Baby Bag

მშობელს თავისი შეცდომის აღიარება უნდა შეეძლოს

მშობელს თავისი შეცდომის აღიარება უნდა შეეძლოს
ჩვილი ბავშვები არასდროს ცრუობენ, თუმცა საუბრის დაწყებასთან ერთად ბავშვი ტყუილის თქმასაც ​სწავლობს. პატარები სიცრუის თქმის გამო ყოველთვის არ უნდა გააკრიტიკოთ, რადგან განვითარების საწყის ეტაპზე ტყუილის თქმა ბავშვის კოგნიტური უნარების დახვეწაზე მიგვანიშნებს. მშობლების მხრიდან აქტიური ჩარევა და ბავშვის სწორად აღზრდა მას ცუდისა და კარგის გარჩევას ასწავლის. თუ გსურთ ბავშვი გულახდილი იყოს და ტყუილის თქმას გადაეჩვიოს, დაეხმარეთ მას სწორად ჩასწვდეს სიცრუისა და სიმართლის არსს, იცოდეს თითოეული მათგანის დადებითი და უარყოფითი მხარეები.

ბავშვის სწორად აღზრდა მარტივი არ არის. თქვენი შვილი რომ გულახდილობას მიაჩვიოთ, შესაძლოა, ამისთვის წლები დაგჭირდეთ. ვაღიაროთ, რომ სიმართლის თქმა მარტივი არასდროსაა. სრულფასოვანი გულწრფელობა სოციალურად მიუღებელიც კია და ასეთად ყოფნა არც თქვენს შვილს არგებს რამეს. კომპლექსური სწავლებითა და მოთმინებით ბავშვს აუცილებლად ასწავლით, თუ როდის არის აუცილებელი სიმართლის თქმა და როდის არ უნდა ისაუბროს ხმამაღლა თავის განცდებსა და ფიქრებზე.

კარგისა და ცუდის გარჩევას ბავშვი 5-6 წლის ასაკში სწავლობს. როდესაც სკოლაში მიდის, მან სიმართლისა და სიცრუის შესახებ ბევრი რამ უნდა იცოდეს. შედარებით პატარა ასაკში ბავშვებმა იციან, რომ არსებობს ცუდი და კარგი ქცევები. ისინი თავიანთ მშობლებს აკვირდებიან და დასკვნები მათი ქცევებიდან გამომდინარე გამოაქვთ.

მშობელი თავად უნდა იყოს გულწრფელი

სიცრუისა და სიმართლის გარჩევა ბავშვებს ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ, თუმცა ეცადეთ ამ დროს მათ თავად არ უთხრათ ბევრი სიცრუე. თუ მამა სახლშია, დედას კი ბავშვები სასეირნოდ ჰყავს წაყვანილი, სადაც ბავშვებთან ერთად მაღაზიების თვალიერებით ერთობა, შინ მისულმა თავის მეუღლეს არ უნდა უთხრას, რომ მას და ბავშვებს საცობების გამო შინ მოსვლა დააგვიანდათ. პატარები ყველაფერს ამჩნევენ და იმახსოვრებენ. თქვენი ქცევა მათთვის ყოველთვის სამაგალითოა.

მშობელს თავისი შეცდომის აღიარება უნდა შეეძლოს

მშობელმა თავისი შეცდომა ყოველთვის უნდა აღიაროს. თუ ბავშვებთან ერთად პიკნიკზე მიდიხართ და მათი საყვარელი ტკბილეული სახლში დაგრჩებათ, გულახდილად უთხარით, რომ შეცდომა დაუშვით და მოუბოდიშეთ კიდეც. ამაში ცუდი არაფერია. ბავშვი თქვენს ქმედებებს აუცილებლად გაიმეორებს.

მშობელი ბავშვისთვის ავტორიტეტი უნდა იყოს და არა ავტორიტარი

გულახდილი ბავშვის აღზრდას დიდი მოთმინება სჭირდება. ბავშვი ზრდასთან ერთად მშობლების წინაშე გულწრფელობას კარგავს, რადგან ხშირ შემთხვევაში სასჯელი აშინებს. არ აქვს მნიშვნელობა რა პრინციპებით ზრდით ბავშვს, თუ ის თქვენს მითითებას გადაუხვევს, მიეცით საშუალება თავისი ქცევის მიზეზებზე გულახდილად დაგელაპარაკოთ. თუ მას ამის უფლებას არ მისცემთ, მომავალში ყველაფერს დაგიმალავთ. მოუსმინეთ თქვენს შვილს. ესაუბრეთ იმ უმთავრეს პრინციპებზე, რომლის მიხედვითაც მას ზრდით. აუცილებლად შეაქეთ გულახდილობის გამო.

ასწავლეთ ბავშვს წიგნებისა და ფილმების დახმარებით

ბავშვებთან ერთად ხშირად იკითხეთ, ფილმებს უყურეთ და შემდეგ ნანახსა და წაკითხულზე გულახდილად ისაუბრეთ. აუხსენით თქვენს შვილს, რატომ მოგწონთ ან არ მოგწონთ ესა თუ ის პერსონაჟი. მატყუარა პერსონაჟების ქცევები გააანალიზეთ, ასწავლეთ თქვენს შვილს, თუ რატომ იქცევა ესა თუ ის გმირი არასწორად.

მშობელმა უნდა იცოდეს, რომ გულწრფელობას ბავშვი ერთ დღეში ვერ ისწავლის

მცირეწლოვან ბავშვებს მარტივი სიმბოლოებით და ფრაზებით უნდა ასწავლოთ, მაგრამ თინეიჯერები კომპლექსური ქცევებისა და აბსტრაქტული კონცეფციების ანალიზს ეჩვევიან. თინეიჯერებს ბევრად რთული ცხოვრება აქვთ, ვიდრე მცირეწლოვან პატარებს. ისინი სკოლაში ძალიან ბევრ დაბრკოლებას ხვდებიან, იცნობენ ახალ ადამიანებს, წვეულებებზე დადიან. მშობელმა თავის შვილს უნდა ასწავლოს, თუ რატომ არის გულწრფელობა ძლიერი სოციალური იარაღი და რატომ არ უნდა ცრუობდეს ადამიანი, რომელსაც სოციუმში ნორმალურად ცხოვრება სურს. არსებობენ ბავშვები, რომლებიც კონფრონტაციას ყოველთვის გაურბიან. დარწმუნდით, რომ თქვენი შვილიც დაპირისპირების ან უთანხმოების შიშით ტყუილში ცხოვრებას არ ეჩვევა. ბავშვს აუცილებლად უნდა ესაუბროთ. მისთვის სწორი რჩევებისა და რეკომენდაციების მიცემა რომ შეძლოთ, მის ცხოვრებას კარგად უნდა იცნობდეთ.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ჩვენ ბავშვებს ვზრდით ძალადობით, ვაიძულებთ ის გააკეთონ, რაც ჩვენ გვინდა და გვგონია, რომ ეს კარგია,“ - შალვა ამონაშვილი

ფსიქოლოგი შალვა ამონაშვილი გადაცემაში „ბაიასთან“ მოზარდებს შორის გაზრდილ აგრესიას გამოეხმაურა და პრობლემის მიზეზებზე ისაუბრა:

„ჩვენ ვამბობთ, რომ ეს ახალი თაობაა, რომელსაც მოაქვს რაღაც დიდი, ამასთან ასეთი რამ ხდება სწორედ ამ თაობაში. ეს თითქოს ერთი მხრივ საკვირველია. რატომ უნდა ხდებოდეს ეს? რომ ბავშვი ნიჭიერია და რაღაც მოაქვს, ასეთი რამ მან არ უნდა ჩაიდიონოს. ბავშვს უნდა აღზრდა. ახლა შევხედოთ ამას, ვინ ზრდის ბავშვს და საითკენ მიჰყავს ბავშვი, რას ვუჩვენებთ ჩვენ ბავშვებს? ყველამ რომ ბავშვს დაჯღანული სახე ვუჩვენოთ, გავიდეს კვირა, თვეები და წლები, ასეთივე გამოვა ის ბავშვიც. მე ყოველთვის ვსაყვედურობ იმ პროცესებს, რაც ოჯახში ხდება. ბავშვს უნდა თავისუფლება, ბავშვს აქვს დიდობის მოთხოვნილება, ჩვენ ამას ვუკრძალავთ. რამდენჯერაც ამას აუკრძალავ, იმდენჯერ ის თავს გაწირავს, რომ შენ დაგსაჯოს, დაგსაჯოს ან სუიციდით, ან მიიღოს შენი მაგალითები, ის მაგალითები, რომლებიც ბევრია ინტერნეტში. არ დაინდოს ვიღაცა.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, მშობლების მხრიდან ზედმეტი შეზღუდვების დაწესება მოზარდებში აგრესიას ზრდის:

„ერთი მიზეზი ის არის, რომ ჩვენ ბავშვებს ვზრდით ძალადობით, ვაიძულებთ ის გააკეთონ, რაც ჩვენ გვინდა და გვგონია, რომ ეს კარგია. ამრიგად, ჩვენ ავუკრძალეთ მას საკუთარი აზრი, ავუკრძალეთ თავისუფლება და დიდობის მოთხოვნილება. ბავშვმა შემდეგ რამით უნდა გამოამჟღავნოს პროტესტი, ან სიგარეტის წევით, ან ნარკოტიკს უნდა მიეძალოს, ან წრე უნდა გაიჩინოს ისეთი, სადაც მოთხოვნილებებს დაიკმაყოფილებს, ან უნდა დასაჯოს მშობელი, რომ მოიკლას თავი.“

„ბავშვი უნდა დაიცვას მშობლების მეგობრობამ შვილებთან. წარმოიდგინეთ, რომ თქვენი შვილი, რომელიც ბავშვია, თქვენ წინ როგორც ბურთი ისე ტრიალებს, თქვენ ყველაფერი იცით მასზე. შეიძლება დედამ თქვას, მე ჩემს შვილს კარგად ვიცნობო, ჩემი ხუთი თითივით ვიცნობო, მაგრამ ეს ბავშვი გაიზარდა, დედამ რაღაც აუკრძალა, მამამაც დაუმატა, ეს ბურთი გაიშალა და ბრტყელი გახდა. შენ იცნობ შენს შვილს, უკვე 15 წელი შეუსრულდა, მაგრამ შენ იცი მისი ერთი მხარე. მეორე მხარე, რომელიც მან დაგიმალა შენ, არ იცი. იქ სიგარეტის მოწევა დაიწყო, იქ სუიციდამდე მივიდა. ბავშვმა მამას რომ უთხრას თავს მოვიკლავო, პირველად მამა არ მოიკლავს თავს, რომ შვილი გადაარჩინოს? მაგრამ არ იტყვის ამას ბავშვი. ჩვენი ბავშვები ჩაიკეტნენ ჩვენთვის. იმიტომ, რომ მათ ჩვენში ვერ დაინახეს თანატოლები, ისინი, ვინც გაუგებენ, მიიხმობენ და ვისაც თავიანთ გულს გაუხსნიან. ბავშვი სულ ასე უნდა გყავდეს, შენი სიყვარულით. თუ ჩემი თავი უფრო ძვირად მიღირს, მაშინ დავუყვირებ ბავშვს, მაშინ არ გაბედოო, ვეტყვი, თუ ჩემს თავს უფრო ვუფრთხილდები, ნაცვლად იმის გაფრთხილების,“ - აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა. 

წაიკითხეთ სრულად