Baby Bag

რატომ უნდა თამაშობდნენ ბავშვები ეზოში

რატომ უნდა თამაშობდნენ ბავშვები ეზოში
თანამედროვე სამყარო ძალიან დიდი სისწრაფით იცვლება. თუ ბავშვები ადრე უამრავ დროს ატარებდნენ ეზოში, ეხლა ეს პერიოდი მნიშვნელოვნად შემცირებულია. გაიზარდა ტექნოლოგიების როლი, როგორც უფროების, ისე მოზარდების ცხოვრებაში. 

ფაქტია, რომ ესეთი ცვლილება ხელოვნურად არ მომხდარა. გარემო პირობების, მოთხოვნების, ღირებულებების ცვლილებასთან ერთად შეიცვალა თითოეული ჩვენგანის დღის რეჟიმი. ამასთან, კითხვაზე თუ რას უკავშირდება თქვენი ბავშვობის ყველაზე ტკბილი მოგონება, სავარაუდოდ პასუხი დაკავშირებული იქნება ეზოში, ბუნებაში რაიმე ტიპის აქტივობასთან. დამატებით, კითხვაზე თქვენი შვილები ისევ ისე თამაშობენ, როგორც თქვენ ერთობოდით ბავშვობისას? სავარაუდოდ, პასუხი უარყოფითი იქნება. 

თანამედროვე სამყაროში ბავშვებს გადატვირთული რეჟიმი აქვთ, თავისუფალი დროის უმეტეს ნაწილს ატარებენ ტექნიკასთან, ძალიან მცირეს კი ეზოში.

უნდა გვახსოვდეს, რომ ბავშვისთვის თამაში არ არის მხოლოდ გართობის საშუალება. არამედ, მას უდიდესი როლი აქვს მისი ფიზიკური თუ ფსიქოლოგიური განვითარების თვალსაზრისით. მოზარდი სწავლობს თამაშის, კეთების, ექსპერიმენტების, სამყაროს კვლევისა და აღმოჩენების საშუალებით. იმისთვის, რომ სწავლის პროცესი წარმატებული იყოს, აუცილებელია ორი ფაქტორის გათვალისწინება:

1. პროცესი უნდა იყოს სასიამოვნო - ბავშვს უნდა მოსწონდეს ის რასაც, როგორც და ვისთან ერთადაც აკეთებს და სწავლობს. მხოლოდ ამ შემთხვევაშია შესაძლებელი სამყაროსწარმატებულად და მოტივირებულად შესწავლა.

​განაგრძეთ კითხვა. 

ავტორი: ირინე დოღაძე

წყარო: თამარ გაგოშიძის ნეიროფსიქოლოგიის ცენტრი. 

 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

წაიკითხეთ სრულად