Baby Bag

მუსიკის 10 სასარგებლო თვისება ადრეული ასაკის ბავშვებში

მუსიკის 10 სასარგებლო თვისება ადრეული ასაკის ბავშვებში

მუსიკასთან შეხება, ბავშვებს დაბადებიდანვე უწევთ. დაძინებისას ვუმღერით იავნანას, ციფრებს და ბგერებსაც კი სიმღერების მეშვეობით ვასწავლით.

ეს მუსიკალური გამოცდილება სახალისოა და დამამშვიდებელი ეფექტი აქვს, მაგრამ ასევე მნიშვნელოვან ზეგავლენას ახდენს ბავშვის განვითარებაზე.

კვლევებმა აჩვენეს, რომ ადრეულ ასაკში მუსიკალური გამოცდილების მიღება განაპირობებს IQ-ს ამაღლებას და ენობრივი უნარების გაუმჯობესებას.

მეტყველების და წერა-კითხვის უნარები

კვლევების შედეგად დასტურდება, რომ ადრეულ ასაკში მუსიკალური გამოცდილება ხელს უწყობს მეტყველების განვითარებას, აუმჯობესებს ლექსიკას, წერა-კითხვის და გააზრების უნარს. მაგალითად, სიმღერა სასარგებლოა საკომუნიკაციო უნარებისთვის, კერძოდ კი რითმული აქტივობები ხელს უწყობს მეტყველების უნარების განვითარებას.

საწყის ეტაპზე ბავშვების მუსიკალურ აქტივობებში ჩართვა სწორედ მშობლებისა და აღმზრდელების ხელშეწყობით ხდება.

მოტორული უნარები

იმის მიუხედავად თუ რომელ მუსიკალურ ინსტრუმენტზე უკრავთ, მუსიკა ანვითარებს ნატიფ მოტორიკას და კოორდინაციას. წარმოიდგინეთ ყველა ის მოქმედება, რაც კონკრეტულ მუსიკალურ ინსტრუმენტების გამოყენებისას არის საჭირო: მუსიკალური ინსტუმენტის ხელში დაჭერა, ჩაბერვა, დარტყმა და ა.შ.
მუსიკა ანვითარებს მსხვილ მოტორიკას ცეკვისა და მოძრაობის გზით.

კოგნიტური განვითარება

მუსიკა მოითხოვს ტვინის რამდენიმე უბნის ჩართულობას, ასტიმულირებს მეხსიერებას, ყურადღებას და პრობლემის გადაჭრის უნარებს.


ნეირომეცნიერების კვლევებმა აჩვენა, რომ მუსიკალური განათლება აჩქარებს ტვინის განვითარებას ადრეული ასაკის ბავშვებში, ასევე დროის და სივრცის აღქმას და თვით მათემატიკური შესაძლებლობებსაც კი აუმჯობესებს.


ეს სასარგებლო შედეგები ვრცელდება როგორც ადრეული ასაკის ბავშვებზე, ისე მოზარდებზე.

ემოციური გამოხატვა

ბევრი ჩვენთაგანი მუსიკას უსმენს, როცა აღნიშნავს წარმატებას. ჩვენ ასევე ვრთავთ ჩვენ საყვარელ მელოდიას, როცა გვსურს განწყობის ამაღლება. მუსიკა ასევე გვეხმარება ემოციების გამოხატვაში, ახალგაზრდებისთვის კი მუსიკა გამოხატვის უმნიშვნელოვანესი ფორმასაც კი წარმოადგენს.
ადრეულ ასაკში ხდება თვით-გამორკვევის (self-awareness) და ემოციური ინტელექტის ჩამოყალიბება. სიმღერა ან მუსიკალურ ინსტრუმენტზე დაკვრა, ერთ-ერთი საუკეთესო გზა არის ბავშვებისთვის ემოციების გამოხატვის ექპერიმენტირებისთვის.


მოზრდილების მსგავსად, მუსიკა ბავშვებშიც არეგულირებს ემოციებს. ცალკეული ჟანრის მუსიკამ შესაბამისი ემოციური ცვლილება შეიძლება გამოიწვიოს ადამიანში, ის შეიძლება იყოს დამამშვიდებელი ეფექტის ფონური/ატმოსფერული მუსიკა, მუსიკალურ ინსტრუმენტზე დაკვრამ შეიძლება განწყობა აუმაღლოს მუსიკოსს, შეამციროს სტრესი. ასე რომ ,თუნდაც ბავშვის ტანტრუმების დროს, სიმღერამ შეიძლება დადებითი ზემოქმედება მოახდინოს და დამამშვიდებელი ეფექტი იქონიოს.

სოციალური უნარები

მუსიკა ძალიან კარგი გზაა ბავშვებისთვის სოციალური ინტერაქციის განვითარებისა და გაუმჯობესებისთვის. ის ეხმარება თანამშრომლობასა და გუნდურ მუშაობაში. ჯგუფური მუსიკალური აქტივობები, ბგერების ერთობლივად შექმნა/შეთანხმება, ბუნებრივად ანგრევს საზღვრებს ბავშვებს შორის და მიმართავს მათ სოციალური ინტერაქციისკენ და ახალი საკომუნიკაციო გზების აღმოჩენისკენ.

როდესაც ბავშვები ერთობლივან ქმნიან მუსიკას, ამ დროს ისინი სწავლობენ მოსმენას, თანამშრომლობასა და ეფექტურ კომუნიკაციას. ეს უნარები კი აღრმავებს ემპათიის უნარს და ქმნის სოციალურ კავშირებს. მუსიკა ეხმარება ბავშვებს ამ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი უნარების ფორმირებაში ადრეული ასაკიდანვე.

განსხვავებული კულტურების დაფასება (cultural appreciation)

მისიკის უკან არსებული კონტექსტის გაგება, ამეცნებს ბავშვებს მათ გარშემო არსებული სამყაროს შესახებ. განსხვავებული კულტურებისთვის დამახასიათებელი მუსიკის გაცნობა ბავშვს ეხმარება ცნობიერების ამაღლებაში, და ზოგადად განსხვავებულობების პატივისცემაში და მის მიმღებლობაში.

მუსიკის საშუალებით ამბების გადმოცემა საუკეთესო საგანმანათლებლო პრაქტიკაა, რაც ბავშვებისთვის ახალი იდეებისა და აზრების წარმოშობის წყარო შეიძლება გახდეს. და რაც მთავარია, შემეცნების ეს პროცესი სახალისოა. მუსიკა შეიძლება გამოყენებულ იქნას, როგორც სწავლის პროცესის წამახალისებელი/დამხმარე საშუალება.

შემოქმედებითობა და წარმოსახვა

ყველაფერთან ერთად, მუსიკა გამოხატვის შემოქმედებითი ფორმაა. ბავშვების შემოქმედებითი „ინსტრუმენტებით“ აღჭურვა მნიშვნელოვან უპირატესობას აძლევს მათ, კერძოდ მუსიკა ბგერების საშუალებით, შემოქმედებითად ფიქრის და გამოხატვის საშუალებას იძლევა.

მუსიკა იმპროვიზაციისა და ინოვაციების ძალიან კარგი საშუალებაა – მან შესაძლოა, თქვენი პატარას სრულიად უცნობი მხარე გამოავლინოს.

თავდაჯერებულობდა და თვითშეფასება

რამდენჯერ გვინახავს შემსრულებელი სცენაზე და გვიფიქრია, რომ „მე ამას ვერ შევძლებდი“? ადრეულ ასაკში პატარების მუსიკალურ აქტივობებში ჩართვა აამაღლებს მათ თვითშეფასებას და თავდაჯერებულობას. ასევე პოზიტიური უკუკავშირი მუსიკალური შესრულების შემდეგ, მოტივაციას ზრდის სწავლის გაგრძელებისა და პროგრესისთვის.

დისციპლინა და ფოკუსი

მუსიკალურ ინსტრუმენტზე დაკვრის ცოდნა საკმაოდ რთულია. ის მოითხოვს დისციპლინას, პრაქტიკასა და კონცენტრაციას. ეს შეიძლება მშობლებს აფრთხობდეს კიდეც, თუმცა ბავშვის წახალისებამ პრაქტიკულ მუშაობაში ჩასაბმელად, ბევრი სარგებელი შეიძლება მოუტანოს მას გრძელვადიან პერსპექტივაში. რეგულარული მუსიკალური ვარჯიში აუმჯობესებს ბავშვის ყურადღებას, ფოკუსსა და თვითდისციპლინას.

ეს უნარები კი ძალიან მნიშვნელოვანია, განსაკუთრებით მაში,ნ როდესაც ბავშვი შეაბიჯებს საგანმანათლებლო დაწესებულებებში. ბავშვები, რომლებსაც ნასწავლი აქვთ მუსიკალურ ინსტრუმენტზე დაკვრა, აკადემიური სწავლის პროცესში უკეთ არიან აღჭურვილები კონცენტრაციის უნარით.

ტვინის განვითარება და გრძელვადიანი სარგებელი

ადრეულ ასაკში ბავშვის მუსიკალურ აქტივობებში ჩართვა, მისი ჯანმრთელობისთვისაც კი მნიშვნელოვანი სარგებელის მომტანია, კერძოდ კი ეს პროცესი, ტვინის ფუნქციურ, გრძელვადიან ცვლილებას იწვევს. ტვინის ასეთი ცვლილება კი ასოცირებულია კოგნიტური უნარების, აკადემიური მოსწრებისა და ჯანმრთელობის დადებით შედეგებზე.

მასალა გამოყენებულია საბავშვო ბაღ ლარდის საიტიდან - ლარდი

ბაღში ვიზიტის დასაჯავშნად ეწვიეთ ბმულს: https://​shorturl.at/jtxBF . 
მისამართ: ქვემო ლისი, Tbilisi, Georgia.
599 64 64 59

R. 
საბავშვო ბაღ ,,ლარდი”- ში საშემოდგომო ფესტივალი ჩატარდა
საბავშვო ბაღ ,,ლარდი”- ში საშემოდგომო ფესტივალი ჩატარდა. ღონისძიებაზე წარმოდგენილი იყო ბაღის აღსაზრდელების ხელნაკეთი ნივთების და ბაღის პარტნიორი კომპანიების პროდუქციის გამოფენა-გაყიდვა. შემოსული...
,,პიჟამა ფართი'' - მორიგი დასამახსოვრებელი დღე ლარდელებისთვის
ვინ თქვა, რომ პიჟამა მხოლოდ სახლში და ლოგინში ჩასაცმელი სამოსია? საბავშო ბაღ ,,ლარდიში'' ისედაც სახლურ გარემოს, კიდევ უფრო შინაურული იერი ჰქონდა, რადგან ლარდელებმა მთელი დღე პიჟამოებში გაატარეს. ...
საბავშვო ბაღ ,,ლარდის'' ყველაზე პატარები და მამაცები სტუმრად კონტაკტურ ზოოპარკში იმყოფებოდ...
კვლევებით დადასტურებულია, რომ ადრეულ ასაკში ბავშვების ცხოველებთან ინტერაქციას აქვს, როგორც საგანმანათლებლო, ისე სოციალური-ემოციური სარგებელი.თამაშით სწავლა ერთ-ერთი საუკეთესო მეთოდია სწავლის პროცესის...
​„სიკეთე იწყება შენით!“ - საბავშვო ბაღ ,,ლარდის” კიდევ ერთი საქველმოქმედო ტრადიცია
საბავშვო ბაღი ,,ლარდი” იწყებს კიდევ ერთ საქველმოქმედო ტრადიციას, რომლის ფარგლებშიც ყოველწლიურად, აღსაზრდელებთან, პარტნიორ კომპანიებთან და სხვა მონაწილეობის მსურველებთან ერთად, ეხმარებიან მზრუნველობამო...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„სტატისტიკის თანახმად, აქტიური სექსუალური ცხოვრების პირობებში ქალების 85% პირველი ერთი წლის განმავლობაში ორსულდება, ხოლო 95% - ორი წლის განმავლობაში“

„სტატისტიკის თანახმად, აქტიური სექსუალური ცხოვრების პირობებში ქალების 85% პირველი ერთი წლის განმავლობაში ორსულდება, ხოლო 95% - ორი წლის განმავლობაში“
როდის ვსაუბრობთ უნაყოფობაზე და რა შეიძლება იყოს ძირითადი გამომწვევი მიზეზები? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს რეპროდუქტოლოგი, მეან-გინეკოლოგი ლელა ირემაძე ესაუბრა. 

​- ქალბატონო ლელა, რა არის უნაყოფობა და როდის ვსაუბრობთ მასზე?

- იმ შემთხვევაში, როდესაც ერთწლიანი, რეგულარული, დაუცველი სქესობრივი კონტაქტის ფონზე არ დგება ორსულობა, ვსაუბრობთ უნაყოფობაზე, თუ ქალის ასაკი:

  • < 35 წლამდეა
  • > 35 წელზე ზემოთ ასაკის ქალებში - ეს პერიოდი მცირდება 6 თვემდე.
  • > 40 წელზე ზემოთ - 3 თვემდე
უნაყოფობა შეიძლება იყოს პირველადი და მეორადი. პირველადია უნაყოფობა, როდესაც ქალს არცერთი ორსულობა არ ჰქონია, ხოლო მეორადია უნაყოფობა, როდესაც ქალს აქვს მინიმუმ ერთი ორსულობა ანამნეზში.

ქალის ასაკი და წყვილის სქესობრივი თანაცხოვრების პერიოდის ხანგრძლივობა მნიშვნელოვანია, უნაყოფობის დროული დიაგნოსტიკისა და შემდგომი მენეჯმენტის განსაზღვრის თვალსაზრისით.

- დღესდღეობით, პროცენტულად რამდენად გავრცელებულია წყვილებში უშვილობა?

- დღეისათვის მსოფლიოში რეპროდუქციული ასაკის 8-12% არის უნაყოფო, ანუ ყოველი 7 წყვილიდან 1 წყვილი. 48 მილიონი წყვილი. 186 მილიონი ადამიანი; (Worldwide ( Ombelet et; al)) PubMed 2019)

- ძირითადად რითია გამოწვეული უშვილობა და რომელი სქესის წარმომადგენლებში უფრო ხშირია ეს პრობლემა?

- უნაყოფობის მიზეზები შეიძლება იყოს მამაკაცისმიერი, ქალისმიერი, კომბინირებული (ქალისმიერი+მამაკაცისმიერი ფაქტორი); იმუნოლოგიური, ასევე უცნობი/გაურკვეველი ეტიოლოგიის.

  • ქალისმიერი მიზეზები გვხვდება შემთხვევათა – 40-45%-ში
  • მამაკაცისმიერი ფაქტორი - 35-40%
  • ქალისა და მამაკაცის ერთად - 15%
  • გაურკვეველი გენეზის უნაყოფობა -10%
ქალისმიერი მიზეზები შეიძლება იყოს - ფალოპის მილების, საკვერცხეების, საშვილოსნოს ორგანული და ან ფუნქციური პათოლოგიური ცვლილებები, ასევე ენდოკრინული დარღვევები.

ფალოპის მილების ანატომიური და ფუნქციური დაზიანებით გამოწვეული უნაყოფობა, ქალის უნაყოფობის 40-60%-ს შეადგენს. ფალოპის მილებს ახასიათებთ ძალზე რთული ნეიროენდოკრინული რეგულაცია, რომელიც მათ სატრანსპორტო ფუნქციას განაპირობებს. ამ ფუნქციის მოშლა საბოლოოდ იწვევს სპერმატოზოიდისა და კვერცხუჯრედის გადაადგილების, მათი შერწყმის შედეგად წარმოშობილი გამეტების, შემდგომ კი ემბრიონის საშვილოსნოს ღრუსკენ ტრანსპორტირების პროცესის რღვევას, რაც უნაყოფობის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიზეზია.

საშვილოსნოს პათოლოგიებით გამოწვეულ უნაყოფობაში მნიშვნელოვანია - საშვილოსნოს თანდაყოლილი პათოლოგიები (ძგიდე, ორრქიანი, ერთრქიანი), ფიბროიდები, ადენომიოზი, ენდომეტრიოზი, ენდომეტრიუმის სტრუქტურა/ ხარისხი, პოლიპები.

საკვერცხისმიერი ფაქტორი - ძირითადად ანოვულაცია, რაც უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებს შორის მნიშვნელოვან ადგილს იკავებ. იგი გულიხმობს ფოლიკულიდან კვერცხუჯრედის გამოთავისუფლების პროცესის რღვევას.

ჰორმონული დარღვევებიდან აღსანიშნავია - ჰიპოთალამო - ჰიპოფიზურ სისტემაში მიმდინარე პათოლოგიური ცვლილელბი.

მამაკაცისმიერი ფაქტორი - განპირობებულია სპერმაში სპერმატოზოიდების რაოდენობრივი, მოძრაობითი და მორფოლოგიური პათოლოგიური ცვლილებებით.

ასევე ძალზედ მნიშვნელოვანი და გასათვალისწინებელია - გარემო ფაქტორების (ტოქსინები), ცხოვრების წესის (მწეველობა, ალკოჰოლის მოხმარება, სიმსუქნე) გავლენა ნაყოფიერებაზე.

- აქვს თუ არა მნიშვნელობა ქალის ასაკს?

- ოვარიული რეზერვი (კვერცხუჯრედების მარაგი საკვერცხეებში) ქალის შვილოსნობის პოტენციალის მთავარი განმსაზღვრელი ფაქტორია, უფრო მეტიც, გენეტიკური შვილის ყოლის ერთადერთი წყაროა. მნიშნელოვანია ის ფაქტორი, რომ კვერცხუჯრედების მარაგი მცირდება/იხარჯება ასაკის მატებასთან ერთად. გარდა კვერცხუჯრედების რაოდენობრივი შემცირებისა, მცირდება კვერცხუჯრედების ხარისხიც (უპირატესად 35 წლის შემდეგ). სწორედ ამ ფაქტორების გამო განსხვავებულია ქალის დაორსულების სიხშირე 35 წლამდე და მის შემდეგ ასაკში, მაგალითად, ბუნებრივ ციკლებში:

  • 25 წლის ასაკში - ერთ ციკლში - საშ. - 25%;
  • 35 წლის ასაკში - 15%-ია
  • 37 წლის ასაკში 10%, 40 წლის შემდეგ 4-5%

    ​ინ ვიტრო ციკლში
  • < 35 წლამდე - საშუალოდ 45-50%-ია
  • 35-38 წწ - 30-35%
  • 40-42 წწ - 8-10%
  • < 42 წწ - 3-5%.
აღნიშნული, ქალის რეპროდუქციულ სისტემაში მიმდინარე ასაკდამოკიდებული ფიზიოლოგიური პროცესია. გასათვალისწინებელია, ფიზიოლოგიიდან გადახრის შემთხვევები ანუ ადრეულ ასაკში (35-30 წლამდე), სხვადასხვა მიზეზის (გენეტიკური, აუტოიმუნური, იდიოპათიკური და სხვ) გამო შემცირებული ფოლიკულური მარაგის არსებობა, რის გამოც ორსულობის სიხშირე ასაკის მიუხედავად მნიშვნელოვნად დაბალია.

აღნიშნულიდან გამომდინარე, საჭიროა ყველა რეპროდუქციული ასაკის ქალმა, ვინც გეგმავს ორსულობას, დროულად მიმართოს რეპროდუქტოლოგს, გამოიკვლიოს საკვერცხის მარაგი და შედეგის მიხედვით დაგეგმოს ორსულობა.

ასევე მნიშვნელოვანია, ფსიქოლოგიური ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა, რაც დღეისათვის საკმაოდ ხშირად გვხვდება.

ძირითადი მიზეზები, რომლებიც იწვევენ ფსიქოლოგიურ უნაყოფობას:

  • სისტემატური სტრესი სამსახურში;
  • თავის დადანაშაულება უნაყოფობაში, ან ფიქრი იმაზე, რომ ეს არის სასჯელი თქვენი ცხოვრების წესის გამო;
  • ფინანსური თუ საყოფაცხოვრებო პრობლემები, რაც ბავშვის დაბადებას უკავშირდება;
  • ბოლო პერიოდში განცდილი სერიოზული ფსიქოლოგიური რყევა;
  • გარშემომყოფების მხრიდან გამუდმებული პრესინგი, ანუ გამუდმებული შეკითხვები: არ ხართ ორულად, არ გეგმავთ ორსულობას, რატომ არ ორსულდებით? 

ფსიქოლოგიური უნაყოფობის დროს მნიშვნელოვანია მკურნალი ექიმის მხარდაჭერა, ზოგიერთ შემთხვევაში საჭირო ხდება ფსიქოლოგის ჩართულობა.

- დედები ხშირად ეუბნებიან თავიანთ ქალიშვილებს, არ გაცივდეთ, ბავშვი არ გეყოლებათო. მითია თუ რეალურად შესაძლებელია მომავალში ამან პრობლემა გამოიწვიოს?

- რა თქმა უნდა, მითია. მცირე მენჯის ღრუს ანთებას ინფექცია იწვევს და არა ცივზე ჯდომა ან მსგავსი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად