Baby Bag

კარგი მშობლის 10 შეცდომა, რომელიც ბავშვს ზიანს აყენებს

კარგი მშობლის 10 შეცდომა, რომელიც ბავშვს ზიანს აყენებს

ყველა მშობელს სურს, რომ შვილი კარგად აღზარდოს. სამწუხაროდ, არ არსებობს წიგნი, რომელიც გვიკარნახებს, როგორ უნდა მოვიქცეთ შვილთან მიმართებაში. მშობლები ცდილობენ, რომ შვილს რაც შეიძლება მეტი სიკეთე გაუკეთონ. სამწუხაროდ, ხშირად ის, რაც ჩვენ ბავშვისთვის კარგი გვგონია, მისთვის საზიანო აღმოჩნდება.

1. ყველაფრის ბავშვის ნაცვლად გაკეთება

მშობლების დიდ ნაწილს არ სურს, რომ ბავშვი ზრდასრულების საქმეებით დატვირთოს. თუ ბავშვს ისეთი უნარების განვითარებაში დაეხმარებით, რომელიც მას მომავალში დამოუკიდებლობის შესაძლებლობას მისცემს, ამით შვილს მხოლოდ სიკეთეს გაუკეთებთ. სახლის საქმეების სწავლა, როგორიცაა თავისი ოთახის, სათამაშოების მოწესრიგება, მას პასუხისმგებლობისა და დამოუკიდებლობის უნარებს უვითარებს.

2. მეუღლესთან ურთიერთობის მეორე პლანზე გადატანა

ბავშვის გაჩენამ წყვილის ურთიერთობა არ უნდა მოკლას. ცოლ-ქმარმა ერთმანეთის ძილისა და მოსვენების რეჟიმზე უნდა იზრუნონ, რათა სრულფასოვნად ფუნქციონირება შეძლონ. თუ მეუღლეებს შორის ერთ-ერთს რაიმეს გაკეთება ავიწყდება, შესაძლოა, ამის მიზეზი გადაღლა იყოს და არა უპასუხისმგებლობა. ერთმანეთისთვის თითოეული გაკეთებული საქმისთვის მადლობის თქმა ურთიერთობას აუმჯობესებს. კარგია, თუ მეუღლეებს საერთო ჰობი ექნებათ. წყვილმა ერთმანეთს წუწუნის, საკუთარი განცდების გამოხატვის შესაძლებლობა უნდა მისცეს.

3. ბავშვისთვის კვების დაძალება

ყველა მშობელს სურს, რომ შვილი სრულფასოვნად გამოკვებოს, თუმცა ხილისა და ბოსტნეულის დაძალება საუკეთესო გამოსავალი არ არის. ეს ბავშვში მეტ უკმაყოფილებას იწვევს. ბავშვები საკუთარ ორგანიზმს უსმენენ და კარგად იციან, როდის შიათ და როდის - არა. სადილობა სასადილო მაგიდასთან არ იწყება. ბავშვის დასაინტერესებლად, ეზოში ბოსტნეულის ან ხილის მოყვანა საუკეთესო გზაა. ამგვარად ის შეეცდება ახალი ხილისა და ბოსტნეულის დაგემოვნებას. ბავშვები სიახლეებისადმი დადებითად უნდა განაწყოთ და წაახალისოთ, რომ ახალი კერძები დააგემოვნონ.

4. მონდომებაზე მეტად ბავშვის ნიჭის დაფასება

ბავშვის ნიჭის აღიარება მას ნამდვილად წაახალისებს, მაგრამ თუ მხოლოდ მის გენიალურობას გაუსვამთ ხაზს და არასდროს აღნიშნავთ იმ შრომას, რომელიც მან მიზნის მისაღწევად ჩადო, ამით ბავშვის ეგოიზმს წაახალისებთ. ექსპერტები გირჩევენ, რომ ბავშვები იმ შრომის გამო უნდა შეაქოთ, რომელსაც ისინი გარკვეული მიზნის მისაღწევას გასწევენ. თქვენი შვილები დაშვებული შეცდომების გადასალახად აუცილებლად წაახალისეთ და ასწავლეთ, რომ შეცდომის დაშვება ტრაგედია არ არის.

5. ბავშვის პრობლემების მის ნაცვლად გადაჭრა

ყველა მშობელს სურს, რომ შვილი ბედნიერი ჰყავდეს და ის ნებისმიერი განსაცდელისგან დაიცვას, თუმცა პრობლემები ყველას ცხოვრებაში არსებობს. ბავშვისთვის სირთულეების არიდების მიზნით, მისი პრობლემების მშობლის მიერ გადაჭრა, მას სარგებელს ნამდვილად არ მოუტანს. ბავშვს საკუთარ პრობლემებთან დამოუკიდებლად გამკლავება ასწავლეთ. ეს მას თავდაჯერებას შესძენს და მომავალში სირთულეებს არასდროს შეუშინდება.

6. ბავშვის გადატვირთვა ზედმეტი აქტივობებით

სავსებით ნორმალურია, რომ მშობელს სურს შვილი სპორტზე ატაროს, დააკავოს ის კულტურული აქტივობებით, რათა მისი უნარების განვითარებას შეუწყოს ხელი. მიუხედავად ამისა, სკოლის მერე ბავშვის დღის განრიგის ზედმეტი გადატვირთვა დაუშვებელია. ზედმეტად დატვირთული ბავშვები იფიტებიან, ისინი გაღიზიანებულები არიან, მათ ხშირად აწუხებთ თავის ტკივილი, ბრაზი, მუცლის ტკივილი და სხვა უსაიმოვნო შეგრძნებები.

7. სოციალიზაციის იძულება

ბავშვის განვითარებისთვის სოციალური უნარების განვითარება მნიშვნელოვანია, თუმცა მისთვის სოციალიზაციის იძულება გამოსავალი ნამდვილად არ არის. ბავშვს სოციალიზაციის უნარების განვითარებაში უნდა დავეხმაროთ. ის ისეთ გარემოში ხშირად უნდა ვამყოფოთ, სადაც ადამიანებთან კომუნიკაცია დასჭირდება. ამას იძულების სახე არავითარ შემთხვევაში არ უნდა ჰქონდეს.

8. გამუდმებით ბავშვის გვერდით ყოფნა

ბავშვს მშობლის გვერდით ყოფნა დაცულობის შეგრძნებას უჩენს, თუმცა მას თავისუფალი დროც აუცილებლად სჭირდება. მარტო თამაშის დროს ბავშვს ბევრი მნიშვნელოვანი უნარი უვითარდება. ის სწავლობს დამოუკიდებლობას და აცნობიერებს, რომ ბედნიერებისთვის ყოველთვის სხვებზე დაყრდნობა აუცილებელი არ არის.

9. ფულის არარაციონალურად ხარჯვა

ბავშვის თანდასწრებით ფულის არარაციონალური ხარჯვა მას კარგ მაგალითს არ აძლევს. ბავშვს ფულის ხარჯვის წესებსა და ოჯახის ბიუჯეტის მართვაზე გარკვეული წარმოდგენა ადრეული ასაკიდანვე უნდა შეუქმნათ.

10. ბავშვის სხვასთან შედარება

ბავშვები ერთმანეთისგან გარკვეული უნარებით განსხვავდებიან. თქვენი შვილი სხვა ბავშვს არასდროს შეადაროთ. ამით მას მეტ ზიანს მიაყენებთ, ვიდრე სარგებელს მოუტანთ. ბავშვს, შესაძლოა, სხვებისადმი შურის გრძნობა გაუჩნდეს, ბრაზმა შეიპყროს. გარდა ამისა, ეს მის თვითშეფასებაზე ნეგატიურად აისახება. ხაზი გაუსვით თქვენი შვილის ღირსებებს, კარგ თვისებებსა და უნარებს. ამით აგრძნობინებთ, რომ მას სათანადოდ აფასებთ.

წყარო: ​Brightside.me

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ფსიქოლოგიურ ზიანს ვაყენებთ ბავშვს, როდესაც ვცდილობთ სასურველი მოქმედება დაშინებით გავაკეთებინოთ - ფსიქოლოგი ანა მეუნარგია

რა ფსიქოლოგიურ ზიანს ვაყენებთ ბავშვს, როდესაც ვცდილობთ სასურველი მოქმედება დაშინებით გავაკეთებინოთ - ფსიქოლოგი ანა მეუნარგია
როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი ბავშვს, რომელიც არ უჯერებს (მაგალითად, ჭამის, ჩაცმის, მეცადინეობის დროს) და რა ფსიქოლოგიურ ზიანს ვაყენებთ პატარას, როდესაც ვცდილობთ სასურველი მოქმედება დაშინებით გავაკეთებინოთ? ამ საკითხებზე ​Momsedu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ანა მეუნარგია.

​- ქალბატონო ანა, ხშირად მშობლები ბავშვებს აშინებენ (პოლიცია მოვა, „ბუა“ წაგიყვანს და ა.შ.), რომ საჭმელი აჭამონ, ჩააცვან, დაუჯერონ. რა სახის ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვის ფსიქო-ემოციური განვითარებაზე?

​- მინდა გითხრათ, რომ საკმაოდ ნეგატიური გავლენა აქვს. მარტივად რომ ვთქვათ, ასე ბავშვებს ვასწავლით, საკუთარ საჭიროებებს არ მოუსმინონ. მათ ცხოვრებაში 0-1 წლამდე არის პერიოდი, როცა ბავშვი დამოკიდებულია მშობელზე და გარშემომყოფ უფროსებზე. ბავშვზე მზრუნველი ადამიანი მისი ტირილით უნდა მიხვდეს, თუ რა აწუხებს და რა სჭირდება მას. ასე უყალიბდება პატარას გარემოსა და ადამიანებისადმი ნდობა. თუმცა ამ დროსაც კი ბავშვი მიგვანიშნებს, როდის დანაყრდა, აღარ შია და ა.შ. ე.ი. მნიშვნელოვანია მოსმენა. ასაკის მატებასთან ერთად ნელ-ნელა სწავლობს, რომ მიგვანიშნოს და მერე გვითხრას თავისი საჭიროებების შესახებ, მაგალითად, როდის შია, წყალი უნდა თუ წვენი და ასე შემდეგ. ამ პერიოდში უყალიბდება დამოუკიდებლობისკენ სწრაფვის სურვილი და დამოუკიდებლობის ხარისხიც იზრდება. როცა მშობელი ბავშვს საკუთარი საჭიროებების დაკმაყოფილების შესაძლებლობას აძლევს და ბავშვთან ერთად ცდილობს ამოიცნოს მისი საჭიროებები, პატარა სწავლობს იმის გარჩევას, თუ რა მოსწონს ან არ მოსწონს, როდის სცივა ან შია, რა აინტერესებს და ა.შ. მაშინ კი, როცა მშობელი ბავშვის მაგივრად აკეთებს რაღაცას და თან არ უსმენს, მაგალითად, აცმევს 5 ან 4 წლის ასაკში, მხოლოდ იმას, რაც თავად სურს, ოთახსაც ისე უწყობს, როგორც თავად წარმოუდგენია, მაშინ აჭმევს და მხოლოდ იმას, რაც თვითონ უნდა, ასე ბავშვს ვეუბნებით და ვასწავლით, რომ ის, რაც მას სურს და აინტერესებს უმნიშვნელოა, სხვისი ინტერესები და საჭიროებები მეტად მნიშვნელოვანია, ვასწავლით საკუთარი თავის მიმართ უნდობლობას.

​- არის თუ არა დაშინებით მიღწეული შედეგი ბავშვზე ძალადობა?

​- დაშინება ემოციური, ფსიქოლოგიური ძალადობის ერთ-ერთი ფორმაა, რაც საკმაოდ ნეგატიურად აისახება ბავშვის ემოციურ მდგომარეობაზე და შემდეგ ქცევაზეც. „გუდიანით“ შეშინება კი ცალკე პრობლემაა, რადგან ამით, მშობელი ბავშვს მესიჯს აწვდის, რომ ის თავის პატარას ვერ დაიცავს, რაც უკიდურეს შფოთვასთან ასოცირდება. შედეგად კი ბავშვისგან შეიძლება, მივიღოთ უარესი ქცევა, რადგან მისი ემოციური მდგომარეობა არეულია. შესაძლოა, მშობლები იყენებდნენ დაშინებით მეთოდს და თავადაც ვერ ხვდებოდნენ ამას, ერთ-ერთი მაგალითია, როცა დედა, მამა ან ბებია-ბაბუები ეუბნებიან ხოლმე ბავშვს: „ამის მერე შენი დედა (მამა, ბაბუა) აღარ ვიქნები“, „ე.ი. არ გიყვარვარ, ხო? მაშინ აღარ მოხვიდე, არც მე მიყვარხარ!“. ამით ბავშვის უსაფრთხოების განცდას პირდაპირ ზიანს ვაყენებთ და ვეუბნებით, რომ თუ ის „კარგია“, ჩვენთან იქნება და თუ „ცუდია“, აღარ გვჭირდება. თანაც „ცუდია“ და „კარგია“ განისაზღვრება ბავშვისგან საკუთარი სურვილების, ინტერესების ან საჭიროებების დაცვის დროს (ზოგადად ბავშვის ამ კატეგორიებად დაყოფა, კიდევ ცალკე პრობლემას წარმოადგენს). თუნდაც, როდესაც ვეუბნებით, ჭამე თორე ბუა წაგიყვანს, ამ დროს, ბავშვს არ შია, ან საჭმელი არ მოსწონს და უარს გვეუბნება, ჩვენ კი ამით ვაწვდით მესიჯს, რომ თუ შენ საკუთარ ინტერესებს იცავ, ცუდი ხარ, მე აღარ მჭირდები. ჩვენ მათ ვაყენებთ არჩევანის წინაშე, ან საკუთარი თავი ან მშობელი (ბებია, ბაბუა). სევდიანია, არა?!

​- რამდენად დიდია შანსი, რომ ასეთი ქმედებით ბავშვის ფსიქიკა არასრულფასოვნად (არაჯანსაღად) ჩამოყალიბდეს?

​- როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ასეთ დროს ადამიანს, ბავშვს უჩნდება დაუცველობის განცდა, მომატებული შფოთვა, ექმნება თვითშეფასებასთან დაკავშირებული პრობლემები, დანაშაულის შეგრძნება სხვადასხვა საკითხის მიმართ.

​- არის კატეგორია ბავშვების, რომლებიც არანაირი ქმედებით არ უჯერებენ მშობლებს, ასეთ შემთხვევაში რას ურჩევდით, როგორ მიუდგნენ შვილებს?

​- მგონია, რომ ასეთი ბავშვები არ არსებობენ. ალბათ, ბავშვი, როცა ასეთ წინააღმდეგობას გვიწევს, აქვს განცდა იმისა, რომ არ უსმენენ და მხოლოდ ასე თუ შეძლებს, გააგებინოს მშობელს თავად რა სურს. მეორე ვარიანტია, რომ ბავშვი ზომავს სადამდე შეუძლია საკუთარი საზღვრის გადაწევა, ამიტომაც, ორივე შემთხვევისთვის მნიშვნელოვანია, რომ მშობელს ჰქონდეს ​ავტორიტეტული აღზრდის სტილი. ფსიქოლოგები საკმაოდ დიდხანს იკვლევდნენ და ეძებდნენ ოპტიმალურ აღზრდის სტილს და კვლევების თანახმად აღმოჩნდა, რომ ავტორიტეტული აღზრდის სტილით ბავშვის აღზრდა საუკეთესოა. ამ დროს, პატარებში ნაკლებია შფოთვა, დეპრესია, თვითშეფასების პრობლემები და ასეთ ოჯახში აღზრდილი ბავშვებიც თავს უფრო ბედნიერად და წარმატებულად გრძნობენ. ავტორიტეტული აღზრდა გულისხმობს სითბოსა და წესების დაცვას შორის ბალანსის დაჭერას. სადაც, ერთი მხრივ, ვითვალისწინებთ ბავშვის სურვილებსა და ინტერესებს, მის ხასიათს, გუნება-განწყობის ამოცნობას, პატივისცემას ვცდილობთ და ამასთან, წესების დაცვით ვამყარებთ ბალანსს. აქ ვგულისხმობ, რომ გვაქვს წესები (რამდენიმე, რასაც ოჯახის ყველა წევრი აუცილებლად იცავს) და ვაკვირდებით ბავშვის ემოციურ მდგომარეობას, რა აწუხებს, რა სურს და ა.შ.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად