Baby Bag

რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?

რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?
რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ნეიროფსიქოლოგი თათია მჭედლიშვილი.
- რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა?
- დასწავლის უნარის დარღვევა ზოგადი სახელწოდებაა და ვლინდება ბაზისური აკადემიური საგნების წერის, კითხვისა და მათემატიკური უნარების ათვისების სირთულეში, რაც გამოწვეულია ინფორმაციის გადამუშავების სპეციფიკურობით. სხვადასხვა სტატისტიკის მიხედვით, მოსწავლეთა 5-15%-ს დასწავლის უნარის დარღვევა აქვს.
დისლექსია, იგივე კითხვის უნარის სპეციფიკური დარღვევა, ყველაზე ხშირად დიაგნოსტირებადი ფორმაა. სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს სიტყვის სწორად ამოკითხვაში, კითხვის ტემპსა და წაკითხულის გააზრებაში. უფრო კონკრეტულად, ბავშვი კითხვის დროს შეიძლება უშვებდეს შეცდომებს ასოების ან სიტყვის ამოკითხვაში, ვერ აერთიანებდეს მარცვლებს, კითხულობდეს ნელა ან ძალიან სწრაფად და მიხვედრით. წერის უნარის სპეციფიკური დარღვევის დროს სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს მართლწერაში, გრამატიკასა და პუნქტუაციაში, ასევე, წერილობითი ფორმით აზრის ჩამოყალიბებასა და ნაწერის ორგანიზებაში. უფრო კონკრეტულად, ბავშვი შეიძლება ამატებდეს, ტოვებდეს, ანაცვლებდეს სიტყვაში ასოებს. ჰქონდეს ფურცელზე სივრცის დაცვის და ასოების მოხაზვის სირთულე. უშვებდეს ბევრ გრამატიკულ და პუნქტუაციურ შეცდომას, წინადადებების წყობა იყოს გაუმართავი, ნაწერში ნათლად არ იკითხებოდეს აზრი. მათემატიკური უნარების სპეციფიკური დარღვევის დროს სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს რიცხვების მნიშვნელობის წვდომაში, არითმეტიკული ფაქტების დამახსოვრებაში, ანგარიშსა და მათემატიკური ცნებების საშუალებით მსჯელობაში. უფრო კონკრეტულად, ჰქონდეს რიცხვების და მათი ურთიერთმიმართებების გაგების სირთულე, ამოცანის ამოხსნისას ურევდეს მოქმედებების შესრულების თანმიმდევრობას.
- რა შეიძლება იყოს დასწავლის უნარის დარღვევის მიზეზი?
დასწავლის უნარის დარღვევა ნეიროგანვითარების დარღვევაა და საფუძვლად ცენტრალური ნერვული სისტემის ფუნქციონირების სპეციფიკური დეფიციტი უდევს. ამის გამომწვევი შეიძლება იყოს სხვადასხავა გენეტიკური, სამედიცინო და გარემო ფაქტორები.
- რა არის დასწავლის უნარის დარღვევის ნიშნები?
- სწავლის სირთულეები, როგორც წესი, შესამჩნევი დაწყებით კლასებში ხდება, როდესაც მოსწავლეს მოეთხოვება აითვისოს ბაზისური აკადემიური უნარები. თუმცა, შესაძლოა თავიდანვე არ იყოს გამოხატული აკადემიური სირთულეები და თავი იჩინოს მოგვიანებით. დასწავლის უნარის დარღვევის მახასიათებლების გამოვლენა ასაკის მიხედვით განსხვავებულია. სკოლამდელ ასაკში ბავშვი არ გამოხატავს ინტერესს ისეთი თამაშების მიმართ, რომლებიც მოითხოვს სიტყვების გამეორებას, არ აქვს ასაკის შესაბამისი ლექსიკური მარაგი, არ გამოთქვამს სიტყვებს სწორად, მაშინ როდესაც ეს ასაკობრივად უკვე მოეთხოვება, აქვს ფერების, ფორმების, საგნების დასახელების დამახსოვრების სირთულე, აქვს მითითების გაგების და შესრულების სირთულე. დაწყებით კლასებში აქვს ასოების დამახსოვრების და ამოკითხვის სირთულე, რის გამოც შეიძლება კითხვისას სიტყვაში ტოვებდეს, ანაცვლებდეს ასოებს, კითხულობდეს ნელა და ხარჯავდეს დიდ ძალისხმევას ან კითხულობდეს სწრაფად და მიხვედრით და შესაბამისად, უშვებდეს ბევრ შეცდომას. საუბრისას ჰქონდეს აზრის ჩამოყალიბების სირთულე, ჰქონდეს ასაკის შეუსაბამო, მწირი ლექსიკური მარაგი, ფაქტების დამახსოვრების, წერის, საათის ცნობის და დროის ორგანიზების სირთულე, თანატოლებთან შედარებით დიდ ძალისხმევას ხარჯავდეს სწავლის პროცესში და მიუხედავად ამისა, არ ჰქონდეს კარგი აკადემიური მოსწრება.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ დასწავლის უნარის დარღვევის დროს ინტელექტის მაჩვენებელი ძირითადად ნორმის ფარგლებშია, ამიტომ ხშირად აღნიშნული სპეციფიკური სირთულეების იდენტიფიცირება რთულდება.
- როდის უნდა მიმართონ სპეციალისტს?
- თუ ბავშვს აქვს აღნიშნული სირთულეები და სწავლების სხვადასხვა სტრატეგიის გამოყენების მიუხედავად სწავლაში არ შეიმჩნევა მნიშვნელოვანი პროგრესი, მიმართეთ კლინიკურ ნეიროფსიქოლოგს ან კლინიკურ ფსიქოლოგს. შეფასების პროცესში ასევე შეიძლება ჩაერთოს განათლების ფსიქოლოგი, ენისა და მეტყველების თერაპევტი და ოკუპაციური თერაპევტი.
- შესაძლებელია თუ არა სპეციალისტის დროული ჩარევის შედეგად ეს პრობლემა სრულიად მოგვარდეს?
- დასწავლის უნარის დარღვევა ქრონიკული მდგომარეობაა, თუმცა ადრეული შეფასების და ინტერვენციის შედეგად, ადამიანები აღწევენ მნიშვნელოვან წარმატებას. სწავლება ეფუძნება უშუალოდ სუსტი უნარების გავარჯიშებას და ძლიერი მხარეების გამოყენებით სწავლებას. 
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ამიტომაც მიყვარს ჩემი პროფესია, მოულოდნელობებითაა სავსე და თანაც ყოველდღე მაძლევს შანსს, რომ რაღაც ახალი ვისწავლო''

,,ამიტომაც მიყვარს ჩემი პროფესია, მოულოდნელობებითაა სავსე და თანაც ყოველდღე მაძლევს შანსს, რომ რაღაც ახალი ვისწავლო''

ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი ნათია ფურცელაძე სოციალურ ქსელში ,,ტელესკოლის'' გაკვეთილების ჩაწერის დასრულებასთან დაკავშირებით პოსტს აქვეყნებს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

,,​დასრულდა ჩემი ცხოვრების ერთი თავგადასავალი. ძალიან, ძალიან საინტერესო თავგადასავალი. ჯერ კიდევ ვერ ვიჯერებ, რომ ,,ტელეგაკვეთილების'' ჩაწერა დავამთავრე.

ამიტომაც მიყვარს ჩემი პროფესია, მოულოდნელობებითაა სავსე და თანაც ყოველდღე მაძლევს შანსს, რომ რაღაც ახალი ვისწავლო.

ტელეგაკვეთილებს როცა ვატარებდი, ცხოვრება პარალელურად მე მიტარებდა გაკვეთილებს და, ალბათ, რომ არა ეს გამოცდილება, ამდენ რამეს კიდევ დიდხანს ვერ დავინახავდი. ეს ხანდახან მტკივნეულია, ზოგჯერ - სიხარულით გავსებს, მაგრამ საჭიროა!

ბევრი ითქვა და დაიწერა ,,ტელესკოლაზე''. ცხადია, სუბიექტური ვიქნები შეფასებისას, რადგანაც თავად ვარ ტელესკოლელი. განსაკუთრებით იმიტომ ვიყავი და ვიქნები ამ პროექტის მხარდამჭერი, რომ მან გაკვეთილებზე დასწრების თანაბარი შესაძლებლობა მისცა ბავშვებს. ვისაც ჰქონდა სურვილი, ნახავდა და მოისმენდა, სადაც არ უნდა ყოფილიყო. რომ არა ეს პროექტი, რამდენი რამ არ დაიხატებოდა, არც დაიწერებოდა, არ ამოიხსნებოდა. ბევრმა ბავშვმა სწორედ ამ გაკვეთილების მერე წაიკითხა სხვადასხვა წიგნი, მოსწავლეებს ახალი იდეები გაუჩნდათ, ცდები ჩაატარეს, იფიქრეს, იფიქრეს, იფიქრეს!!!

მადლიერი ვარ! ძალიან დიდი მადლობა ორგანიზატორებს! დრო რომ გავა, მერე კიდევ უფრო მეტად გამოჩნდება, რა იყო და როგორ...

მადლობა ჩემს კოლეგებს, ტელესკოლის ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებლებს, რომლებიც ძალ-ღონეს არ იშურებდნენ, რომ გამოსულიყო ის, რაც გამოვიდა.

მადლობა ჩემს ოჯახს, ჩემს მეგობრებს, ჩემს კოლეგებს, უცნობებს, ჩემთვის ძვირფას ადამიანებს, რომლებიც მუდმივად მამხნევებდნენ, ყოველთვის მზად იყვნენ, ჩემთვის ეპასუხათ, ჩემთან ერთად ეფიქრათ. თქვენს არც ერთ სიტყვას არ ჩაუვლია უკვალოდ. ვაღიარებ, ძალიან მიჭირდა, ცრემლებამდე არაერთხელ მივსულვარ, მეშინოდა კიდეც, როცა გარეთ ვირუსი მძვინვარებდა და მე ჩასაწერად მივდიოდი. იცოდეთ, თქვენმა სიტყვებმა მომცა ძალა.

დაბოლოს - ყველაზე დიდი მადლობა თქვენ,ბავშვებო, ჩემო მოსწავლეებო! რომ არა თქვენ, მე არ ვიქნებოდი მასწავლებელი, თქვენ ყოველდღიურად მასწავლით, როგორ უნდა ვასწავლო და ამაზე დიდი ბედნიერება რა უნდა იყოს.

მიყვარხართ

გილოცავთ ზაფხულის დადგომას.''


წაიკითხეთ სრულად