Baby Bag

როდის უნდა ავცრათ ბავშვი და რა გართულება შეიძლება მოჰყვეს? - აცრის საკითხის ირგვლის არსებულ კითხვებს პედიატრი ნანა საპანაძე პასუხობს

როდის უნდა ავცრათ ბავშვი და რა გართულება შეიძლება მოჰყვეს? - აცრის საკითხის ირგვლის არსებულ კითხვებს პედიატრი ნანა საპანაძე პასუხობს

როდის უნდა ავცრათ ბავშვი და რა გართულება შეიძლება მოჰყვეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ნანა საპანაძე.

- რა არის ვაქცინაცია?

ტერმინი ვაქცინა და ვაქცინაცია მომდინარეობს Variolae vaccinae-დან (ძროხის ყვავილი); ეს ტერმინი ინგლისელმა მეცნიერმა ედვარდ ჯენერმა მოიგონა (ზოგადად, ვაქცინის ლოგიკური იდეის ავტორი და პირველი ვაქცინისშემქმნელი), ძროხის ყვავილის ვირუსის აღსანიშნავად. ეს ფრაზა მან 1798 წელს გამოიყენა თავისი წიგნის სათაურში: „კვლევა Variolae vaccinae-ისა, აგრეთვე ცნობილი, როგორც ძროხის ყვავილი“, სადაც აღწერა ძროხის ყვავილის ვირუსის დამცავი ეფექტი ყვავილის ვირუსის წინააღმდეგ. ჯენერის მიგნებას ბევრი პესიმისტი მოწინააღმდეგე ჰყავდა წლების განმავლობაში, თუმცა, 1840 წელს ინგლისში საბოლოოდ დამტკიცდა ვაქცინაცია, რომელიც შემდგომში მთელს მსოფლიოში გავრცელდა. ხოლო 1881 წელს, მე–19 საუკუნის გამოჩენილმა ფრანგმა მეცნიერმა ლუი პასტერმა წამოაყენა წინადადება, რომ ჯენერის პატივსაცემად ეს ტერმინი გავრცელებულიყო ახალ დამცავ აცრებზეც, რომლებსაც მაშინ ქმნიდნენ. ასეც მოხდა.

ვაქცინა ბიოლოგიური პრეპარატია, რომელიც უზრუნველყოფს აქტიურ, შეძენილ იმუნიტეტს კონკრეტული ინფექციური დაავადების წინააღმდეგ. იგი შეიცავს აგენტს, რომელიც დაავადების გამომწვევ მიკროორგანიზმს წააგავს და ხშირად, დამზადებულია მიკრობის, მისი ტოქსინების ან მისი ზედაპირის რომელიმე ცილის მოკლული ან შესუსტებული ფორმებისგან. ეს აგენტი ასტიმულირებს ორგანიზმის იმუნურ სისტემას, რომ საფრთხედ აღიქვას, გაანადგუროს იგი და შემდეგშიც, ამოიცნოს და გაანადგუროს ამ აგენტთან დაკავშირებული ნებისმიერი მიკროორგანიზმი, რომელსაც ის შეიძლება მომავალში გადაეყაროს.

ვაქცინის მიღებას ვაქცინაცია ეწოდება. ვაქცინაცია ინფექციურ დაავადებათა პრევენციის ყველაზე ეფექტიანი მეთოდია. ვაქცინაციის შედეგად მიღებულმა საყოველთაო იმუნიტეტმა მსოფლიო მასშტაბით ამოძირკა ინფექციური დაავადება ყვავილი და მსოფლიოს უმეტეს ნაწილში მნიშვნელოვნად შეზღუდა ისეთი დაავადებები, როგორებიც არის პოლიომიელიტი, წითელა და ტეტანუსი. ვაქცინაციის ეფექტიანობა ფართოდ არის შესწავლილი და დადასტურებული. ეფექტიანობა დაამტკიცეს ისეთმა ვაქცინებმა, როგორებიცაა: გრიპის ვაქცინა, ადამიანის პაპილომა ვირუსის ვაქცინა, ჩუტყვავილას ვაქცინა.

- როდის უნდა ავცრათ ბავშვი?

- ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) მონაცემებით, ამჟამად ლიცენზირებული ვაქცინები არსებობს 25 სხვადასხვა პრევენცირებადი ინფექციის წინააღმდეგ. პროფილაქტიკური აცრებისეროვნული კალენდრით გათვალისწინებული სავალდებულო აცრებია:

  • BCG – ტუბერკულოზის საწინააღმდეგო აცრა– ვაქცინაცია კეთდება დაბადებიდან 0–5 დღის განმავლობაში;
  • Hep B – B ჰეპატიტის საწინააღმდეგო აცრა –ვაქცინაცია კეთდება დაბადებიდან 12 საათის განმავლობაში (პირველი დოზა) აცრა ტარდება მონო ვაქცინით;
  • DTP-HIB-HepB-IPV– დიფტერია, ყივანახველა(არაუჯრედული), ჰემოფილუს ინფლუენცა ტიპიB, B ჰეპატიტის, ტეტანუსის, პოლიომიელიტის(ინაქტივირებული)საწინააღმდეგოაცრა „ჰექსა“ – ვაქცინაცია ტარდება2, 3, 4, თვის ასაკში;
  • Rota–როტავირუსული ინფექციის საწინააღმდეგო აცრა.ვაქცინაცია ტარდება2- 3 თვის ასაკში;
  • PCVპნევმოკოკური ინფექციის საწინააღმდეგოაცრავაქცინაცია ტარდება2, 3, 12, თვის ასაკში;
  • MMR –წითელა, წითურა, ყბაყურას საწინააღმდეგოაცრა –ვაქცინაცია ტარდება12 თვის და 5 წლის ასაკში;
  • DaPT-IPV – დიფტერია, ყივანახველა(არაუჯრედული), ჰტეტანუსის,პოლიომიელიტის( ინაქტივირებული)საწინააღმდეგოაცრა„ტეტრაქსიმი–ვაქცინაცია ტარდება18 თვის და 5 წლის ასაკში;
  • Td ტეტანუსის, დიფტერიიას საწინააღმდეგოაცრა- ვაქცინაცია ტარდება14 წლის ასაკში და შემდეგ ყოველ10 წელიწადში, 55 წლამდე;
  • HPV ადამიანის პაპილომა ვირუსის საწინააღმდეგო აცრა ვაქცინაციის დასაწყისი 10, 11, 12 წლის ასაკიდანორჯერედად. აცრებს შორის ინტერვალი 9 თვე). ჯერჟერობის მხოლოდ გოგონებში.

- რამდენად მიზანშეწონილია აცრის გადავადება?

იმუნიზაცია ჩვენი შვილების ჯანმრთელობის გარანტიაა და აუცილებელია, ზუსტად დავიცვათ აცრების კალენდარი და რაც მთავარია, დროულად ჩავუტაროთ აცრების კურსი.

- შესაძლებელია თუ არა გართულება მოჰყვეს?

როგორც უკვე მოგახსენეთ, რადგანაც ვაქცინა იმუნობიოლოგიურად აქტიური პრეპარატის, მის შეყვანას შესაძლებელია თან ახლდეს რეაქციები ან გართულებები.

ვაქცინაციის შემდგომი რეაქციები – ტემპერატურის მომატება, ინექციის ადგილის შეწითლება, შესიება. პათოლოგიად არ მიიჩნევა, რადგან ისინი ორგანიზმში განვითარებულ იმუნურ პასუხს ასახავს და მკურნალობის გარეშეც გაივლის. დიფტერიის, ტეტანუსის, ყივანახველას საწინააღმდეგო ვაქცინაციის შემდეგ რეაქციები შესაძლოა 48 საათი გაგრძელდეს. პატარას, თქვენი პედიატრის რჩევით, სათანადო დოზით სიცხის დამწევი პრეპარატი მიეცით, ამითბავშვს ვაქცინის შეყვანის ადგილას განვითარებული ტკივილიცდაუდუმდებადა ტემპერატურაც დაიწევს. წითელას, წითურას და ყბაყურას საწინააღმდეგო აცრის შემდგომი რეაქცია შესაძლებელია მოგვიანებით მე-4-10 დღეს გამოვლინდეს, ტემპერატურის მომატებით, გამონაყრით, რაც თავისთავად გაივლის.

სხვაგვარად გამოვლენილი ვაქცინაციის გართულებები შეიძლება იყოს ანაფილაქსიური (ალერგიული) შოკი, კრუნჩხვა, სხვადასხვა ნევროლოგიური დარღვევა, ყოველივე ეს საფრთხეს უქმნის ბავშვის ჯანმრთელობას.გართულებათა მიზეზი შესაძალებელია იყოს ორგანიზმის ინდივიდუალური თავისებურებები, უხარისხო ვაქცინები, ვაქცინების ტრასნპორტირებისა და შენახვის წესების, აგრეთვე ინექციის წესების დარღვევა. ამიტომ ვაქცინაცია შესაბამისი დებულებების სრულყოფილი დაცვით უნდა წარმოებდეს. საბედნიეროდ, თანამედროვე, მავნე მინარევებისაგან გასუფთავებული ვაქცინები იშვიათად იწვევს გართულებებს.
ვაქცინაციამდე ექიმთან ვიზიტი აუცილებელია, რათა განისაზღვროს, აქვს თუ არა პატრას აცრის უკუჩვენება.

უკუჩვენებები კი მართლაც არსებობს, მაგალითად, ბავშვის აცრა დაუშვებელია, თუ წინა აცრაზე მძიმე ალერგიული რეაქცია ჰქონდა ან ამ ეტაპზე აქვს რაიმე მწვავე დაავადება. ცოცხალი ვაქცინები(მაგალითად, წითელას, წითურას, ყბაყურას საწინააღმდეგო აცრა) არ ტარდება შიდსით ან სიმსივნით დავადებულ პირებში, ორსულებში; დიფტერიის, ტეტანუსის, ყივანახველას საწინაღმდეგიო აცრა დაუშვებელია პროგრესირებადი ნევროლოგიური დაავადებებისა და ეპილეფსიის დროს.

აქვე მინდა შეგახსენოთ, რომ აცრის უკუჩვენებას არ წარმოადგენს ზაფხული და გარემოს მაღალი ტემპერატურა.

- როგორ უნდა მოვამზადოთ ბავშვი აცრისთვის?

აცრების შესახებ ყველა წვრილმანს, თუ როგორ მოამზადოთ პატარა აცრისთვის, ასევე, როგორ მართოთ აცრის შემდგომი პერიოდი,თქვენი ბავშვის პედიატრი გაგაცნობთ, თუმცა შემიძლია რამდენიმე მათგანი წინასწარ გითხრათ.

  • 2 თვის ასაკში, აცრის წინ სასურველია ბავშვთა ნევროლოგმა ნახოს, რათა გამოირიცხოს ჭეშმარიტი უკუჩვენება ნევროლოგიური სისტემის დაავადების გამო;
  • კარგია წინასწარ ტკივილგამაყუჩებელი საშუალებების მომარეგება;
  • აცრის წინ ანტიალერგიული მედიკამენტების მიცემა არ არის მიზანსეწონილი, რადგანაც ეს მედიკამენტები თრგუნავენ იმუნურ რეაქციებში მონაწილე ჰისტამინის გამომუშავებას. შესაბამისად შეფერხდებასრულყოფილი იმუნიტეტის ჩამოყალიბება;
  • აცრის წინ მოზრდილ ბავშვს ეცადეთ აუხსნათ აცრის მნიშვნელობა, და გააფრთხილოთ, რომ ნემსის ჩხვლეტა არ არის სრულიად უმტკოვნეულო.
  • დღევანდელი სისტემატიზაციის პირობებში ექიმს შეუძლია პორტალიდან ნახოს ინფორმაცია თქვენი პატარას აცრების შესახებ, მაგრამ უმჯობესიათან გქონდეთ დოკუმენტი ჩატარებული აცრების შესახებ.


წლებმა დაადასტურა ვაქცინაციის ეფექტურობა დიდი ეპიდემიებისა და პანდემიების წინააღმდეგ, რომლებიც კაცობრიობას ახსოვს. ჩვენ 21-ე საუკუნის ადამიანებს ყველანაირი საშუალება გვაქვს, რომ ბევრად უფრო მარტივად და სწრაფად დავუბრუნდეთ ჩვეულ ჯანსაღ, თავისუფალ ცხოვრებას, ვიზრუნოთ საკუთარ თავებსა და გარშემომყოფებზე.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

ანევრიზმის უფასო კონსულტაციის შესაძლებლობა „ნიუ ჰოსპიტალსში“

ანევრიზმის უფასო კონსულტაციის შესაძლებლობა „ნიუ ჰოსპიტალსში“

მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვს ანევრიზმა, შესაძლებლობა ეძლევა უფასო კონსულტაცია გაიაროს ქეთევან მიქელაძესთან. ჩაწერა ხდება წინასწარ.

MomsEdu.ge „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ნეიროქირურგ, ნეიროინტერვენციონისტ - ქეთევან მიქელაძეს ეწვია და ამ თემის ირგვლივ საინტერესო ინფორმაცია მოამზადა.

- ზოგადად, რა არის ანევრიზმა და რამდენად გავრცელებულია?

ქეთევან მიქელაძე: ანევრიზმა არის სისხლძარღვის პათოლოგიური გაგანიერება, ეს არის გენეტიკურად დეტერმინირებული სისხლძარღვის კედლის დეფექტის ადგილას გამოწვეულიცვლილება, რის შედეგადაც ფორმირდება ანევრიზმა.მისი სიმტკიცე არის დარღვეული, შესაბამისად, კედელი თხელია და მიდრეკილია გასკდომისკენ. ძირითადად მისი წარმოქმნის ადგილია აორტისა და თავის ტვინის არტერიები.

დაახლოებით, ანევრიზმის გავრცელება მოსახლეობაში არის 5%. რაც შეეხება, გამსკდარ ანევრიზმას, იქიდან გამომდინარე, რომ ჩვენს ქვეყანაში გამოკვლევების ჩატარების შემდეგ ხდება დიაგნოზის დასმა, გამსკდარი ანევრიზმის რიცხვი ბევრად დაბალია, ვიდრე გაუმსკდარი დაშეადგენს - 10/100000-ს.

- როგორ ჩნდება და რა ნიშნებით ვლინდება?

ქეთევან მიქელაძე: გენეტიკური წინასწარგანწყობა -გასათვალისწინებელია, ჰქონია თუ არა რომელიმე პირველი ხაზის ნათესავს (მშობლები, და-ძმა) სისხლძარღვოვანი დაავადებების მიმართ მიდრეკილება, როგორებიცაა: შემაერთებელი ქსოვილების, თირკმლის პოლიკისტოზი, მარფანის სინდრომი და ა.შ.ის დროთა განმავლობაში ვითარდება, ამა თუ იმ მაპროვოცირებელი მიზეზების გავლენით.

ანევრიზმის გასკდომის უმთავრესი სიმპტომია ძლიერი თავისტკივილი და შემდეგ, შესაძლოა იყოს კრუნჩხვითი გულყრები, სისუსტე, დაბუჟება და ა.შ. დიდი რაოდენობით სისხლის ჩაღვრის შემთხვევაში შესაძლებელია განვითარდეს კომატოზური მდგომარეობა.

- რა რისკები ახლავს თან ანევრიზმას, რა საფრთხეს უქმნის ადამიანის სიცოცხლეს?

ქეთევან მიქელაძე: რისკი იმის მიხედვით არის მაღალი, თუ როგორი განლაგება აქვს ანევრიზმას, როგორი ფორმისა და ზომისაა. საძილე არტერიის - 3 მმ ანევრიზმისგასკდომის რისკი 1%-ზე ნაკლებია, ხოლო ბაზილარული ანევრიზმის შესაძლებელია 5%-საც მიუახლოვდეს. იქიდან გამომდინარე, რომ ხშირად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს და ზოგჯერ, პაციენტები გასკდომის შემდეგ იგებენ დაავადების არსებობის შესახებ, რა თქმა უნდა, ადამიანის სიცოცხლისთვის საფრთხის შემცველია. თუმცა, მეორე მხრივ, შესაძლოა ისე იცხოვროს წლების მანძილზე, რომ არ გასკდეს. აუცილებელია, გადამოწმების მიზნით, პერიოდულად ჩატარდეს გამოკვლევები.

- როგორ ხდება ანევრიზმის დიაგნოსტირება და მკურნალობა „ნიუ- ჰოსპიტალსში“?

ქეთევან მიქელაძე: თავდაპირველად სისხლძარღვების მაგნიტურ-რეზონანსული ანგიოგრაფია, რის შემდეგაც ანატომიის დასაზუსტებლად კეთდება კომპიუტერული ტომოგრაფია. ანევრიზმის მკურნალობა ხდება ორი სახით - ენდოვასკულური მეთოდით და ქირურგიული ჩარევით. მკურნალობის მეთოდის შერჩევა დამოკიდებულია მდგომარეობაზე. კონკრეტულ შემთხვევაში ანევრიზმის განლაგების და ანატომიის მიხედვით, რაუფრო ოპტიმალური და უსაფრთხოა პაციენტისთვის.

- რა უპირატესობები აქვს ენდოვასკულური მეთოდით მკურნალობას?

ქეთევან მიქელაძე: როგორც უკვე აღვნიშნე, მეთოდის არჩევა ხდება ანევრიზმის ანატომიის და განლაგების მიხედვით და არა რომელიმე მეთოდის უპირატესობის გამო. თუმცა, ენდოვასკულური მეთოდი ძირითადად გამოიყენებოდა იმ შემთხვევაში, როდესაც ღია ქირურგიისთვის რთული იყო ანევრიზმის კლიპირება, შემდგომ მეთოდი დაიხვეწა და ამჟამად მეთოდის არჩევა ხდება პაციენტზე მორგებულად.

- რა პრევენციული ზომები შეგვიძლია მივიღოთ?

ქეთევან მიქელაძე: პირველი და უმთავრესი რჩევაა ჯანსაღი ცხოვრების წესის დაცვა, თამბაქოს მოხმარებისგან თავის შეკავება. მოგეხსენებათ, ნიკოტინისა და ალკოჰოლის მოხმარება ერთ-ერთი მაპროვოცირებელი ფაქტორია. ამასთან, დაკავდით სპორტით და აკონტროლეთ არტერიული წნევა.

R. 

წაიკითხეთ სრულად