაშო, 15-16 თვის ბავშვი კი უნდა დადიოდეს უკვე.“

ია გოგებაშვილი ​მშობლების მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ახირებად მიიჩნევს:

„როდესაც მშობლები თვლიან, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ეს მითი არ არის, ეს არის ახირება. ახალგაზრდა მშობელს რისი მიწოდება უხარია? მას უნდა ბავშვმა დააგემოვნოს შოკოლადი, მარწყვი. ასევე თავისი სურვილები აქვს უფროს თაობას. მე მინახავს შვიდი თვის ბავშვი კლინიკაში და ბედნიერი, ამაყი ბაბუა, რომელიც ამბობს, რომ ბავშვს მეგობრებთან ერთად ყოფნისას დააგემოვნებინა ხინკალი და ლუდი. როდესაც მას შენიშვნა მივეცით, ის მაინც ბედნიერი რჩებოდა, დედაც ბედნიერი იყო, შეიძლება ხათრით. მაშინ უკვე ავუხსენით, რომ ეს აღარ არის სასაცილო. სპირტიანი სასმელის მიწოდება ბავშვისთვის ნებისმიერ ასაკში, პუბერტატულ ასაკამდე არ არის რეკომენდებული. ჩვენი ეროვნული კერძები, რომლებიც სუნელებით არის გაჯერებული. ისეთი ცხიმოვანი შემადგენლობისაა, რომელიც ჩვილისთვის არანაირად არ არის რეკომენდებული. ​მსგავს კერძებს სამ წლამდე რეკომენდაციას ვერ მივცემდი. ღვინოს თავისი სიკეთე აქვს, მაგრამ არა ბავშვთა ასაკში. თავის ტვინზე, გონებრივ განვითარებაზე სპირტიანი სასმელები აბსოლუტურად ტოქსიკურ ზემოქმედებას ახდენს. მშობლები ხშირად აჭმევენ ბავშვებს ერთჯერად არომატულ წვნიანებს. მერე გახარებულები არიან, როდესაც ხედავენ, რომ უჭმელი ბავშვი ამ ერთჯერად პროდუქტს მიირთმევს. ამ ასაკში ბავშვის გემოვნება და კვების რეჟიმი ყალიბდება. ყველაზე საფრთხილოა მისი კვება. თუ მას მსგავს საკვებს მივაჩვევთ, ის მთელი ცხოვრება ასე განაგრძობს კვებას.“

ია გოგებაშვილი აღნიშნავს, რომ ბავშვის კუჭის მოქმედებასთან დაკავშირებით გავრცელებული მითია ყოველ 24 საათში დეფეკაციის აუცილებლობის შესახებ არსებული მოსაზრება:

„მითია, რომ ბავშვს კუჭის მოქმედება ყოველ 24 საათში ერთხელ უნდა ჰქონდეს. არაფერია საგანგაშო, თუ ასე არ ხდება. ძუძუთი კვებისას ექვს თვემდე ასაკში დასაშვებია, რომ ბავშვს ყოველი კვების შემდეგაც ჰქონდეს დეფეკაცია. თუ ბავშვი ხელოვნურ კვებაზეა, ექვს თვემდე კუჭის მოქმედება სასურველია იყოს 24 საათში 2-ჯერ ან 3-ჯერ. უფრო მოზრდილ ასაკში შეიძლება 24 საათში ერთი დეფეკაციის ეპიზოდიც არ იყოს და ეს არ არის საგანგაშო. თუ ბავშვს ნაწლავების გათავისუფლების პრობლემა უქმნის დისკომფორტს, ბავშვი წუხს, აქვს მეტეორიზმი, ჭირვეულობს, მუხლებს ხრის და მიაქვს მუცელთან, ეს მისთვისაც გაუსაძლისია, ერთჯერადად უნდა დავეხმაროთ. არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გამოვიყენოთ ბამბის ჩხირი ან თერმომეტრი, რომ ხელოვნურად გამოვიწვიოთ დეფეკაცია. ​ამით ისევ და ისევ ვიწვევთ ყაბზობას და გაუვალობას.“

ია გოგებაშვილი აცხადებს, რომ ახალშობილი ყოველდღიურად უნდა დავბანოთ, თუმცა მხოლოდ წყლით:

„ახალშობილი ყოველდღე უნდა დავბანოთ. არავითარ შემთხვევაში არ იგულისხმება საპნებით დაბანა. უნდა გამოვიყენოთ შესაბამისი ტემპერატურის წყალი. ხუთი-ათი წუთი აბსოლუტურად საკმარისია. ზოგიერთ ბავშვს ეს მოსწონს. ზოგიერთი ვერ ეგუება. ამ შემთხვევაში 5 წუთი საკმარისია, რომ ათი წუთი არ ატიროთ ბავშვი. ბავშვისთვის ეს კომფორტი უნდა იყოს და არა დისკომფორტი. თუ ახალშობილს რაიმე კანის პრობლემა არ აქვს, წყალში რაიმე დანამატს ნუ გამოიყენებთ. საპნებით ბანაობას რაც შეეხება, კვირაში ერთხელ საკმარისია.“

„კრუნჩხვის დროს ენის დაჭერა ფრჩხილებით, კოვზით, იწვევს ბავშვის ტრავმატიზებას. მინახავს საშინლად დაჭრილი, სისხლიანი ენა, ყურის ნიჟარა გაჭრილი. როდესაც გოგონა დედობისთვის ემზადება, არსებობს უამრავი ლიტერატურა, რომელსაც შეიძლება გაეცნოს. ეს ყველა ქვეყანაში ასეა. დედობისთვის მზადებისას აუცილებლად უნდა ვიკითხოთ. ლიტერატურაში გაეცნობით პატივსაცემი პედიატრების რჩევებს. ​რას ვაკეთებთ კრუნჩხვის დროს? არავითარ შემთხვევაში არ ვისვრით ბავშვს პანიკაში და არ გავრბივართ მეზობლის დასაძახებლად. ვაწვენთ სწორ ზედაპირზე გვერდულად, ნიკაპი ზემოთ უნდა ავუწიოთ, რომ სასუნთქი გზები იყოს გამავალი და პირნაღები მასა არ მოხვდეს სასუნთქ გზებში. შევეცადოთ, დავაფიქსიროთ კრუნჩხვის დრო, თუ დედა ამდენ უნარს შეინარჩუნებს, რადგან ეს შემზარავი სანახავია,“ - აღნიშნავს ია გოგებაშვილი.

წყარო: ​შუადღე GDS

წაიკითხეთ სრულად