Baby Bag

რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?

რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?
რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ნეიროფსიქოლოგი თათია მჭედლიშვილი.
- რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა?
- დასწავლის უნარის დარღვევა ზოგადი სახელწოდებაა და ვლინდება ბაზისური აკადემიური საგნების წერის, კითხვისა და მათემატიკური უნარების ათვისების სირთულეში, რაც გამოწვეულია ინფორმაციის გადამუშავების სპეციფიკურობით. სხვადასხვა სტატისტიკის მიხედვით, მოსწავლეთა 5-15%-ს დასწავლის უნარის დარღვევა აქვს.
დისლექსია, იგივე კითხვის უნარის სპეციფიკური დარღვევა, ყველაზე ხშირად დიაგნოსტირებადი ფორმაა. სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს სიტყვის სწორად ამოკითხვაში, კითხვის ტემპსა და წაკითხულის გააზრებაში. უფრო კონკრეტულად, ბავშვი კითხვის დროს შეიძლება უშვებდეს შეცდომებს ასოების ან სიტყვის ამოკითხვაში, ვერ აერთიანებდეს მარცვლებს, კითხულობდეს ნელა ან ძალიან სწრაფად და მიხვედრით. წერის უნარის სპეციფიკური დარღვევის დროს სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს მართლწერაში, გრამატიკასა და პუნქტუაციაში, ასევე, წერილობითი ფორმით აზრის ჩამოყალიბებასა და ნაწერის ორგანიზებაში. უფრო კონკრეტულად, ბავშვი შეიძლება ამატებდეს, ტოვებდეს, ანაცვლებდეს სიტყვაში ასოებს. ჰქონდეს ფურცელზე სივრცის დაცვის და ასოების მოხაზვის სირთულე. უშვებდეს ბევრ გრამატიკულ და პუნქტუაციურ შეცდომას, წინადადებების წყობა იყოს გაუმართავი, ნაწერში ნათლად არ იკითხებოდეს აზრი. მათემატიკური უნარების სპეციფიკური დარღვევის დროს სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს რიცხვების მნიშვნელობის წვდომაში, არითმეტიკული ფაქტების დამახსოვრებაში, ანგარიშსა და მათემატიკური ცნებების საშუალებით მსჯელობაში. უფრო კონკრეტულად, ჰქონდეს რიცხვების და მათი ურთიერთმიმართებების გაგების სირთულე, ამოცანის ამოხსნისას ურევდეს მოქმედებების შესრულების თანმიმდევრობას.
- რა შეიძლება იყოს დასწავლის უნარის დარღვევის მიზეზი?
დასწავლის უნარის დარღვევა ნეიროგანვითარების დარღვევაა და საფუძვლად ცენტრალური ნერვული სისტემის ფუნქციონირების სპეციფიკური დეფიციტი უდევს. ამის გამომწვევი შეიძლება იყოს სხვადასხავა გენეტიკური, სამედიცინო და გარემო ფაქტორები.
- რა არის დასწავლის უნარის დარღვევის ნიშნები?
- სწავლის სირთულეები, როგორც წესი, შესამჩნევი დაწყებით კლასებში ხდება, როდესაც მოსწავლეს მოეთხოვება აითვისოს ბაზისური აკადემიური უნარები. თუმცა, შესაძლოა თავიდანვე არ იყოს გამოხატული აკადემიური სირთულეები და თავი იჩინოს მოგვიანებით. დასწავლის უნარის დარღვევის მახასიათებლების გამოვლენა ასაკის მიხედვით განსხვავებულია. სკოლამდელ ასაკში ბავშვი არ გამოხატავს ინტერესს ისეთი თამაშების მიმართ, რომლებიც მოითხოვს სიტყვების გამეორებას, არ აქვს ასაკის შესაბამისი ლექსიკური მარაგი, არ გამოთქვამს სიტყვებს სწორად, მაშინ როდესაც ეს ასაკობრივად უკვე მოეთხოვება, აქვს ფერების, ფორმების, საგნების დასახელების დამახსოვრების სირთულე, აქვს მითითების გაგების და შესრულების სირთულე. დაწყებით კლასებში აქვს ასოების დამახსოვრების და ამოკითხვის სირთულე, რის გამოც შეიძლება კითხვისას სიტყვაში ტოვებდეს, ანაცვლებდეს ასოებს, კითხულობდეს ნელა და ხარჯავდეს დიდ ძალისხმევას ან კითხულობდეს სწრაფად და მიხვედრით და შესაბამისად, უშვებდეს ბევრ შეცდომას. საუბრისას ჰქონდეს აზრის ჩამოყალიბების სირთულე, ჰქონდეს ასაკის შეუსაბამო, მწირი ლექსიკური მარაგი, ფაქტების დამახსოვრების, წერის, საათის ცნობის და დროის ორგანიზების სირთულე, თანატოლებთან შედარებით დიდ ძალისხმევას ხარჯავდეს სწავლის პროცესში და მიუხედავად ამისა, არ ჰქონდეს კარგი აკადემიური მოსწრება.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ დასწავლის უნარის დარღვევის დროს ინტელექტის მაჩვენებელი ძირითადად ნორმის ფარგლებშია, ამიტომ ხშირად აღნიშნული სპეციფიკური სირთულეების იდენტიფიცირება რთულდება.
- როდის უნდა მიმართონ სპეციალისტს?
- თუ ბავშვს აქვს აღნიშნული სირთულეები და სწავლების სხვადასხვა სტრატეგიის გამოყენების მიუხედავად სწავლაში არ შეიმჩნევა მნიშვნელოვანი პროგრესი, მიმართეთ კლინიკურ ნეიროფსიქოლოგს ან კლინიკურ ფსიქოლოგს. შეფასების პროცესში ასევე შეიძლება ჩაერთოს განათლების ფსიქოლოგი, ენისა და მეტყველების თერაპევტი და ოკუპაციური თერაპევტი.
- შესაძლებელია თუ არა სპეციალისტის დროული ჩარევის შედეგად ეს პრობლემა სრულიად მოგვარდეს?
- დასწავლის უნარის დარღვევა ქრონიკული მდგომარეობაა, თუმცა ადრეული შეფასების და ინტერვენციის შედეგად, ადამიანები აღწევენ მნიშვნელოვან წარმატებას. სწავლება ეფუძნება უშუალოდ სუსტი უნარების გავარჯიშებას და ძლიერი მხარეების გამოყენებით სწავლებას. 
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ასეთ პედაგოგებზე და ზოგადად, მოქალაქეებზე უნდა იდგეს ჩვენი ქვეყანა“ - იმუნოლოგი ბიძინა კულუმბეგოვი ბათუმელი მასწავლებლის წერილს აქვეყნებს

„ასეთ პედაგოგებზე და ზოგადად, მოქალაქეებზე უნდა იდგეს ჩვენი ქვეყანა“ - იმუნოლოგი ბიძინა კულუმბეგოვი ბათუმელი მასწავლებლის წერილს აქვეყნებს

იმუნოლოგი ბიძინა კულუმბეგოვი სოციალურ ქსელში ბათუმელი მასწავლებლის წერილს აქვეყნებს. პედაგოგი, რომელიც ბავშვებს სახლში ამეცადინებს, ექიმს უსაფრთხოების დაცვის მიზნით ჩატარებული პროცედურების შესახებ უყვება და ეკითხება, რამდენად სწორად იქცევა. გთავაზობთ მასწავლებლის წერილს, რომელსაც ბიძინა კულუმბეგოვი ასაჯაროებს.

„ბავშვები ჩემთან მოდიან ფარებით, მშობელს უკეთია ნიღაბი. ვცხოვრობ მესამე სართულზე და ისინი ამოდიან დისტანციის დაცვით. კარები ღია მაქვს, მიკეთია სათვალე და სამედიცინო ნიღაბი. პატარებს ოვაციით, სიყვარულით ვიღებ, ორი დეზობარიერი მაქვს, ერთი სადარბაზოში, მეორე - სახლში, კარებთან. ჯერ პირველზე იწმენდენ ფეხსაცმელებს და მერე დგებიან მეორეზე, ვუზომავ სიცხეს, ამის შემდეგ სხდებიან დეზობარიერთან სკამზე და იხდიან ფეხსაცმელებს, რომელსაც საკუთარი ხელით აწყობენ შემოსასვლელში სადეზინფექციო ხსნარით დასველებულ, გაშლილ ტილოზე.

შემდეგ სადეზინფექციო ხსნარით (სპირტი, წყალბადის ზეჟანგი...) ვუმუშავებ თავიდან ბოლომდე, ვეძახით სუნამოს დასხმას და სიამოვნებით ტრიალებენ, თავზეც ვასხამ, ხელებზეც. მერე იცვამენ ოთახის ჩუსტებს, რომელსაც ჩემთან ტოვებენ და პერიოდულად ვამზეურებ აივანზე. ფარის ქვემოთ ვუკეთებ პირბადეს. ამ პროცესს ესწრება სადარბაზოში მდგომი მშობელი და თუ ბავშვს ტემპერატურა არა აქვს, მიდის.

ბავშვი დგება საპირფარეშოსთან რიგში. როცა ცხრავე ბავშვი მოვა( მეათე მე ვარ), ვირჩევთ მორიგეებს. ისინი შედიან პირველები და ზედმიწევნით იბანენ ხელებს ყველა წესის დაცვით, მერე იკავებენ თავიანთ ადგილებს: ერთი მორიგე მეგობრებს უსხამს თხევად საპონს, მეორე - ურიგებს მშრალ სალფეთქებს, ბანენ წესების დაცვით, თავადვე ყრიან ურნაში გამოყენებულ სალფეთქებს. ამას ყველაფერს ხალისით ასრულებენ, ხუმრობენ, ერთმანეთს ესაუბრებიან, ,,ჭუკების ცეკვას" ცეკვავენ რიგში, ის მინდა გითხრათ, რომ ეს პროცესი მათთვის სახალისოა, სიამოვნებთ ასრულებენ ყველაფერს. მერე შედიან სასტუმრო ოთახში( რომელსაც ყოველდღიურად ვუკეთებ სრულ დეზინფექციას ) აივნის კარები ღიაა, სხდებიან დისტანციურად და იხსნიან ფარებს (რომელთაც მერხებზე ვუწყობ), რჩებიან ნიღბებში.

ხელზე ვასხამ სანიტაიზერს. ნახევარ საათიანი მეცადინეობა ასე ტარდება მათი სრული ჩართულობით, ადგილზე მოძრაობით, თვალსაჩინოებების გამოყენებით, ესეც მოსწონთ და ხალისობენ, იცინიან , ნიღბებს უძლებენ, არ წუწუნებენ... შემდეგ გადამყავს სასწავლო ოთახში, სადაც მიდგას ერთმანეთისგან დისტანციურად დაშორებული მერხები. ყველას აქვს თავისი ინდივიდუალური სასწავლო ნივთები. აქაც ჩატარებულია დეზინფექცია, ფანჯარა ღიაა. პირბადეს მხოლოდ პირზე ვუტოვებ, ცხვირს ვუთავისუფლებ. პატარები არიან და ხანდახან წამოახველებენ, დააცემინებენ და პირაკრულები, ვფიქრობ, დაცულები არიან. როცა აცემინებენ, პირბადეს ვუცვლი და ხელზე ისევ ვასხამ ხსნარს პატარა პულვერიზატორი მაქვს საამისოდ.

როცა საპირფარეშოთი სარგებლობენ, ხელს იბანენ, მაგრამ რომ შემოდიან, სანიტაიზერს მაინც ვასხამ. ამ მერხებთან ისინი კითხულობენ, ხატავენ, ძერწავენ, სახალისო ტესტებზე მუშაობენ, ჩხირკედელაობენ, მუსიკას უსმენენ, ერთმანეთს დისტანციურად ეკონტაქტებიან და რაც მთავარია, ეს ყველაფერი მოსწონთ, ჩემთან მოუხარიათ”

სახლშიც წასვლის დროსაც რიგს იცავენ, იცვლიან ჩუსტებს, დეზობარიერზე იცვამენ ფეხსაცმელს, პირბადეს იხსნიან და აგდებენ სპეციალურ ურნაში, ვუკეთებ ფარს, ისევ მუმუშავებ ხელებს და დამოუკიდებლად ჩადიან ქვემოთ მშობლებთან.

ეს ყველაფერი იმიტომ მოგწერეთ, რომ მინდა გკითხოთ, დასაშვებია? ხომ არ მეშლება რამე? იქნებ ასეთი რეგულაციების შემდეგაც არ ვართ დაცულნი?“ - წერს პედაგოგი ბიძინა კულუმბეგოვს.

როგორც იმუნოლოგი აღნიშნავს, ასეთ პედაგოგებზე და ზოგადად, მოქალაქეებზე უნდა იდგეს ჩვენი ქვეყანა. „რამდენი უფიქრია, როგორ სწორად ესმის ბევრი ასპექტი ინფექციის მართვის და ბავშვების უსაფრთხოების,“ - აღნიშნავს ბიძინა კულუმბეგოვი.

წაიკითხეთ სრულად