Baby Bag

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

თამაში ბავშვის ცხოვრებისა და განვითარების განუყოფელი ნაწილია, თუმცა ხშირ შემთხვევაში უფროსების მხრიდან მისი მნიშვნელობა სათანადოდ არ  ​ფასდება ​თამაშის მეშვეობით  ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან.

ბავშვები თამაშით სწავლობენ

თამაშის დროს ბავშვები ძალიან ბევრ ახალ უნარს იძენენ. წარმოსახვით სასურსათო მაღაზიაში ისინი კოგნიტურ უნარებს ივითარებენ, ანგარიშობენ და პრობლემების გადაჭრას სწავლობენ. ფიზიკური შესაძლებლობების განვითარებაში კი მათ მოედანზე სირბილი და კუბიკების მეშვეობით პატარა სახლების შენება ეხმარებათ. სათამაშო დინოზავრებთან კომუნიკაციის დასამყარებლად მათ ლექსიკონის განახლება და მისი ახალი სიტყვებით შევსება ესაჭიროებათ. სოციალური უნარების განვითარებას კი მეგობრებთან ერთად წამოწყებული მრავალფეროვანი თამაშებით ახერხებენ.

თამაში ბავშვს ფიზიკურად აჯანსაღებს

თამაშის წყალობით ბავშვი ფიზიკურად ძლიერდება და ჯანსაღდება. თამაში წარმატებით ებრძვის ჭარბწონიანობის პრობლემას, რომელიც თანამედროვე ბავშვებში ძალიან გავრცელებულია.

თამაში სტრესს ამარცხებს

ბავშვის ემოციური ზრდის ხელშეწყობა თამაშის კიდევ ერთი ძლიერი მხარეა. მეგობრებთან ერთად წარმოსახვითი სამყაროების დალაშქვრა შფოთვას მნიშვნელოვნად ამცირებს. ბავშვები, რომლებიც ხშირად თამაშობენ, სტრესისგან მარტივად თავისუფლდებიან.

თამაშის მნიშვნელობა გაცილებით დიდია, ვიდრე ეს ერთი შეხედვით ჩანს

თამაში ერთი შეხედვით ძალიან მარტივი და უბრალო აქტივობებისგან შედგება, თუმცა რეალურად ის საკმაოდ რთული და კომპლექსურია. თამაშის უამრავი სახესხვაობა გვხვდება. არსებობს სიმბოლისტური, სოციო-დრამატული, ფუნქციონალური და სხვა ტიპის თამაშები. თანამედროვე მკვლევარები თამაშის სხვა და სხვა ასპექტს სიღრმისეულად იკვლევენ. მათ აინტერესებთ, როგორ სწავლობენ ბავშვები მისი დახმარებით, როგორ მოქმედებს ბუნებაში თამაში ბავშვების ჯანმრთელობაზე, რა გავლენას ახდენს სასკოლო შესვენებების არსებობა ბავშვის ფსიქიკაზე და ა.შ.

გამონახეთ დრო თამაშისთვის

მშობლის უმთავრესი მოვალეობა შვილების განათლებისა და განვითარების ხელშეწყობაა. თუ გსურთ თქვენმა შვილმა ენობრივი, კოგნიტური, ემოციური, სოციალური და ფიზიკური უნარების განვითარება სრულყოფილად შეძლოს, მას თამაშისთვის საკმარისი დრო უნდა მისცეთ. ყურადღება მიაქციეთ იმას, რომ ბავშვი საკუთარი დროის დიდ ნაწილს სწორედ თამაშს უთმობდეს.

სწავლა და თამაში ერთმანეთისგან არ გამიჯნოთ

სწავლა და თამაში განცალკევებულ აქტივობებად არ უნდა აღვიქვათ, რადგან მათ შორის საკმაოდ მჭიდრო ურთიერთკავშირშია. სწავლა თამაშის გარეშე, ეს იგივეა, რაც ქიმიის ლექცია ლაბორატორიის გარეშე. თამაში თქვენი შვილის ლაბორატორიაა, სადაც ის მისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან უნარებს იძენს.

თამაში ბუნებაში

ხშირად გაიხსენეთ საკუთარი ბავშვობა. აღმოაჩენთ, რომ საუკეთესო მოგონებები, რომელთა გახსენება ყველაზე მეტ სიხარულს განიჭებთ, საგარეო აქტივობებთან ასოცირდება. თოვლში ციგურაობა, ქვიშის კოშკების აგება, ეზოში სხვა ბავშვებთან ერთად სირბილი სწორედ ის აქტივობებია, რომელიც ნებისმიერ ბავშვს აბედნიერებს. მიეცით თქვენს შვილს შესაძლებლობა ბუნებაში თამაშით დატკბეს.

გაიღრმავეთ თქვენი ცოდნა თამაშის შესახებ

თამაშის შესახებ უამრავი ახალი კვლევა და ნაშრომი იწერება. ნუ დასჯერდებით იმას, რაც უკვე იცით. მუდმივად იზრუნეთ საკუთარი ცოდნის გაფართოებაზე. წაიკითხეთ მეტი თამაშის შესახებ, გაეცანით თანამედროვე ხედვებს და მათი პრაქტიკაში გამოყენება სცადეთ.

ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს

ბავშვობაში, ალბათ, ხშირად გითამაშიათ სპონტანური თამაშები. მიეცით თქვენს შვილებს შესაძლებლობა დამოუკიდებლად ითამაშონ. ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს და ყველაფერს წინასწარ ნუ დაგეგმავთ. მალე დარწმუნდებით, რომ თქვენს შვილებს ძალიან მდიდარი წარმოსახვა აქვთ.

თამაში ბავშვს დამოუკიდებლად განვითარების შესაძლებლობას აძლევს

თამაშის დროს ბავშვი ბევრად დიდ მონდომებას ავლენს, ვიდრე საშინაო დავალების შესრულებისას. მას თამაში აძლევს ბევრად მეტ დროს და შესაძლებლობას, რათა კომპლექსურად განვითარდეს. წარმოსახვით რესტორანში თამაშისას, ბავშვი მენიუს ადგენს, იღებს შეკვეთებს, აწესებს ფასებს, ესაუბრება მომხმარებელს. ის სხვა და სხვა უნარს მხოლოდ ერთი თამაშის დახმარებით ივითარებს და ამ ყველაფერს დამოუკიდებლად, ყოველგვარი დახმარების გარეშე აკეთებს. სწორედ ამიტომ არის თამაში უნიკალური საშუალება ბავშვის თვითშეფასებისა და თავდაჯერების გაზრდისთვის. თუ გსურთ თქვენი შვილი დამოუკიდებელ და წარმატებულ ადამიანად გაიზარდოს, მიეცით მას თამაშის შესაძლებლობა.

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვთან სწორად მოქცევის გასაღები, როდესაც ბავშვი არ გვისმენს - ფსიქოლოგი მზიკო დალაქიშვილი

ბავშვთან სწორად მოქცევის გასაღები, როდესაც ბავშვი არ გვისმენს - ფსიქოლოგი მზიკო დალაქიშვილი

ფსიქოლოგმა მზიკო დალაქიშვილმა მშობლებსა და შვილებს შორის კომუნიკაციის პრობლემის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, თანამედროვე მშობლების უმთავრესი პრობლემა ის არის, რომ ბავშვები მათ არ უსმენენ:

„ძალიან ხშირად მშობლები მომმართავენ ხოლმე ჩივილით: „იქნებ თქვენ მაინც იცოდეთ, როგორ შეიძლება, რომ ბავშვი დავიმორჩილო. არ მისმენს, არ აინტერესებს, რას ველაპარაკები. მეცადინეობაზე ხომ ლაპარაკი ზედმეტია.“ ​თითქოს უკვე კლასიკურია ეს მომართვა. ბავშვები არ უსმენენ, არ ემორჩილებიან მშობლებს. საკმაოდ რთულ მდგომარეობაში ვართ ხოლმე მშობლები ამ დროს. თუ ბავშვი არ გვისმენს და დავუყვირებთ, ეს გადაიქცევა ჩვეულებრივ მომენტად, ბავშვი მხოლოდ ყვირილზე გამოიხედავს. მასწავლებლებსაც მოუწევთ ყვირილი, იმიტომ, რომ სხვანაირად ბავშვი არ მოუსმენს. ყველაზე ცუდი ის არის, რომ მერე თვითონაც იყვირებს. ამიტომ ყვირილს უნდა ვუთხრათ არა.“

მზიკო დალაქიშვილის თქმით, ზოგჯერ მშობლები შეცდომებს უშვებენ. მთავარია, რომ მათ ეს შეცდომები დროულად გამოასწორონ:

​ზოგჯერ ყველაფერი ხდება. ვიყოთ რეალისტები. ზოგჯერ მშობელს შეიძლება გქონდეს ისეთი ცუდი დღე, იმდენად გაღიზიანებული იყო, რომ გეყვიროს. იმწუთასვე გამოვასწოროთ შეცდომა. ვუთხრათ ბავშვს: ეს შენ არ გეხება, ეს მე მეხება. მე ვერ გავაკონტროლე ჩემი ემოცია, შენ არაფერ შუაში არ ხარ.“ არსებობენ ცნობიერი მშობლები, რომლებსაც კარგად გაცნობიერებული ქმედებები აქვთ და არიან მშობლები, იმ მომენტს, რომელშიც არიან, კარგად ვერ აცნობიერებენ, თუმცა შეიძლება კიდევ უფრო მეტ ენერგიას ხარჯავდნენ ზრუნვაში. სწორედ აქ მგონია, რომ არის სწორად მოქცევის გასაღები, რას ვაკეთებთ, რისთვის ვაკეთებთ და როგორ ვაკეთებთ.“

მზიკო დალაქიშვილმა აღნიშნა, რომ ბავშვებთან კონტაქტი არ უნდა დავკარგოთ და მათი საჭიროებები სწორად აღვიქვათ:

„როდესაც ბავშვს ვჭირდებით, ამას ბავშვები გამოხატავენ. ყველაზე მთავარია, შევძლოთ არ დავკარგოთ კონტაქტი ჩვენს შვილებთან. ეს კონტაქტი პასუხისმგებლობამ კი არ უნდა მართოს, რომ მე ვიყო კარგი დედა. როდესაც ბავშვი გეძახის და არ გცალია, გავაგონოთ. ​ავტომატური პასუხიც შეგვიძლია ვიქონიოთ ჩვენს შვილებთან. ვუთხრათ ბავშვს: „ახლა ვერ გელაპარაკები, მაგრამ შენზე ძვირფასს ვის უნდა დაველაპარაკო?!“ ეს დამოკიდებულება თუ არსებობს, ესმით ბავშვებს, დამიჯერეთ, რომ ესმით.“

„მნიშვნელოვანია, ბავშვებს ვასწავლოთ საკუთარი თავის მოსმენა. ბავშვმა რომ იცის მისი თავის მოსმენა, მას შეუძლია მეც ისე მომმართოს და მეც მოვუსმინო მას. ჩვენ თუ არ დავასწრებთ შეგონებებით, კარგია. მაგალითად, შია ბავშვს. ვაცადოთ, რომ მან თქვას რომ შია. ვეუბნებით: „ორი საათია, დაჯექი ჭამე!“ ბევრად მირჩევნია, რომ მე მოვიდე და გითხრა, რომ მშია. ​ჩვენ შეგვიძლია ცნობიერება ავუმაღლოთ ბავშვს და კითხვა დავუსვათ: ხომ არ მოგშივდებოდა? მე მომშივდა, შენ?“ - აღნიშნულ საკითხებზე მზიკო დალაქიშვილმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ -ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად