Baby Bag

​„ჩემი გამარჯვება ჩემი მოსწავლეების გამარჯვებაა“ - წარმატებული პედაგოგები მინისტრის გადაწყვეტილებას ეხმაურებიან

​„ჩემი გამარჯვება ჩემი მოსწავლეების გამარჯვებაა“ - წარმატებული პედაგოგები მინისტრის გადაწყვეტილებას ეხმაურებიან

რამდენიმე კვირის წინ განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრის, ​მიხეილ ჩხენკელის ბრძანებით, განსაკუთრებული პედაგოგიური გამოცდილების და მიღწევების მქონე ღვაწლმოსილ და ზოგად განათლებაში განსაკუთრებული დამსახურების მქონე 13 მასწავლებელს სტატუსი აუმაღლდა. მინისტრის ბრძანების მიხედვით, 11 პედაგოგს მენტორის, ხოლო 2 პედაგოგს - წამყვანის სტატუსი მიენიჭა.

​MomsEdu.ge  რამდენიმე მათგანს დაუკავშირდა და ამ გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით წარმატებულ პედაგოგებს გაესაუბრა.

ირმა ვაშაკიძე უკვე ოცი წელია, რაც სამტრედიის N1 საჯარო სკოლაში ფრანგულ ენას ასწავლის. ფრანგული ენის სიყვარული ბავშვობიდან მოჰყვება და ბავშვობიდანვე ყველაზე ხშირად საკუთარ თავს მთარგმნელად ან პედაგოგად მოიაზრებდა. სკოლაში სწავლის დროს ძალიან უყვარდა ფრანგული ნაწარმოებების კითხვა და ამან უფრო მეტად გააღვივა მასში ამ ენისადმი ინტერესი და სიყვარული.

„ვფიქრობ, რომ პროფესიის დიდმა სიყვარულმა, ერთგულებამ და შრომამ განაპირობა ჩემი წარმატებები. მთავარ მიღწევად მივიჩნევ, ფრანგული ენის გაძლიერებას სკოლაში, რისთვისაც, დიდი გზა გამოვიარე, ბევრი ვიბრძოლე, თავდაუზოგავად ვიშრომე. სკოლაში ფრანგული ენის ატმოსფეროს შექმნაში დამეხმარა პროფესიული სტაჟირება საფრანგეთში, ფრანგ პედაგოგთან თანამშრომლობა, ფრანგულ კოლეჯებთან სკოლის დამეგობრება, პროექტების განხორციელება, კონკურსებში მიღწეული წარმატებები. მინისტრის ეს გადაწყვეტილება ჩემთვის მოულოდნელი იყო. სასიხარულო და ამასთანავე ძალიან საპასუხისმგებლოა, ვიყო 2019 წლის ფრანგული ენის საუკეთესო მასწავლებლის კონკურსის გამარჯვებული და მენტორი მასწავლებელი. უსაზღვრო მადლიერებას გამოვხატავ საქართველოს განათლების, მეცნიერების და სპორტის სამინისტროსა და მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის მიმართ, გაწეული შრომის აღიარებისა და დაფასებისათვის“ - აღნიშნა პედაგოგმა.

მისი ხელმძღვანელობით სკოლაში უკვე სამი წელია რაც ფრანგული კლუბი ფუნქციონირებს, რომელიც მაგალითი გახდა არა მხოლოდ სკოლის, არამედ რაიონის პედაგოგებისთვის, შეექმნათ მსგავსი ენის შემსწავლელი კლუბები და უფრო ეფექტურად ემუშავათ მოსწავლეებთან.

„ჩემთვის იდეალური სკოლა, უპირველეს ყოვლისა, მოსწავლეთა შედეგებზე ორიენტირებაა. იდეალურია სკოლა, სადაც ურთიერთობა, ურთიერთპატივისცემა, ურთიერთნდობა, მოსწავლეთა ინდივიდუალიზმია გათვალისწინებული. იდეალურია - ენთუზიასტი მასწავლებელი, რომლისთვისაც უმთავრესია კეთილგანწყობითი დამოკიდებულება და სიყვარული მოსწავლეებისადმი, რომელიც ზრუნავს, როგორც მოსწავლეთა პიროვნულ, ასევე შემოქმედებითი ზრდისათვის. იდეალურია - შრომისმოყვარე მასწავლებელი, რომელსაც ძალიან უყვარს საგანი, რომელსაც ასწავლის, რომელიც მუდამ ეძიებს და იყენებს მოსწავლის შესაძლებლობების შესაბამის ინოვაციურ მიდგომებს“.

ჩვენთან საუბარი წარმატებულმა პედაგოგმა რჩევებით დაასრულა: „პედაგოგებს მინდა ვურჩიო - უპირველეს ყოვლისა უმნიშვნელოვანესია მოსწავლეებისა და იმ საგანის სიყვარული და ერთგულება, რომელსაც ასწავლიან. ასევე, მუდმივად სწრაფვა სიახლეებისადმი და ზრუნვა პროფესიულ განვითარებაზე. ჰქონდეთ რწმენა საკუთარი შესაძლებლობებისა და იამაყონ მასწავლებლის პროფესიით“.

„ჩემი პირველი მასწავლებლის დამსახურებაა, რომ პედაგოგობა გადავწყვიტე“ - ასე იწყებს საუბარს გალაკტიონ ტაბიძის სახელობის ხონის მუნიციპალიტეტის სოფელ ივანდიდის საჯარო სკოლის მასწავლებელი იამზე ფანცულაია. „პირველი კლასიდან მინდოდა პედაგოგობა. ძალიან მომწონდა ეს პროფესია და მსურდა მეც მასწავლებელი ვყოფილიყავი“.

პედაგოგი ამჟამინდელ სკოლაში 2002 წლიდან მუშაობს ბიოლოგიის მასწავლებლად. გამოცდების ჩაბარების შემდეგ მის საგნებს პირველი-მეექვსე კლასის ბუნება და მე და საზოგადოებაც დაემატა და უკვე წლებია პედაგოგის ყოველი დღე ბავშვებთან ურთიერთობით იწყება.

მისი არჩევანი, ყოფილიყო პედაგოგი, გამართლდა, რადგან მინისტრის გადაწყვეტილებამდე და წამყვანის სტატუსის მინიჭებამდე, იამზე ფანცულაია 2019 წელს ბუნებისმეტყველების საგნის საუკეთესო პედაგოგადაც დასახელდა.

„ჩემი წარმატებები ჩემი მოსწავლეების დამსახურებაა, ჩემი გამარჯვებები - მათი გამარჯვებაა. ჩემს პროფესიულ განვითარებას ძალიან შეუწყო ხელი იმან, რომ თავის დროზე გამოცდები მაღალ დონეზე ჩავაბარე და მომეცა თავდაჯერება, მეზრუნა უფრო მეტი თვითგანვითარებაზე. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ საგანი, რომელსაც ასწავლი, ძალიან კარგად იცოდე. ამის გარდა, უმნიშვნელოვანესია, რომ მოსწავლეებთან და მშობლებთან დაამყარო საუკეთესო ურთიერთობა. უნდა იყო გამგები, მომთმენი, მიზანდასახული. იცით, რა არის ყველაზე დიდი ბედნიერება პედაგოგისთვის? - როცა მშობლებს სურს, რომ მათ შვილებს შენ ასწავლიდე, უნდათ, რომ მათი შვილების კლასში შენ შედიოდე. ეს უდიდესი მიღწევაა“.

როგორც პედაგოგი გვიყვება, მინისტრის გადაწყვეტილება მისთვის მოულოდნელი იყო: „ამას არ ველოდი არანაირად და არც მქონია პრეტენზია ამ გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით. ეს ისეთი პროფესიაა, რომელიც გვაძლევს წინსვლის საშუალებას. იმუშავებ - შედეგი გექნება, ეს მხოლოდ შენზეა დამოკიდებული. მოსწავლეებს უყვარხარ და გაფასებენ. რა არის იმაზე უკეთესი, როცა ყოფილი მოსწავლეები მირეკავენ და მკითხულობენ, მათ თითოეულ სიტყვას ჩემთვის დიდი ძალა აქვს და ყოველთვის ძალიან მიხარია მათი დანახვა და მოსმენა. ამიტომაც ვამბობ, რომ სულ, სულ თავიდან, რომ ვირჩევდე პროფესიას, მე იმავე გადაწყვეტილებას მივიღებდი, მე კვლავ მასწავლებელი ვიქნებოდი“.

ნადია (ნანა) დაბრუნდაშვილი უკვე 29 წელია, რაც ხაშურის N1 საჯარო სკოლაში მათემატიკის მასწავლებლად მუშაობს. უნივერსიტეტის დასრულების შემდეგ პედაგოგის მიზანი პროგრამისტად მუშაობა იყო, თუმცა იმის გამო, რომ იმდროინდელი ელექტრონული გამომთვლელი მანქანები მხოლოდ დედაქალაქში იყო, მას რაიონში დაბრუნება მოუწია. „მუშაობა დავიწყე ჩემი რაიონის ერთ-ერთი სოფლის სკოლაში, სადაც ვასწავლიდი მათემატიკას და ინფორმაციულ-საკომუნიკაციო ტექნოლოგიებს. ეს ის დრო იყო, როცა პერსონალური კომპიუტერები იქმნებოდა, მოსწავლეებს თვალით არ ჰქონდათ ნანახი და დაფაზე გვიწევდა მისი შემადგენელი ნაწილების დახაზვა-დახატვა. აქედან გამომდინარე, ჩემი ცხოვრებისა და მუშაობის განუყოფელი ნაწილი მათემატიკის გარდა, კომპიუტერული ტექნოლოგიებიცაა“.

სწორედ ამ პერიოდიდან დაიწყო პედაგოგისა და მოსწავლეების ის ურთიერთობა, რომელსაც იოლად ვერავინ თმობს, რადგან ბავშვებთან მუშაობას სირთულეებთან ერთად სულ სხვა ხიბლი და მიმზიდველობა აქვს.

ნადია დაბრუნდაშვილისთვის მინისტრის გადაწყვეტილება არც თუ ისე მოულოდნელი ყოფილა, რადგან პედაგოგი უკვე წლებია თავის სფეროში წარმატებით ასპარეზობს: „ვერ მოგატყუებთ, ეს გადაწყვეტილება მართლა ძალიან გამიხარდა, რადგან ვიცოდი, რომ ჩემი პროფესიული მიღწევების თუ განვითარების, ასევე, მოსწავლეებთან განხორციელებული აქტივობების შესახებ ინფორმაციას კომისიის წევრები გულდასმით გაეცნობოდნენ და შეისწავლიდნენ. მიხარია რომ ჩათვალეს, რომ მენტორის სტატუსს ღირსეულად ვიმსახურებდი“. მისი პროფესიული წარმატებების ჩამონათვალი საკმაოდ გრძელია, რომელსაც ლაიტმოტივად პედაგოგის შრომისმოყვარეობა და საკუთარი საქმისადმი სიყვარული გასდევს (მასწავლებლის საქმიანობისა და განხორციელებული პროექტების შესახებ ინფორმაცია შეგიძლიათ იხილოთ ბმულზე https://nadiadabrundashvili.blogspot.com).

პედაგოგისთვის არანაკლებ მნიშვნელოვანი გამოწვევა აღმოჩნდა პანდემიის პერიოდი: „ეს პერიოდი დიდი გამოწვევა იყო ყველა მასწავლებლისთვის და მივიჩნევ, რომ ამ რთულ პერიოდში შევძელი უამრავი მასწავლებლის გაერთიანება და ონლაინ გაკვეთილების ჩასატარებლად საჭირო კომპიუტერული ტექნოლოგიების ინსტრუმენტების გაცნობის, შესწავლის და გამოყენების შესწავლაში მათთვის დახმარების გაწევა და ეს პროცესი ახლაც აქტიურად გრძელდება“.

პანდემიის პერიოდში პედაგოგი სხვა მოხალისე პედაგოგებთან ერთად მასწავლებლებს ონლაინ გაკვეთილების ჩატარებისა და დისტანციური სწავლებისას წარმოქმნილი პრობლემების გადაჭრაში ეხმარებოდა. სწორედ მაშინ გადაწყვიტა შეექმნა facebook ჯგუფი: „ონლაინ სწავლება და ტექნოლოგიები“, რომელიც უკვე მერამდენე თვეა პედაგოგებს, მშობლებსა თუ მოსწავლეებს ტექნოლოგიური პრობლემების გადაჭრაში ეხმარება.

როგორც აღნიშნავს, მისთვის იდეალური სკოლა არის ადგილი, სადაც მოსწავლე, მშობელი და მასწავლებელი კმაყოფილია. „სკოლა უნდა იყოს ადგილი, სადაც მოსწავლეს უხარია სიარული, რადგან მასზე ზრუნავენ და სიღრმისეულად ეცნობა მისთვის საინტერესო საკითხებს და ჩართულია სხვადასხვა წრეში, მშობელი ხედავს, რომ მისი შვილი უსაფრთხო გარემოშია, დაცულია და იღებს იმ ცოდნას, რომელსაც მომავალში რეალურად გამოიყენებს და მას არ დასჭირდება სკოლის გარეთ დამატებითი მასწავლებლების ძებნა, ხოლო მასწავლებელს ახარებს ის, რომ მის კლასში არიან მისი საგნით დაინტერესებული მოსწავლეები და მას შეუძლია მოსწავლეები უზრუნველყოს ყველა იმ რესურსით, რომელიც დასჭირდება ამა თუ იმ სასწავლო აქტივობის განსახორციელებლად. ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი და განსაკუთრებულია ჩემი მოსწავლეების წარმატებები. ბედნიერი ვარ, როცა ყოფილი მოსწავლეები მწერენ ან მეუბნებიან ხოლმე, რომ მათი ცხოვრების გარკვეულ ეტაპზე მქონდა მათზე პოზიტიური გავლენა, მათთვის ამა თუ იმ მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების მიღებისას და მათ წარმატებებშიც რაღაც წვლილი მიმიძღვის“.

წარმატებული პედაგოგი ახალგაზრდა პედაგოგებსაც უხვად უზიარებს რჩევებს საკუთარ გამოცდილებაზე დაყრდნობით: „მასწავლებლობა ნამდვილად არ არის იოლი, თქვენ მოგიწევთ ძალიან ბევრ სხვადასხვა უნარისა და შესაძლებლობის ბავშვთან ურთიერთობა, ყველას თავისი დარდი, სიხარული, ტკივილი თუ საფიქრალი დააქვს გულით და თქვენ გეძლევათ შანსი თუნდაც ერთი ადამიანის ცხოვრება შეცვალოთ, ასწავლოთ, დაამშვიდოთ, მხარი დაუჭიროთ, გზა უჩვენოთ, შეგიძლიათ სიხარულის გრძნობაც კი დაუბრუნოთ. შესაძლოა, ზოგჯერ მოსწავლის ქცევამ გული გატკინოთ, მაგრამ არასდროს იფიქროთ შურისძიებაზე, ნუ დაკარგავთ მათ ნდობას და საკუთარი ქცევით აჩვენეთ, არა მხოლოდ საგნის მცოდნე და პროფესიონალის, არამედ ადამიანობის მაგალითებიც, ამას ისინი აუცილებლად დააფასებენ. მოგიწევთ ალბათ თქვენს მიმართ გულსატკენი განცხადებების მოსმენაც, ზოგჯერ სამართლიანი საყვედურები და ზოგჯერ უსამართლო ცილისწამებებიც, მაგრამ ამან არ უნდა გაგაბოროტოთ, მთავარია, საკუთარ თავთან იყოთ მართალი და თქვენი საქმის სიყვარულით, ერთგულებით და გულწრფელობით აჩვენოთ სხვებს, სინამდვილეში რას იმსახურებთ. ბოლოს, მინდა ყველას ვუსურვო ჯანმრთელობა, მოსწავლეებს და მასწავლებლებს კი უახლოეს მომავალში სკოლაში უსაფრთხო დაბრუნება და საყვარელი საქმიანობის მონატრებულ საკლასო სივრცეში გაგრძელება“.

მასწავლებლობა რთული საქმეა, რომელიც დიდ ენერგიასა და ძალისხმევას მოითხოვს. მიუხედავად ამისა, ძალიან სასიხარულოა, რომ ამ პროფესიაში მოიძებნებიან ისეთი უშიშარი ადამიანები, რომლებიც ამ გამოწვევებს ღირსეულად უმკლავდებიან და რაც მთავარია, მათ გაწეული შრომა უფასდებათ, რომელიც თავის მხრივ, საკმაოდ დიდი მოტივაცია და სტიმულია დანარჩენი პედაგოგებისთვისაც, რომლებიც ამ პროფესიას დაუღალავად ემსახურებიან. 

ავტორი: მარიამ მაშა გვარამია 

თუ გინდათ, რო განათლების სფეროში მიმდინარე სიახლეების შესახებ ინფორმირებულები იყოთ, მოიწონეთ გვერდი „მასწავლებლების სანდო ​წყარო“

შეიძლება დაინტერესდეთ

​კინო სასკოლო რესურსისთვის - რჩევები მასწავლებლებს

​კინო სასკოლო რესურსისთვის - რჩევები მასწავლებლებს

მასწავლებლებს, უპირველესად კი სამოქალაქო განათლების პედაგოგებს გიზიარებთ ფილმებს, რომლებშიც არსებითადაა მოხაზული მოზარდების პრობლემატიკასა და მასთან მჭიდროდ გადაჯაჭვული საყოველთაო მნიშვნელობის მქონე თემების რეფლექსიები. ყველა დასახელებული კინოსურათის პროტაგონისტი ბავშვი ან მოზარდია, შესაბამისად, წინამდებარე ფილმები მასწავლებლებს, როგორც კლასგარეშე დავალებებისთვის გამოგვადგება, ასევე, საკუთრივ საგაკვეთილო პროცესში შეგვიძლია ამა თუ იმ ფილმიდან, განსახილველ თემასთან შესაბამისი მონაკვეთების ჩვენება. გამართული ორიენტირებისთვის ყველა მათგანს მცირე სინოფსისი წავუმძღვარე. ჩამონათვალი ქრონოლოგიური სიზუსტითაა დალაგებული. ამავდროულად, ყველა დასახელებული ფილმი ცალსახად მაღალმხატვრული ღირებულებისაა და თითოეული მათგანი, საკვლევ თემატიკას გამორჩეული შემოქმედებითი პასუხისმგებლობითა და აკადემიური ინტერესით მიემართება.

ჩარლი ჩაპლინი: The Kid - ბავშვი. 1921. ჩარლი ჩაპლინის თვითმყოფადი ენა, რომელიც კომედიის მხატვრული ხერხებით ჟონგლიორობს და მაყურებლის თვალსა და გულს უმცირესს დროში ატყვევებს, კომედიური სიმსუბუქის მიღმა, ამავდროულად უაღრესად პოლიტიკური მნიშვნელობის მატარებელია და მუდმივად რეფლექსირებს უმნიშვნელოვანეს სოციალურსა და კულტურულ პრობლემატიკაზე. ხსენებული ფილმი, ამერიკაში, დიდი დეპრესიის ჟამს უსახლკარო კაცისა და მიუსაფარი ბავშვის დრამატულ ურთიერთობაზე, სიყვარულის, ემპათიისა და ერთადობის სასიცოცხლო მნიშვნელობაზე მოგვითხრობს (კინემატოგრაფში ასახულ ბავშვ პერსონაჟებზე ნინი შველიძის შესანიშნავ ​ესეს გიზიარებთ). 

ჟან ვიგო: Zero for Conduct - ნული ყოფაქცევისათვის. 1933. კინოსურათი სკოლა-პანსიონის ტიპის დაწესებულებაზე მოგვითხრობს, რომელშიც უმკაცრესი, ავტორიტარული ტიპის დისციპლინა სუფევს. დაუმორჩილებლობის სურვილს ატანილი ბავშვები, გადაწყვეტენ მჩაგვრელ დღის წესრიგს აუჯანყდნენ და ამისთვის, სხვადასხვა ექსპრესიულ წინააღმდეგობის ხერხებს მიმართავენ. ფილმის კინოეკრანებზე გამოსვლამ, კონსერვატიულად განწყობილ გაბატონებულ კლასში დიდი ვნებათაღელვა გამოიწვია.

ვიტორიო დე სიკა: Bicycle Thieves - ველოსიპედის ქურდები. 1948. თამამად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ველოსიპედის ქურდები ხელოვნების ყველა მოყვარულისათვის აუცილებლად სანახავი ფილმია. ნამუშევარში პროტაგონისტებად იტალიელი მამა-შვილი გვევლინებიან, რომლებზეც მეორე მსოფლიო ომის შემდგომი დეპრესიის სიმძიმე, მთელი თავისი სისავსით აღბეჭდილა. ფილმი მრავალშრიანი დრამატურგიული წიაღსვლებით წარმოგვიდგება, ერთი მხრივ, კინოსურათი თვითგადარჩენის გზაზე წამოჭრილ მორალურ დილემებს აღწერს, მეორე მხრივ, ამგვარი მძიმე სოციალური ვითარების ფონზე, მამა-შვილის ამაღელვებელ და სამუდამოდ დასამახსოვრებელ ისტორიაზე მოგვითხრობს.

რობერტო როსელინი: Germany, Year Zero - გერმანია, ნულოვანი წელი. 1948. რობერტო როსელინი, ვიტორიო დე სიკასთან ერთად იტალიური ნეორეალიზმის სულისჩამდგმელია, იტალიელი რეჟისორები გამორჩეული ოსტატობით აღწერენ, ევროპაში, (უმეტესად იტალიაში), მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ ჩამოვარდნილ უკიდურეს ძნელბედობას, მძიმე ეკონომიკურ მდგომარეობასა და მომეტებულ კრიმინოგენურ სიტუაციას. ფილმის 'გერმანია, ნულოვანი წელი' სიუჟეტი გერმანიაში, 12 წლის ედმუნდის გარშემო ტრიალებს, სიდუხჭირეში ჩავარდნილი ოჯახის გამოსაკვებად ბიჭი ყველა შესაძლო ხერხს მიმართავს. ედმუნდის მძიმე ფსიქოსოციალური მდგომარეობა, მორალური დილემები, ბურუსით მოცული მომავალი, თანადროული გერმანული საზოგადოების კოლექტიური განწყობების შუქზე ვლინდება და ნათლად ჩანს, რომ ნაციზმის, უკიდურესი ბოროტების მემკვიდრეობისგან განთავისუფლება მსხვერპლად ახალი თაობის სიცოცხლეს მოითხოვს.

სატიაჯიტ რაი: Pather Panchali - გზის სიმღერა. 1955. 'გზის სიმღერა' დიდი ინდოელი რეჟისორის შესანიშნავი ტრილოგიის პირველი ფილმია. ტრილოგია, ინდოელ ბიჭ, აპუს შესახებ მოგვითხრობს. ხსენებული ფილმი, ინდოეთის ერთ-ერთ სოფელში აპუსა და მისი ოჯახის გარშემო ტრიალებს. კინოსურათში ნათლადაა აღწერილი ინდოეთის მძიმე ეკონომიკური ყოფა, გაუსაძლისი სიღარიბე და უპერსპექტივობა. ამგვარი მძიმე ვითარებისგან გადარჩენის ერთადერთ გზად, თანაგანცდა, ნების ოპტიმიზმი და ბავშვური, უშუალო სიხალასეა წარმოდგენილი. 'გზის სიმღერა' ვიზუალურად მომნუსხველი და ემოციურად ამაღელვებელი ისტორიაა პატარა ბიჭზე, რომელიც დიდ პრობლემებს შესჭიდებია.

ნიკოლას რეი: Rebel Without a Cause - მეამბოხე მიზეზის გარეშე. 1955. შესანიშნავი ფილმი მოზარდების წინააღმდეგობასა და დაბეტონებული კულტურისა თუ გაქვავებული ბურჟუაზიული ეთოსის დამთრგუნველი ბუნების შესახებ. ამასთან, ნამუშევარი კრიტიკულად რეფლექსირებს: მომეტებული მასკულინობისა და თინეიჯერებში მზა სააზროვნო თუ სამოქმედო კოდების შესახებ.

ფრანსუა ტრიუფო: The 400 Blows - 400 დარტყმა. 1959. „400 დარტყმა“ ფრანგული „ახალი ტალღის“ ერთ-ერთი სულისჩამდგმელი ფილმია, რომელიც მოზარდობის სირთულეებზე რეფლექსირებადი უმნიშვნელოვანესი კინოდოკუმენტია. ფილმი, მძაფრი ვიზუალური ექსპრესიულობით მოგვითხრობს მოზარდზე, რომელიც უყურადღებო მშობლებისა და ცივი, გახევებული გარემოს ფონზე, ნაადრევ ეგზისტენციალურ კრიზისს განიცდის, მძიმე გარემოული ფაქტორების ნიადაგზე ტოვებს ოჯახს, გარბის სახლიდან, რაც კინემატოგრაფის ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი დასასრულის მომასწავებელი ხდება.

მილოშ ფორმანი: Black Peter (Černý Petr) - შავი პიტერი. 1964. ისტორია პიტერზე, რომელიც საცხოვრებელ გარემოში ორმაგი ზეწოლის ქვეშაა მოქცეული; ერთი მხრივ, მას ავტორიტარული მისწრაფებების მქონე მამის ბორკილქვეშ ცხოვრება უწევს, მეორე მხრივ, შემოსაზღვრული ავტონომიურობის პირობებში ცდილობს თვითრეფლექსიას. ფინალურ სცენაში, პეტრეს, ეუბნება მამა, რომ სანამ მას არ ეცოდინება როგორ მოიქცეს, იქამდე იგი გადაწყვეტს მის ნაცვლად, ეს ფრაზა ტოტალიტარიზმის მანიფესტაციას, ცალკეულის ზოგადით, 'დიდი მამის' წესით განკარგვის სურვილს გამოხატავს.

კენ ლოუჩი: Kes - კესი. 1969. კენ ლოუჩის უხვსა და მნიშვნელოვან შემოქმედებაში „კესი“ ალბათ საუკეთესო ფილმია. ნარატივი მოზარდი ბიჭის გარშემო ვითარდება. რომელიც დროდადრო პერიფერიაში არსებულ სრულ უპერსპექტივობასა და ემოციურ გამოთიშულობაში გადაიზრდება. აპათიისაგან ერთადერთ ხსნად, ბიჭს შევარდენის გაწვრთნა ესახება. მოზარდისთვის ფრინველთან ურთიერთობა და ზრუნვა, სულგამყინავი გარმოსგან თვითდაღწევის გარდა, მნიშვნელოვანი ემოციური დატვირთვის მატარებელია.

მიქელანჯელო ანტონიონი: Zabriskie Point - ზაბრისკი პოინტი. 1970. ფილმი მოსწავლეების არა, თუმცა სტუდენტების შესახებ მოგვითხრობს, რომელიც 1968 წლის სექსუალური რევოლუციისა და სტუდენტური ჯანყების შესახებ მნიშვნელოვანი კინოდოკუმენტია და ამ კონტექსტში ნამდვილად გამოდგება. გასათვალისწინებელია, რომ ფილმის შუაში დაახლოებით 10 წუთი საკმაოდ ღია სექსუალურ სცენებს ეთმობა, თუმცა, ვფიქრობ, მეათე კლასიდან ამ ფილმის ჩვენება პრობლემას არ წარმოადგენს. ამავდროულად ფილმი რეფლექსირებს ბუნებისა და კულტურის გახლეჩილობაზე, ბატონობის მიერ ინსტრუმენტალიზებულ პოლიციაზე, რომელიც ძალადობრივ, სადამსჯელო მანქანადაა გადაქცეული. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია ფილმის დასასრული (რომელიც ნაწილობრივ გოდართანაცაა გადაძახილი), რომელშიც წინააღმდეგობის უწყვეტობის გამომხატველი, ამქვეყნიური უკეთურების სიმბოლური ნგრევის დასამახსოვრებელი მიზანსცენა თამაშდება.

პიტერ ბოგდანოვიჩი: The Last Picture Show - უკანასკნელი კინოსეანსი. 1971. 'უკანასკნელი კინოსეანსი' ამერიკელი თინეიჯერებისთვის დამახასიათებელი ცხოვრების ამაღელვებელი კინორეფლექსიაა, ფილმი სიღრმისეულ დონეზე იკვლევს ჰუბერტატის პერიოდისთვის ნიშანდობლივ საკითხებსა და მის შიდაარსზე მნიშვნელოვანი ზეგავლენის მქონე გარემოულ ფაქტორებს.

პიტერ ბოგდანოვიჩი: Mask – ნიღაბი. 1985. ფილმის ცენტრალური ფიგურა 16 წლის რონი დენისია. ბიჭს უიშვიათესი სასიკვდილო დაავადება სჭირს, რომელიც თავის ძვლების გაუჩერებელ ზრდასა და სახის ძვლების დეფორმაციას იწვევს. კარგი ფილმია, სწორ აქცენტებზე აგებული, ყოველგვარი უტრირებისა და ზედმეტი მოჩუქურთმებების გარეშეა ნაჩვენები; პროტაგონისტის, ოჯახის წევრებსა თუ უცხო ადამიანებთან ურთიერთობა. აქცენტირებულია მშობლებისა და ოჯახის (ამ შემთხვევაში, დედა, ბაბუა, ბებია და დედის მეგობარი 'ბაიკერები') მნიშვნელობა - დაავადების თანმხვედრ ფსიქოლოგიურ სირთულეებთან გამკლავებისას.

ვიმ ვენდერსი: Alice in the Cities - ალისეა ქალაქებში. 1974. ჟურნალისტისა და მასთან შემთხვევით შემხვედრი ბავშვის მოგზაურობა, ფილმი, ყოველგვარი ზედმეტი ემოციური და ვიზუალური ხრიკების გარეშე, მინიმალისტური გამოსახვის ფორმებით გვიყვება ძალიან საინტერესო ამბავს, ჟურნალისტზე, ვისთვისაც უცხო ბავშვთან თანყოფნა და ურთიერთზრუნვა, თვითრეფლექსიის მნიშვნელოვან ფუნქციას კისრულობს და ალისეაზე, რომლისთვისაც უფროსი მეგობრის შეძენა ეგზისტენციალური მნიშვნელობის მატარებელია. დაბოლოს, ფილმი ეჭვქვეშ აყენებს ურთიერთობებზე 'ეიჯისტურ' მზერას, რის მიხედვითაც მეგობრობის დროს გარკვეული ასაკობრივი სხვაობა სოციალურ დევიაციად განიხილება.

ჯონ ჰიუზი The Breakfast Club - კლუბი საუზმე. 1985. ძალიან სახალისო ისტორია ხუთ განსხვავებულ, სკოლაში არასასწავლო საათებში დასჯილ მოზარდზე. კომედიური ელემენტებით ნაკვები კინოსურათი განსხვავებების მიღმა მყოფ მსგავსებებს აღწერს და მეგობრობისას ვიზუალური სხვაობების მეასეხარისხოვნებაზე მიუთითებს. ამავდროულად, ფილმი 80-იანი წლების ამერიკელ თინეიჯერებზე დაკვირვებისა და შესწავლის კარგი საშუალებაა. ასევე შეგიძლიათ ნახოთ ამავე ავტორის ნამუშევარი: Sixteen Candles.

რობ რაინერი Stand by Me - დარჩი ჩემთან. 1986. მოზარდების მეგობრობის შესახებ: ძალიან სასიამოვნო და ჩამთრევი სათავგადასავლო ფილმია. კინოსურათში, გარდაცვლილი მეგობრის საძებნელად პროტაგონისტთან ერთად ორი მეგობარი მიემართება. სტივენ კინგის ნოველაზე დაფუძნებული ამბავი ბავშვობის სირთულეებზე, მშობლებთან დაპირისპირებულობასა და ბავშვობაში განცდილი საფუძველმდებარე განცდების მნიშვნელობაზე მოგვითხრობს.

ლუი მალი: Au revoir les enfants - მშვიდობით ბავშვებო. 1987. კინონამუშევარი მეორე მსოფლიო ომის პერიოდში, ერთ-ერთ კათოლიკურ კოლეჯში ებრაელი და ფრანგი ბავშვის მეგობრობის შესახებ მოგვითხრობს. ფილმი მორალური დილემების, უსამართლობის წინააღმდეგ ბრძოლისა და ემპათიის მნიშვნელობაზე გადაღებული ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი კინოსურათია.

ტეო ანგელოპულოსი Landscape in the Mist - პეიზაჟი ნისლში. 1988. დიდებული ფილმი მოზარდი გოგონასა და მისი პატარა ძმის შესახებ. ემოციურად ძალიან მძიმე ელემენტების შემცველი კინოსურათი, რომელიც კინემატოგრაფიული ესთეტიკის მწვერვალზე იმყოფება და სოციალური მნიშვნელობის მხრივ, განუმეორებელი ნამუშევარია. „ერთგვარი ბავშვური ოდისეა, სადაც ბერძენი ავტორის პოეტური შესაძლებლობები ჰომეროსის შესაძლებლობებს უტოლდება“ (გიორგი ჯავახიშვილი). ძალიან ამაღელვებელია ობოლი და-ძმის ისტორია, რომლებიც დაკარგულ მამას ეძებენ, გზად კი უამრავ ხიფათს აწყდებიან. გარდა ბიოგრაფიული განზომილებისა, ამავდროულად, დაკარგული მამის ძიება ზედმიწევნით სიმბოლური მნიშვნელობის მატარებელია.

ისაო ტაკაჰატა: Grave of the Fireflies - ციცინათელების სასაფლაო, 1988. ანიმე მეორე მსოფლიო ომის დროს იაპონიაში მიმდინარე მძიმე სოციალურ ვითარებაზე მოგვითხრობს, სიუჟეტი ობლად დარჩენილი და-ძმის გარშემო ტრიალებს. ძალიან მძიმე ისტორიაა, რომელიც მუდმივად აქცენტირებს თანაგრძნობისა და მხარდაჭერის მნიშვნელობაზე, განსაკუთრებით ამგვარი ძნელბედობის ჟამს.

პიტერ უირი: Dead Poets Society - მკვდარი პოეტების საზოგადოება. 1989. შეუძლებელია ფილმს 'მკვდარი პოეტების საზოგადოება' უყურო და სამუდამოდ არ დაგამახსოვრდეს ჯონ კიტინგი, პურიტანული კოლეჯის გამორჩეულად ქარიზმატული მასწავლებელი. სიუჟეტური ქარგა ბიჭებისთვის განკუთვნილ კონსერვატიული ტიპის სასწავლებელში მიმდინარეობს, რომელშიც ქცევისა და სწავლის სემანტიკა მკაცრად იერარქიულსა და ეჭვშეუვალ დოგმატიკაზე ფუძნდება. კიტინგი, მოსწავლეებს: დაბეტონებული, ინდოქტრინაციის ელფერგადაკრული განათლების მიცემის ნაცვლად, აქ და ახლა, შემოქმედებითი აზროვნებისა და ძირეული სურვილების ერთგულებისაკენ უბიძგებს. ლათინური აფორიზმი 'Carpe diem' ფილმის ლაიტმოტივია და კაპიტალისტურ, ავტომატიზებულ სიცოცხლეში 'თამაშის ხელოვნების' გადამრჩენელ მნიშვნელობაზე მიუთითებს.

რიჩარდ ლინქლეიტერი: Dazed and Confსused. 1993. საკმაოდ კარგი ფილმია, რომელიც 70-80იანი წლების ამერიკელ მაღალკლასელებზე მოგვითხრობს, ჰიპებსა და მსგავს თემატიკაზე მიმართულ გაკვეთილებში გამოსადეგი კინოსურათია.

რიჩარდ ლინქლეიტერი: Boyhood – ბავშვობა. 2014. ძალიან საინტერესო პროექტი, რომელიც წლების განმავლობაში იქმნებოდა (ფილმს 12 წელი იღებდნენ და მსახიობიც მისსავე განსახიერებულ პერსონაჟთან ერთად იზრდებოდა) და პროტაგონისტთა ასაკობრივ ზრდას კინემატოგრაფზე ასახავდა. ფილმი ორგანულად იკვლევს თინეიჯერულ გამოწვევებსა და ბავშვების ცხოვრებაზე ემოციური თუ ფიზიკური ფაქტორების ცვალებადობის გარდამტეხ მნიშვნელობას.

ძმები დარდენები: Rosetta – როზეტა. 1999. სოციალური კინოს მნიშვნელოვანი ნიმუში 17 წლის მოზარდ გოგოზე, რომელიც მძიმე სოციალურ წნეხს სხვადასხვა გზებით ებრძვის. პროტაგონისტზე მუდმივად მიპყრობილი კამერა, მაყურებლებს ამაღელვებელი ისტორიის თანაზიარად გვამყოფებს.

ძმები დარდენები: The Kid with a Bike - ბიჭი ველოსიპედით. 2011. მოკლედ რომ ვთქვათ, ულამაზესი და ემოციურად დახუნძლული ფილმი, უსახლკარო მოზარდ ბიჭსა და მასზე მზრუნველი, უცნობი ზრდასრული ქალის შესახებ. მნიშვნელოვანი სოციალური ხაზგასმებით; მამისაგან მიტოვებული ბავშვისა და ქურდობის, როგორც ტოტალური უპერსპექტივობის ალტერნატივის შესახებ.

ჰაიაო მიაძაკი: Nausicaä of the Valley of the Wind - ნაუსიკა ქარების ველიდან. 1984. ძალიან კარგი, მაგიური ნამუშევარი, გლობალურ დათბობაზე, მის თანმდევ ეკოლოგიურ კატასტროფებსა და ცხოველებთან მის თანადროულ მოპყრობაზე. თანაც, ბავშვებისთვის მარტივი და სასიამოვნო საყურებელია.

ჰაიაო მიაძაკი: Princess Mononoke - პრინცესა მონონოკე. 1997. ფილმი მოხერხებული და სიღრმისეული მეტაფორაა - ბუნების უკიდეგანო დამორჩილებასა და მის თანხმლებ მანკიერ გამოცდილებებზე. ერთი მხრივ, რეჟისორი გვატყობინებს, რომ ბუნების რესურსების გამოყენება სიცოცხლისთვის აუცილებელი პირობაა, მეორე მხრივ კი, ბუნების აღრიცხვა–დამორჩილებისას მასთან ზომიერი მოპყრობის აუცილებლობაზე მიგვითითებს.

ჰაიაო მიაძაკი: Spirited Away. 2001. სულ ცოტა ხნის წინ დავრწმუნდი, რომ კარგი ანიმე სრულყოფილი კინემატოგრაფიული ღირსების მატარებელია. ჰაიაო მიაძაკი კი ნამდვილი ოსტატი და ჟანრის ავანგარდში მყოფი ფიგურაა. ეს მართლაც ლეგენდარული ფილმი სიღრმისეულად იკვლევს ყოფიერების უმნიშვნელოვანესს შრეებს. კინოსურათში მომხმარებლობის, სამყაროსა და ბუნებასთან მიმართების საკითხები, ბავშვების თვალთახედვითა და მათთან ძირეულ მიმართებაშია განხილული.

გას ვან სენტი: Elephant – სპილო. 2003. გას ვან სენტის სპილო მნიშვნელოვანი ფილმია, სკოლებში ე.წ. 'შუთინგის' პრობლემის ანალიზისათვის (გას ვან სენტის სპილოზე იხილეთ ლევან აბდუშელიშვილის საინტერესო ​რეცენზია)

შონ ბეიკერი: The Florida Project - პროექტი ფლორიდა. 2017. საკმაოდ ძლიერი ფილმია ამერიკაში ჩაგრული სოციალური კლასისა და მის გარშემო მიმდინარე მძიმე სოციო-ეკონომიკური პერიპეტიების შესახებ. მოქმედება მცირეწლოვანი ბავშვების გარშემო ტრიალებს, მათი საკმაოდ მძიმე ყოველდღიურობა; გართობის, ნაყინის ბავშვური რიტუალურობით მირთმევისა და სხვა ვიზუალურად დასამახსოვრებელი დეტალების მეშვეობით მსუბუქდება. იაფფასიანი მოტელის გარშემო განვითარებული ისტორია სადა და უტყუარი სახითაა აღწერილი. 'პროექტი ფლორიდა' ბავშვების ოცნებებისა და მასთან დაპირისპირებული მტკივნეული რეალობის შესანიშნავი კინორეფლექსიაა. ბავშვების პერსპექტივით დანახული რეალობის ფონზე, ხელის გულზე იშლება ამერიკული სახელმწიფოსაგან მივიწყებული, მარგინალიზებული კლასი, რომელიც გადარჩენის ყოველწამიერ ჯაფაშია ჩართული. დასასრულიც სიმბოლური და ორაზროვანია, ერთი მხრივ, ეკლიანი რეალობისგან გაქცევა წრფელი მეგობრობის შუქზე ილანდება, მეორე მხრივ, გაქცევის ვექტორები დისნეილენდის, როგორც 'ამერიკული ოცნების' – იდეოლოგიური ხაფანგის გამომსახველ, ფაქტობრივი ძეგლისკენაა მიმართული.

და ბოლოს, მოსწავლეებთან საკომუნიკაციო ენის გაშუალება-გაბუნებრივებისთვის, ყველას გამოგვადგება ის ფილმები თუ სერიალები, რომლებსაც მოზარდები ხშირად უყურებენ. მაგ: Toy Story, Harry Potter, E.T. the Extra-Terrestri (თუმცა, ეს აღარც იმდენად). სერიალები: Stranger Things, Sex Education, The End of the F***ing World. ასევე, მარველისა და დისის კომიქსების კინოეკრანიზაციები. ხსენებული პოპულარული პროექტების ყურებით, გარდა მისი მაყურებელი ბავშვების ინტერესებისა და გემოვნების გაცნობისა, ამავდროულად ვეცნობით: იმ სააზროვნო და კულტურულ კოდებს, რომლებიც ახალი (მილენიალების შემდგომი თაობების) თაობის რაღაცაგვარ ფორმირებაში მონაწილეობენ. 

ავტორი: ავთანდილ ძამაშვილი 
წაიკითხეთ სრულად