Baby Bag

რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის უხეში ჩარევა ბავშვის გარემოცვის შერჩევისას?

რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის უხეში ჩარევა ბავშვის გარემოცვის შერჩევისას?

ხშირად მშობლებს ბავშვების გარემოცვა არ მოსწონთ, ჰგონიათ რომ ცუდ ზეგავლენას ახდენენ მათ შვილებზე. რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის უხეში ჩარევა ამ კუთხით? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

- ხშირად მშობლებს ბავშვების გარემოცვა არ მოსწონთ, ჰგონიათ რომ ცუდ ზეგავლენას ახდენენ მათ შვილებზე. რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის უხეში ჩარევა ამ კუთხით?

- მეგობრობა ბავშვების ცხოვრების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ნაწილია, რომელიც აქტუალური 3 წლიდან და ხშირ შემთხვევაში, უფრო ადრეც ხდება. ბავშვის ურთიერთობა თანატოლებთან პირდაპირ გავლენას ახდენს მის კეთილდღეობაზე, ფსიქო-ემოციურ მდგომარეობაზე და რა თქმა უნდა, შესაძლებლობას აძლევს მიიღოს სოციალური გამოცდილება, ისწავლოს, განავითაროს და გამოიყენოს სოციალური უნარები, რის შედეგადაც შესაძლოა, ჩამოაყალიბოს სხვებთან გრძელვადიანი და ჯანსაღი ურთიერთობები. 

ძალიან მნიშვნელოვანია, მშობლები აცნობიერებდნენ ბავშვების ცხოვრებაში მეგობრობის მნიშვნელობას და ხელს უწყობდნენ შვილებს დაამყარონ თანატოლებთან ურთიერთობა, მიიღონ სოციალური გამოცდილებები. თუმცა არის შემთხვევები, როდესაც მშობელი ღელავს, რომ მეგობარი მის შვილზე ნეგატიურ გავლენას ახდენს და უკრძალავს ურთიერთობას. როგორც წესი, ასეთ შემთხვევებში აკრძალვის შედეგად ბავშვი მაინც აგრძელებს მეგობრობას თანატოლთან, მაგრამ უკვე მშობლისგან დამალულად. მოვლენების ასეთი განვითარება, რა თქმა უნდა, აისახება, როგორც ბავშვის და მშობლის ურთიერთობაზე, ამავდროულად ბავშვის და მისი მეგობრის ურთიერთობაზე. თუნდაც მომავალში, სირთულე რომ აღმოაჩინოს მეგობრულ ურთიერთობაში, მას გაუჭირდება მშობელს მიმართოს და მასთან გააზიაროს საკუთარი გამოცდილება.ასე რომ, კითხვაზე რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის მხრიდან უხეში ჩარევა ასევე კითხვით მინდა გიპასუხოთ, რამდენად ვუწყობთ აკრძალვით ხელს ბავშვმა მიიღოს საკუთარი, პირადი სოციალური გამოცდილება?! ყოფილა შემთხვევები, როდესაც მასწავლებელი უკრძალავს ორ კლასელს მეგობრობას, ეს დაუშვებელია განსაკუთრებით სკოლაში, რადგან ეს არ არის პრობლემის მოგვარების კონსტრუქციული გზა და ამავდროულად ბავშვებისთვის შესაძლოა ჩაგვრის მაპროვოცირებელი გახდეს.

- არის თუ არა ეს ბავშვის პირადი სივრცის დარღვევა?

- რა არის პირადი სივრცე და პირადი საზღვრები. პირადი საზღვრები ეს არის როგორც საკუთარი საჭიროებების გაგება და პატივისცემა, ამავდროულად გარშემომყოფი ადამიანების საჭიროებების გაგება და პატივისცემა. პირადი საზღვრები გულისხმობს იმ წესებსა და საზღვრებს, რომელთა მიხედვითაც განისაზღვრება, თუ როგორ ვიქცევით სხვა ადამიანებთან და როგორ იქცევიან ისინი ჩვენთან. ჯანსაღი პირადი საზღვრები საშუალებას აძლევს ბავშვს ისწავლოს თუ როგორ აიღოს პასუხისმგებლობა საკუთარ ქმედებებზე, ამავდროულად ეხმარება თავი აარიდოს ისეთ სიტუაციებს, სადაც უსამართლოდ ან არასათანადოდ აიძულებენ, უბიძგებენ პასუხისმგებლობის აღებას სხვა ადამიანების ემოციებსა და ქმედებებზე. კარგად განვითარებული საზღვრების არსებობა ხელს უწყობს ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებას და ამავდროულად ეხმარება ბავშვს დროულად ამოიცნოს და თავი აარიდოს მანიპულირებას, გარეშემომყოფი ადამიანების მხრიდან არასათანადო მოპყრობას. თუ მივცემთ ბავშვს პირადი გამოცდილების მიღებისა და პასუხისმგებლობის აღების შესაძლებლობას, ეს ხელს შეუწყობს სოციალური უნარების განვითარებას და მომავალში ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებას.

- თუ მშობელი დარწმუნებულია, რომ ესა თუ ის გარემოცვა მის შვილს ზიანს აყენებს, როგორ უნდა მიაწოდოს სწორად ინფორმაცია?

- დიახ, არის შემთხვევები, განსაკუთრებით მოზარდობის პერიოდში, როდესაც მოზარდი არის იმ გარემოცვაში, სადაც რისკისშემცველ ქცევას ავლენენ. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია დავაკვირდეთ და გავიგოთ რა არის ამის წინაპირობა, იქნებ მას ურთიერთობების ფორმირება ან შენარჩუნება უჭირს?! მნიშვნელოვანია, მშობელს და შვილს შორის შედგეს დიალოგი და არა მონოლოგი. პირველ რიგში, უნდა წავახალისოთ მშობელს და შვილს შორის ღიაობა, სანდოობა. დიალოგის პროცესში ხელი უნდა შევუწყოთ დააკვირდეს საკუთარ ურთიერთობებს, შეაფასოს როგორ გრძნობს თავს, ყოფილა თუ არა შემთხვევა, როდესაც საფრთხე შეექმნა მას ან მის თანატოლს, რა არის ამ ურთიერთობების ძლიერი და სუსტი მხარეები, როგორ წარმოუდგენია მომავალში ეს ურთიერთობები და ა.შ. ასევე მშობელს, შეუძლია გაუზიაროს საკუთარი გამოცდილებები, როგორც ჯანსაღი, ასევე არაჯანსაღი ურთიერობების მაგალითები და რაც მთავარია, თუ მოზარდმა საუბარი დაიწყო, აუცილებლად მოუსმინეთ და არ შეაწყვეტინოთ.

- რა სახით ჩარევა ახდენს ბავშვზე უარყოფით ზეგავლენას? შესაძლოა თუ არამშობლისა და შვილის ურთიერთობაზე ნეგატიურად იმოქმედოს?

- არასასურველია მშობლის მხრიდან მონოლოგი, ლექციის წაკითხვა, აკრძალვა, სხვა თანატოლის დაკნინება, გაუფასურება. როგორც აღვნიშნე, აკრძალვა ბავშვს, მოზარდს უბიძგებს მალულად გააგრძელოს ურთიერთობა. ეს ნიშნავს, რომ მთელი ყურადღების ფოკუსს მიმართავს ურთიერთობის დამალავაზე და არა პრობლემაზე, რომელიც შესაძლოა მეგობართან ურთიერთობაში მართლაც არსებობდეს. გარდა ამისა, ამ გზით იკარგება კონტაქტი მშობელს და შვილს შორის, ღიაობა და სანდოობა. უმჯობესია, ყოველთვის წავახალისოთ დიალოგი,მოვუსმინოთ ბოლომდე, არ შევაწყვეტინოთ შეფასებებით, განვიცადოთ ბავშვის ემოციები და ბოლოს მივცეთ საშუალება იმსჯელოს, შეაფასოს საკუთარი ქცევა თუ გამოცდილება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

დედის კოცნა საუკეთესო მკურნალია და ბავშვის გამოჯანმრთელებას აჩქარებს

დედის კოცნა საუკეთესო მკურნალია და ბავშვის გამოჯანმრთელებას აჩქარებს

დედის კოცნა საუკეთესო მკურნალია. ის შესანიშნავად მოქმედებს, როდესაც ბავშვი ტირის, ღამის შიშები აქვს, ნაკაწრები და პატარა იარები აწუხებს, შეკრულობის პრობლემები აქვს, გაციებულია. დედის კოცნა, რომელიც ბავშვს „ემოციური ვიტამინებით“ ამარაგებს, ისეთივე ეფექტიანია, როგორც ანტიბიოტიკები.

მოსიყვარულე დედებსა და მამებს, რომლებსაც უყვართ შვილების კოცნა და მოფერება, რომლებიც თბილ და პოზიტიურ ატმოსფეროს უქმნიან ბავშვებს, შვილებისთვის ბევრი სარგებელი მოაქვთ.

ბავშვების ფსიქო-ემოციურ ჯანმრთელობაზე კვლევებს აწარმოებდა ზიგმუნდ ფროიდის ქალიშვილი ანა ფროიდი. მისი შრომები ბავშვების ცხოვრებაში დედის ფიგურის მნიშვნელობას უსვამდა ხაზს. დედები შვილებს აძლევენ სიყვარულს, რომელიც მათ ჯანმრთელ, ბედნიერ ადამიანებად ჩამოყალიბებაში ეხმარება.

ანა ფროიდი თვლიდა, რომ შესაძლებლობის ფარგლებში ბავშვები საავადმყოფოდან რაც შეიძლება სწრაფად უნდა გამოეწერათ, რადგან მათ დედების გვერდით ყოფნა ესაჭიროებოდათ. ანა ფროიდი მიიჩნევდა, რომ დედის სიახლოვე ბავშვის გამოჯანმრთელებას აჩქარებს.

დედის მიერ შვილისთვის გადაცემული დადებითი ემოციები ბავშვში სიმშვიდის, დაცულობისა და უსაფრთხოების განცდას აძლიერებს, რაც მის სწრაფად გამოჯანმრთელებას უზრუნველყოფს.

დედის სიახლოვეს ყოფნა სიმშვიდისა და დაცულობის განცდას ქმნის, რაც ბავშვს სტრესისგან იცავს, რის გამოც სისხლში კორტიზოლის დონე მაღალი არ არის. სისხლში კორტიზოლის დონის აწევა ბავშვის იმუნიტეტს აქვეითებს და დროსთან ერთად მას ინფექციებისადმი მოწყვლადს ხდის.

ბავშვს, რომელსაც დედა ხშირად ეხუტება და კოცნის, რომელსაც მამისგანაც არ აკლია სითბო, ენდორფინებისა და ოქსიტოცინის მაღალი მაჩვენებლები აქვს. ასეთ ბავშვებს ძლიერი იმუნიტეტი აქვთ და მშობლებთან ძლიერ კავშირს განიცდიან.

კოცნის საშუალებით სიყვარულს გამოვხატავთ ჩვენთვის ძვირფასი და ახლობელი ადამიანების მიმართ. ბავშვის ლოყაზე ან შუბლზე უბრალო კოცნით მას უდიდეს ბედნიერებას ვანიჭებთ. ბავშვი სიყვარულის ენას სწავლობს. კოცნა და ჩახუტება, რომლითაც ბავშვს დაცემის შემდეგ ან ბაღიდან გამოყვანისას ვამხნევებთ, მას საკუთარ ძალას აგრძნობინებს. სიყვარული არცერთ ბავშვს არ „აფუჭებს.“ ეს სინაზის გამოხატვაა. ბავშვს ამით ვაგრძნობინებთ, რომ რაც უნდა მოხდეს, ჩვენ მის გვერდით ვართ, მზად ვართ სტრესი შევუმსუბუქოთ, გავაცინოთ და მისი უსაფრთხოება დავიცვათ.

არასდროს დაგენანოთ ბავშვისთვის კოცნა და მოფერება, ნებისმიერი პრობლემის დროს ეს მისთვის საუკეთესო წამალია.

წყარო: ​Youaremom.com 

წაიკითხეთ სრულად