Baby Bag

თუ ბავშვს ახალი საკვების დაგემოვნება არ სურს

თუ ბავშვს ახალი საკვების დაგემოვნება არ სურს
კვების რაციონში სიახლის შეტანას ბავშვი ყოველთვის აღფრთოვანებით არ ​ხვდება. ასეთ შემთხვევაში მშობელი იძულებული ხდება ბავშვის დასაყოლიებლად სხვა და სხვა გზას მიმართოს: ზოგიერთი მათგანი შვილის დათანხმებას სასიამოვნო დაპირებებით ცდილობს, ზოგი მკაცრად მოითხოვს ბავშვისგან ახალი კერძის დაგემოვნებას, ზოგი კი შვილს საყვარელი ტკბილეულით უმასპინძლდება, რათა მისი „მოსყიდვა“ შეძლოს. ჩვენს სტატიაში აღნიშნული პრობლემის მოსაგვარებლად საინტერესო და სასარგებლო სტრატეგიებს გაგაცნობთ, რომელთა დახმარებით ბავშვს ახალი საკვების დაგემოვნების სურვილს ზედმეტი საყვედურისა თუ დაყვავების გარეშე გაუჩენთ.

ახალი კერძი მაგიდის შუაგულში განათავსეთ, რათა მისი მირთმევა ყველამ შეძლოს

ახალი კერძი მხოლოდ ბავშვისთვის არ მოამზადოთ. ასე თქვენი შვილი ზედმეტი წნეხისგან გათავისუფლდება და იგრძნობს, რომ მისგან მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების მიღებას არავინ ელის. ის თავს გაცილებით თავისუფლად იგრძნობს, რადგან მიხვდება, რომ კერძი, რომელიც მაგიდის შუაგულში დევს მხოლოდ მისთვის არ არის განკუთვნილი. როდესაც ბავშვი იგრძნობს, რომ ახალი კერძის მირთმევას მას არავინ აიძულებს, ის უფრო მშვიდად და ინტერესიანად დააკვირდება უცნობ საკვებს. მას აუცილებლად გაუჩნდება სურვილი ახალი კერძი დააგემოვნოს.

წინააღმდეგობებისთვის მზად უნდა იყოთ

თუ ბავშვი ახალი კერძის გასინჯვას გადაწყვეტს, ის მხოლოდ მცირე ულუფას დააგემოვნებს, რათა მისთვის უცნობი საკვების შესახებ მეტი გაიგოს. ნუ გექნებათ არარეალური მოლოდინები. შესაძლოა, ბავშვი თავდაპირველად მცირედით დაკმაყოფილდეს და ულუფის დამატება აღარ მოგთხოვოთ. კერძის პირველი დაგემოვნებისას, როგორც წესი, ბავშვები მხოლოდ ერთ კოვზ სოუსს ან ქათმის ხორცის მომცრო ნაჭერს სინჯავენ. ამაში საგანგაშო არაფერია. კვების პროცესისგან სიამოვნების მიღება დროში გაწელილი პროცესია. ბავშვს დრო სჭირდება, რათა ახალი კერძი შეიყვაროს და ის საკუთარი რაციონის განუყოფელ ნაწილად აქციოს.

ასწავლეთ ბავშვს, როგორ მოიქცეს, თუ საკვების მიღება არ სურს

ახალი საკვების დაგემოვნებისას ბავშვს, შესაძლოა, ძალიან უარყოფითი რეაქცია ჰქონდეს. თუ ბავშვს კერძი არ მოეწონა, შეიძლება მისგან გათავისუფლება ნებისმიერი გზით სცადოს, რადგან, სავარაუდოდ, საკვების დაღეჭვას და გადაყლაპვას ვერ შეძლებს. ასწავლეთ თქვენს შვილს, რომ მსგავსი შემთხვევებისთვის ყოველთვის თან იქონიოს ხელსახოცი, რომლის დახმარებითაც კერძისგან პირის გათავისუფლებას მარტივად შეძლებს, თან ისე, რომ მისი ქმედება სხვებისთვის გამაღიზიანებელი ან შემაწუხებელი არ იქნება. როდესაც ბავშვი მსგავს ვითარებაში სწორად მოქცევას ისწავლის, ის გაცილებით თავდაჯერებული გახდება და ახალი კერძის დაგემოვნებას, როგორც სახლში, ასევე მის გარეთაც, ნაკლებად შეუშინდება.

ბავშვს ახალი კერძის შესახებ მშრალი ინფორმაცია უნდა მიაწოდოთ

ბავშვთან ახალი კერძის შესახებ ზედმეტად ბევრს ნუ ისაუბრებთ, ნურც მისი ღირსებების გამოკვეთას ეცდებით. თუ ბავშვს ქათმის ბულიონს ასინჯებთ, უთხარით, რომ ამ კერძის მოსამზადებლად ქათმის ხორცი და სანელებლები გამოიყენეთ. მსგავსი ტიპის განმარტება ბავშვისთვის სავსებით საკმარისია. ნუ დაიწყებთ იმის მტკიცებას, რომ მას პროტეინების მიღება ესაჭიროება და რომ ქათამი მისთვის ძალიან სასარგებლოა. ბავშვს ნურც თქვენს შრომას და გარჯას დააყვედრით, ნუ აიძულებთ მას ახალი კერძი თქვენი ხათრით მიირთვას. მსგავსი დამოკიდებულება მას მხოლოდ ეჭვებს უჩენს და კვების პროცესისადმი ნეგატიურად განაწყობს.

ბავშვს ძველი და ახალი კერძი ერთდროულად მიართვით

მცირეწლოვან ბავშვებს ან ძალიან ემოციურ მოზრდილებს ახალი კერძის დაგემოვნება ურთულდებათ, რადგან ისინი სხვა და სხვა არომატისა თუ გემოსადმი ძალიან მგრძნობიარენი არიან. მათ უჭირთ თავიანთ თეფშზე ახალი საკვების დანახვასთან შეგუება. თუ გსურთ თქვენი შვილი ახალმა კერძმა არ დააფრთხოს, კვების დაწყებამდე მისთვის საყვარელი საკვები თეფშით მიართვით, ხოლო ახალი კერძი ძველთან ახლოს დადგით მაგიდაზე. ბავშვი თავად გადაწყვეტს უნდა თუ არა მისი დაგემოვნება. არჩევანის შესაძლებლობა მას ახალი კერძისადმი გაცილებით დადებითად განაწყობს.

ზრდასრულ ადამიანებს კვების პროცესის შესახებ სრულყოფილი ინფორმაცია აქვთ. ისინი კარგად ხვდებიან, თუ რა მოლოდინები უნდა ჰქონდეთ ამა თუ იმ ახალი კერძის დაგემოვნებისას, რადგან მასში შემავალ ინგრედიენტებს კარგად იცნობენ, ან მათ შესახებ გარკვეული წარმოდგენა მაინც აქვთ. ბავშვებისთვის კი ბევრი რამ აბსოლუტურად ამოუცნობი და ბუნდოვანია. ისინი ნებისმიერ სიახლეს ეჭვის თვალით უყურებენ. შეუქმენით მათ მაქსიმალურად მეგობრული და კომფორტული გარემო, რათა ახალი კერძის დაგემოვნებისას თავი დაცულად და უსაფრთხოდ იგრძნონ. ჯანსაღი მიდგომებითა და სწორი დამოკიდებულებით ბავშვის კვების რაციონის გამრავალფეროვნებას ძალიან მარტივად შეძლებთ.

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

რძის პროდუქტის როლი ბავშვთა კვებაში

რძის პროდუქტის როლი ბავშვთა კვებაში

ჯანმრთელი ბავშვი ძლიერი იმუნიტეტით, ალბათ, ყველა დედის ოცნებაა. ბავშვის ჯანმრთელობაზე ზრუნვა მისი მუცლადყოფნის პერიოდში იწყება და დაბადების პირველი წუთებიდან მის ზრდასრულობამდე გრძელდება. განსაკუთრებული როლი კი ამ ყველაფერში ეკოლოგიასთან და გარემო პირობებთან ერთად, რა თქმა უნდა, სწორ კვებას ენიჭება. რა მიკროელემენტები და ვიტამინები სჭირდება ბავშვს და რა როლი უკავია ბავშვთა კვებაში რძეს და რძის პროდუქტებს ამაზე პედიატრს, მედიცინის აკადემიური დოქტორს მაია ჩხაიძეს ვესაუბრეთ.

ქალბატონო მაია, რომელი პროდუქტებია ბავშვთა კვებაში აუცილებელი და რა ადგილი უკავია ამ პროდუქტებში რძეს და მის ნაწარმს?

- რძე და რძის პროდუქტები ბავშვთა კვების ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია, წარმოადგენენ ცილების და ენერგიის შესანიშნავ წყაროს. ასევე შეიცავენ ვიტამინების და მინერალების ფართო სპექტრს.

რძე და რძის ნაწარმი არის ენერგიის, ცილების, ცხიმების (ძირითადად ნაჯერი), ვიტამინების (რიბოფლავინი, B12, Aდა D ვიტამინი) და მინერალების (კალციუმი, იოდი, ფოსფორი, თუთია) წყარო. ეს ჯგუფი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბავშვთა ასაკში ძვალ-სახსროვანი სისტემის ჩამოყალიბებისთვის და ჯანსაღი კბილებისათვის.

ცილას აქვს ყველა უჯრედში, სტრუქტურული და ფუნქციური როლი და უმნიშვნელოვანესია ზრდისთვის. ცილაზე მოთხოვნილება შეესაბამება სხეულის ზომებს და ასაკს. მისი კარგი წყაროა: უცხიმო ხორცი, ფრინველის ხორცი, ზღვის პროდუქტები, რძე, რძის ნაწარმი, კვერცხი, პარკოსნები, თხილეული და მცენარის თესლები.

რას იღებს ბავშვი რძითა და რძის პროდუქტებით?

- რძის პროდუქტებთან ერთად ბავშვის ორგანიზმი ღებულობს ყველაზე მეტად ვიტამინ D-ს და კალციუმს. ვიტამინი D აძლიერებს კალციუმის შეწოვას, რაც მნიშვნელოვანია ძვლოვანი სისტემის განვითარებისთვის და ჯანმრთელი კბილებისთვის. მისი ნაკლებობა ბავშვებში ძირითადად რაქიტის სახით გამოვლინდება. ვიტამინი D-ს საკვები წყაროები ცოტაა, ამიტომაც ვიტამინი D-ს ადექვატური რაოდენობის მიღება მხოლოდ საკვებით რთულია. მზის სხივები ან ულტრაიისფერი სხივები ვიტამინი D-ს კიდევ ერთი წყაროა. ამიტომ პედიატრები ხშირად ვურჩევთ მშობლებს მზის აბაზანებს, სუფთა ჰაერზე ბავშვის გასეირნებას... ჩვილი ბავშვებისათვის ასევე რეკომენდებულია ვიტამინი D-ს 400 ს.ე. (10 მკგ) მიღება დღეში ერთხელ

საკვები პროდუქტების უმეტესობა D ვიტამინს არ შეიცავს. შედარებით მდიდარია ამ ვიტამინით ცხიმიანი თევზი. ვეგეტარიანელი ბავშვისთვის D ვიტამინის ალტერნატიულ წყაროს შეიძლება წარმოადგენდეს D ვიტამინით გამდიდრებული რძე ან მარცვლოვნები.

ასევე უმნიშვნელოვანესია რძის მიღება კალციუმის თვალსაზრისით. კალციუმი აუცილებელია ძვლებისთვის და კბილებისთვის. რძე და ზოგიერთი რძის ნაწარმი (მაგ. იოგურტი, მაწონი და ყველი) კალციუმის მიღების ერთ-ერთი საუკეთესო წყაროა. რძეს კალციუმის საბადოსაც ვეძახით.

ბავშვებს კალციუმზე მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად ყოველდღე 2-3 ულუფა რძის ან რძის ნაწარმის მიღება სჭირდებათ. დაბალცხიმიანი რძე და რძის ნაწარმი შეიცავს იმდენ ან იმაზე მეტ კალციუმს, რამდენიც არის ჰომოგენიზებულ და ცხიმმოუხდელ რძეში.

ბავშვებისთვის ვინც ვერ/არ იღებს ძროხის რძეს, რეკომენდებულია კალციუმით გამდიდრებული ალტერნატიული რძე. რძის შაქრის, ლაქტოზის აუტანლობისას ასევე რეკომენდაციას ვაძლევთ ბავშვმა მიიღოს ულაქტოზო რძე და მისი ნაწარმი. იმ შემთხვევაში თუ ბავშვი კალციუმით და ვიტამინი D მდიდარ პროდუქტებს მაინც არ იღებს, საჭიროა ამ პრეპარატების დამატებით მიცემა.

კალციუმის წყაროს 75 პროცენტს რძე და რძის ნაწარმი შეადგენს. ვეგეტარიანელი ბავშვების შემთხვევაში თუ ის რძეს არ სვამს, ყოველდღიურად უნდა იღებდეს კალციუმით მდიდარ საკვებს (ბროკოლი, ჩინური კომბოსტო, თხილეული, თესლეული) ან კალციუმით გამდიდრებულ მარცვლეულს.

განსაკუთრებით მინდა გამოვყო რძის პროდუქტებში მაწონი, რომელიც ენდემური პროდუქტია. მაწონი ტრადიციული ქართული რძემჟავა პროდუქტია. რძემჟავა პროდუქტები განსაკუთრებით სასარგებლოა მათში შემავალი ბაქტერიების გამო. აღნიშნული ბაქტერიები - პრობიოტიკები - ცოცხალი მიკროორგანიზმებია, რომლებსაც შეუძლიათ სარგებლობა მოუტანონ ადამიანს, კერძოდ, დადებითი გავლენა მოახდინონ კუჭ-ნაწლავის ფუნქციონირებაზე. პრობიოტიკები ორგანიზმის მეგობარ ბაქტერიად მიიჩნევა. ისინი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტს აძლიერებენ. პრობიოტიკებს ხშირად კეთილ ბაქტერიებს უწოდებენ, რომლებიც ორგანიზმში მოხვედრილ ცუდ ბაქტერიებს ებრძვიან. ისინი ერთგვარი ბარიერის ეფექტს ქმნიან, ნაწლავებს ცუდი ბაქტერიების ზემოქმედებისგან იცავენ, ამასთან, ანთების განვითარების რისკსაც ამცირებენ, რადგან ორგანიზმში პარაზიტების გავრცელებას უშლიან ხელს. გარდა ამისა, პრობიოტიკების დახმარებით ჩვენი იმუნური სისტემა ვირუსების წინააღმდეგ გაცილებით ეფექტურად მოქმედებს.

პრობიოტიკების ჯგუფში ბევრი ტიპის ბაქტერია შედის. განსაკუთრებით სასარგებლო ბაქტერიებად მიიჩნევა ლაქტობაცილა, ანუ რძისმჟავას ბაქტერია და ბიფიდობაქტერია. სწორედ ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ ადამიანმა რძემჟავა ბაქტერიის შემცველი საკვები რეგულარულად მიიღოს. ამ მხრივ, მაწონი, რომელიც ენდემურ დედოზეა დამზადებული, ყველაზე სასარგებლო პროდუქტია, რადგან ის ბუნებრივ პრობიოტიკებს შეიცავს. მასში განსაკუთრებით დიდი რაოდენობითაა კონცენტრირებული რძემჟავა. ამას ადასტურებს ის ფაქტიც, რომ მაწვნის შენახვის ვადა საკმაოდ ხანმოკლეა.

მაია ჩხაიძე - პედიატრი, მედიცინის აკადემიური დოქტორი

საქართველოს პედიატრთა აკადემიის გამგეობის თავმჯდომარე

R.

წაიკითხეთ სრულად