Baby Bag

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

თამაში ბავშვის ცხოვრებისა და განვითარების განუყოფელი ნაწილია, თუმცა ხშირ შემთხვევაში უფროსების მხრიდან მისი მნიშვნელობა სათანადოდ არ  ​ფასდება ​თამაშის მეშვეობით  ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან.

ბავშვები თამაშით სწავლობენ

თამაშის დროს ბავშვები ძალიან ბევრ ახალ უნარს იძენენ. წარმოსახვით სასურსათო მაღაზიაში ისინი კოგნიტურ უნარებს ივითარებენ, ანგარიშობენ და პრობლემების გადაჭრას სწავლობენ. ფიზიკური შესაძლებლობების განვითარებაში კი მათ მოედანზე სირბილი და კუბიკების მეშვეობით პატარა სახლების შენება ეხმარებათ. სათამაშო დინოზავრებთან კომუნიკაციის დასამყარებლად მათ ლექსიკონის განახლება და მისი ახალი სიტყვებით შევსება ესაჭიროებათ. სოციალური უნარების განვითარებას კი მეგობრებთან ერთად წამოწყებული მრავალფეროვანი თამაშებით ახერხებენ.

თამაში ბავშვს ფიზიკურად აჯანსაღებს

თამაშის წყალობით ბავშვი ფიზიკურად ძლიერდება და ჯანსაღდება. თამაში წარმატებით ებრძვის ჭარბწონიანობის პრობლემას, რომელიც თანამედროვე ბავშვებში ძალიან გავრცელებულია.

თამაში სტრესს ამარცხებს

ბავშვის ემოციური ზრდის ხელშეწყობა თამაშის კიდევ ერთი ძლიერი მხარეა. მეგობრებთან ერთად წარმოსახვითი სამყაროების დალაშქვრა შფოთვას მნიშვნელოვნად ამცირებს. ბავშვები, რომლებიც ხშირად თამაშობენ, სტრესისგან მარტივად თავისუფლდებიან.

თამაშის მნიშვნელობა გაცილებით დიდია, ვიდრე ეს ერთი შეხედვით ჩანს

თამაში ერთი შეხედვით ძალიან მარტივი და უბრალო აქტივობებისგან შედგება, თუმცა რეალურად ის საკმაოდ რთული და კომპლექსურია. თამაშის უამრავი სახესხვაობა გვხვდება. არსებობს სიმბოლისტური, სოციო-დრამატული, ფუნქციონალური და სხვა ტიპის თამაშები. თანამედროვე მკვლევარები თამაშის სხვა და სხვა ასპექტს სიღრმისეულად იკვლევენ. მათ აინტერესებთ, როგორ სწავლობენ ბავშვები მისი დახმარებით, როგორ მოქმედებს ბუნებაში თამაში ბავშვების ჯანმრთელობაზე, რა გავლენას ახდენს სასკოლო შესვენებების არსებობა ბავშვის ფსიქიკაზე და ა.შ.

გამონახეთ დრო თამაშისთვის

მშობლის უმთავრესი მოვალეობა შვილების განათლებისა და განვითარების ხელშეწყობაა. თუ გსურთ თქვენმა შვილმა ენობრივი, კოგნიტური, ემოციური, სოციალური და ფიზიკური უნარების განვითარება სრულყოფილად შეძლოს, მას თამაშისთვის საკმარისი დრო უნდა მისცეთ. ყურადღება მიაქციეთ იმას, რომ ბავშვი საკუთარი დროის დიდ ნაწილს სწორედ თამაშს უთმობდეს.

სწავლა და თამაში ერთმანეთისგან არ გამიჯნოთ

სწავლა და თამაში განცალკევებულ აქტივობებად არ უნდა აღვიქვათ, რადგან მათ შორის საკმაოდ მჭიდრო ურთიერთკავშირშია. სწავლა თამაშის გარეშე, ეს იგივეა, რაც ქიმიის ლექცია ლაბორატორიის გარეშე. თამაში თქვენი შვილის ლაბორატორიაა, სადაც ის მისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან უნარებს იძენს.

თამაში ბუნებაში

ხშირად გაიხსენეთ საკუთარი ბავშვობა. აღმოაჩენთ, რომ საუკეთესო მოგონებები, რომელთა გახსენება ყველაზე მეტ სიხარულს განიჭებთ, საგარეო აქტივობებთან ასოცირდება. თოვლში ციგურაობა, ქვიშის კოშკების აგება, ეზოში სხვა ბავშვებთან ერთად სირბილი სწორედ ის აქტივობებია, რომელიც ნებისმიერ ბავშვს აბედნიერებს. მიეცით თქვენს შვილს შესაძლებლობა ბუნებაში თამაშით დატკბეს.

გაიღრმავეთ თქვენი ცოდნა თამაშის შესახებ

თამაშის შესახებ უამრავი ახალი კვლევა და ნაშრომი იწერება. ნუ დასჯერდებით იმას, რაც უკვე იცით. მუდმივად იზრუნეთ საკუთარი ცოდნის გაფართოებაზე. წაიკითხეთ მეტი თამაშის შესახებ, გაეცანით თანამედროვე ხედვებს და მათი პრაქტიკაში გამოყენება სცადეთ.

ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს

ბავშვობაში, ალბათ, ხშირად გითამაშიათ სპონტანური თამაშები. მიეცით თქვენს შვილებს შესაძლებლობა დამოუკიდებლად ითამაშონ. ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს და ყველაფერს წინასწარ ნუ დაგეგმავთ. მალე დარწმუნდებით, რომ თქვენს შვილებს ძალიან მდიდარი წარმოსახვა აქვთ.

თამაში ბავშვს დამოუკიდებლად განვითარების შესაძლებლობას აძლევს

თამაშის დროს ბავშვი ბევრად დიდ მონდომებას ავლენს, ვიდრე საშინაო დავალების შესრულებისას. მას თამაში აძლევს ბევრად მეტ დროს და შესაძლებლობას, რათა კომპლექსურად განვითარდეს. წარმოსახვით რესტორანში თამაშისას, ბავშვი მენიუს ადგენს, იღებს შეკვეთებს, აწესებს ფასებს, ესაუბრება მომხმარებელს. ის სხვა და სხვა უნარს მხოლოდ ერთი თამაშის დახმარებით ივითარებს და ამ ყველაფერს დამოუკიდებლად, ყოველგვარი დახმარების გარეშე აკეთებს. სწორედ ამიტომ არის თამაში უნიკალური საშუალება ბავშვის თვითშეფასებისა და თავდაჯერების გაზრდისთვის. თუ გსურთ თქვენი შვილი დამოუკიდებელ და წარმატებულ ადამიანად გაიზარდოს, მიეცით მას თამაშის შესაძლებლობა.

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ფრაზა „დიდი ხარ და დაუთმე“ ბავშვებში პროტესტს აჩენს, ის ყველას მტკივნეულად ახსოვს,“ - ფსიქოლოგი ეკა ნინოშვილი

„ფრაზა „დიდი ხარ და დაუთმე“ ბავშვებში პროტესტს აჩენს, ის ყველას მტკივნეულად ახსოვს,“ - ფსიქოლოგი ეკა ნინოშვილი

ფსიქოლოგმა ეკა ნინოშვილმა ბავშვებში გავრცელებულ ქცევის თავისებურებებზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ პატარებს ემოციების დარტყმის, კბენის ან სხვა აგრესიული ფორმით გამოხატვა ახასიათებთ. მისი თქმით, მშობელმა ბავშვს მსგავსი ქცევა უნდა აუკრძალოს:

„ეს ყველაფერი ასაკთან არის ბმაში. განსაკუთრებით ხშირია პატარა ასაკის ბავშვებთან დარტყმა, კბენა, თმების მოქაჩვა. ბავშვს არ ჰყოფნის ლექსიკური მარაგი, რომ სწორად გამოხატოს, რას გრძნობს. ბავშვი ძალიან ემოციურია, პირველ რიგში, ემოცია მოდის. გამოხატვის ეს ფორმა უფრო ხშირად პატარა ასაკის ბავშვებს ახასიათებთ, ვიდრე მოზრდილ ბავშვებს. მშობელი როდესაც ამბობს, რომ არაუშავს, ​ეს არასწორი რეაქციაა. აუცილებელია აკრძალვა, ხელის გაკავება, მკაცრი ტონით თქმა, რომ ეს არ შეიძლება.“

ეკა ნინოშვილის თქმით, მშობლებს ლოიალობასა და სიმკაცრეს შორის ოქროს შუალედის დაცვა ყველაზე მეტად უჭირთ:

​ოქროს შუალედის დაცვა არის პრაქტიკაში ყველაზე ძნელი, მე როდის ავუკრძალო და როდის ვიყო ლიბერალური მშობელი, რაღაცებს არ მივაქციო ყურადღება. უკიდურესობა არასდროს არის მისაღები. არის სიტუაცია, როდესაც აკრძალვა აუცილებელია. მშობლისა და შვილის ურთიერთობა არის განუმეორებელი მოდელი. ყველა მშობელს და შვილს აქვს ურთიერთობის თავისი სტრუქტურა. არსებობს ზოგადი მოდელი, რომელიც მიღებულია. არის როგორც წახალისების, ისევე დასჯის ფორმებიც.“

ეკა ნინოშვილი აღნიშნავს, რომ ბავშვის აღზრდისას მეტისმეტი კეთილგანწყობის გამოჩენა მას სერიოზულ ზიანს აყენებს:
„როდესაც ბავშვს ყველაფრის უფლებას ვაძლევ, ის ეჩვევა, რომ მზამზარეული უნდა მიეცეს ყველაფერი. მისი მსოფლმხედველობა ასე ყალიბდება: „მე ვიმსახურებ იმას, რომ ცხოვრებამ ყველაფერი უნდა მომცეს.“ გარკვეული ფორმით ის ოჯახში შემდეგ ტირანადაც შეიძლება იქცეს, დანარჩენი ოჯახის წევრები კი მისი მარიონეტები გახდნენ. ბავშვს ეს ოჯახიდან გააქვს გარეთ, ის ამას ითხოვს თანატოლებისგანაც, იწყება ​სოციალიზაციის პრობლემები. თანატოლები ასე მზამზარეულს აღარ იღებენ. თუ ოჯახი სათბურში კეთილგანწყობით ზრდიდა ბავშვს, საბოლოოდ ეს მისთვის გამოდის არასასურველი შედეგის მომტანი.“

„უფროს დედმამიშვილებს ძალიან მტკივნეულად ახსოვთ მსგავსი გამოცდილება. ​ფრაზა „დიდი ხარ და დაუთმე“ ყველას მტკივნეულად ახსოვს. ყოველთვის ჩნდება პროტესტი. ბავშვს სჭირდება სამართლიანობის განცდა მშობლის მხრიდან. არგუმენტი, რომ შენ დიდი ხარ და დაუთმე, მიუხედავად იმისა, რომ პატარა დედმამიშვილმა რაღაც არასწორად გააკეთა, აბსოლუტურად არასწორია. მშობელმა აუცილებლად უნდა ასწავლოს ბავშვებს სწორი ურთიერთობის ფორმა. არ აქვს მნიშვნელობა ასაკობრივი ზღვარი როგორია. თუ მშობელმა მედიატორის როლი არ ითამაშა, შესაძლოა, დედმამიშვილებს შორის აგრესიაც კი გაჩნდეს,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ეკა ნინოშვილმა ტელეკომპანია იმედის გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​იმედის დღე

წაიკითხეთ სრულად