Baby Bag

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე კვიტაიშვილი.

- ზოგადად, რა არის ექსპრესიული მეტყველება?

- მეტყველების ექსპრესიულობა არის უნარი ნათლად, დამაჯერებლად და ამავე დროს, რაც შეიძლება მოკლედ, გამოხატოს საკუთარი აზრები და გრძნობები, ინტონაციის დაუფლების უნარი, სიტყვების არჩევა, წინადადებების აგება, ფაქტების შერჩევა, მაგალითები.

- როგორ ამოვიცნოთ რომ ბავშვს ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა აქვს? (რა ახასიათებს?)

- ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა არის მეტყველების განვითარების სპეციფიკური დარღვევის ერთ-ერთი ფორმა, რომლის დროსაც ბავშვის სასაუბრო მეტყველების გამოყენების უნარი მინიმალურ დონეზე დაბალია, რაც გამოიხატება მეტყველების ზოგადი განუვითარებლობით, არსებობს ლექსიკის სიღარიბე, სიტყვიერი განზოგადების დაბალი დონე, მეტყველების დეტალური განცხადების სირთულეები, აგრამატიზმები (სიტყვიერი დაბოლოებების გამოყენებაში შეცდომები, სიტყვების ფორმირების დარღვევა), წინადადებების, ზმნების გამოყენების სირთულეები. დამახასიათებელია არავერბალური მინიშნებების, ჟესტების ადეკვატური გამოყენება, კომუნიკაციის სურვილი.

მიუხედავად იმისა, რომ ნორმალური მეტყველების განვითარება ძალზე ინდივიდუალურია, ორი წლის ასაკში ცალკეული სიტყვების, მასთან დაკავშირებული მეტყველების წარმონაქმნების, ან სამი წლისთვის 2-3 სიტყვისგან შემდგარი მარტივი ფრაზების არარსებობა უნდა ჩაითვალოს დაყოვნების ნიშნად.

ექსპრესიული მეტყველების დარღვევის მიმანიშნებელი შეიძლება იყოს შემდეგი ნიშნები:

ბავშვს 2 წლამდე არ აქვს მეტყველება სიტყვების სახით და 3 წლისთვის მარტივი ფრაზები, მცირე ლექსიკით შემოიფარგლება, სირთულეები სინონიმების არჩევისას, თხრობა, წინადადების არასწორი სტრუქტურა, მეტყველებაში შეცდომები, სიტყვების შემოკლებული გამოთქმები, წინადადებების, ნაცვალსახელების არასწორი გამოყენება, არსებითი სახელების უარყოფის შეუძლებლობა.

- როგორ ხდება ექსპრესიული მეტყველების განვითარება და რა უნარებია ამისთვის საჭირო?

- განსაზღვრეთ რა ტემპით უნდა წაიკითხოთ ლექსი (საშუალო, სწრაფი, ნელი). ასევე, მონაცვლეობით თქვით წინადადება თხრობითი ინტონაციით, თქვით სიხარულით, სიამოვნებით, გაკვირვებით, ეჭვით. მონაცვლეობით მეტყველება ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვისა და დედის ცხოვრებაში, ის საშუალებას აძლევს ადამიანებს გამოხატონ თავიანთი სურვილები და საჭიროებები, აზრები და იდეები, დაიცვან თავიანთი თვალსაზრისი, განავითარონ ენის გამოყენება წერილობით და წარმატებულად იურთიერთონ სხვებთან. ბავშვებისა და მშობლების შემთხვევაში კი – ერთმანეთის გაგება და სტრესული სიტუაციების თავიდან აცილება. როდესაც ენა კარგად არის განვითარებული (ბავშვს აქვს საკმაოდ ფართო ლექსიკა, კომპეტენტურად გამოხატავს თავის აზრებს, იცის როგორ აღწეროს შეგრძნებები, მოქმედებები, მოვლენები, მკაფიოდ პასუხობს კითხვებს), ეს მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის ცხოვრებას და უხსნის დიდ შესაძლებლობებს სხვადასხვა წრეში კომუნიკაციისთვის. 

მარიამ ჩოქური

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თ...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვის ენობრივი უნარების განვითარებისთვის მას ცოცხალი სამეტყველო გარემო შეუქმნან:„ჩვენ უნდა ველაპარაკოთ ჩვენს ბავშვებს. ძალიან ბევრი კვლევა ამბობს...
„მეტყველების დაწყების ვადების კრიტერიუმები ძალიან შეიცვალა,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ბაკურ კოტ...
​ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა დაინტერესებული მშობლის კითხვას უპასუხა. მშობელი ღელავდა, რადგან მისი ოთხი წლის შვილი მხოლოდ ცალკეულ სიტყვებს იმეორებდა სტერეოტიპულად, თუმცა წინადადებებს არ წარმო...
„შეიძლება ორი წლის ასაკში ამით თავი დავიმშვიდოთ, რომ მამამ გვიან დაიწყო მეტყველება და მოდი...
​ფსიქიატრმა ტატა ბაზღაძემ ბავშვებში მეტყველების დაგვიანების პრობლემის შესახებ ისაუბრა და ის ძირითადი ნიშნები დაასახელა, რომლის დროსაც მშობელმა აუცილებლად უნდა მიმართოს სპეციალისტს:„ზოგიერთი მშობელი ორ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგვიძლია გავაკეთოთ, სანამ სპეციალისტს მივმართავთ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

5 რამ, რაც ბავშვის ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვანია

5 რამ, რაც ბავშვის ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვანია

საყოველთაოდ ცნობილია, რომ ბავშვის ფიზიკური ჯანმრთელობისთვის აუცილებელია მას სახლი, საკვები და ტანისამოსი ჰქონდეს. გაცილებით რთულია იმის გარკვევა, თუ რა ახდენს ყველაზე დადებით ზეგავლენას ბავშვის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე. კლინიკური ფსიქოლოგებისა და მედიცინის ექსპერტთა უმრავლესობა თანხმდება, რომ ბავშვს ფსიქიკური ჯანმრთელობისა და ემოციური სტაბილურობისთვის 5 მნიშვნელოვანი რამ ესაჭიროება.

1. უსაფრთხო ოჯახური გარემო

პოზიტიური და უსაფრთხო ოჯახური ატმოსფერო ბავშვის ემოციურ სტაბილურობასა და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე დიდ ზეგავლენას ახდენს. მშობლების გარკვეული ნაწილი ვერ აცნობიერებს, რომ ​უსაფრთხო გარემო მხოლოდ ფიზიკური და ემოციური ძალადობისგან თავისუფალ გარემოს არ გულისხმობს (თუმცა ეს ორი ასპექტი ძალიან მნიშვნელოვანია). პოზიტიურ გარემოში ბავშვებს ასწავლიან, როგორ გაუმკლავდნენ პრობლემებს ჯანსაღი გზების გამოყენებით. მშობლებმა ბავშვს უნდა შეუქმნან უსაფრთხო გარემო, სადაც ისინი თავისუფლად შეძლებენ საკუთარ პრობლემებზე საუბარს და შიშის გარეშე გამოთქვამენ თავიანთ მოსაზრებებს. მშობლებმა შვილებს უნდა მისცენ მაგალითი, როგორ უნდა ისაუბროს ადამიანმა თავის ემოციებსა და გრძნობებზე და როგორ გადალახოს დაბრკოლებები ჯანსაღი გზებით.

2. წინამძღოლობა და დისციპლინა

ბავშვებს მშობლებისა და უფროსების მხრიდან თანმიმდევრული, მუდმივი სწავლება და დისციპლინა ესაჭიროებათ. მათ უნდა იცოდნენ, რომელი სახის ქცევაა მისაღები და მიუღებელი სოციუმში.​ ეს ბავშვს ეხმარება ჩამოიყალიბოს გარკვეული ჩარჩო, რომლის ფარგლებში ის თავს კომფორტულად და თავდაჯერებულად იგრძნობს. მშობელმა ბავშვს უნდა ასწავლოს, როგორი ნეგატიური გავლენა აქვს ნეგატიურ ქცევას გარშემომყოფებზე. უფროსი და-ძმა და მშობელი ბავშვისთვის უნდა იყოს მაგალითი იმისა, თუ როგორი ქცევა ითვლება მისაღებად ოჯახში. დისციპლინა ბავშვს სხვადასხვა სფეროში წარმატების მიღწევაში ეხმარება.

3. რეგულარული თამაში

ბავშვებისთვის თამაში გართობაა, რაც მათ სიხარულს ანიჭებს. გარდა ამისა, თამაშს ბავშვის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე მრავალმხრივი დადებითი გავლენის მოხდენა შეუძლია. თამაშის დახმარებით ბავშვები პრობლემის გადაჭრის უნარებს იძენენ, კრეატიულ აზროვნებას სწავლობენ და საკუთარი ქცევის კონტროლსაც ეჩვევიან. წყვილებში თამაში ბავშვს სოციალური უნარების განვითარებას და თანამშრომლობას ასწავლის. ბავშვი ჯგუფში ყოფნას ეჩვევა და ბავშვებთან ჯანსაღ ურთიერთობას სწავლობს.

4. თავდაჯერება

მშობელი ბავშვს თავდაჯერების შეძენაში თუ ეხმარება, ის მის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე ძალიან დადებით ზეგავლენას ახდენს. თავდაჯერების მატებისთვის მხოლოდ კომპლიმენტების თქმა და ბავშვის შექება საკმარისი არ არის. ​ბავშვი მხოლოდ მაშინ უნდა შეაქოთ, როდესაც ის ამას რეალურად იმსახურებს. უმჯობესია, ბავშვი წარმატების მიღწევისთვის შეაქოთ და არა მისი გარეგნობის გამო.

5. უპირობო სიყვარული

უპირობო სიყვარული ბავშვის ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი გრძნობს, რომ ის უყვართ, მას უსაფრთხოების და მიკუთვნებულობის განცდა ეუფლება. ბავშვი აცნობიერებს, რომ ოჯახის წევრების სიყვარული არ არის დამოკიდებული მის მიღწევებზე, გარეგნულ მახასიათებლებსა და უნარებზე. ეს ყოველივე ბავშვს უდიდეს მოტივაციას სძენს. ​ბავშვი ხვდება, რომ შეცდომები და უკუსვლა მის ცხოვრებას საბოლოოდ არ ანგრევს და ყველაფრის გამოსწორება შესაძლებელია, რადგან ის უყვართ.

მომზადებულია ​moms.com - ის მიხედვით

წაიკითხეთ სრულად