Baby Bag

რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?

რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?
რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა და რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ნეიროფსიქოლოგი თათია მჭედლიშვილი.
- რა არის დასწავლის უნარის დარღვევა?
- დასწავლის უნარის დარღვევა ზოგადი სახელწოდებაა და ვლინდება ბაზისური აკადემიური საგნების წერის, კითხვისა და მათემატიკური უნარების ათვისების სირთულეში, რაც გამოწვეულია ინფორმაციის გადამუშავების სპეციფიკურობით. სხვადასხვა სტატისტიკის მიხედვით, მოსწავლეთა 5-15%-ს დასწავლის უნარის დარღვევა აქვს.
დისლექსია, იგივე კითხვის უნარის სპეციფიკური დარღვევა, ყველაზე ხშირად დიაგნოსტირებადი ფორმაა. სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს სიტყვის სწორად ამოკითხვაში, კითხვის ტემპსა და წაკითხულის გააზრებაში. უფრო კონკრეტულად, ბავშვი კითხვის დროს შეიძლება უშვებდეს შეცდომებს ასოების ან სიტყვის ამოკითხვაში, ვერ აერთიანებდეს მარცვლებს, კითხულობდეს ნელა ან ძალიან სწრაფად და მიხვედრით. წერის უნარის სპეციფიკური დარღვევის დროს სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს მართლწერაში, გრამატიკასა და პუნქტუაციაში, ასევე, წერილობითი ფორმით აზრის ჩამოყალიბებასა და ნაწერის ორგანიზებაში. უფრო კონკრეტულად, ბავშვი შეიძლება ამატებდეს, ტოვებდეს, ანაცვლებდეს სიტყვაში ასოებს. ჰქონდეს ფურცელზე სივრცის დაცვის და ასოების მოხაზვის სირთულე. უშვებდეს ბევრ გრამატიკულ და პუნქტუაციურ შეცდომას, წინადადებების წყობა იყოს გაუმართავი, ნაწერში ნათლად არ იკითხებოდეს აზრი. მათემატიკური უნარების სპეციფიკური დარღვევის დროს სირთულეები შეიძლება ვლინდებოდეს რიცხვების მნიშვნელობის წვდომაში, არითმეტიკული ფაქტების დამახსოვრებაში, ანგარიშსა და მათემატიკური ცნებების საშუალებით მსჯელობაში. უფრო კონკრეტულად, ჰქონდეს რიცხვების და მათი ურთიერთმიმართებების გაგების სირთულე, ამოცანის ამოხსნისას ურევდეს მოქმედებების შესრულების თანმიმდევრობას.
- რა შეიძლება იყოს დასწავლის უნარის დარღვევის მიზეზი?
დასწავლის უნარის დარღვევა ნეიროგანვითარების დარღვევაა და საფუძვლად ცენტრალური ნერვული სისტემის ფუნქციონირების სპეციფიკური დეფიციტი უდევს. ამის გამომწვევი შეიძლება იყოს სხვადასხავა გენეტიკური, სამედიცინო და გარემო ფაქტორები.
- რა არის დასწავლის უნარის დარღვევის ნიშნები?
- სწავლის სირთულეები, როგორც წესი, შესამჩნევი დაწყებით კლასებში ხდება, როდესაც მოსწავლეს მოეთხოვება აითვისოს ბაზისური აკადემიური უნარები. თუმცა, შესაძლოა თავიდანვე არ იყოს გამოხატული აკადემიური სირთულეები და თავი იჩინოს მოგვიანებით. დასწავლის უნარის დარღვევის მახასიათებლების გამოვლენა ასაკის მიხედვით განსხვავებულია. სკოლამდელ ასაკში ბავშვი არ გამოხატავს ინტერესს ისეთი თამაშების მიმართ, რომლებიც მოითხოვს სიტყვების გამეორებას, არ აქვს ასაკის შესაბამისი ლექსიკური მარაგი, არ გამოთქვამს სიტყვებს სწორად, მაშინ როდესაც ეს ასაკობრივად უკვე მოეთხოვება, აქვს ფერების, ფორმების, საგნების დასახელების დამახსოვრების სირთულე, აქვს მითითების გაგების და შესრულების სირთულე. დაწყებით კლასებში აქვს ასოების დამახსოვრების და ამოკითხვის სირთულე, რის გამოც შეიძლება კითხვისას სიტყვაში ტოვებდეს, ანაცვლებდეს ასოებს, კითხულობდეს ნელა და ხარჯავდეს დიდ ძალისხმევას ან კითხულობდეს სწრაფად და მიხვედრით და შესაბამისად, უშვებდეს ბევრ შეცდომას. საუბრისას ჰქონდეს აზრის ჩამოყალიბების სირთულე, ჰქონდეს ასაკის შეუსაბამო, მწირი ლექსიკური მარაგი, ფაქტების დამახსოვრების, წერის, საათის ცნობის და დროის ორგანიზების სირთულე, თანატოლებთან შედარებით დიდ ძალისხმევას ხარჯავდეს სწავლის პროცესში და მიუხედავად ამისა, არ ჰქონდეს კარგი აკადემიური მოსწრება.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ დასწავლის უნარის დარღვევის დროს ინტელექტის მაჩვენებელი ძირითადად ნორმის ფარგლებშია, ამიტომ ხშირად აღნიშნული სპეციფიკური სირთულეების იდენტიფიცირება რთულდება.
- როდის უნდა მიმართონ სპეციალისტს?
- თუ ბავშვს აქვს აღნიშნული სირთულეები და სწავლების სხვადასხვა სტრატეგიის გამოყენების მიუხედავად სწავლაში არ შეიმჩნევა მნიშვნელოვანი პროგრესი, მიმართეთ კლინიკურ ნეიროფსიქოლოგს ან კლინიკურ ფსიქოლოგს. შეფასების პროცესში ასევე შეიძლება ჩაერთოს განათლების ფსიქოლოგი, ენისა და მეტყველების თერაპევტი და ოკუპაციური თერაპევტი.
- შესაძლებელია თუ არა სპეციალისტის დროული ჩარევის შედეგად ეს პრობლემა სრულიად მოგვარდეს?
- დასწავლის უნარის დარღვევა ქრონიკული მდგომარეობაა, თუმცა ადრეული შეფასების და ინტერვენციის შედეგად, ადამიანები აღწევენ მნიშვნელოვან წარმატებას. სწავლება ეფუძნება უშუალოდ სუსტი უნარების გავარჯიშებას და ძლიერი მხარეების გამოყენებით სწავლებას. 
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,მეცხრე კლასის ბოლოს სკოლამ გადაწყვიტა, რომ ლეპტოპის ღირსი არ ვიყავი და, რაღა თქმა უნდა, არ ვიმსახურებდი მედალს დასასრულს” - გოგონა, რომელიც სკოლისგან ყოველგვარი სიკეთის გარეშე დარჩა, 100%-იანი გრანტით ჩაირიცხა

,,მეცხრე კლასის ბოლოს სკოლამ გადაწყვიტა, რომ ლეპტოპის ღირსი არ ვიყავი და, რაღა თქმა უნდა, არ ვიმსახურებდი მედალს დასასრულს” - გოგონა, რომელიც სკოლისგან ყოველგვარი სიკეთის გარეშე დარჩა, 100%-იანი გრანტით ჩაირიცხა
,,ბედნიერი ვარ.

მეცხრე კლასის ბოლოს სკოლამ გადაწყვიტა, რომ ლეპტოპის ღირსი არ ვიყავი და, რაღა თქმა უნდა, მით უფრო არ ვიმსახურებდი მედალს დასასრულს.
გულწრფელად რომ ვთქვა, არც მუდამ მზადმყოფი მოსწავლე ვყოფილვარ და არც თანაბრად გამომივლენია თავი ყველა საგანში, ამიტომ ულეპტოპმედლოდ დარჩენით განცდილ გულისწყვეტას წარუშლელი კვალი არ დაუტოვებია ჩემზე, ჩემს ცხოვრებაზე ხომ, მით უმეტეს.
ამის მიუხედავად, საგრძნობლად დამხია უკან რიგმა დამოკიდებულებებმა, რომლებსაც ვგრძნობდი სკოლის ასაკში გარშემომყოფთაგან.
ის აზრი, რომ მათემატიკური ტვინი არ მაქვს და ტექნიკური საგნების ათვისება არ ძალმიძს იმ დონეზეც კი, რა დონესაც სკოლა ,,მაძლევს” და მთხოვს, არ მახსოვს, როდის გაჩნდა ჩემ მიმართ.
დროს მნიშვნელობა არც აქვს, რადგან მნიშვნელოვანი ადამიანები ყოველთვის შემახსენებდნენ ხოლმე, რომ:
,,არაუშავს, ნორაკიძე, ეს ისეთი საგანია, ყველა ვერ გაიგებს, ყველას ვერ ეცოდინება”, (მე, რა თქმა უნდა, იმ ყველათა სიაში ვირიცხებოდი, ვინც ვერ გაიგებს და ვისაც ვერ ეცოდინება)
,,მათემატიკა არა, მაგრამ შენ თემებს მაინც ხომ წერ კარგად”, (ანუ, უფრო ზუსტად, თემების წერის გარდა, გასაქანი არ მქონდა)
,,თუ მოინდომებ, იმდენს ისწავლი, რომ გამოცდებში ზღვარი გადალახო” (ხომ გვჯერა, რომ მონდომებით ადამიანი თავისი შესაძლებლობების მაქსიმუმს გამოამჟღავნებს, მაშასადამე, ჩემი შესაძლებლობების მწვერვალი ბარიერის დაძლევა იყო)
და კიდევ ათასი ასეთი კომპლიმენტის ნიღაბსამოფარებული გულის დამამცირებელი ამოძახილი, რომლებსაც იმდენად ხშირად ვისმენდი, ბოლოს მეც გამიჯდა, ბოლოს მეც დამეჯერა.
გამომდინარე აქედან, ტექნიკურ საგნებზე ხელი ავიღე - წყლის ნაყვას ჰგავდა, დროის უაზრო ფლანგვას, ასე იყო თუ ისე, გონება არ მომყვებოდა სათანადოდ, რომ შემხვედრი სირთულეები დამეძლია.
ასე მჯეროდა.
მართლა.
ლოგიკურ გადაწყვეტილებად მივიჩნიე, დრო არ დამეთმო იმისთვის, რაც, ყველას გვწამდა, არ შემეძლო და თავი გადამედო თემების წერისა და ამგვარი ამბებისთვის, რასაც, მადლობა ღმერთს და, როგორღაც სწვდებოდა ჩემი გონება.

საკითხი რომ შევაჯამო, მოსწავლეთა კლასიფიცირება (ასე, მაგალითად:
1. ტექნიკურად მოაზროვნეები
2. ჰუმანიტარები
3. ბავშვები, რომლებიც საეთოდაც ვერ აზროვნებენ
4. მედლის კანდიდატები, რომელთაც აზროვნება აღარ მოეთხოვებათ) ტიპური სკოლისა და ტიპური მასწავლებლის საყვარელი საქმიანობაა.

მით უმეტეს, თუ გოგო ხარ, საკუთარ აზრსაც თამამად გამოთქვამ ნებისმიერ დროსა და სივრცეში, მოკლე კაბებსაც ატარებ და ბიჭებთანაც მეგობრობ, შენზე მნიშვნელოვან დროს აღარავინ დაკარგავს, ისედაც აშკარაა, რისკენაც უმიზნებ.

ჩემს შემთხვევაში, საქმე გაცილებით გართულდა, როცა ჰუმანიტარების ქვაბში ჩავვარდი და ამის პარალელურად, ენაც ამოვიდგი (თუ რამე არ იცი, შენს ადგილას უნდა დაეტიო და აღარასდროს მისცე თავს უფლება, ხმა აიმაღლო, არ გააჩნია საკითხს). ანუ, გულღიად ვილაპარაკე სკოლის ნაკლზე, მასწავლებლის ნაკლზე, გაკვეთილის ხარვეზებზე, უსამართლობაზე, უპატივცემულობაზე, სამარცხვინო დამოკიდებულებებზე, სამასწავლებლოში გამართულ ჭორაობებზე და იმ ამბებზე, რომელთა მსხვერპლიცაა ათასობით ჩვენგანი სკოლაში ყოველდღიურად.
და ამ ლაპარაკით დაინგრა ჩემი სასკოლო ცხოვრება, ვინაიდან, სკოლამ მომიძულა და ცხვირწინ მომიხურა კარი სამუდამოდ, სამუდამოდ; ამასთან, სკოლამ მედალ-ათ-ოსან ბავშვებს ურჩია, ჩემგან შორს დაეჭირათ თავი, ცუდი გავლენა მქონდა მათზე, აშკარა იყო.
როცა ასე ხდება, დერეფნებში ყველა გცნობს, მაგრამ შენზე კარგს არავინ ამბობს. ყველამ იცის, ვინ ხარ, თუმცა უკვირს და ვერ გაუგია, რა ოჯახმა გაგზარდა ასეთი, ასეთი თავხედი.

სკოლას არ უყვარს ცალკემდგომი ,,მეამბოხეები”, წესრიგია საჭირო, წესრიგისთვის კი - ერთი აზრი. ამის მიუხედავად, ნათქვამ სიტყვებს უკან არ წავიღებდი, მით უმეტეს, მართალს და ,,ბოლომდე მივაწექი”, ანუ, დავამთავრე სკოლა ისე, რომ ყველას აბსოლუტური სიზუსტით დავანახე, რას ვფიქრობდი მათზე.

გამომდინარე აქედან, დავრჩი გარეშე ყოველგვარი სიკეთისა, რისი მიღებაც შემეძლო სკოლისაგან. ეს სიკეთეები დაიმსახურეს იდეალურმა მოსწავლეებმა, იდეალურმა შვილებმა, რომლებიც, თუ გაკვეთილი არ იცოდნენ, ჩუმად მაინც ისხდნენ, პრეტენზია ჰქონდათ, არ გამოთქვამდნენ ხმამაღლა, თუმცა.

მაგრამ, ამავდროულად, მე დავრჩი მართალი და ეს საკუთარ თავთან მართლად დარჩენა ყველაზე დიდი სიკეთე აღმოჩნდა, ვფიქრობ, სიკეთეთაგან.

აბიტურიენტობისას საკუთარ თავს დავუმტკიცე, რომ ჩემი გონება სულაც არ იყო რომელიმე კონკრეტული საგნისკენ მიმართული და არც ერთ გამოცდაზე მქონია მხოლოდ ზღვრის გადალახვა მიზნად. ამოცანებსაც მშვენივრად ვხსნიდი, თემების წერაზე რომ არაფერი ვთქვა.

მე ღრმად მწამს, რომ გამოცდა გამოცდაა, უდიდესი სტრესია და პასუხისმგებლობა და ისეც ხდება, მოსწავლე ბოლომდე ვერ ავლენს, რა შეუძლია, მაგრამ, საბოლოოდ, რაც მთავარია, მე, მეყო გონებრივიცა და ემოციური სიმწიფეც, რომ ბოლომდე თუ ვერა, საჭიროზე უკეთ გამომემჟღავებინა, რა შემიძლია.
და კიდევ, რაც მთავარია, მიხარია, რომ სკოლამ გადაწყვიტა, მეცხრე კლასის ბოლოს ლეპტოპის ღირსი არ ვიყავი და, რომ, რაღა თქმა უნდა, მით უფრო არ ვიმსახურებდი მედალს დასასრულს და მიხარია, რომ თავის დროზე საგრძნობლად დამხია უკან რიგმა დამოკიდებულებებმა, რომლებსაც ვგრძობდი სკოლის ასაკში გარშემომყოფთაგან, რადგან სწორედ ამის გამო ვაჩვენე საკუთარ თავს, როგორი ფუჭი და ცრუა საყოველთაოდ აღიარებული ფაქტი, რომ ვიღაცა ცუდია, რომ ვიღაცა კარგია, ვაჩვენე, როგორი ფუჭი და ცრუა სკოლისაგან მიღებული სიკეთეები, რომლებიც არც ისე დიდი სიკეთეებია სიკეთეთაგან.

დაბოლოს, ბედნიერი ვარ, რადგან აბიტურიენტობისას სულ არ მიშრომია იმდენად, რომ ეს ჩემი შესაძლებლობების მაქსიმუმი იყოს, ამიტომ, აი, ჯერ სად ხართ.”

პოსტს სოციალურ ქსელში სტუდენტი სალომე ნორაკიძე ​აქვეყნებს. მის ამ ჩანაწერს ათასობით გაზიარება და გამოხმაურება აქვს.

წაიკითხეთ სრულად