Baby Bag

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

თამაში ბავშვის ცხოვრებისა და განვითარების განუყოფელი ნაწილია, თუმცა ხშირ შემთხვევაში უფროსების მხრიდან მისი მნიშვნელობა სათანადოდ არ  ​ფასდება ​თამაშის მეშვეობით  ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან.

ბავშვები თამაშით სწავლობენ

თამაშის დროს ბავშვები ძალიან ბევრ ახალ უნარს იძენენ. წარმოსახვით სასურსათო მაღაზიაში ისინი კოგნიტურ უნარებს ივითარებენ, ანგარიშობენ და პრობლემების გადაჭრას სწავლობენ. ფიზიკური შესაძლებლობების განვითარებაში კი მათ მოედანზე სირბილი და კუბიკების მეშვეობით პატარა სახლების შენება ეხმარებათ. სათამაშო დინოზავრებთან კომუნიკაციის დასამყარებლად მათ ლექსიკონის განახლება და მისი ახალი სიტყვებით შევსება ესაჭიროებათ. სოციალური უნარების განვითარებას კი მეგობრებთან ერთად წამოწყებული მრავალფეროვანი თამაშებით ახერხებენ.

თამაში ბავშვს ფიზიკურად აჯანსაღებს

თამაშის წყალობით ბავშვი ფიზიკურად ძლიერდება და ჯანსაღდება. თამაში წარმატებით ებრძვის ჭარბწონიანობის პრობლემას, რომელიც თანამედროვე ბავშვებში ძალიან გავრცელებულია.

თამაში სტრესს ამარცხებს

ბავშვის ემოციური ზრდის ხელშეწყობა თამაშის კიდევ ერთი ძლიერი მხარეა. მეგობრებთან ერთად წარმოსახვითი სამყაროების დალაშქვრა შფოთვას მნიშვნელოვნად ამცირებს. ბავშვები, რომლებიც ხშირად თამაშობენ, სტრესისგან მარტივად თავისუფლდებიან.

თამაშის მნიშვნელობა გაცილებით დიდია, ვიდრე ეს ერთი შეხედვით ჩანს

თამაში ერთი შეხედვით ძალიან მარტივი და უბრალო აქტივობებისგან შედგება, თუმცა რეალურად ის საკმაოდ რთული და კომპლექსურია. თამაშის უამრავი სახესხვაობა გვხვდება. არსებობს სიმბოლისტური, სოციო-დრამატული, ფუნქციონალური და სხვა ტიპის თამაშები. თანამედროვე მკვლევარები თამაშის სხვა და სხვა ასპექტს სიღრმისეულად იკვლევენ. მათ აინტერესებთ, როგორ სწავლობენ ბავშვები მისი დახმარებით, როგორ მოქმედებს ბუნებაში თამაში ბავშვების ჯანმრთელობაზე, რა გავლენას ახდენს სასკოლო შესვენებების არსებობა ბავშვის ფსიქიკაზე და ა.შ.

გამონახეთ დრო თამაშისთვის

მშობლის უმთავრესი მოვალეობა შვილების განათლებისა და განვითარების ხელშეწყობაა. თუ გსურთ თქვენმა შვილმა ენობრივი, კოგნიტური, ემოციური, სოციალური და ფიზიკური უნარების განვითარება სრულყოფილად შეძლოს, მას თამაშისთვის საკმარისი დრო უნდა მისცეთ. ყურადღება მიაქციეთ იმას, რომ ბავშვი საკუთარი დროის დიდ ნაწილს სწორედ თამაშს უთმობდეს.

სწავლა და თამაში ერთმანეთისგან არ გამიჯნოთ

სწავლა და თამაში განცალკევებულ აქტივობებად არ უნდა აღვიქვათ, რადგან მათ შორის საკმაოდ მჭიდრო ურთიერთკავშირშია. სწავლა თამაშის გარეშე, ეს იგივეა, რაც ქიმიის ლექცია ლაბორატორიის გარეშე. თამაში თქვენი შვილის ლაბორატორიაა, სადაც ის მისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან უნარებს იძენს.

თამაში ბუნებაში

ხშირად გაიხსენეთ საკუთარი ბავშვობა. აღმოაჩენთ, რომ საუკეთესო მოგონებები, რომელთა გახსენება ყველაზე მეტ სიხარულს განიჭებთ, საგარეო აქტივობებთან ასოცირდება. თოვლში ციგურაობა, ქვიშის კოშკების აგება, ეზოში სხვა ბავშვებთან ერთად სირბილი სწორედ ის აქტივობებია, რომელიც ნებისმიერ ბავშვს აბედნიერებს. მიეცით თქვენს შვილს შესაძლებლობა ბუნებაში თამაშით დატკბეს.

გაიღრმავეთ თქვენი ცოდნა თამაშის შესახებ

თამაშის შესახებ უამრავი ახალი კვლევა და ნაშრომი იწერება. ნუ დასჯერდებით იმას, რაც უკვე იცით. მუდმივად იზრუნეთ საკუთარი ცოდნის გაფართოებაზე. წაიკითხეთ მეტი თამაშის შესახებ, გაეცანით თანამედროვე ხედვებს და მათი პრაქტიკაში გამოყენება სცადეთ.

ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს

ბავშვობაში, ალბათ, ხშირად გითამაშიათ სპონტანური თამაშები. მიეცით თქვენს შვილებს შესაძლებლობა დამოუკიდებლად ითამაშონ. ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს და ყველაფერს წინასწარ ნუ დაგეგმავთ. მალე დარწმუნდებით, რომ თქვენს შვილებს ძალიან მდიდარი წარმოსახვა აქვთ.

თამაში ბავშვს დამოუკიდებლად განვითარების შესაძლებლობას აძლევს

თამაშის დროს ბავშვი ბევრად დიდ მონდომებას ავლენს, ვიდრე საშინაო დავალების შესრულებისას. მას თამაში აძლევს ბევრად მეტ დროს და შესაძლებლობას, რათა კომპლექსურად განვითარდეს. წარმოსახვით რესტორანში თამაშისას, ბავშვი მენიუს ადგენს, იღებს შეკვეთებს, აწესებს ფასებს, ესაუბრება მომხმარებელს. ის სხვა და სხვა უნარს მხოლოდ ერთი თამაშის დახმარებით ივითარებს და ამ ყველაფერს დამოუკიდებლად, ყოველგვარი დახმარების გარეშე აკეთებს. სწორედ ამიტომ არის თამაში უნიკალური საშუალება ბავშვის თვითშეფასებისა და თავდაჯერების გაზრდისთვის. თუ გსურთ თქვენი შვილი დამოუკიდებელ და წარმატებულ ადამიანად გაიზარდოს, მიეცით მას თამაშის შესაძლებლობა.

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბლენდერი არის ჩვენი თანამედროვეობის ძალიან დიდი პრობლემა. ბავშვებში ღეჭვის უნარის შეფერხება ხდება,“ - ანა წურწუმია

„ბლენდერი არის ჩვენი თანამედროვეობის ძალიან დიდი პრობლემა. ბავშვებში ღეჭვის უნარის შეფერხება ხდება,“ - ანა წურწუმია

ქცევითი თერაპევტი ანა წურწუმია ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ბავშვის ჯანსაღი კვებითი ჩვევების განვითარების მნიშვნელობაზე საუბრობს. მისი თქმით, მშობლის დამოკიდებულება კონკრეტული საკვების მიმართ უდიდეს როლს ასრულებს:

​ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს მშობლის დამოკიდებულებას საჭმლის მიმართ. რა დამოკიდებულებაც აქვს მშობელს საჭმლის მიმართ, იგივე დამოკიდებულება უყალიბდება ბავშვსაც. თუ მშობელს არ მოსწონს რომელიმე საჭმელი და გამოხატავს უარყოფით ემოციებს, ეს პირდაპირ გადადის ბავშვზე. შეიძლება რაღაც არ გვიყვარს, მაგრამ არ გამოვხატოთ უარყოფითი ემოციები ამ საჭმლის მიმართ.“

ანა წურწუმია გარკვეულ სტრატეგიებს გვთავაზობს, რომელთა დახმარებით ბავშვს არასასურველი პროდუქტის მიღებაში დავეხმარებით:

„თუ ბავშვი უარს ამბობს პომიდორზე, ​ჩვენ შევიმუშავებთ გარკვეულ სტრატეგიებს, რომელთა დახმარებით პომიდორი გახდება მისთვის საყვარელი საკვები. თუ ნახეთ, რომ ბავშვმა გადმოადგო და არ მოეწონა, დავიწყოთ შემდეგნაირად: ბავშვი უბრალოდ შეეხოს ერთი დღე პომიდორს, ითამაშოს. მეორე დღეს შეიძლება შევთავაზოთ, რომ დაყნოსოს პომიდორი, მესამე დღეს შეიძლება გვქონდეს სტრატეგია, რომ უბრალოდ ენა დაადოს პომიდორს. ასე თანდათანობით მივიდეთ იქამდე, რომ პირში ჩაიდოს. ჩემი საბოლოო მიზანი იქნება, რომ ბავშვმა ჩაყლაპოს პროდუქტი. ამის შემდეგ შემიძლია წავახალისო მისთვის სასურველი საჭმლით.“

ანა წურწუმია აღნიშნავს, რომ ბავშვისთვის ქცევით მოდელს განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს:

„ბავშვები სახლში არ ჭამენ, მაგრამ ბაღში როდესაც ხედავენ, რომ თანატოლები ჭამენ, იწყებენ ჭამას. თ​უ ბავშვს საკვები არ უყვარს, არ მოსწოს, სხვაგანაც არ შეჭამს. მას აქვს მიმღებლობა ამ საჭმლის, მაგრამ სახლის გარემოში არსებული გარკვეული მიზეზების გამო სახლში არ ჭამს. მშობლის ემოციური დამოკიდებულება საჭმლის მიმართ, შესაძლოა, ძალიან კარგად ჩანდეს ბავშვისთვის. საჭმლით თამაში არის აბსოლუტურად გამართლებული, რასაც მშობლები არ ამართლებენ ხოლმე. მათ ეზარებათ ხშირ შემთხვევაში. საჭმლით თამაში არის ერთ-ერთი ეფექტიანი მეთოდი, რომ ბავშვმა შემდგომში საკვები დააგემოვნოს.“

ანა წურწუმიას თქმით, ბავშვს ტკბილეული ჯანსაღი საკვებისადმი ნეგატიურად განაწყობს:

„ხშირად ხდება, რომ ტკბილეული აფუჭებს ბავშვებს. მათ გასინჯეს ტკბილეული და ტკბილეულის ფონზე წვნიანი აღარ ეგემრიელებათ. ბავშვი საჭმელს შიშის გამო არ უნდა ჭამდეს. დაძალება არის აბსოლუტურად გამორიცხული მეთოდი. ​შეიძლება არსებობდეს სხვა მიზეზები, რის გამოც ბავშვი არ ჭამს. შეიძლება იყოს ცუდი გამოცდილებაც. გადამცდა საჭმელი, რის გამოც უარს ვამბობ არამხოლოდ ამ საჭმელზე, არამედ ყველა მასთან მიახლოვებულ და მიმსგავსებულ საკვებზე. შეიძლება იყოს ისიც, რომ ბავშვს აქვს მომატებული მგრძნობელობა ფაქტურის, სუნის, გემოს მიმართ.“

„ბლენდერი არის ჩვენი თანამედროვეობის ძალიან დიდი პრობლემა. ​ბავშვები იმდენად ეჩვევიან დაბლენდერებულ საჭმელს, რომ მყარ საკვებზე გადასვლა ძალიან უჭირთ. ღეჭვის უნარის განვითარების შეფერხება ხდება. ჩვენ გვიწევს მუშაობა ღეჭვის უნარის განვითარებაზე. ერთი წლის ასაკიდან ბლენდერი უნდა გავაქროთ,“ - აღნიშნავს ანა წურწუმია.

წყარო: ​„იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად