Baby Bag

„ბაღი არის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და აუცილებლად გასავლელი ეტაპი ბავშვის ცხოვრებაში,“ - ბავშვთა ნევროლოგი მედეა ზირაქაშვილი

ბავშვთა ნევროლოგმა მედეა ზირაქაშვილმა ბავშვის ცხოვრებაში ბაღის ეტაპის გავლის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ბაღი ბავშვს ძალიან ბევრ უნარს უვითარებს, რის გამოც პატარებმა ეს ეტაპი აუცილებლად უნდა გაიარონ:

„ქართულ კულტუროლოგიურ სივრცეში, სადაც ბებიები, ბაბუები აქტიურად ეხმარებიან ოჯახს, მშობლები ძალიან ხშირად უარს ამბობენ ბავშვის ბაღში მიყვანაზე. ისინი ფიქრობენ, რომ სახლის გარემო აბსოლუტურად საკმარისია იმისთვის, რომ ბავშვი ადეკვატურად განვითარდეს. რა როლი აქვს ბაღს და რატომ გახდა ასეთი აუცილებელი, რომ ასეთი პატარა ასაკის ბავშვი მიიყვანონ საბავშვო ბაღში? ეს არის პირველი ასაკობრივი სოციუმი, სადაც უცხო გარემოში და უცხო ადამიანებთან უხდება ბავშვს თავის დამკვიდრება. ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ეტაპი, რომელსაც გადის ბავშვი ცხოვრებაში და აუცილებლად გასავლელი ეტაპია. აქ ძალიან ბევრი სფეროს განვითარება ხდება.

ის, რაც ყველაზე მნიშვნელოვანი ჰგონიათ, ფერებს, რიცხვებს სწავლობს თუ არა, ეს მეათასეხარისხოვანია. ამისთვის სკოლა არსებობს და აკადემიურად სკოლა ამზადებს ბავშვს. სოციალურ-ემოციური სფერო, ნივთების გაყოფა, რიგის დაცვა, ინიციატივის თავის თავზე აღება, კომპრომისზე წასვლა ვითარდება ბაღში. ემოციურ სფეროსთან დაკავშირებით, ბავშვები პირველად სწავლობენ ემოციების მართვას. სახლში როგორც კი რაღაც სურვილი გაუჩნდება ბავშვს, იქვეა ბებია, ბაბუა, დედა, მამა. ისინი უკმაყოფილებენ ბავშვს ყველა კაპრიზს, რომელიც შეიძლება მას ჰქონდეს. საბავშვო ბაღში მან უნდა არეგულიროს საკუთარი ემოციები. ცხოვრებაში ძალიან გვჭირდება ემოციური ინტელექტი. სწორედ აქედან იწყებს ბავშვი პირველ ემოციურ რეგულირებას.

ბაღში ვითარდება დამოუკიდებლობა, სტრუქტურისადმი შეგუება, ენა და მეტყველება და ამიტომ არის ძალიან მნიშვნელოვანი ბაღი.

წარმოიდგინეთ, რომ პირველად მიდიხართ ახალ სამსახურში, სადაც არ იცით, რა გარემოა, რა დამოკიდებულებაა თქვენ მიმართ. ასევეა ბავშვიც, მან არ იცის აღმზრდელი ვინ არის, რატომ უნდა დარჩეს უცხო ადამიანთან, ბავშვებთან თავის დამკვიდრება სჭირდება, იმიტომ, რომ სათამაშო წაართვეს, სახლში კი ყველაფერი მისი იყო. ერთ-ერთი როდესაც ხდები ერთადერთობიდან ამას აქვს ძალიან დიდი სტრესული ელფერი. ამიტომაც არის ასეთი სტრესული ბაღის ასაკი და მნიშვნელოვანი გასავლელი ეტაპია. National Institutes of Health-ის მიერ ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ზრდასრული ადამიანები, რომლებმაც ბაღის ეტაპი გაიარეს, გაცილებით წარმატებულები არიან. უმეტესობას აქვს კოლეჯის ხარისხი და მათი შემოსავლებიც არის უფრო მაღალი,“- მოცემულ საკითხზე მედეა ზირაქაშვილმა ტელეკომპანია „ფორმულას“ გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „დილა ფორმულაზე“ 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„საიდან მოდის რთული ქცევა? როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ბავშვის რთული ქცევის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ რთულ ქცევას რამდენიმე სხვადასხვა მიზეზი აქვს:

„მინდა შევეხო რთულ ქცევას, რაზეც ხშირად ვსაუბრობთ. ბავშვის ქცევა, რა თქმა უნდა, პირდაპირ კავშირშია აღზრდასთან. როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია. განსაკუთრებით კარგად ჩანს ეს, როდესაც ბავშვს ოთხი წელი მკაცრი პედაგოგი ჰყავს, შემდეგ გადადის მეხუთე კლასში და იქ სხვადასხვა მასწავლებელი შემოდის, ზოგი მკაცრია, ზოგი ნაკლებად, აქ უკვე ბავშვი გამოუშვებს იმ დაგროვილ ენერგიას, რომელიც კარგად ეჭირა პედაგოგს. რის ფასად და როგორ ეჭირა, ეს უკვე სხვა საკითხია. ხშირ შემთხვევაში ეს დაგროვილი ენერგია არის დესტრუქციული, აგრესიული, ამას ასაკობრივი კრიზისებიც მოჰყვება. საიდან მოდის ე.წ. რთული ქცევა? ერთი მიზეზი არის დაგროვილი ენერგია, რომელსაც არ მიეცა შესაძლებლობა სადღაც რეალიზებულიყო, მეორე - დასწავლა, ვიღაც იქცევა ასე და მეც ასე უნდა მოვიქცე. რთული ქცევა, შესაძლოა, ოჯახშიც იყოს დასწავლილი, მაგ. ბილწსიტყვაობა. ამით ბავშვი იქცევს ყურადღებას. ყურადღება ძალიან მნიშვნელოვანია. ადამიანის იგნორი იმდენად მტკივნეულია, რომ ადამიანი ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ ყურადღება დაიბრუნოს.“

ნინო ბუაძის თქმით, ქცევა კონტექსტის მიხედვით, შესაძლოა რთულიც იყოს და ტიპიურიც:

„რთული ქცევა, შეიძლება, იყოს აბსოლუტურად ტიპიური ქცევა, უბრალოდ არ იყოს შესაბამის გარემოში. მაგ. ბავშვმა რომ გაკვეთილზე ტელეფონი ამოიღოს და მულტფილმს უყუროს, ესეც რთული ქცევაა. სხვა გარემოში ეს არ იქნებოდა რთული ქცევა. ყველა ქცევას, რომელსაც ბავშვი გვთავაზობს, გარკვეული წინაპირობა აქვს. ქცევა ეს არის შედეგი, რომელიც მივიღეთ. ამ შედეგს აქვს წინა ეტაპები. შესაძლოა, ქცევას ჰყავდეს მაპროვოცირებელი. ბავშვი რთულ ქცევას ავლენდეს იმ მაყურებელთან, რომელიც მისთვის მნიშვნელოვანია. შესაძლოა, ის არ იქცეოდეს რთულად დედასთან, მაგრამ ამას აკეთებდეს ბებიასთან. რთულ ქცევას აქვს სხვადასხვა მიზანი, შესაძლოა, ეს იყოს ყურადღება, სათამაშოს დაბრუნება და ა.შ. შესაძლოა, მიზეზი იყოს ისიც, რომ ბავშვმა არ იცის სხვა ალტერნატივა, თუ როგორ მოიქცეს. ის ამბობს ცუდ სიტყვებს და იბრუნებს სასურველ ნივთს, მაგრამ არ იცის ალტერნატივა, თუ როგორ დაიბრუნოს ნივთი სხვანაირად.“

ნინო ბუაძე ბავშვის ფიზიკური დასჯის ნეგატიურ ასპექტებს გამოყოფს და აცხადებს,რომ დასჯით ბავშვი ვერაფერს სწავლობს:

„როგორც წესი, რთულ ქცევას მოჰყვება ხოლმე დასჯა. რატომ არ უნდა დავსაჯოთ ბავშვი? რატომ არ ვცემთ ან წამოვარტყამთ ხოლმე ბავშვს? რატომ უნდა წამოვარტყა ბავშვს, როდესაც ცუდი სიტყვა მითხრა, ან თქვა სადღაც ისეთ გარემოში, სადაც მე შემრცხვა? შეიგინა, წამოვარტყი და ის იგივენაირად აღარ მოიქცევა, მაგრამ რატომ არ ვაკეთებ ამას? ის დაისწავლის ამ ქცევას და მის მიმართ ცუდ ქცევაზე მსგავსი პასუხი ექნება. როდესაც ბავშვს ვსჯი, წამოვარტყამ, მას ვაგრძნობინებ ჩემს უპირატესობას, ვამცირებ, მასში აგრესიას ვბადებ და მას სურვილი აქვს, როდესღაც სამაგიერო გადამიხადოს. ის ქცევაზე კი არ ფიქრობს, თუ რა დააშავა, იმ აგრესიაზეა ორიენტირებული, რომელიც მასში დაგროვდა.“

„ავტორიტარული სტილის მშობლები ხშირ შემთხვევაში ფიქრობენ, რომ ცემა გამართლებულია. ისინი ხშირად ამბობენ: „მართალი იყო დედა, რომ მცემდა და ისე მატარებდა მუსიკაზე, სხვანაირად მე ვერ ვისწავლიდი მუსიკას, ამიტომ მეც ასე უნდა მოვიქცე.“ ბავშვს ამ დროს ძალიან ბევრი აგრესია უგროვდება და მისგან გათავისუფლებას ცდილობს. აგრესიის ცნობილი ფოტო არსებობს, ხელმძღვანელი რომ ქვეშემრდომს ეჩხუბება, მეუღლე ბავშვს, ბავშვი ძაღლს. აგრესია არსად იკარგება, ის ერთი ადამიანიდან მეორეზე გადადის. ბავშვი ვერ იგებს, რა უნდა გააკეთოს. მან არ იცის, თუ არ შეიგინა, რა უნდა ქნას ამ დროს. ცემა და გამოხატული აგრესია იმ მომენტში მყისიერად შეწყვეტილი რთული ქცევაა და არა ის, რომ ბავშვმა ისწავლოს ალტერნატივა. ბავშვმა რომ მიუღებელი ქცევა განახორციელა, მშობელმა თუ არ იმსჯელა მასთან ერთად ამაზე, თუ მან ბავშვს არ მიაწოდა ქმედების სწორი ფორმა, ის ვერაფერს ისწავლის, გარდა იმისა, რომ მიიღებს შიშს. ერთადერთი რასაც ბავშვი სწავლობს არის ის, რომ როდესაც მას ვინმე ცუდად მოექცევა, მანაც უნდა დაარტყას,“ - აღნიშნავს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია 

წაიკითხეთ სრულად