Baby Bag

ჯანსაღი კვება კორონავირუსის პანდემიის პერიოდში - 5 მარტივი რჩევა

ჯანსაღი კვება კორონავირუსის პანდემიის პერიოდში - 5 მარტივი რჩევა
კორონავირუსის გავრცელებამ მნიშვნელოვნად შეცვალა ჩვენი ოჯახური ცხოვრება. გამომდინარე იქიდან, რომ დღეს ყველა სასწავლო  დაწესებულება და ბავშვთა ცენტრი დაკეტილია, მშობლებს დაეკისრათ მოვალეობა, ერთდროულად გაუმკლავდნენ დისტანციურად მუშაობას, ბავშვის მოვლას, მათ განათლებას და სხვა მნიშვნელოვან ვალდებულებებს, რომელთა შორის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესია სწორი და ჯანსაღი კვება.

ქვეყანაში შექმნილი მდგომარეობის გამო, უამრავი ადამიანი დარჩა შემოსავლის გარეშე, რამაც ფინანსური მდგომარეობის დარღვევა გამოიწვია, სიტუაციას ასევე ართულებს მოსახლეობის მხრიდან პროდუქტის „პანიკური მომარაგებაც“. შექმნილი ვითარებიდან გამომდინარე მშობელთა უმეტესობა ცდილობს, შეიძინოს მზა კერძები და გადამუშავებული პროდუქტი, რადგან ეს არის ოჯახის გამოკვების სწრაფი და დაბალფასიანი ხერხი.

UNICEF Georgia ​გვთავაზობს 5 მოსახერხებელ, ფინანსურად ხელმისაწვდომ და ჯანსაღ ალტერნატივას, იმისათვის, რომ თქვენ და თქვენი ოჯახის პატარა წევრებმა სწორად იკვებოთ. ეს იდეები დაგეხმარებათ სრულფასოვანი კვების რაციონის შენარჩუნებაში.
1. განაგრძეთ ხილის და ბოსტნეულის მიღება
ცოცხალი ხილისა და ბოსტნეულის ყიდვა, შენახვა და მომზადება შეიძლება რთული იყოს მკაცრი იზოლაციის პირობებში. მითუმეტეს, როდესაც მშობლებს ურჩევენ, მინიმუმამდე შეზღუდონ სახლიდან გასვლა. მაგრამ, როდესაც გვაქვს ამის შესაძლებლობა, მნიშვნელოვანია ზომების მიღება, რომ ბავშვებმა განაგრძონ დღიურ რაციონში ხილისა და ბოსტნეულის მიღება.
როდესაც გექნებათ ცოცხალი პროდუქტის შეძენის შესაძლებლობა, აუცილებლად გააკეთეთ ეს: ცოცხლად მიღების გარდა შეიძლება ხილის და ბოსტნეულის გაყინვა და ამრიგად პროდუქტი შეინარჩუნებს გემოსა და კვებითი თვისებების უმეტესობას. ცოცხალი ბოსტნეულით სხვადასხვა სუპების, მოშუშული და სხვა კერძების დიდი რაოდენობის მომზადებით ბოსტნეული უფრო დიდხანს გაძლებს და რამდენიმე დღის განმავლობაში გექნებათ სადილი. ზოგ შემთხვევაში შეიძლება ასევე ამ კერძების გაყინვაც და შემდეგ მათი სწრაფად შეთბობა.
2. როდესაც ცოცხალი პროდუქტი არ არის ხელმისაწვდომი, ჩაანაცვლეთ ჯანსაღი მშრალი ან დაკონსერვებული პროდუქტით
ცოცხალი პროდუქტი თითქმის ყოველთვის საუკეთესო არჩევანია. მაგრამ, როდესაც ის არ არის ხელმისაწვდომი, არსებობს მრავალი ჯანსაღი ალტერნატივა, რისი ადვილად შენახვა და მომზადებაც შესაძლებელია.
დაკონსერვებული ლობიო ან ბარდა, რომელიც მრავალ სასარგებლო მკვებავ ნივთიერებას შეიცავს, თვეების და წლების განმავობაში ინახება. არსებობს მათი საკვებად გამოყენების მრავალფეროვანი გზები. დაკონსერვებული ზეთოვანი თევზი, როგორიცაა სარდინები, სკუმბრია და ორაგული, მდიდარია ცილებით, ომეგა 3 ცილოვანი მჟავებითა და მთელი რიგი ვიტამინებითა და მინერალებით. მათი გამოყენება შესაძლებელია ცივად, სენდვიჩებში, სალათებსა ან მაკარონთან ერთად. ასევე შეიძლება მათგან ცხელი კერძების მომზადებაც.
დაკონსერვებული ბოსტნეული, მაგალითად პომიდორი, ნამდვილად შეიცავს ცოცხალ პროდუქტზე ნაკლებ ვიტამინებს, მაგრამ ეს მაინც კარგი ალტერნატივაა ცოცხალი ან გაყინული პროდუქტის არარსებობის დროს.
წყალზე ან რძეზე მოხარშული შვრია შეიძლება მშვენიერი საუზმე იყოს და შესაძლებელია მისი შეზავება იოგურტით, დაჭრილი ხილით ან ქიშმიშით.
3. მოიმარაგეთ ჯანსაღი წასახემსებელი პროდუქტი
დღის განმავლობაში ბავშვებს ერთხელ ან ორჯერ სჭირდებათ წახემსება. მათთვის ტკბილეულის ან მარილიანი ვერსიების შეთავაზების ნაცვლად მიეცით უფრო ჯანსაღი პროდუქტი, როგორიცაა: თხილეული, ყველი, იოგურტი (სასურველია არა ტკბილი), დაჭრილი ხილი ან ჩირი, მოხარშული კვერცხი, ან ადგილზე არსებული სხვა ჯანსაღი პროდუქტი. ამ პროდუქტებს აქვს კარგი კვებითი თვისებები, ანაყრებს და ეხმარება ჯანსაღი კვების ჩვევების ჩამოყალიბებაში, რაც ადამიანებს მთელი ცხოვრება გაჰყვებათ.
4. შეზღუდეთ ძლიერ გადამუშავებული პროდუქტი
მაშინ, როდესაც ცოცხალი პროდუქტი არ არის ყოველთვის ხელმისაწვდომი, ეცადეთ, შეზღუდოთ ძლიერ გადამუშავებული პროდუქტის ყიდვა. ქარხნულად გამოშვებული მზა საკვები, წასახემსებელი პროდუქტი და დესერტი პაკეტებში ხშირად შეიცავს დიდი რაოდენობით გაჯერებული ცხიმებს, შაქარს და მარილს. იმ შემთხვევაში, თუ ყიდულობთ გადამუშავებულ საკვებს, ეცადეთ, ეტიკეტზე წაიკითხოთ შემადგენლობა და აირჩიოთ უფრო ჯანსაღი ვარიანტები, რომელიც შეიცავს ნაკლებ ზემოთ ჩამოთვლილ ნივთიერებას. ასევე ეცადეთ, თავი აარიდოთ შაქრიან სასმელებს და სანაცვლოდ დალიოთ ბევრი წყალი. წყალში დამატებული ხილი ან ბოსტნეული, მაგალითად ლიმონი, ლაიმი, კიტრი ან კენკრა, სასმელისთვის გემოს მიცემის კარგი საშუალებაა.
5. საჭმლის მომზადება და მიღება თქვენი ოჯახის რუტინის სახალისო ნაწილად აქციეთ
საჭმლის ერთად მომზადება და მიღება არის ოჯახში ჯანსაღი რუტინის ჩამოყალიბების, ოჯახური კავშირების და ყოველდღიურობის გახალისების კარგი გზა. როდესაც შესაძლებელია, საჭმლის მომზადებაში ჩართეთ ბავშვები - მცირეწლოვან ბავშვებს შეუძლიათ პროდუქტის გარეცხვასა და დახარისხებაში დახმარება, ხოლო შედარებით უფროსი ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ უფრო რთული დავალებების შესრულებაც და სუფრიც გაშლაში დახმარება.
რამდენადაც შესაძლებელია, ეცადეთ, ოჯახში დაწესებული გქონდეთ საკვების მიღების ფიქსირებული დროები. ამგვარი სტრუქტურა და რუტინა დაეხმარება ბავშვებს მათი შფოთვის შემცირებაში ამ სტრესულ გარემოებებში.


მოამზადა ნატო ღვინიაშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

თუ ბავშვს ახალი საკვების დაგემოვნება არ სურს

თუ ბავშვს ახალი საკვების დაგემოვნება არ სურს
კვების რაციონში სიახლის შეტანას ბავშვი ყოველთვის აღფრთოვანებით არ ​ხვდება. ასეთ შემთხვევაში მშობელი იძულებული ხდება ბავშვის დასაყოლიებლად სხვა და სხვა გზას მიმართოს: ზოგიერთი მათგანი შვილის დათანხმებას სასიამოვნო დაპირებებით ცდილობს, ზოგი მკაცრად მოითხოვს ბავშვისგან ახალი კერძის დაგემოვნებას, ზოგი კი შვილს საყვარელი ტკბილეულით უმასპინძლდება, რათა მისი „მოსყიდვა“ შეძლოს. ჩვენს სტატიაში აღნიშნული პრობლემის მოსაგვარებლად საინტერესო და სასარგებლო სტრატეგიებს გაგაცნობთ, რომელთა დახმარებით ბავშვს ახალი საკვების დაგემოვნების სურვილს ზედმეტი საყვედურისა თუ დაყვავების გარეშე გაუჩენთ.

ახალი კერძი მაგიდის შუაგულში განათავსეთ, რათა მისი მირთმევა ყველამ შეძლოს

ახალი კერძი მხოლოდ ბავშვისთვის არ მოამზადოთ. ასე თქვენი შვილი ზედმეტი წნეხისგან გათავისუფლდება და იგრძნობს, რომ მისგან მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების მიღებას არავინ ელის. ის თავს გაცილებით თავისუფლად იგრძნობს, რადგან მიხვდება, რომ კერძი, რომელიც მაგიდის შუაგულში დევს მხოლოდ მისთვის არ არის განკუთვნილი. როდესაც ბავშვი იგრძნობს, რომ ახალი კერძის მირთმევას მას არავინ აიძულებს, ის უფრო მშვიდად და ინტერესიანად დააკვირდება უცნობ საკვებს. მას აუცილებლად გაუჩნდება სურვილი ახალი კერძი დააგემოვნოს.

წინააღმდეგობებისთვის მზად უნდა იყოთ

თუ ბავშვი ახალი კერძის გასინჯვას გადაწყვეტს, ის მხოლოდ მცირე ულუფას დააგემოვნებს, რათა მისთვის უცნობი საკვების შესახებ მეტი გაიგოს. ნუ გექნებათ არარეალური მოლოდინები. შესაძლოა, ბავშვი თავდაპირველად მცირედით დაკმაყოფილდეს და ულუფის დამატება აღარ მოგთხოვოთ. კერძის პირველი დაგემოვნებისას, როგორც წესი, ბავშვები მხოლოდ ერთ კოვზ სოუსს ან ქათმის ხორცის მომცრო ნაჭერს სინჯავენ. ამაში საგანგაშო არაფერია. კვების პროცესისგან სიამოვნების მიღება დროში გაწელილი პროცესია. ბავშვს დრო სჭირდება, რათა ახალი კერძი შეიყვაროს და ის საკუთარი რაციონის განუყოფელ ნაწილად აქციოს.

ასწავლეთ ბავშვს, როგორ მოიქცეს, თუ საკვების მიღება არ სურს

ახალი საკვების დაგემოვნებისას ბავშვს, შესაძლოა, ძალიან უარყოფითი რეაქცია ჰქონდეს. თუ ბავშვს კერძი არ მოეწონა, შეიძლება მისგან გათავისუფლება ნებისმიერი გზით სცადოს, რადგან, სავარაუდოდ, საკვების დაღეჭვას და გადაყლაპვას ვერ შეძლებს. ასწავლეთ თქვენს შვილს, რომ მსგავსი შემთხვევებისთვის ყოველთვის თან იქონიოს ხელსახოცი, რომლის დახმარებითაც კერძისგან პირის გათავისუფლებას მარტივად შეძლებს, თან ისე, რომ მისი ქმედება სხვებისთვის გამაღიზიანებელი ან შემაწუხებელი არ იქნება. როდესაც ბავშვი მსგავს ვითარებაში სწორად მოქცევას ისწავლის, ის გაცილებით თავდაჯერებული გახდება და ახალი კერძის დაგემოვნებას, როგორც სახლში, ასევე მის გარეთაც, ნაკლებად შეუშინდება.

ბავშვს ახალი კერძის შესახებ მშრალი ინფორმაცია უნდა მიაწოდოთ

ბავშვთან ახალი კერძის შესახებ ზედმეტად ბევრს ნუ ისაუბრებთ, ნურც მისი ღირსებების გამოკვეთას ეცდებით. თუ ბავშვს ქათმის ბულიონს ასინჯებთ, უთხარით, რომ ამ კერძის მოსამზადებლად ქათმის ხორცი და სანელებლები გამოიყენეთ. მსგავსი ტიპის განმარტება ბავშვისთვის სავსებით საკმარისია. ნუ დაიწყებთ იმის მტკიცებას, რომ მას პროტეინების მიღება ესაჭიროება და რომ ქათამი მისთვის ძალიან სასარგებლოა. ბავშვს ნურც თქვენს შრომას და გარჯას დააყვედრით, ნუ აიძულებთ მას ახალი კერძი თქვენი ხათრით მიირთვას. მსგავსი დამოკიდებულება მას მხოლოდ ეჭვებს უჩენს და კვების პროცესისადმი ნეგატიურად განაწყობს.

ბავშვს ძველი და ახალი კერძი ერთდროულად მიართვით

მცირეწლოვან ბავშვებს ან ძალიან ემოციურ მოზრდილებს ახალი კერძის დაგემოვნება ურთულდებათ, რადგან ისინი სხვა და სხვა არომატისა თუ გემოსადმი ძალიან მგრძნობიარენი არიან. მათ უჭირთ თავიანთ თეფშზე ახალი საკვების დანახვასთან შეგუება. თუ გსურთ თქვენი შვილი ახალმა კერძმა არ დააფრთხოს, კვების დაწყებამდე მისთვის საყვარელი საკვები თეფშით მიართვით, ხოლო ახალი კერძი ძველთან ახლოს დადგით მაგიდაზე. ბავშვი თავად გადაწყვეტს უნდა თუ არა მისი დაგემოვნება. არჩევანის შესაძლებლობა მას ახალი კერძისადმი გაცილებით დადებითად განაწყობს.

ზრდასრულ ადამიანებს კვების პროცესის შესახებ სრულყოფილი ინფორმაცია აქვთ. ისინი კარგად ხვდებიან, თუ რა მოლოდინები უნდა ჰქონდეთ ამა თუ იმ ახალი კერძის დაგემოვნებისას, რადგან მასში შემავალ ინგრედიენტებს კარგად იცნობენ, ან მათ შესახებ გარკვეული წარმოდგენა მაინც აქვთ. ბავშვებისთვის კი ბევრი რამ აბსოლუტურად ამოუცნობი და ბუნდოვანია. ისინი ნებისმიერ სიახლეს ეჭვის თვალით უყურებენ. შეუქმენით მათ მაქსიმალურად მეგობრული და კომფორტული გარემო, რათა ახალი კერძის დაგემოვნებისას თავი დაცულად და უსაფრთხოდ იგრძნონ. ჯანსაღი მიდგომებითა და სწორი დამოკიდებულებით ბავშვის კვების რაციონის გამრავალფეროვნებას ძალიან მარტივად შეძლებთ.

ავტორი: ია ნაროუშვილი 
წაიკითხეთ სრულად