Baby Bag

„მოსწავლეს ვერ აჯობებ“ - რჩევები დამწყებ პედაგოგებს

„მოსწავლეს ვერ აჯობებ“ - რჩევები დამწყებ პედაგოგებს

ტექსტში ბევრი რჩევაა, თუ არ გიყვარს ასეთი ნაწერების კითხვა და გირჩევნია შენსავე შეცდომაზე ისწავლო, ნუ წაიკითხავ, ჩემიანი ხარ.

კოლფილდივით, სელინჯერის პერსონაჟივით, შევდივართ ახალგაზრდა მასწავლებლები საკლასო ოთახებში: „მე მინდა კლდის პირზე, ჭვავის ყანაში უამრავ მოთამაშე ბავშვს ვუყურებდე და როგორც კი რომელიმე მათგანი გადავარდნას დააპირებს, ვიჭერდე“ - ზუსტად ამ ენთუზიაზმით. ძალიან გვინდა სწავლა-სწავლების პროცესი თამაშს ჰგავდეს, თამაში ხომ წარმოსახვაა, თავისუფლება, ბევრი სივრცე. მოკლედ, ყველაფერი ის, რაც ბავშვებს უყვართ და სჭირდებათ განვითარებისთვის. ჰოლდენმა იცის, რომ გადავარდნის საფრთხე გარდაუვალია, უნდა რომ უყურებდეს მათ და იჭერდეს - მეტი არაფერი.

მაშ, პირველი და მთავარი რჩევა: დაივიწყე ეს ენთუზიაზმი, ჯერ უნდა მიგიღონ. პრაგმატულად შეხედე ყველაფერს და შეისწავლე სიტუაცია, ოღონდ არ დაგავიწყდეს მთავარი: შენ მაგალითი ხარ მოსწავლეებისთვის, როგორადაც მოიქცევი, ისე მოგექცევიან, ამიტომ იყავი ზრდილობიანი, პატივი ეცი მათ წინარე ცოდნას, სურვილებს, ინტერესებსა და დამოკიდებულებებს. მოსწავლეს ვერ „აჯობებ“! არც მოინდომო, რომ ხმას აუწევ და ასე გააჩუმებ. საკლასო ოთახში ბუზის გაფრენის ხმა კი არა, ბავშვების სილაღის, მათი თავისუფლების და აზრების ხმა უნდა გესმოდეს, ნუ დათრგუნავ მათ, ასე პატივისცემას დაკარგავ - „თუ ბავშვში ცელქს ჩაკლავ, ბრძენს ვეღარ აღზრდი“.

გაიცანი. დააცადე, რომ გაგიცნონ. მაშინათვე ნუ გამოიყენებ შენს ახალ მეთოდებს, სტილს, უნივერსიტეტში ნასწავლის დამკვიდრებას ნუ შეეცდები. იქ ხომ იმასაც გვასწავლიდნენ, რომ თითოეულ კლასს თავისი დინამიკა აქვს, წარსული გამოცდილება, ღირებულებათა სისტემა. ხოდა, ეცადე, დააკვირდე და შეისწავლო. მხოლოდ შემდეგ მიხვდები, რა უნდა შეცვალო და როგორ. იყავი დამკვირვებლის პოზიციაში, მეტად მოისმინე. ზოგიერთი კლასი მაშინვე მიგიღებს, ზოგიერთი - ვერ, დრო დასჭირდება.

შენ თუ გსიამოვნებს კონკრეტულ თემაზე საუბარი, კონკრეტული გაკვეთილის ახსნა, არ ნიშნავს, რომ მოსწავლეებს ეს სჭირდებათ. როცა გაკვეთილზე შედიხარ, გქონდეს გეგმა, დღის, კვირის, თვის მიზნები. გაკვეთილის დასრულებისთანავე საკუთარ თავს ჰკითხე, უახლოვდები თუ არა მიზანს, გაზომე შედეგები, იკვლიე მოსწავლეების საჭიროებები, იმოქმედე ამის მიხედვით.

კარგად გაეცანი ეროვნულ სასწავლო გეგმას, კანონს ზოგადი განათლების შესახებ, იკითხე პროფესიული ლიტერატურა. ხშირად გადაიკითხე ზოგადი განათლების ეროვნული მიზნები, დააკვირდი: იქ არსად წერია, რომ ზმნის ყველა კატეგორიის სწავლა სავალდებულოა თითოეული მოსწავლისთვის, სამაგიეროდ, აუციელებელია ერთმანეთის პატივისცემას, მოსმენას მივაჩვიოთ და ა. შ. ხშირად დაფიქრდი გეგმის თითოეულ პუნქტზე.

ძალიან მნიშვნელოვანია შეფასების კრიტერიუმები და მაქსიმალურად დეტალურად ახსნილი დავალების პირობა. მხოლოდ გვერდებს ნუ მიუთითებ. აუხსენი, რა, როგორ და რა თანმიმდევრობით უნდა შეასრულონ. მათ უნდა იცოდნენ, რაში და როგორ ვაფასებთ. ეს, ყველა სხვა სიკეთესთან ერთად, მოსწავლეებში უსამართლობის განცდას აგარიდებს. თავადაც შექმნან კრიტერიუმები. მოიფიქრე აქტივობები (საკლასო, საშინაო), რომლებიც შეფასების კრიტერიუმების მნიშვნელობას გააზრებინებს მოსწავლეებს. 

გაიხსენე ბლუმის ტაქსონომიაც. ნუ დასვამ მხოლოდ ფაქტობრივ ინფორმაციაზე ორიენტირებულ კითხვებს. გაიაზრონ, გამოიყენონ, შეაფასონ, გამოთქვან საკუთარი აზრი, რეალურ ცხოვრებასთან დააკავშირონ, პირად გამოცდილებასთან. ჩვენ ხომ ცოდნასთან ერთად უნარებსა და ღირებულებებზე ვმუშაობთ. ნუ იქნები რამდენიმე ბავშვზე ორიენტირებული. თუკი რამდენიმეს „ამოიჩემებ“, მათ მოაყოლებ ხოლმე, (ადექი, მოყევი, დაჯექის პრინციპით) ზარიც „მოგისწრებს“ და ამ დროს სინდისი არ შეგაწუხებს, ეს პროფესია შენი არ არის. არ მომერიდება იმის დაწერის, რომ არაკეთილსინდისიერად მოიქცევი. ბავშვობის ტრავმები მთელი ცხოვრება მიჰყვებათ ხოლმე ადამიანებს. მასწავლებელი ავითარებს თავდაჯერებულობის განცდას. ნუ მიაწებებ იარლიყებს, შეეცადე მრავალი მხრიდან შეხედო მათ შესაძლებლობებს. არ დაჩაგრო სიტყვებითა და ზოგჯერ გაუცნობიერებელი ქმედებებით. რწმენა გაუღვივე, რომ გარემოებების მიუხედავად შეუძლია წარმატებული და ბედნიერი მომავლის შექმნა - ეს განცდა ბავშვობიდან ყალიბდება. ამისთვის საკმარისია, გაკვეთილზე საჭიროდ, დაფასებულ და პატივსაცემ მოსწავლეებად იგრძნონ თავი.

განვითარდი, იკითხე, იკვლიე. გამოყავი ნახევარი საათი დღის ბოლოს, რომ ჩაიწერო, რა ხდებოდა ამა თუ იმ კლასში, რა მოლოდინი გქონდა, რატომ გამართლდა ან რატომ ვერ გამართლდა. გახსოვდეს, რომ ის რესურსები, რომლებსაც მოსწავლეებს სთავაზობ, უმნიშვნელოვანესია. თავადაც შექმენი. წიგნი ერთ-ერთი რესურსია და მხოლოდ მას ნუ დაეყრდნობი. გადადე ხოლმე, თუ შენი მოსწავლეების საჭიროებებს ვერ მოარგებ ამა თუ იმ საკითხსა და სავარჯიშოს. 

ყველაზე გულწრფელი ოცნებების, მრავალფეროვანი შესაძლებლობების, უცნაური წყენების, ზოგჯერ იმედგაცრუებების, მძაფრი ემოციების, თავგადასავლების და თავდავიწყებით შეყვარების ადგილია საკლასო ოთახი. გილოცავ ამ მუდმივ თავგადასავალს. პირადად მე, სადაც არ უნდა წავიდე, ყველაფერი იქნება პარალელურად. ჯერ იქნება სკოლა, მოსწავლეები, მათთან ურთიერთობა და შემდეგ დანარჩენი სხვა. 

დაბოლოს, ეს ტექსტი ჩემს შეცდომებზე დაკვირვების შედეგია. ახლა უფრო გვესმის მე და სელინჯერის გმირს ერთმანეთის. ვიცი, ბევრი შეცდომა იქნება მომავალშიც (სწავლა-სწავლება ცოცხალი პროცესია), მაგრამ მიმიღეს და მომცეს თამაშში ჩართვის უფლება და საშუალება. კონსტრუქტივიზმი ჰქვია თამაშს - თვითონ აღმოაჩენენ, თვითონ აგებენ, თვითონ ეძებენ და არც ფიქრობენ, რომ სადმე გადავარდნის საფრთხეა.

ეს უდიდესი მიზნების სფეროა, დაუჯერე შენს მიზნებს და ხელისშემშლელი ფაქტორები ვერაფერს დაგაკლებს. 

ავტორი: ნანა სამუშია 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ცნობილი გახდა, რომ გამოცდები არ ჩატარდება შემოდგომაზე და იგეგმება მისი გადატანა 2021 წლისთვის“ - პედაგოგთა პროფკავშირის პრეზიდენტის განცხადება

„ცნობილი გახდა, რომ გამოცდები არ ჩატარდება შემოდგომაზე და იგეგმება მისი გადატანა 2021 წლისთვის“ - პედაგოგთა პროფკავშირის პრეზიდენტის განცხადება

საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირის პრეზიდენტი, მაია კობახიძე მასწავლებელთა გამოცდებთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს. როგორც განცხადებაშია აღნიშნული, კულუარული ინფორმაციებით ცნობილი გახდა, რომ გამოცდები არ ჩატარდება შემოდგომაზე და იგეგმება მისი გადატანა 2021 წლისთვის. გთავაზობთ პროფკავშირებით განცხადებას:

​„ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლების 4 700-მდე მასწავლებელი ელოდება პროფესიული და საგნობრივი გამოცდების თარიღის განსაზღვრას. „მასწავლებელთა პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის“ სქემაში შესული ცვლილებების თანახმად, იმ პრაქტიკოს მასწავლებელს, რომელიც 2020 წლის 1-ლი თებერვლიდან 2020 წლის 30 აპრილის ჩათვლით დარეგისტრირდა მასწავლებლის გამოცდაზე, ჰქონდა უფლება, აემაღლებინა მასწავლებლის სტატუსი 2020 წლის შემოდგომაზე. მასწავლებელთა ინტერესების და პროფესიული უფლებების გათვალისწინებით მიღებული ამ გადაწყეტილების შესრულება ჭიანურდება, რის გამოც სისტემაში მოქმედი, უკვე სტატუსშეწყვეტილი 4 700-მდე მასწავლებელი მოლოდინის რეჟიმშია. ისინი ზარალდებიან ფსიქოლოგიურად და მატერიალურად, ალბათ, რაც მთავარია კარგავენ ნდობას განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსა და მთლიანად რეფორმის მიმართ. სამინისტროს ყველა დონის გადაწყვეტილების მიმღებებთან ჩვენი არაერთგზის მცდელობის მიუხედავად, დღემდე ვერ შევძელით გაგვერკვია გამოცდების ჩატარების კონკრეტული თარიღი. დაპირება იყო გამოცდები ჩატარდებოდა ტრადიციულად ზაფხულში, რომელიც არ ჩატარდა და გადატანილი იქნა შემოდგომაზე. კულუარული ინფორმაციებით ცნობილი გახდა, რომ გამოცდები არ ჩატარდება არც შემოდგომაზე. იგეგმება მისი გადატანა 2021 წლისთვის. ყოველივე ამის მიზეზია გამოცდებისა და შეფასების ეროვნული ცენტრის დირექტორის პოზიცია, რომელმაც ზაფხულში დაგეგმილი გამოცდების გადატანა მოითხოვა იმ მოტივით, რომ ვერ ასწრებდა პრაქტიკოსი პედაგოგების გამოცდების ჩატარებას, ეროვნული და მასწავლებლობის მაძიებლების გამოცდების პარალელურად. გაურკვეველი მოტივით, მანვე განაცხადა უარი შემოდგომაზე დაგეგმილი გამოცდების ჩატარებაზე.

მივმართავთ ქალბატონ სოფიო გორგოძეს, გამოცდების მომლოდინე 4 700-მდე პედაგოგს და მთლიანად საზაოგადოებას განგვიმარტოს:

1. რა ობიექტური მიზეზებით არის გამოწვეული ზაფხულში დაგეგმილი გამოცდების გადადება შემოდგომისათვის და შემოდგომაზე დაგეგმილი გამოცდების - 2021 წლისათვის, მაშინ, როდესაც გამოცდებისა და შეფასების ეროვნული ცენტრის არსებობისა და რეფორმის მიმდინარეობის პროცესში, მასწავლებელთა გამოცდები ტარდებოდა ყოველთვის დაგეგმილ დროს - ზაფხულში, მაგალითისთვის, 2016-2017 წლებში მასწავლებელთა გამოცდები ჩატარდა ორჯერ, ზაფხულშიც და ზამთრის პერიოდშიც. ამ ყველაფრის მიზეზად კორონავირუსის დასახელება მიუღებელია.

2. საინტერესოა, აქვს თუ არა გააზრებული გამოცდებისა და შეფასების ეროვნულ ცენტრს, გამოცდების გადატანით, რა დისკომფორტს უქმნის გამოცდების მომლოდინე მასწავლებლებს და საერთოდ პედაგოგიურ კოლექტივებს;

3. იცის თუ არა, ქალბატონმა სოფიო გორგოძემ, რომ ზაფხულის გამოცდების გადადების გამო, ახალი სასწავლო წლის დაწყებამდე, 4 700-მდე პედაგოგს შეუჩერდა სტატუსი და ისინი, დღეს, დროებითი ხელშკრულების საფუძველზე აგრძელებენ მუშაობას. მისმა ასეთმა გადაწყვეტილებამ უხეშად დაარღვია პედაგოგთა პროფესიული და შრომითი უფლებები, რომ აღარაფერი ვთქვათ კარიერული წინსვლისა და მატერიალური პირობების გაუმჯობესების შეფერხებაზე.

დაგეგმილ დროს - ზაფხულში რომ ჩატარებულიყო გამოცდები, წარმატებული შედეგების მქონე მასწავლებლები მიიღებდნენ უფროსის სტატუსს და სტატუსის დანამატს, 470 ლარის ოდენობით.

ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როდესაც ქალბატონი სოფიო გორგოძე იგნორირებას უკეთებს პედაგოგთა ინტერესებს. მსოფლიო პანდემიის პირობებში, გამოცდებზე გასვლის მსურველ პრაქტიკოს მასწავლებელთა ნაწილმა, სხვადასხვა ტექნიკური და ობიექტური მიზეზით, ვერ გაიარა ონლაინ რეგისტრაცია, მიმდინარე წლის მარტსა და აპრილში, კარანტინის პერიოდში. ჩვენი მიმართვის საფუძველზე, სამინისტროს ხელმძღვანელობამ გამოთქვა მზაობა მასწავლებელთა გამოცდებზე დამატებითი რეგისტრაციის გამოცხადების თაობაზე. როგორც ჩვენთვის ცნობილია, ამ შემთხვევაშიც, დამატებითი რეგისტრაციის გამოცხადების წინააღმდეგი წავიდა ქალბატონი სოფიო გორგოძე. შედეგად, 1 570 მასწავლებელთან შეწყდა შრომითი ხელშეკრულება, მაშინ, როდესაც საქართველოს ზოგადსაგანმანათლებლო სისტემაში მასწავლებლის დეფიციტია.

ჩვენთვის გაუგებარია განათლების სამინისტროს ხელმძღვანელების პოზიცია, მიუხედავად იმისა, რომ მიღებული აქვთ პედაგოგთა სასარგებლოდ, მათი მხარდამჭერი გადაწყვეტილებები, კერძოდ, შეტანილია ცვლილებები სქემაში პრაქტიკოსი მასწავლებლებისათავის დამატებითი ვადების განსაზღვრის თაობაზე, რატომ ეთანხმება, უკრიტიკოდ და პრობლემის შესწავლის გარეშე, გამოცდებისა და შეფასების ეროვნული ცენტრის გადაწყვეტილებას, რითაც, როგორც უკვე აღვნიშნე, ზარალდებიან სკოლები და მასწავლებლები.

იმედს გამოვთქვამთ, ქალბატონი სოფიო გორგოძე და განათლების სამინისტროს ხელმძღვანელები გააკეთებენ სათანადო განმარტებებს შექმნილ მდომარეობასთან დაკავშირებით.

ამ წერილის გამოქვეყნების შემდეგ, თუ არ დადასტურდება კულუარული ინფორმაცია შემოდგომის გამოცდების გადადების შესახებ და თუ დაინიშნება გამოცდები შემოდგომაზე, მაშინ, მზად ვარ საჯაროდ მოვიხადო ბოდიში პედაგოგთა ინტერესებიდან გამომდინარე,“ - აღნიშნულია განცხადებაში.

წაიკითხეთ სრულად