Baby Bag

რატომ არის სასარგებლო ბატატი პატარებისათვის?

რატომ არის სასარგებლო ბატატი პატარებისათვის?

რატომ არის სასარგებლო ბატატი პატარებისათვის? - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„საიდან მოვიდა ბატატი?

ბატატი და ჩვეულებრივი კარტოფილი ერთმანეთს ძალიან ჰგვანან - ორივე მცენარის ბოლქვს წარმოადგენს, ორივეს სამშობლო ცენტრალური და სამხრეთ ამერიკაა, თუმცა ბოტანიკურად სრულიად განსხავავებული, სხვადასხვა სახეობის მცენარეებია.

​ტკბილი კარტოფილი ევროპასა და აზიის ქვეყნებში სავარაუდოდ პერუდან გავრცელდა, სადაც ინკებს ჩვენს წელთაღრიცხვამდე დიდი ხნით ადრე მოჰყავდათ ბატატი. მე-16 საუკუნიდან კი ის ევროპასა და აზიაში გავრცელდა. ერთხანს იაპონელთა მთავარი საკვებიც გახდა, როცა ბრინჯის მცირე მოსავალი მიიღეს.

მთავარი განსხვავება ქიმიაშია

წვნიანი, სხვადასხვა ფერის რბილობის მქონე ტკბილი ბოსტნეულია. ნახშირწლების შემცველობით ის, რა თქმა უნდა, აჭარბებს ჩვეულებრივ კარტოფილს. თუმცა მოხარშული ბატატის გლიკემიური ინდექსი, ანუ სისხლში შაქრის დონეზე მისი ზემოქმედება, არ არის მაღალი. სამაგიეროდ, შემწვარი ბატატის გლიკემიური ინდექსი გაცილებით მაღალია.

​ბატატში, ჩვეულებრივი კარტოფილისაგან განსხვავებით, დიდი რაოდენობითაა საკვები ბოჭკოები, რაც ყაბზობის დროს ეფექტურს ხდის მას. გარდა ამისა, ეს ბოჭკოები ხელს უწყობს ბავშვის ნაწლავებში ნორმალური ბაქტერიული ფლორის განვითარებას. განსაკუთრებით დიდი რაოდენობითაა ბატატში ბეტა-კაროტინი, რომელიც ჩვეულებრივ კარტოფილში საერთოდაც არ არის. ბეტა-კაროტინი ორგანიზმში A ვიტამინად გარდაიქმნება, რომელიც ხელს უწყობს ბავშვის განვითარებას, თვალის ფუნქციონირებას. სამაგიეროდ C ვიტამინის შემცველობა თითქმის 10-ჯერ აღემატება ბატატში მის რაოდენობას. ცილების რაოდენობითაც ჩვეულებრივი კარტოფილი ლიდერია.

B ჯგუფის ვიტამინების შემცველობის მიხედვით კარტოფილის ეს ორი სახეობა არ განსხავავდება.
ანტიოქსიდანტები, რომლებიც თავისუფალი რადიკალების დამაზიანებელი ეფექტისაგან იცავენ უჯრედებს, ბატატში უფრო მეტია, ხოლო სიმსივნის საწინააღმდეგო გლიკოალკალოიდები ჩვეულებრივ კარტოფილშია წარმოდგენილი.
რაც შეეხება მინერალებს, ჩვეულებრივი კარტოფილი კალიუმით უფრო მდიდარია, ვიდრე ბატატი, რკინა ოდნავ მეტია ბატატში, ხოლო კალციუმი ბატატში 2-ჯერ უფრო მეტია.

ბატატისა და სტაფილოს პიურე ქათმის ხორცით 7 თვიდან

შეარჩიეთ საღი კარტოფილი ლაქების და დარბილებული ადგილების გარეშე.
გასუფთავებული თითო სტაფილო და ბატატი დაჭერით, მოხარშეთ. დაუმატეთ ცალკე მოხარშული, ხორცსაკეპ მანქანაში გატარეული 50 გრამი ქათმის თეთრი ხორცი. დააბლენდერეთ და გაათხელეთ დედის რძით ან ხელოვნური ნარევით. დაამატეთ 1 ჩაის კოვზი ზეითუნის ზეთი.

P.S ეს კი თქვენთვის, ჩემო საყვარელო დედიკოებო და ბებიკოებო! ხომ გახსოვთ, რომ ყველა სასარგებლო პროდუქტს აუცილებლად მოეძებნება გამოყენება თქვენი სილამაზისათვის?!

​აი, ბატატისაგან მომზადებული დამატენიანებელი ნიღბის რეცეპტი:

​მოხარშული ბაბატისაგან მოამზადეთ პიურე (დაახლოებით 3 ჩაის კოვზი, დაამატეთ 1 ჩაის კოვზი თაფლი, 1 სუფრის კოვზი კიტრის წვენი). მომზადებული მასა დაიდეთ სახეზე 15-20 წუთით. შემდეგ კი თბილი წყლით ჩამოიბანეთ,“ - წერს პედიატრი თამარ ობგაიძე.

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა კავშირია ბცჟ ვაქცინაციასა და კორონავირუსულ ინფექციას შორის?

რა კავშირია ბცჟ ვაქცინაციასა და კორონავირუსულ ინფექციას შორის?

რა კავშირია ბცჟ ვაქცინაციასა და კორონავირუსულ ინფექციას შორის? - აღნიშნულ თემაზე პედიატრი ​თამარ ობგაიძე საუბრობს. 

გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

,,კორონავირუსული ინფექციის არსებობის 3 თვის თავზე ბევრი ისეთი ამბავი დაგროვდა, რის ახსნასაც ალბათ წლები დასჭირდება.

მათ შორის არის ფაქტი COVID-19-თ ბავშვების იშვიათი ავადობის შესახებ. ‼️‼️‼️რატომ ვრცელდება ის ზოგიერთ ქვეყანაში ძალიან სწრაფად და იწვევს სიკვდილობას, თანაც ერძთსადაიმავე ქვეყანაში ადამიანთა გარკვეული ჯგუფები უფრი იშვიატად ავადობენ, ს ხვები კი გაცილებით მოწყვლად პოპიულაციას წარმიოადგენენ.

ერთ-ერთი ვარაუდი, რაზეც უკანასკნელ დღეებში სულ უფრო ბევრი იწერება, არის ტუბერკულოზის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია.

რა არის ბცჟ?

1908 წელს ფრანგმა მეცნიერებმა Calmette-მა და Guerin-მა პასტერის ინსტიტუტში ტუბერკულოზით დაავადებული მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვიდან გამოჰყვეს დაავადების გამომწვევი Mycobacterium bovis.

იმისათვის, რომ შტამის ვირულენტობა ანუ დაავადების გამოწვევის ინტისივობის უნარი შეემცირებინათ, მკვლევარები 13 წლის მანძლე ყოველ 3 კვირაში გადათესავდნენ სხვადასხვა ნიადაგზე შტამს. ამ ხნის განმავლობაში მოხდა ბევრი გენეტიკური ცვლილელება და მიკრობის ვირულენტობა შემცირდა. 

მიღებულ შტამს სწორედ ამ ორი მეცნიერის სახელი ეწოდა - Bacille Calmette –Guerin ანუ ბცჟ.

როგორია სტატისტიკა და რეკომენდაციები

1921 წლიდან დედამიწაზე სრულიად ახალი ერა დაიწყო - ვაქცინაცია ტუბერკულოზის წინააღმდეგ. ბცჟ აცრა არის ერთ-ერთი ყველაზე ძველი აცრა, რასაც დღემდე მსოფლიოს ბევრი ქვეყანა ატარებსდა ყოველწლიურად 130 მლნ ბავშვს უტარდება მსოფლიოში.

1993 წელს ჯანდაცვის მსოფკლიო ორგანიზაციამ ტუბერკულოზი სერიოზულ გლობალურ გამოწვევად აღიარა. ამ ფაქტიდან 27 წლის შემდეგაც ის კვლავ რჩება თანამედროვე მსოფლიოს სერიოზულ გამოწვევად.

ამავე ორგანიზაციის მონააცემებით, მსოფლიო მოსახლეობის ¼ ტუბერკულოზიითა დაავადებული. 2017 წლის მონაცემებით, პლანეტაზე 10 მლნ დაავადდა ტუბერკულოზით და 1,6 მლნ მოკვდა. დაავადებულთაგან 1 მლნ ბავშვი ოყო, მათგან 230 000 მოკვდა.

როდის იწყება ბცჟ ვაქცინაცია

‼️თანამედროვე რეკომენდაციებით, აცრა ტარდება საშობიარო სახლში პირველი 5 დღის განმავლობაში. თუ რაიმე მიზეზით ვაქცინაცია არ ჩატარდა, მისი ჩატარება დასაშვებია პირველი წლის მანძილზე.

ქვეყნები, რომლებიც ბცჟ ვაქცინციას ატარებენ

ევროპის კონტინტენტზე ბცჟ ვაქცინაცია რუტინულად ტარდება პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში, უნგრეთში, ირლანდიაში, მონაკოში, მონტენეგროში, პოლონეთში, პორტუგალიაში, სერბიაში, სლოვენიაში, ბულგარეთში, მაკედნონიაში.

იაპონიამ აცრა დანერგა 1947 წლიდან, აშშ-ში ბცჟ ვაქცინაცია არასოდეს ჩატარებულა მასობრივად.

ევროპის ბევრი დიდი ქვეყანა, მათ შორის იტალია, საფრანგეთი, ესპნაეთი, გერმანია, ვაქცინაციას არ ატარებს.

რა შეუძლია ბცჟ-ს

ის იცავს ტუბერკულოზის მძიმე ფორმებისაგან, მაგალითად დისემინეირებული ტუბერკულოისაგან ან ტუბერკულოზური მენინგიტისაგან.

2009 წელს Mathurin K.C და თანაავტორთა მიერ თაგვებზე ჩატარებულმა კვლევა აჩვენა, რომ ვაქცინირებულ თაგვებს მაღალი ჰქონდათ ინტერფერონის და სხვა დამცველობითი ფაქტორების დონე, რაც არამარტო ტუბერკულოზის, არამედ სხვა ვირუსებისა და ბაქტერიებისაგან დაცვას უზრუველყოფს. ამ ფენომენს ტრენირებული იმუნიტეტი ეწოდა.

არსებობს სხვა შრომებიც, რომლებიც ადასტურებენ ბცჟ ვაქცინაციის შემდეგ ვირუსული და ბაქტერიული ინფექციებით, მათ შორის, ფექციიებით და სეფსისით ავადობას.

კავშირი COVID-19-თან

რატომაა, რომ ზოგ ქვეყანაში ვირუსი უფრო სწრაფად გავრცლდა, ხოლო ზოგან ავადობა და სიკვდილობა მაღალი არ არის?

სულ ახლახან გამოქვეყნდა Miller A თანაავტორების შრომა. მკვლევარებმა ამ ფაქტის ასახსენლად ქვეყნები სამ ჯგუფად დაყვეს - დაბალი ეკონომიკური შემოსავლის, საშუალო და მაღალი შემოსავლის მქონე ქვეყნებად.

გაანალიზების შემდეგ მეცნიერებმა ასეთი სურათი მიიღეს: აღმოჩნდა, რომ დაბალი შემოსავლის ქვეყნებში ბცჟ ვაქცინაცია რუტინულად ტარდება და სწორედ ამ ქვეყნებში COVID-19 -ით ავადობა შედარებით იშვიათია.

მკველვარებმა დაუშვეს, რომ შესაძლოა ამ ქვეყნებიდან მოწოდებული სტატისტიკა არ არის ზუსტი, ამიტომ ერთმანეთს შედარდა საშუალო და მაღალი ეკონომიკური შემოსავლის ქვეყნები. და აი, სტატისტიკა - იმ ქვეყნებში, სადაც ტარდება ბცჟ (55 ქვეყანა), ავადობა და სიკვდილობა COVID-19 -ით იყო სარწმუნოდ დაბალი იმ 5 ქვეყანასთან შედარებით, სადაც ტუბერკულოზის საწინაღმდეგო ვაქცინაცია არ ტარდება.

ამ დღეებში ავსტრალიაში უკვე დაიწყო მასშტაბური კვლევა 4000 ჯანდაცვის მუშაკის მონაწილეობით, რომელთაც უნდა ჩაუტარდეთ ბცჟ ვაქცინაცია, კვლევის პროცესში დააკვირდებიან, მოხდება თუ არა მათი ინფიცირება და რა ფორმით გამოვლინდება დაავადება კორონავირუსთ ინფიცირების შემთხვევაში.

და სანამ კვლევები გრძელდება, სანამ ბევრი რამ ჯერ კიდევ შეუცნობელია და სანამ მსოფლიო მედგრად ებრძვის ახალ კორონავირუსს, შეგახსებეთ, რომ საქართველო იმ ქვეყნებს შორისა, სადაც ტუბერკულოზის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია რუტინულად ტარდება,'' - აღნიშნავს პედიატრი.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

წაიკითხეთ სრულად