Baby Bag

კაკაო თქვენს პატარას კარგი განწყობით დამხუტავს საბავშვო ბაღში ან სკოლაში წასვლის წინ

კაკაო თქვენს პატარას კარგი განწყობით დამხუტავს საბავშვო ბაღში ან სკოლაში წასვლის წინ

„კაკაო - ღმერთების სასმელი ბავშვებისათვის. რატომაა სასარგებლო და რა ასაკიდან?“ - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე ​საუბრობს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„ამბობენ , რომ აცტეკთა იმპერატორი მონტესუმა ოქროს თასით ყოველდღე მიირთმევდა ამ საოცარ მატონიზირებელ სასმელს, რომელსაც კაკაოს მოხალული მარცვლების, თაფლის და სანალებელებისაგან ამზადებდნენ და სამეფო სასმელად მიიჩნეოდა.

აცტეკებისა და მაიას ტომები მას ჩოკოატლს უწოდებდნენ და როგორც ჩანს, შოკოლადის ნათლიებიც სწორედ ისინი არიან.
კაკაოს ცხიმის კოსმეტიკური მიზნებით გამოყენება კი ამ ტომების ქალების სილამაზის საიდუმლო იყო.
მე-16 საუკუნეში კაკაოს მარცვლები ესპანელმა კონკისტადორებმა ჩაიტანეს ევროპაში. 1528 წელს ჰერნან კორტესმა ის პირადად გააცნო ესპანეთის სამეფო კარს და დაიწყო! მე-17 საუკუნეში კაკაო პრაქტიკულად მთელს ევროპაში გავრცელდა.

რატომ არის კაკაო სამეფო ნექტარი

ვეჭვობ, აცტეკებმა და მაიას ტომის ხალხებმა რაიმე იცოდნენ კაკაოს მარცვლების მდიდარი ვიტამინური და მინერალური შემადგენლობის შესახებ, თუმცა ეს სასმელი რომ მათ იმპერატორს კარგ გუნებაზე აყენებდა და ენერგიულს ხდიდა, ამას აუცილებლად შენიშნავდნენ.
კაკაოს მარცვლები მდიდარია B3, B6 PP,E ვიტამინებით, რომელიც დადაბითად მოქმედებს გულ-სისხლძარღვთა სისტემაზე, მასში დიდი რაოდენობითაა მაგნიუმი, კალიუმი, ფოსფორი, თუთია , სპილენძი, კალციუმი, ორგანული მჟავები, სასარგებლო მცენარეული ცხიმები, რაც ბავშვის ინტენსიური ზრდა-განვითარებისთვისაა აუცილებელი. 

კაკაოს ცხიმი შედგება განსაკუთრებით სასარგებლო ცხიმოვანი მჟავებისაგან - მის შემადგენლობაშია ოლეინის, სტეარინის, პალმიტინის, ლინოლის მჟავები.
შეიცავს კოფეინის მსგავს ნივთიერებას - თეობრომინს, რასაც მატონიზებელი ეფექტი აქვს, თუმცა კოფეინთან შედარებით, რბილი მოქმედებისაა.

შევთავაზოთ თუ არა სამეფო სასმელი ბავშვებს?

დიახ! თუმცა ასაკობრივი შეზღუდვითა და სიფრთხილით თეობრომინის შემცველობისა და ალერგიული თვისებების გამო.
2 წლამდე ბავშვებისათვის კაკაო რეკომენდებული არ არის.
განსაკუთრებულად ფრთხილად, თუ ბავშვი ალერგიულია - კაკაოს შემადგნელობაში დახლოებით 40 სახის არომატული ნივთიერება შედის, რამაც შეიძლება ალერგია გამოიწვიოს.
თავდაპირველად პატარას 1-2 ჩაის კოვზი მომზადებული კაკაო უნდა გაასინჯოთ.
ალერგიის არქონის შემთხვევაში კი დაიცავით ასეთი დოზირება:
2 წლიდან 50 მლ კვირაში 2-3-ჯერ, 6 წლიდან შეგიძლიათ 100-150 მლ კვირაში 4-ჯერ მისცეთ.
კაკაო დილის სასმელია. მისი მატონიზებელი ეფექტი თქვენს პატარას აუცილებლად დამხუტავს ექსტრაენერგიითა და კარგი განწყობით საბავშვო ბაღში ან სკოლაში წასვლის წინ.
ნუ მისცემთ კაკაოს საღამოს საათებში - თეობრომინმა შესაძლოა,ჩაძინების გაძნელება გამოიწვიოს.

როგორ ავარჩიოთ ხარისხიანი კაკაო

აუცილებლად გაეცანით წარწერას შეფუთავზე. ყურადღება მიაქციეთ ვადას.
გახსოვდეთ მაღალი ხარისხის კაკაო ლითონის ყუთში 1 წელი ინარჩუნებს მაღალ ხარისხს, ქაღალდის და პლასტმასის შეფუთვაში კი 1,5 წელი.
ის აუცილებლად მშრალ, გრილ ადგილას უნდა ინახებოდეს.
კაკაოს ფხვნილი უნდა იყოს ერთგვაროვანი, წვრილი დაფქვის. მსხვილი დაფქვის კაკაო დაბალი ხარისხისაა.
არ უნდა შეიცავდეს შეწებებულ გორგლებს, რაც მის დაბალ ხარისხზე ან შენახვის, აგრეთვე ვადის დარღვევაზე მიუთითებს.
უნდა ჰქონდეს შოკოლადის სუნი.
ცხიმიანობა >15%.
არ უნდა შეიცავდეს არომატიზატორებს, გემოს გამაძლიერებლებს, სხვა დანამატებს.

აი, იდეა გემრიელი, მატონიზირებელი საუზმისათვის - კაკაოს სმუზი ბანანით, შვრიის ფანტელითა და თაფლით (რა თქმა უნდა, ალერგიის არქონის შემთხვევაში 2 წლიდან)

მასალა (გათვლილია 2-3 პორციაზე -100-150 მლ თითოეული):
1 ბანანი
300 მლ რძე
1 სუფრის კოვზი თაფლი

მომზადება:

გახსენით კაკაოს ფხვნილი ცოტა თბილ რძეში და ნელ-ნელა შეურიეთ ქვაბში ცხელ რძეს, დაუმატეთ 2 სუფრის კოვზი შვრიის ფანტელი და ადუღეთ 3-4 წუთს. ურიეთ, რომ კაკაო და შვრიის ფანტელი თანაბრად განაწილდეს.
შეგრილებული, თბილი მასა ბლენდერში ადღვიბეთ ბანანთან და თაფლთან ერთად.

P.S. დედებო და ბებიებო, როგორც ყოველთვის, თქვენთვისაც მაქვს რჩევა - კაკაო არამარტო გემრიელი და სასარგებლო სასმელია, არამედ თქვენი კანის სილამაზესაც წაადგება.
აი, კაკაოს ეფექტური ნიღაბი ჯანმრთელი და ლამაზი კანისათვის.
შეურიეთ ერთმანეთს 1 სუფრის კოვზი კაკაო, 1 ჩ.კოვზი თაფლი, 2 სუფრის სუფრის კოვზი არაჟანი, 2 სუფრის კოვზი დაფქვილი შვრია.
ნიღაბი გაიჩერეთ სახეზე 20 წთ-ს. ჩამოიბანეთ თბილი წყლით და დატკბით კარგად დატენიანებული, გლუვი, გამოკვებილი კანით.“

შეიძლება დაინტერესდეთ

რძის პროდუქტის როლი ბავშვთა კვებაში

რძის პროდუქტის როლი ბავშვთა კვებაში

ჯანმრთელი ბავშვი ძლიერი იმუნიტეტით, ალბათ, ყველა დედის ოცნებაა. ბავშვის ჯანმრთელობაზე ზრუნვა მისი მუცლადყოფნის პერიოდში იწყება და დაბადების პირველი წუთებიდან მის ზრდასრულობამდე გრძელდება. განსაკუთრებული როლი კი ამ ყველაფერში ეკოლოგიასთან და გარემო პირობებთან ერთად, რა თქმა უნდა, სწორ კვებას ენიჭება. რა მიკროელემენტები და ვიტამინები სჭირდება ბავშვს და რა როლი უკავია ბავშვთა კვებაში რძეს და რძის პროდუქტებს ამაზე პედიატრს, მედიცინის აკადემიური დოქტორს მაია ჩხაიძეს ვესაუბრეთ.

ქალბატონო მაია, რომელი პროდუქტებია ბავშვთა კვებაში აუცილებელი და რა ადგილი უკავია ამ პროდუქტებში რძეს და მის ნაწარმს?

- რძე და რძის პროდუქტები ბავშვთა კვების ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია, წარმოადგენენ ცილების და ენერგიის შესანიშნავ წყაროს. ასევე შეიცავენ ვიტამინების და მინერალების ფართო სპექტრს.

რძე და რძის ნაწარმი არის ენერგიის, ცილების, ცხიმების (ძირითადად ნაჯერი), ვიტამინების (რიბოფლავინი, B12, Aდა D ვიტამინი) და მინერალების (კალციუმი, იოდი, ფოსფორი, თუთია) წყარო. ეს ჯგუფი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბავშვთა ასაკში ძვალ-სახსროვანი სისტემის ჩამოყალიბებისთვის და ჯანსაღი კბილებისათვის.

ცილას აქვს ყველა უჯრედში, სტრუქტურული და ფუნქციური როლი და უმნიშვნელოვანესია ზრდისთვის. ცილაზე მოთხოვნილება შეესაბამება სხეულის ზომებს და ასაკს. მისი კარგი წყაროა: უცხიმო ხორცი, ფრინველის ხორცი, ზღვის პროდუქტები, რძე, რძის ნაწარმი, კვერცხი, პარკოსნები, თხილეული და მცენარის თესლები.

რას იღებს ბავშვი რძითა და რძის პროდუქტებით?

- რძის პროდუქტებთან ერთად ბავშვის ორგანიზმი ღებულობს ყველაზე მეტად ვიტამინ D-ს და კალციუმს. ვიტამინი D აძლიერებს კალციუმის შეწოვას, რაც მნიშვნელოვანია ძვლოვანი სისტემის განვითარებისთვის და ჯანმრთელი კბილებისთვის. მისი ნაკლებობა ბავშვებში ძირითადად რაქიტის სახით გამოვლინდება. ვიტამინი D-ს საკვები წყაროები ცოტაა, ამიტომაც ვიტამინი D-ს ადექვატური რაოდენობის მიღება მხოლოდ საკვებით რთულია. მზის სხივები ან ულტრაიისფერი სხივები ვიტამინი D-ს კიდევ ერთი წყაროა. ამიტომ პედიატრები ხშირად ვურჩევთ მშობლებს მზის აბაზანებს, სუფთა ჰაერზე ბავშვის გასეირნებას... ჩვილი ბავშვებისათვის ასევე რეკომენდებულია ვიტამინი D-ს 400 ს.ე. (10 მკგ) მიღება დღეში ერთხელ

საკვები პროდუქტების უმეტესობა D ვიტამინს არ შეიცავს. შედარებით მდიდარია ამ ვიტამინით ცხიმიანი თევზი. ვეგეტარიანელი ბავშვისთვის D ვიტამინის ალტერნატიულ წყაროს შეიძლება წარმოადგენდეს D ვიტამინით გამდიდრებული რძე ან მარცვლოვნები.

ასევე უმნიშვნელოვანესია რძის მიღება კალციუმის თვალსაზრისით. კალციუმი აუცილებელია ძვლებისთვის და კბილებისთვის. რძე და ზოგიერთი რძის ნაწარმი (მაგ. იოგურტი, მაწონი და ყველი) კალციუმის მიღების ერთ-ერთი საუკეთესო წყაროა. რძეს კალციუმის საბადოსაც ვეძახით.

ბავშვებს კალციუმზე მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად ყოველდღე 2-3 ულუფა რძის ან რძის ნაწარმის მიღება სჭირდებათ. დაბალცხიმიანი რძე და რძის ნაწარმი შეიცავს იმდენ ან იმაზე მეტ კალციუმს, რამდენიც არის ჰომოგენიზებულ და ცხიმმოუხდელ რძეში.

ბავშვებისთვის ვინც ვერ/არ იღებს ძროხის რძეს, რეკომენდებულია კალციუმით გამდიდრებული ალტერნატიული რძე. რძის შაქრის, ლაქტოზის აუტანლობისას ასევე რეკომენდაციას ვაძლევთ ბავშვმა მიიღოს ულაქტოზო რძე და მისი ნაწარმი. იმ შემთხვევაში თუ ბავშვი კალციუმით და ვიტამინი D მდიდარ პროდუქტებს მაინც არ იღებს, საჭიროა ამ პრეპარატების დამატებით მიცემა.

კალციუმის წყაროს 75 პროცენტს რძე და რძის ნაწარმი შეადგენს. ვეგეტარიანელი ბავშვების შემთხვევაში თუ ის რძეს არ სვამს, ყოველდღიურად უნდა იღებდეს კალციუმით მდიდარ საკვებს (ბროკოლი, ჩინური კომბოსტო, თხილეული, თესლეული) ან კალციუმით გამდიდრებულ მარცვლეულს.

განსაკუთრებით მინდა გამოვყო რძის პროდუქტებში მაწონი, რომელიც ენდემური პროდუქტია. მაწონი ტრადიციული ქართული რძემჟავა პროდუქტია. რძემჟავა პროდუქტები განსაკუთრებით სასარგებლოა მათში შემავალი ბაქტერიების გამო. აღნიშნული ბაქტერიები - პრობიოტიკები - ცოცხალი მიკროორგანიზმებია, რომლებსაც შეუძლიათ სარგებლობა მოუტანონ ადამიანს, კერძოდ, დადებითი გავლენა მოახდინონ კუჭ-ნაწლავის ფუნქციონირებაზე. პრობიოტიკები ორგანიზმის მეგობარ ბაქტერიად მიიჩნევა. ისინი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტს აძლიერებენ. პრობიოტიკებს ხშირად კეთილ ბაქტერიებს უწოდებენ, რომლებიც ორგანიზმში მოხვედრილ ცუდ ბაქტერიებს ებრძვიან. ისინი ერთგვარი ბარიერის ეფექტს ქმნიან, ნაწლავებს ცუდი ბაქტერიების ზემოქმედებისგან იცავენ, ამასთან, ანთების განვითარების რისკსაც ამცირებენ, რადგან ორგანიზმში პარაზიტების გავრცელებას უშლიან ხელს. გარდა ამისა, პრობიოტიკების დახმარებით ჩვენი იმუნური სისტემა ვირუსების წინააღმდეგ გაცილებით ეფექტურად მოქმედებს.

პრობიოტიკების ჯგუფში ბევრი ტიპის ბაქტერია შედის. განსაკუთრებით სასარგებლო ბაქტერიებად მიიჩნევა ლაქტობაცილა, ანუ რძისმჟავას ბაქტერია და ბიფიდობაქტერია. სწორედ ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ ადამიანმა რძემჟავა ბაქტერიის შემცველი საკვები რეგულარულად მიიღოს. ამ მხრივ, მაწონი, რომელიც ენდემურ დედოზეა დამზადებული, ყველაზე სასარგებლო პროდუქტია, რადგან ის ბუნებრივ პრობიოტიკებს შეიცავს. მასში განსაკუთრებით დიდი რაოდენობითაა კონცენტრირებული რძემჟავა. ამას ადასტურებს ის ფაქტიც, რომ მაწვნის შენახვის ვადა საკმაოდ ხანმოკლეა.

მაია ჩხაიძე - პედიატრი, მედიცინის აკადემიური დოქტორი

საქართველოს პედიატრთა აკადემიის გამგეობის თავმჯდომარე

R.

წაიკითხეთ სრულად