Baby Bag

​პრობიოტიკები ბავშვებისთვის: რა უნდა ვიცოდეთ?

​პრობიოტიკები ბავშვებისთვის: რა უნდა ვიცოდეთ?

ბავშვის კვების რაციონის სასარგებლო ბაქტერიებით გამდიდრება თანამედროვე სამყაროში ერთგვარ ტრენდად იქცა, თუმცა პრობიოტიკების შესახებ მშობლების დიდ ნაწილს საკმარისი ინფორმაცია არ მოეპოვება. ჩვენს სტატიაში საკვებ პროდუქტებსა და დანამატებში სასარგებლო ბაქტერიების წილსა და მათ დანიშნულებაზე გესაუბრებით.

აფთიაქებში პრობიოტიკების საკმაოდ მრავალფეროვანი არჩევანია. ამ სასარგებლო ბაქტერიის შეძენას ნებისმიერ სასურსათო მაღაზიაშიც თავისუფლად შეძლებთ, რადგან პრობიოტიკები ისეთ საკვებ პროდუქტებშიც გვხვდება, როგორებიცაა კეფირი, იოგურტი, კომბოსტოს მწნილი, სოიოს მზა კერძები და ა.შ. თუ მწნილისა და გარკვეული ნაირსახეობის რძის პროდუქტების მომჟავო გემო არ მოგწონთ, პრობიოტიკების დანაკლისს ისეთი საკვებით შეივსებთ, რომლებიც სასარგებლო ბაქტერიებით ხელოვნურად არის გამდიდრებული, მაგ. საუზმისთვის განკუთვნილი მარცვლეულის ფაფები, ხილის წვენები ან ჩვილი ბავშვის ფორმულა. არ აქვს მნიშვნელობა პრობიოტიკებს ზემოთ ჩამოთვლილი პროდუქტებიდან რომელი მათგანის დახმარებით მიიღებთ, სასარგებლო მიკროორგანიზმები თქვენი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტისა და მიკროფლორის გაჯანსაღებას გარკვეული დროით მაინც შეძლებს. გაძლიერებული იმუნური სისტემა და მეტაბოლიზმი, რა თქმა უნდა, ნებისმიერი ადამიანისთვის ძალიან სასიხარულო ცვლილებებია, თუმცა თანამედროვე მედიცინის მუშაკები პრობიოტიკების მაგიური ძალის შესახებ გადაჭრით ვერაფერს ამბობენ. ოფიციალური რეკომენდაციები ბავშვებისთვის პრობიოტიკების დამატებით მიწოდების შესახებ სამედიცინო სფეროში არ მოიპოვება. ამასთან, არ არსებობს რაიმე სახის შეზღუდვებიც ჯანმრთელი ბავშვებისთვის პრობიოტიკების მიცემასთან დაკავშირებით, რადგან ამ სასარგებლო ბაქტერიებს მათი ჯანმრთელობისთვის რაიმე სახის ზიანის მიყენება არ შეუძლია.
პრობიოტიკები ჩვენი ორგანიზმის მეგობარ ბაქტერიად მიიჩნევა. ის კუჭ-ნაწლავის ტრაქტს ნამდვილად აძლიერებს. ადამიანის სხეული არამხოლოდ გარემოში არსებული ბაქტერიებისგან განიცდის ცუდ თუ კარგ ზემოქმედებას, არამედ მის ორგანიზმში გაბატონებული უამრავი ნაირსახეობის მიკროორგანიზმის ურთიერთქმედების გავლენის ქვეშაც იმყოფება. ბაქტერიები, რომლებიც ადამიანის ორგანიზმში გვხვდება, იმუნური სისტემის მუშაობაზე უდიდეს ზეგავლენას ახდენს. განსაკუთრებით სასარგებლო ბაქტერიებად მიიჩნევა ლაქტობაცილა (რძისმჟავას ბაქტერია) და ბიფიდობაქტერია. ორივე მათგანი გვხვდება როგორც საკვების, ასევე მათი დანამატების შემადგენლობაში.
ბავშვისთვის ნებისმიერი სახის საკვები დანამატის ან ვიტამინის მიცემამდე აუცილებლად გაიარეთ კონსულტაცია მკურნალ ექიმთან, რადგან, მართალია, პრობიოტიკი ორგანიზმისთვის სასარგებლო ბაქტერიად ითვლება, მაგრამ მისი მიწოდება რაიმე სახის ქრონიკული დაავადების ან სუსტი იმუნური სისტემის მქონე ბავშვისთვის რეკომენდებული არ არის.
ბავშვისთვის პრობიოტიკების მიცემას თუ გადაწყვეტთ, აუცილებლად უნდა ერკვეოდეთ შემდეგ საკითხებში:
რა ფუნქციას ასრულებენ პრობიოტიკები ადამიანის ორგანიზმში?
პრობიოტიკების როლი და ფუნქცია სრულყოფილად შესწავლილი დღემდე არ არის, თუმცა ერთი რამ ცხადია: პრობიოტიკები კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში პათოგენური მიკროორგანიზმების გაბატონებას უშლიან ხელს, რადგან ისეთ მეტაბოლურ პროდუქტებს აწარმოებენ, რომლებიც იმუნურ სისტემას აჯანსაღებენ. პრობიოტიკები ერთგვარ ბარიერის ეფექტს ქმნიან, ისინი ნაწლავებს ცუდი ბაქტერიების ზემოქმედებისგან იცავენ, ამასთან, ანთების განვითარების რისკსაც ამცირებენ, რადგან ორგანიზმში პარაზიტების გავრცელებას უშლიან ხელს. გარდა ამისა, პრობიოტიკების დახმარებით ჩვენი იმუნური სისტემა ვირუსების წინააღმდეგ გაცილებით ეფექტურად მოქმედებს.
ვისთვის არის პრობიოტიკები სასარგებლო?
მართალია, პრობიოტიკების მიღებით სხვადასხვა დაავადების პრევენციას ნაკლებად შეძლებთ, მაგრამ მათი დახმარებით მწვავე დიარეის ხანგრძლივობას მნიშვნელოვნად შეამცირებთ. თუმცა პრობიოტიკები ვერ დაგეხმარებათ ისეთი დაავადებების დამარცხებაში, როგორებიცაა დისპესია ან ქრონიკული შეკრულობა. პრობიოტიკები ძალიან სასარგებლოა იმ ბავშვებისთვის, რომლებსაც ჯანმრთელობის გარკვეული პრობლემების გამო დიდი რაოდენობით ანტიბიოტიკის მიღება უხდებათ. აღნიშნულ შემთხვევაში ბავშვის ნაწლავური ფლორა ძალიან ზიანდება. პრობიოტიკებს კი დაზიანებული ფლორის მოწესრიგების უნარი შესწევთ. პრობიოტიკები ბავშვებში ზედა სასუნთქი გზების ინფექციების განვითარების რისკსაც ამცირებს.
ვის ეკრძალება პრობიოტიკების მიღება?
პრობიოტიკების მიცემა არ შეიძლება ისეთი ბავშვებისთვის, რომლებსაც ქრონიკული დაავადებები აქვთ. სასარგებლო ბაქტერიების მიწოდება დაუშვებელია ისეთი ბავშვისთვის, რომელიც ნაადრევად დაიბადა, სტეროიდებით მკურნალობს ან ქიმიოთერაპიის კურსს გადის. აღნიშნული პრობლემების მქონე ბავშვებზე პრობიოტიკების ზეგავლენა სათანადოდ შესწავლილი არ არის, სწორედ ამიტომ, ექიმები თავშეკავებისკენ მოგვიწოდებენ. მშობლებმა არ უნდა ჩათვალონ, რომ ბავშვისთვის პრობიოტიკების მიწოდებისას დოზების დაცვა საჭირო არ არის. ბავშვისთვის სასარგებლო ბაქტერიების მიწოდებამდე აუცილებელია მათ შესახებ სრულყოფილი ინფორმაციის მოპოვება, გაარკვიეთ, რომელი მათგანი გამოირჩევა მეტი სასარგებლო თვისებებით, როდის უნდა დაიწყოთ ბავშვისთვის პრობიოტიკების მიცემა და რა სიხშირით უნდა მისცეთ ბავშვს სასარგებლო ბაქტერიები. ექიმის კონსულტაციის გარეშე ბავშვისთვის პრობიოტეკების მიცემას არ გირჩევთ.
მომზადებულია​ parents.com-ის მიხედვით

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც მშობლები თვლიან, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ეს მითი არ არის, ეს არის ახირება,” - პედიატრი ია გოგებაშვილი

​​პედიატრი ია გოგებაშვილი იმ ცნობილი მითების შესახებ საუბრობს, რომლებიც ბავშვის მოვლის შესახებ ფართოდ არის გავრცელებული. ია გოგებაშვილის თქმით, ჩვილი ბავშვის დაჯდომა 5-6 თვის ასაკიდან შესაძლებელია, თუმცა ინდივიდუალური თავისებურებები უნდა გავითვალისწინოთ:

„5-6 თვის ასაკიდან უკვე შეგვიძლია ბავშვის დასმა. ყველა ​ბავშვი ინდივიდუალურია. ბავშვის მოტორული განვითარება გიკარნახებთ, თუ როდის იქნება ის მზად დამოუკიდებლად მყარად დასაჯდომად დახმარების გარეშე. უფრო მნიშვნელოვანია მოტორული შეფერხების გამოვლენა და იმის ცოდნა, როდის უნდა ატეხოთ განგაში. თუ სამი თვის ასაკში ბავშვი თავს ვერ იჭერს, ეს საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი 9 თვის ასაკში დამოუკიდებლად ვერ ჯდება, ეს უკვე საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი ხუთი თვის ასაკში ზურგიდან მუცელზე ბრუნს არ აკეთებს, ეს საშიშროების ნიშანია. თუ ბავშვი, თუნდაც დახმარებით, ფეხზე მყარად არ დგას 11 თვის ასაკში, ესეც საფრთხის ნიშანია. თუ ბავშვმა 12 თვის ასაკში პირველი ნაბიჯები არ გადადგა, ამაში არაფერია საგანგაშო, 15-16 თვის ბავშვი კი უნდა დადიოდეს უკვე.“

ია გოგებაშვილი ​მშობლების მოსაზრებას იმის შესახებ, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ახირებად მიიჩნევს:

„როდესაც მშობლები თვლიან, რომ ბავშვმა ყველაფერი უნდა ჭამოს, ეს მითი არ არის, ეს არის ახირება. ახალგაზრდა მშობელს რისი მიწოდება უხარია? მას უნდა ბავშვმა დააგემოვნოს შოკოლადი, მარწყვი. ასევე თავისი სურვილები აქვს უფროს თაობას. მე მინახავს შვიდი თვის ბავშვი კლინიკაში და ბედნიერი, ამაყი ბაბუა, რომელიც ამბობს, რომ ბავშვს მეგობრებთან ერთად ყოფნისას დააგემოვნებინა ხინკალი და ლუდი. როდესაც მას შენიშვნა მივეცით, ის მაინც ბედნიერი რჩებოდა, დედაც ბედნიერი იყო, შეიძლება ხათრით. მაშინ უკვე ავუხსენით, რომ ეს აღარ არის სასაცილო. სპირტიანი სასმელის მიწოდება ბავშვისთვის ნებისმიერ ასაკში, პუბერტატულ ასაკამდე არ არის რეკომენდებული. ჩვენი ეროვნული კერძები, რომლებიც სუნელებით არის გაჯერებული. ისეთი ცხიმოვანი შემადგენლობისაა, რომელიც ჩვილისთვის არანაირად არ არის რეკომენდებული. ​მსგავს კერძებს სამ წლამდე რეკომენდაციას ვერ მივცემდი. ღვინოს თავისი სიკეთე აქვს, მაგრამ არა ბავშვთა ასაკში. თავის ტვინზე, გონებრივ განვითარებაზე სპირტიანი სასმელები აბსოლუტურად ტოქსიკურ ზემოქმედებას ახდენს. მშობლები ხშირად აჭმევენ ბავშვებს ერთჯერად არომატულ წვნიანებს. მერე გახარებულები არიან, როდესაც ხედავენ, რომ უჭმელი ბავშვი ამ ერთჯერად პროდუქტს მიირთმევს. ამ ასაკში ბავშვის გემოვნება და კვების რეჟიმი ყალიბდება. ყველაზე საფრთხილოა მისი კვება. თუ მას მსგავს საკვებს მივაჩვევთ, ის მთელი ცხოვრება ასე განაგრძობს კვებას.“

ია გოგებაშვილი აღნიშნავს, რომ ბავშვის კუჭის მოქმედებასთან დაკავშირებით გავრცელებული მითია ყოველ 24 საათში დეფეკაციის აუცილებლობის შესახებ არსებული მოსაზრება:

„მითია, რომ ბავშვს კუჭის მოქმედება ყოველ 24 საათში ერთხელ უნდა ჰქონდეს. არაფერია საგანგაშო, თუ ასე არ ხდება. ძუძუთი კვებისას ექვს თვემდე ასაკში დასაშვებია, რომ ბავშვს ყოველი კვების შემდეგაც ჰქონდეს დეფეკაცია. თუ ბავშვი ხელოვნურ კვებაზეა, ექვს თვემდე კუჭის მოქმედება სასურველია იყოს 24 საათში 2-ჯერ ან 3-ჯერ. უფრო მოზრდილ ასაკში შეიძლება 24 საათში ერთი დეფეკაციის ეპიზოდიც არ იყოს და ეს არ არის საგანგაშო. თუ ბავშვს ნაწლავების გათავისუფლების პრობლემა უქმნის დისკომფორტს, ბავშვი წუხს, აქვს მეტეორიზმი, ჭირვეულობს, მუხლებს ხრის და მიაქვს მუცელთან, ეს მისთვისაც გაუსაძლისია, ერთჯერადად უნდა დავეხმაროთ. არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გამოვიყენოთ ბამბის ჩხირი ან თერმომეტრი, რომ ხელოვნურად გამოვიწვიოთ დეფეკაცია. ​ამით ისევ და ისევ ვიწვევთ ყაბზობას და გაუვალობას.“

ია გოგებაშვილი აცხადებს, რომ ახალშობილი ყოველდღიურად უნდა დავბანოთ, თუმცა მხოლოდ წყლით:

„ახალშობილი ყოველდღე უნდა დავბანოთ. არავითარ შემთხვევაში არ იგულისხმება საპნებით დაბანა. უნდა გამოვიყენოთ შესაბამისი ტემპერატურის წყალი. ხუთი-ათი წუთი აბსოლუტურად საკმარისია. ზოგიერთ ბავშვს ეს მოსწონს. ზოგიერთი ვერ ეგუება. ამ შემთხვევაში 5 წუთი საკმარისია, რომ ათი წუთი არ ატიროთ ბავშვი. ბავშვისთვის ეს კომფორტი უნდა იყოს და არა დისკომფორტი. თუ ახალშობილს რაიმე კანის პრობლემა არ აქვს, წყალში რაიმე დანამატს ნუ გამოიყენებთ. საპნებით ბანაობას რაც შეეხება, კვირაში ერთხელ საკმარისია.“

„კრუნჩხვის დროს ენის დაჭერა ფრჩხილებით, კოვზით, იწვევს ბავშვის ტრავმატიზებას. მინახავს საშინლად დაჭრილი, სისხლიანი ენა, ყურის ნიჟარა გაჭრილი. როდესაც გოგონა დედობისთვის ემზადება, არსებობს უამრავი ლიტერატურა, რომელსაც შეიძლება გაეცნოს. ეს ყველა ქვეყანაში ასეა. დედობისთვის მზადებისას აუცილებლად უნდა ვიკითხოთ. ლიტერატურაში გაეცნობით პატივსაცემი პედიატრების რჩევებს. ​რას ვაკეთებთ კრუნჩხვის დროს? არავითარ შემთხვევაში არ ვისვრით ბავშვს პანიკაში და არ გავრბივართ მეზობლის დასაძახებლად. ვაწვენთ სწორ ზედაპირზე გვერდულად, ნიკაპი ზემოთ უნდა ავუწიოთ, რომ სასუნთქი გზები იყოს გამავალი და პირნაღები მასა არ მოხვდეს სასუნთქ გზებში. შევეცადოთ, დავაფიქსიროთ კრუნჩხვის დრო, თუ დედა ამდენ უნარს შეინარჩუნებს, რადგან ეს შემზარავი სანახავია,“ - აღნიშნავს ია გოგებაშვილი.

წყარო: ​შუადღე GDS

წაიკითხეთ სრულად