Baby Bag

რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?

რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?
რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ნეიროფსიქოლოგი თათია მჭედლიშვილი.
- რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა?
- დასწავლის უნარის დარღვევა ზოგადი სახელწოდებაა და ვლინდება ბაზისური აკადემიური საგნების წერის, კითხვისა და მათემატიკური უნარების ათვისების სირთულეში, რაც გამოწვეულია ინფორმაციის გადამუშავების სპეციფიკურობით. სხვადასხვა სტატისტიკის მიხედვით, მოსწავლეთა 5-15%-ს დასწავლის უნარის დარღვევა აქვს.
დისლექსია, იგივე კითხვის უნარის სპეციფიკური დარღვევა, ყველაზე ხშირად დიაგნოსტირებადი ფორმაა. სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს სიტყვის სწორად ამოკითხვაში, კითხვის ტემპსა და წაკითხულის გააზრებაში. უფრო კონკრეტულად, ბავშვი კითხვის დროს შეიძლება უშვებდეს შეცდომებს ასოების ან სიტყვის ამოკითხვაში, ვერ აერთიანებდეს მარცვლებს, კითხულობდეს ნელა ან ძალიან სწრაფად და მიხვედრით. წერის უნარის სპეციფიკური დარღვევის დროს სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს მართლწერაში, გრამატიკასა და პუნქტუაციაში, ასევე, წერილობითი ფორმით აზრის ჩამოყალიბებასა და ნაწერის ორგანიზებაში. უფრო კონკრეტულად, ბავშვი შეიძლება ამატებდეს, ტოვებდეს, ანაცვლებდეს სიტყვაში ასოებს. ჰქონდეს ფურცელზე სივრცის დაცვის და ასოების მოხაზვის სირთულე. უშვებდეს ბევრ გრამატიკულ და პუნქტუაციურ შეცდომას, წინადადებების წყობა იყოს გაუმართავი, ნაწერში ნათლად არ იკითხებოდეს აზრი. მათემატიკური უნარების სპეციფიკური დარღვევის დროს სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს რიცხვების მნიშვნელობის წვდომაში, არითმეტიკული ფაქტების დამახსოვრებაში, ანგარიშსა და მათემატიკური ცნებების საშუალებით მსჯელობაში. უფრო კონკრეტულად, ჰქონდეს რიცხვების და მათი ურთიერთმიმართებების გაგების სირთულე, ამოცანის ამოხსნისას ურევდეს მოქმედებების შესრულების თანმიმდევრობას.
- რა შეიძლება იყოს დასწავლის უნარის დარღვევის მიზეზი?
დასწავლის უნარის დარღვევა ნეიროგანვითარების დარღვევაა და საფუძვლად ცენტრალური ნერვული სისტემის ფუნქციონირების სპეციფიკური დეფიციტი უდევს. ამის გამომწვევი შეიძლება იყოს სხვადასხავა გენეტიკური, სამედიცინო და გარემო ფაქტორები.
- რა არის დასწავლის უნარის დარღვევის ნიშნები?
- სწავლის სირთულეები, როგორც წესი, შესამჩნევი დაწყებით კლასებში ხდება, როდესაც მოსწავლეს მოეთხოვება აითვისოს ბაზისური აკადემიური უნარები. თუმცა, შესაძლოა თავიდანვე არ იყოს გამოხატული აკადემიური სირთულეები და თავი იჩინოს მოგვიანებით. დასწავლის უნარის დარღვევის მახასიათებლების გამოვლენა ასაკის მიხედვით განსხვავებულია. სკოლამდელ ასაკში ბავშვი არ გამოხატავს ინტერესს ისეთი თამაშების მიმართ, რომლებიც მოითხოვს სიტყვების გამეორებას, არ აქვს ასაკის შესაბამისი ლექსიკური მარაგი, არ გამოთქვამს სიტყვებს სწორად, მაშინ როდესაც ეს ასაკობრივად უკვე მოეთხოვება, აქვს ფერების, ფორმების, საგნების დასახელების დამახსოვრების სირთულე, აქვს მითითების გაგების და შესრულების სირთულე. დაწყებით კლასებში აქვს ასოების დამახსოვრების და ამოკითხვის სირთულე, რის გამოც შეიძლება კითხვისას სიტყვაში ტოვებდეს, ანაცვლებდეს ასოებს, კითხულობდეს ნელა და ხარჯავდეს დიდ ძალისხმევას ან კითხულობდეს სწრაფად და მიხვედრით და შესაბამისად, უშვებდეს ბევრ შეცდომას. საუბრისას ჰქონდეს აზრის ჩამოყალიბების სირთულე, ჰქონდეს ასაკის შეუსაბამო, მწირი ლექსიკური მარაგი, ფაქტების დამახსოვრების, წერის, საათის ცნობის და დროის ორგანიზების სირთულე, თანატოლებთან შედარებით დიდ ძალისხმევას ხარჯავდეს სწავლის პროცესში და მიუხედავად ამისა, არ ჰქონდეს კარგი აკადემიური მოსწრება.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ დასწავლის უნარის დარღვევის დროს ინტელექტის მაჩვენებელი ძირითადად ნორმის ფარგლებშია, ამიტომ ხშირად აღნიშნული სპეციფიკური სირთულეების იდენტიფიცირება რთულდება.
- როდის უნდა მიმართონ სპეციალისტს?
- თუ ბავშვს აქვს აღნიშნული სირთულეები და სწავლების სხვადასხვა სტრატეგიის გამოყენების მიუხედავად სწავლაში არ შეიმჩნევა მნიშვნელოვანი პროგრესი, მიმართეთ კლინიკურ ნეიროფსიქოლოგს ან კლინიკურ ფსიქოლოგს. შეფასების პროცესში ასევე შეიძლება ჩაერთოს განათლების ფსიქოლოგი, ენისა და მეტყველების თერაპევტი და ოკუპაციური თერაპევტი.
- შესაძლებელია თუ არა სპეციალისტის დროული ჩარევის შედეგად ეს პრობლემა სრულიად მოგვარდეს?
- დასწავლის უნარის დარღვევა ქრონიკული მდგომარეობაა, თუმცა ადრეული შეფასების და ინტერვენციის შედეგად, ადამიანები აღწევენ მნიშვნელოვან წარმატებას. სწავლება ეფუძნება უშუალოდ სუსტი უნარების გავარჯიშებას და ძლიერი მხარეების გამოყენებით სწავლებას. 
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

სამი ვაჟის დედამ მომავალ რძალს წერილი მისწერა, რომლის წაკითხვისას ცრემლებს ვერ შეიკავებთ

სამი ვაჟის დედამ მომავალ რძალს წერილი მისწერა, რომლის წაკითხვისას ცრემლებს ვერ შეიკავებთ

​​რძლებსა და დედამთილებს შორის ურთიერთობები განსხვავებულია. ზოგიერთ ოჯახში სრული ჰარმონია სუფევს, ზოგიერთი რძალი და დედამთილი კი მეტისმეტად მტრულ დამოკიდებულებაში არიან ერთმანეთთან. სამი ვაჟის დედამ მომავალ რძალს წერილი მისწერა, რომელიც საკუთარ ბლოგზე განათავსა. ემოციურმა წერილმა უდიდესი გამოხმაურება ჰპოვა. ქალბატონები არ მალავდნენ, რომ წერილის კითხვისას ცრემლების შეკავება ვერ შეძლეს. ჩვენს სტატიაში წერილს უცვლელად გთავაზობთ.

წერილი მომავალ რძალს

„ცოტა ხნის წინ ვიღაცამ მკითხა, როგორი მამაკაცები მინდა იყვნენ ჩემი შვილები, როდესაც გაიზრდებიან. ამ კითხვაზე ძალიან დიდხანს ვფიქრობდი. როდესაც ჩემს ვაჟებს ვუყურებ, ვხედავ, რომ ისინი პატარა ბიჭები არიან, თუმცა არ მსურს, რომ შვილები პატარა ბიჭებად აღვზარდო. მე მამაკაცებს ვზრდი, რომლებიც ერთ დღეს ქმრები და ​მამები გახდებიან. ჩემი ვალია ვასწავლო შვილებს ყველაფერი, რაც აუცილებელია, რომ იცოდნენ, რათა ისინი მზად იყვნენ სამყაროში საკუთარი როლის ღირსეულად შესრულებისთვის. ჩემს ვაჟებთან გატარებული ყოველი დღე ღმერთის საჩუქარია და მე უდიდესი სერიოზულობით ვეკიდები ამ პასუხისმგებლობას.

ძვირფასო მომავალო რძალო, მსურს რამდენიმე მნიშვნელოვანი რამ გითხრა. რა თქმა უნდა, ეს ყველაფერი არ არის, რის თქმასაც ვისურვებდი, თუმცა სასაუბროდ ჩვენ ძალიან ბევრი დრო გვექნება. მე შენ ჯერ არ გიცნობ, მაგრამ უკვე მიყვარხარ, რადგან ერთ დღეს შენ ჩემს ვაჟს შეიყვარებ, ის კი სიყვარულით გიპასუხებს. გაივლის დრო და ეს პატარა ბიჭი შენი მეუღლე გახდება. ის ყოველთვის იქნება ჩემი, მაგრამ შენ ბევრ შემთხვევაში ჩაანაცვლებ ჩემს ადგილს.

ერთ დღეს შენი ხელი შეცვლის ჩემს ხელს, შენი თვალები სიმშვიდეს მოუტანს ჩემს ვაჟს, შენი გული კი იქცევა მის სახლად. ღამით სწორედ შენ გაჩუქებს ის კოცნას, შენ გაგიზიარებს მიზნებს და ოცნებებს, შენ დაამშვიდებ მას, როდესაც ცუდად იქნება. შენს ხელში იქნება ჩემი ვაჟის გული, რომელიც ძგერს ჩემს გულთან ახლოს, როდესაც საღამოობით ერთმანეთს ვეხუტებით.

შენ ყველაფერი ხარ შენი​ ოჯახისთვის, ისევე, როგორც ჩემი ვაჟები არიან ჩემთვის. ვისურვებდი, რომ მშობლები იყვნენ შენი მხარდამჭერები, გიცხადებდნენ ნდობასა და თანადგომას, გჩუქნიდნენ სიყვარულს. ვლოცულობ, რომ მშობლებმა, პირველ რიგში, საკუთარი თავის სიყვარული გასწავლონ, რადგან სხვაგვარად ვერ შეძლებ სხვა ადამიანის შეყვარებას. ვლოცულობ, რომ ყოველ დღე გაგრნობინონ თავი ღვთის საჩუქრად. ვლოცულობ, იგრძნო, რომ როდესაც ღმერთი გიყურებს, ის შენი სახით მის მიერ შექმნილ პრინცესას ხედავს. მე ჩემს ვაჟს ვზრდი მამაკაცად, რომელიც სწორედ ასეთი თვალებით შემოგხედავს.

ვლოცულობ, რომ იცოდე საკუთარი თავის ფასი და პატივისცემით ეპყრობოდე სხვებს. ვლოცულობ, არ გეშინოდეს იმის თქმა, რასაც ფიქრობ. კონსტრუქციული კრიტიკა ძალიან სასარგებლოა მამაკაცებისთვის.

მე არ შემიძლია ავიღო სრული პასუხისმგებლობა ჩემი შვილის ღირსებებსა და ნაკლოვანებებზე. ის თავად არის საკუთარი თავის ბატონი. მას აქვს ხასიათის თავისებურებები და უნიკალური თვისებები, რომელთა გაცნობას დროთა განმავლობაში აუცილებლად შეძლებ. ერთ დღეს შენ იქნები ადამიანი, რომელიც ყველაზე უკეთ გაიცნობს ჩემს ვაჟს. მიეცი მას შესაძლებლობა იყოს ის, ვინც არის. მე კი ვასწავლი ჩემს ვაჟს, რომ ასევე მოგექცეს შენც.

ვლოცულობ, რომ ერთად ყოფნით ორივენი უკეთესები გახდეთ. გპირდები, რომ გაგიზიარებ ჩემს ცოდნას, საიდუმლოებებს, რომელიც ვიცი მის შესახებ, რათა დაგეხმარო მის სიყვარულში. მე მოგანდობ შენ ჩემი შვილის გულს, ისევე როგორც შენ მიანდობ მას საკუთარს. ჩემთვის ეს ცარიელი სიტყვები არ არის და იმედი მაქვს, რომ არც შენთვის იქნება. მე ჩემს ვაჟს ვზრდი მამაკაცად, რომელსაც ეცოდინება, რომ ქალის გული შეუფასებელია და თუ მას დაამსხვრევ, ის უკვე აღარასდროს იქნება ისეთი, როგორიც იყო.

არ მინდა ჩემი ვაჟი ის მამაკაცი იყოს, რომელიც გულს გატკენს. მე მას ვზრდი მამაკაცად, რომელიც მთელი ცხოვრების მანძილზე გაგიფრთხილდება შენ და გაუფრთხილდება თქვენს სიყვარულს. მე მას ვასწავლი შენს დაფასებას და ​პატივისცემას, რომელიც ურთიერთობაში ორმხრივი უნდა იყოს.

მე ვცდილობ ჩემი ვაჟები ძლიერები და ამავე დროს მგრძნობიარეები გავზარდო, მამაცები, მაგრამ თავმდაბლები. მსურს ჩემს ვაჟებს ძლიერი გული ჰქონდეთ, მაგრამ არ ეშინოდეთ დახმარების თხოვნა, იყვნენ ლიდერები და აღიარებდნენ ავტორიტეტებს. ვლოცულობ, ჩემი ვაჟი აცნობიერებდეს იმ პატივს, რომელსაც მას შენთან ყოფნა მიანიჭებს. ვლოცულობ, რომ ის ღირსეულად გემსახუროს, შენ კი არ ისარგებლო ამით ბოროტად.

ვლოცულობ, რომ ჩემს ვაჟს ესმოდეს თავისი ვალდებულებები, იყოს მოწესრიგებული, გულწრფელი, ერთგული და მხიარული ადამიანი. ვლოცულობ, რომ ის ყოველთვის მიიწევდეს თავისი ოცნებებისკენ და არაფერი ეღობებოდეს წინ. ვლოცულობ, რომ ერთმანეთისთვის არასდროს იქცეთ წინაღობად.

მთელი ჩემი ძალები ჩემი ვაჟის​ დამოუკიდებელ ადამიანად აღზრდას მოვახმარე, რათა ის შენში დედას არ ეძებდეს. ამ როლს მეც სავსებით კარგად ვუმკლავდები. მე ვასწავლი ჩემს შვილს, რომ შენც ხარ ვიღაცის შვილი, რომელიც უპირველესად ღმერთს და მშობლებს ეკუთვნის, შემდეგ კი მას.

ვლოცულობ, რომ შენი სიყვარული ჩემი ვაჟისადმი ყოველდღიურად გაიზარდოს და იყოს ზღვარდაუდებელი. ვლოცულობ, რომ მასაც ასევე ძლიერად უყვარდე. ვლოცულობ, რომ ორივემ ერთად შექმნათ თქვენი ცხოვრება და არასდროს დაივიწყოთ, როგორ შეძელით ამის გაკეთება. იყავით ძლიერები ერთად. თქვენ მთელი ცხოვრება დაგჭირდებათ ერთმანეთი. მართალია, ჩემს ვაჟს ვასწავლი, რომ ის შენთან სურვილის გამო უნდა იყოს და არა საჭიროების, მაგრამ ზოგჯერ მას ძალიან დასჭირდები, ის კი შენ დაგჭირდება. ამ დროს ​აუცილებლად იყავით ერთმანეთის გვერდით.

​გიყვარდეთ ერთმანეთი, დაეხმარეთ ერთმანეთს, აირჩიეთ ერთმანეთი!

თანაცხოვრება ყოველთვის მარტივი არ არის. შესაძლოა, ერთ დღეს შენს მეუღლეს შეხედო და დაეჭვდე შენ მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებებში. ვლოცულობ, რომ ამ დროს გაიხსენო ფუნდამენტი, რომელზეც დგას თქვენი ურთიერთობა და გააცნობიერო, რატომ აირჩიე მის გვერდით ცხოვრება.

გპირდები, რომ ჩემს შვილს ვასწავლი, როგორ იზრუნოს საკუთარ თავზე, როგორ გარეცხოს ჭურჭელი, ტანსაცმელი და არ მოგიხდეს ყველაფრის მარტო კეთება. მე მას ვასწავლი, რას ნიშნავს იყო პარტნიორი. მე მას ვასწავლი გულახდილობას და საიდუმლოებების შენახვას. მე მას ვასწავლი შენ მიერ ნათქვამი სიტყვების სწორად გაგებას და შენს მხარდაჭერას, შენს დანახვას, შენს სიყვარულს.

კიდევ ბევრი წელი გაივლის, ვიდრე ჩვენ ერთმანეთს შევხვდებით, მაგრამ მე ყოველდღიურად ვილოცებ შენთვის. მე შენ მეყვარები და როდესაც შეგხვდები, უფრო ძლიერად შეგიყვარებ, რადგან შენ ჩემი ვაჟი გეყვარება და ჩემი შვილი გახდები.

მომზადებულია ​adme-ru - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად