Baby Bag

რომელი სახეობის ზეთია უკეთესი ბავშვთა კვებაში?

რომელი სახეობის ზეთია უკეთესი ბავშვთა კვებაში?
რომელი სახეობის ზეთია უკეთესი ბავშვთა კვებაში? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს პედიატრი, ბავშვთა გასტროენტეროლოგი მარიამ ღუღუნიშვილი ესაუბრა.
- რომელი სახეობის ზეთი სჯობს, რომ გამოვიყენოთ ბავშვთა კვებაში?
- ყოველდღიურ საკვებ რაციონში ცხიმი ერთ-ერთია იმ 3 აუცილებელი მაკროელემენტიდან (ცილა, ცხიმი, ნახშირწყალი), რომლებზეც ჩვენი პატარების ორგანიზმის ზრდა და სრულყოფილი ფუნქციონირებაა დამოკიდებული. ცხიმები და ზოგადად ზეთები ენერგიის ერთ-ერთი მთავარი წყაროა, რომელსაც ბავშვები ასე უხვად ხარჯავენ, მას კი შემდეგ აღდგენა სჭირდება.
რაც შეეხება ცხიმის სახეობებს, უხეშად შეგვიძლია დავყოთ 3 ჯგუფად:
  • უჯერი ცხიმები - გვხვდება მცენარეებში და თევზში: ავოკადო, მიწისთხილი, ნიგოზი, ნუში, ზეითუნის ზეთი, რაფსის ზეთი, სიმინდის ზეთი, მზესუმზირის ზეთი, სოიო, ჩია;
  • ნაჯერი ცხიმები - ხორცი, ცხოველური პროდუქტები: კარაქი, ქონი, ყველი, ნაღები, ქოქოსის ზეთი;
  • ტრანსცხიმები - მარგარინი, კომერციული მზა სასუსნავები/არაჯანსაღი საკვები, ცომეულსა და შემწვარ პროდუქტებში. ისინი იქმნებიან მცენარეული ზეთების ჰიდროგენიზაციისას - მოხმარების პროცესში.
რა თქმა უნდა, დღეს ყველაზე მეტად მოწოდებულია უჯერი ცხიმების გამოყენება, რომელთაგან გამოყოფენ ზეითუნის ზეთს.
- სასარგებლოა თუ არა ზეითუნის ზეთი ბავშვებისთვის?

- ზეითუნის ზეთი ორგანიზმზე საუკეთესო გავლენას ახდენს, რადგან იგი შეიცავს მრავალ სასარგებლო ნივთიერებას - ვიტამინებს, მჟავებსა და მიკროელემენტებს. ისინი ასევე აუცილებელია თავის ტვინის, ნერვული სისტემის, გულსისხლძარღვთა სისტემის და ა.შ. ფუნქციონირებისთვის.
აღსანიშნავია, რომ მასში შემავალი A, D, E ვიტამინები ხელს უწყობენ ძვლოვანი და კუნთოვანი სისტემის განმტკიცებას, ხელს უშლიან თავისუფალი რადიკალების წარმოქმნას, დადებით ეფექტს ავლენენ აგრეთვე კანის და თმის სტრუქურაზე. K ვიტამინის შემცველობა ხელს უწყობს განსაკუთრებით სისხლის ნორმალურ შედედებას.
ზეითუნის ზეთის მრავალი დადებითი თვისება გამოწვეულია მონოუჯერი მჟავების შემცველობით, როგორებიცაა მაგალითად, ოლეინისა და პალმიტინის მჟავები. მათი მთავარი ფუნქციაა სისხლში ე.წ. „ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება. მრავალი კვლევით დამტკიცებულია, რომ მისი მუდმივი და რეგულარული მოხამარება ამცირებს გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების რისკს.
ზეითუნის ზეთში ბევრია ლინოლის მჟავაც, რომელიც ამაგრებს უჯრედის მემბრანას და ლორწოვან გარსებზეც დადებითად მოქმედებს, ახდენს დაზიანების შემთხვევაში მათ სწრაფ შეხორცებას.

ზეითუნის ზეთი აგრეთვე სასარგებლოა საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის სხვადასხვა დარღვევის დროსაც.
- შეიძლება თუ არა მზესუმზირის და სიმინდის ზეთების გამოყენება?
- რა თქმა უნდა, საკვებ რაციონში შესაძლებელია მზესუმზირის და სიმინდის ზეთების გამოყენებაც.
ზეითუნის ზეთსა და მზესუმზირის ზეთს აქვს მონოუჯერი და პოლიუჯერი ცხიმების თითქმის მსგავსი შემადგენლობა. მზესუმზირის ზეთში უფრო მაღალია ლინოლის მჟავას შემცველობა.
სიმინდის ზეთს აქვს უფრო დაბალი წვის წერტილი - ტემპერატურა, რომლის დროსაც ის იწყებს წვას, ვიდრე მზესუმზირის ზეთს. ეს ამ უკანასკნელის გამოყენებას ანიჭებს უპირატესობას მაღალტემპერატურული მომზადების საჭიროების შემთხვევაში. ასევე, მზესუმზირის ზეთს აქვს ნაკლები არომატი, ამიტომ მისი გამოყენებისას მცირდება სხვა ინგრედიენტების გემოების შენიღბვის რისკი, რაც მნიშნვნელოვანია პატარა გურმანებისთვის. სიმინდის ზეთი შეიცავს უბიქინონის მნიშვნელოვან და ალფა და გამა-ტოკოფეროლების (ვიტამინი E) დიდ რაოდენობას.
- როგორც ვიცით, არსებობს ცივი და ქიმიური დაწურვის ზეითუნის ზეთი. რომელი უკეთესია ბავშვთა კვებისთვის გამოსაყენებლად და რატომ?
- წარმოებულ ზეითუნის ზეთის შეფუთვაზე შევხვდებით სხვადასხვა წარწერას, რაც გვაძლევს ინფორმაციას თუ რამდენად სრულყოფილად აქვს გავლილი ქიმიური წმენდის ეტაპები და არის თუ არ არის რაფინირებული: „გავლილი აქვს მხოლოდ ჰიდრატაცია“ ან „მხოლოდ ვინთერიზაცია“, „დეზოდორაციის გარეშე“, „არომატიზატორების გარეშე“. ყველა ეს ტერმინი რაფინირების საფეხურებზე მიუთითებს.
შესაბამისად, არსებობს ზეითუნის ზეთის სხვადასხვა სახე:
ექსტრა ვირჯინი - უმაღლესი ხარისხის ზეთი, რომელიც მიღებულია პირველადი დაწურვით, ამ შემთხვევაში წყალი და ზეთი განცალკევებულია. იგი ცივად გამოსაყენებლი პროდუქტია, თუმცა ამ ტიპის ზეთი მაინც არ კარგავს ბოლომდე თავის დადებით თვისებებს 200-215გრ-ზეც, შესაბამისაც შესაძლებელია ცხობის დროსაც გამოყენება;
ვირჯინი - მისი მჟავეობა მერყეობს 0.8-2%-მდე, არ გამოყენება შესაწვავად;
რაფინირებული - მჟავეობა 2%-ზე მეტია, გადის გადამუშავების უფრო მეტ საფეხურს. გამოიყენება, როგორც ცხობის, ისე წვისთვის.
შესაბამისათ, თუ ზეთის გამოყენება გსურთ მხოლოდ სალათებისთვის, ეცადეთ იყოს არარაფინირებული, ხოლო წვნიანებისთვის ან რამის შესაწვავად, რეკომენდებულია რაფინირებულის მოხმარება.
- კარაქში შემწვარი უკეთესია თუ ზეთში?
- გარკვეული რაოდენობით კარაქის გამოყენებაც დასაშვებია. იგი შეიცავს ზეთთან შედარებით მეტი რაოდენობით ქოლესტერინს. მისი წვის წერტილი - 163-190°C, შესაბამისად, გასათვალისწინებელია, თუ რა საკვების მომზადებისთვის ვიყენებთ მას. თუმცა ბავშვები ხშირად უპირატესობას ანიჭებენ მას შედარებით უკეთესი გემოს გამო.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

თუ აქამდე ბავშვს პომიდორს არ აჭმევდით...

თუ აქამდე ბავშვს პომიდორს არ აჭმევდით...

რა ასაკიდან და რატომ უნდა მივცეთ ბავშვს პომიდორი? - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე ​საუბრობს და პომიდვრითა და ბოსტნეულით გემრიელი სუპის რეცეპტსაც გვთავაზობს:

რა ასაკიდან და რატომ უნდა მივცეთ ბავშვს პომიდორი?

დიდი, დიდი ხნის წინ, ამ გემრიელ, წვნიან სხვადასხვა ფერს ნაყოფს აცტეკებმა თავიანთ ენაზე „ტომატ“ უწოდეს. მე-16 საუკუნეში ის ესპანელთა წყლობით მთელს ევროპაში გავრცელდა.

პომიდვრის სხვადასხვა ფერის ნაყოფს საერთო სარგებელი აერთიანებს - ის მინერალების, ანტიოქსიდანტებისა და ვიტამინების მდიდარი წყაროა.

მისი მთავარი შემადგენელი ნაწილი წყალია, რაც მთელი შემადგენლობის დაახლოებით 2/3-ს წარმოადგენს.
პომიდვრის შემადგენლობში არსებული ნატრიუმი და კალიუმი წყალ-მარილოვან ცვლას არეგულირებს.
შეიცავს იოდს, რომელიც აუცილებელი ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციონირებისათვის.
დიდი რაოდენობით კალციუმი, ფოსფორი და ფტორი ძვლებისა და კბილების ფორმირებისათვის აუცილებელი ნივთიერებები.
სპილენძი, თუთია და მანგანუმი ძვლების სიმტკიცეს, იმუნური, სისხლმბადი და ნერვული სისტემის ნორმულ ფუნქციონირებას უზრუნველყოფს.
ქრომი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ნახშირწყლოვან ცვლაში.
პომიდორი შეიცავს რკინასა და ფოლატებს, რაც რკინადეფიციტური ანემიის პროფილაქტიკას უზრუნველყოფს.
რაც შეეხება ვიტამინურ შემდგენლობას - პომიდორი C, A, PP, E , K, B6, B2 ვიტამინების წყაროა. ეს ნივთიერებები პრაქტიკულად ორგანიზმში მიმდინარე ყველ სასიცოცხლო პროცესებში მონწილეობენ.
პომიდვრის შემადგენლობაში მყოფი პექტინები ასტიმულირებს კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის მუშაობას და ხელს უშლის ყაზობას. არეგულირებს არტერიულ წნევას და ქოლესტერინის დონეს სისხლში.
პომიდორის კიდევ ერთი სიმდიდრე ლიკოპენია. ეს მძლავრი ბუნებრივი ანტიოქსიდანტია, რომელსაც სიმსივნის საწინააღმდეგო ეფექტი აქვს - კვლევებმა დაადასტურა, რომ ლიკოპენი წყვეტს სიმსივნური უჯრედების გამრავლების პროცესს.
გარდა ამისა, მას არაჩვეულებრივი შარდმდენი ეფექტი აქვს და ხელს უშლის ორგანიზმში სითხის დაგროვებას.
იცოდით, რომ პომიდორი ფიტონციდებასაც შეიცავს? სწორედ იმას, რითიც ხახვი და ნიორია მდიდარი. ამ ნივთიერებებს ანტივირუსული და ანტიბაქტერიული უნარი აქვთ.

რა უნდა გავითვალისწინოთ, სანამ პატრას პომიდორს მივცემთ

პირველ რიგში, გახსოვდეთ, რომ პომიდორი საკმაოდ ალერგიული პროდუქტია. ამიტომ თუ მისი მიცემის შემდეგ გამონაყარს შენიშნავთ, პომიდორი რაციონიდან უნდა ამოიღოთ.
თუ თქვენ ჯერ კიდევ უმწიფრი პომიდორი გაქვთ, ნუ ეცდებით მის დამწიფებას მზის გულზე. პირიქით, უმწიფრი ნაყოფი ჩრდილში ყუნწებით ზემოთ დაალაგეთ.
აუცილებლად გაითვალისწინეთ, რომ პომიდვრის მოყვნისას ხშირდ იყენებენ სასუქებს და პესტიციდებს, ამიტომ ბავშვისთვის შეეცადეთ, ბიოპროდუქტი მოიძიოთ. ამავე მიზეზით არასეზონურად, სათბურში მოყვნილი პომიდორი დიდი ალბთობით საფრთხისშემცველია და მის მიცემას არ გირჩევთ.
არ შესთავაზოთ პატარას პომიდვრის მარინადი - ის დიდი როდენობით ძმარსა და მარილს შეიცვს.
ახლა მთავარი - როდიდან შევთავაზოთ ბავშვს ეს სასარგებლო ბოსტნეული.
ადრეულ ასაკში მის მიცემას არ გირჩევთ. ალერგიული ნივთიერებების გარდა პომიდორი დიდი რაოდენობით ორგანულ მჟავებს შეიცავს, რომელთაც საყლაპავისა და კუჭის ნაზი ლორწოვანი გარსის გაღიზიანება შეუძლია.
პომიდვრის მიღების შემდეგ პატარას შესაძლოა ტუჩების ირგვლივ კანის სიწითლე და გამონაყრიც შენიშნოთ, რაც ორგანული მჟავებით კანის გაღიზიანების შედეგია.
მოხარშული პამიდორი ამ მხრივ უფრო ნაკლებადაა სახიფათო, ამიტომ მისი მიცემა მცირე როადენობით სუპის შემადგენლობში 9-10 თვიდან შეიძლება.
1 წლიდან კი შეგიძლიათ უმიც გაასინჯოთ, მაგრამ მანამდე პომიდორს მდუღარე წყალი გადაავლეთ და კანი მოაცილეთ.
3 წლის ასაკიდან კანგაუცლელი პომიდორიც დასაშვებია.

აი, გემრიელი სუპის რეცეპტი პომიდვრით და ბოსტნეულით 9-10 თვიდან

კარგად გარეცხილი ბოსტნეული - (სტაფილო, ჭარხალი, კარტოფილი) დაჭრილი და დაასხით ცხელი წყალი ისე, რომ დაიფაროს. დაუმატეთ 1 თავი პატარა ზომის ხახვი, პატარა ზომის კანგაცლილი გახეხილი ან დაბლენდერებული პომიდორი, თითო ძირი კამა და ოხრახუში და ხარშეთ თავდახურულ ჭურჭელში.
მოხარშვის შემდეგ ამოიღეთ ხახვი და მწვანილი. მოხარშული ბოსტნეული გახეხეთ სახეხზე. თუ მიღებული სუპი სქელი კონსისტენციისაა, დაუმატეთ ადუღებული წყალი. მზა კერძს დაუმატეთ 1 ჩ.კ მცენარეული ზეთი.

მოკლედ, სანამ ზაფხულია, ისიამოვნეთ!“ - აღნიშნავს პედიატრი. 


წაიკითხეთ სრულად