Baby Bag

რატომ უნდა წავუკითხოთ შვილებს ძილის წინ ზღაპრები?

რატომ უნდა წავუკითხოთ შვილებს ძილის წინ ზღაპრები?
ძილის წინ ზღაპრების კითხვა ბავშვს არამხოლოდ ძილისთვის ამზადებს, არამედ პატარას გონებრივ განვითარებაზე უდიდეს გავლენას ​ახდენს. გარდა ამისა, აღნიშნული რიტუალის წყალობით მშობლებსა და ბავშვს შორის არსებული ძლიერი კავშირი მეტად ღრმავდება და მტკიცდება. ბავშვთან ერთად ფერიების, ელფებისა და უძლეველი დევების სამყაროში მოგზაურობის დროს, თქვენ მას წარმოსახვის და აზროვნების უნარს უვითარებთ.

უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ წიგნების კითხვა და პატარასთან ვერბალური კომუნიკაცია ბავშვის ნერვულ სისტემაზე დადებითად ზემოქმედებს. ზღაპრების კითხვისას ბავშვი უამრავ რამეს სწავლობს. მას ლოგიკისა და რაციონალური განსჯის უნარები უვითარდება. გარდა ამისა, პატარას გონება ზედმეტი სტრესისგანაც თავისუფლდება. თუმცა ყველაზე დიდი სარგებელი, რაც ძილის წინ ზღაპრების კითხვას თქვენი შვილისთვის მოაქვს ენობრივი უნარ-ჩვევების განვითარებაა. პატარები, რომლებსაც მშობლები რეგულარულად უკითხავენ წიგნებს, მშობლიურ ენას ადრეული ასაკიდანვე სრულყოფილად ეუფლებიან.

ბავშვებს, რომლებსაც ძილის წინ ზღაპრებს არ უკითხავენ, როგორც წესი, გაცილებით არამყარი ნერვული სისტემა აქვთ, ვიდრე იმ პატარებს, რომლებსაც მშობლები ყოველ საღამოს ახალ-ახალი ზღაპრული ისტორიებით ანებივრებენ. კვლევებით დასტურდება, რომ იმ ბავშვების ტვინი, რომლებსაც ზღაპრებს რეგულარულად უკითხავენ, ვერბალურ სიმბოლოებზე სწრაფად და ადეკვატურად რეაგირებს. როდესაც ბავშვს ზღაპარს უკითხავთ, მისი თავის ტვინის სმენით ზონას ააქტიურებთ. პატარა ფონემებს სწრაფად აღიქვამს და მათ შორის არსებულ განსხვავებებს მარტივად არჩევს. სასკოლო ასაკის ბავშვი, რომელიც ზღაპრების კითხვით ადრეული ასაკიდანვე გაანებივრეს, უცხო სიტყვების ათვისებას ადვილად შეძლებს.

ბავშვები, რომლებსაც ზღაპრებს რეგულარულად უკითხავენ, სიტყვების გაანალიზებას იწყებენ. ისინი სამეტყველო ბგერების აღქმას სწავლობენ.

ვერბალური მარაგის გამდიდრება

5 წლამდე ასაკის ბავშვს ზღაპრების კითხვისას რეგულარულად უნდა დაუსვათ კითხვები. თუ თქვენ მიერ წაკითხულ ისტორიაში ნახსენებია ძაღლი ან კატა, ჰკითხეთ თქვენს შვილს, მასაც ხომ არ ჰყავს ასეთი ცხოველი სახლში? როგორ გამოიყურება მისი საყვარელი კატა, რა ფერისაა? მსგავსი კითხვებით ბავშვს ყოველდღიურ მეტყველებაში სიტყვების სწორად გამოყენებას ასწავლით.

ბავშვებს ზღაპრების კითხვისას წარმოსახვა უვითარდებათ. წიგნებში ისეთ საგნებზეა საუბარი, რომლებიც პატარას რეალურ ცხოვრებაში არასდროს უნახავს, მაგ. კენგურუ, სელაპი და ა.შ. ბავშვი აუცილებლად დაიწყებს იმაზე ფიქრს, თუ როგორ გამოიყურება წიგნში ნახსენები ესა თუ ის ცხოველი, რომელიც მისთვის აბსოლუტურად უცხოა, რაც მის წარმოსახვის უნარს მნიშვნელოვნად განავითარებს.

ბავშვები ძილისთვის თავის არიდების მიზნით მშობლებს ხშირად ზღაპრის გამეორებით წაკითხვას სთხოვენ. თუ ბავშვს ერთსა და იმავე ზღაპარს რამდენჯერმე წაუკითხავთ, მას ლოგიკური უნარ-ჩვევების განვითარებაში დაეხმარებით. ბავშვები ზღაპრის გარკვეულ პასაჟებს დაიმახსოვრებენ, საკუთარ ცოდნაზე დაყრნობით ისინი ეცდებიან გამოიცნონ, რა მოხდება წიგნის მომდევნო გვერდზე. ზღაპრის შინაარსის გაანალიზება და მოვლენების თანმიმდევრობის გაცნობიერება, პატარებს სამომავლოდ მათემატიკური, მეცნიერული თუ ლიტერატურული უნარების განვითარებაში შეუწყობს ხელს. წიგნის კითხვისას ბავშვს ჰკითხეთ, როგორ დაასრულებდა ზღაპარს, თავად რომ ყოფილიყო მისი ავტორი. ამგვარად თქვენს შვილს შემოქმედებითი უნარების განვითარებაში დაეხმარებით.

მშობლებმა შვილების წიგნიერებაზე ზრუნვა მოზრდილ ასაკშიც უნდა გააგრძელონ. შეურჩიეთ თქვენს თინეიჯერ შვილებს საინტერესო წიგნები, რომელთა დახმარებით ისინი თავიანთ ლექსიკონსა და სიტყვის მარაგს მნიშვნელოვნად გაამრავალფეროვნებენ. ბავშვებს ყოველთვის ისეთი წიგნები უნდა წაუკითხოთ, რომლებიც მათთვის სასიამოვნო მოსასმენი იქნება. პატარასთვის კითხვა სასიამოვნო ემოციებთან უნდა ასოცირდებოდეს. სხვაგვარად ისინი წიგნის შეყვარებას ვერ შეძლებენ. ნევროლოგები თვლიან, რომ მშობელთან ერთად სასიამოვნო წიგნის კითხვისას ბავშვი სტრესთან ბრძოლას წარმატებით ახერხებს. პატარებს, რომლებსაც ჰორმონ კორტიზოლის (სტრესის ჰორმონი) მაღალი მაჩვენებელი აქვთ, სწავლა უჭირთ. ზღაპრების კითხვით თქვენს შვილს სტრესის დაძლევაში მარტივად დაეხმარებით.

ძილის წინ ბავშვისთვის ზღაპრების კითხვა მშობლის ფსიქიკაზეც დადებითად აისახება. თუ თქვენს შვილს საღამოობით წიგნებს რეგულარულად უკითხავთ, ემოციების მართვას გაცილებით მარტივად შეძლებთ. თუ სტრესთან გამკლავება გიჭირთ, აუცილებლად გაატარეთ მეტი დრო შვილებთან ერთად, წაუკითხეთ მათ სასიამოვნო ზღაპრები. მალე დარწმუნდებით, რომ ზღაპრების დახმარებით სტრესთან გამკლავებას მარტივად ახერხებთ.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„პირველ რიგში, ჩვენს თავს უნდა ვაპატიოთ. ყველანი ადამიანები ვართ, ხანდახან წყობიდან გამოვდივართ და რაღაცები გვეშლება,“ - ნეიროფსიქოლოგი მაია ჯავახიშვილი

„პირველ რიგში, ჩვენს თავს უნდა ვაპატიოთ. ყველანი ადამიანები ვართ, ხანდახან წყობიდან გამოვდივართ და რაღაცები გვეშლება,“ - ნეიროფსიქოლოგი მაია ჯავახიშვილი

ნეიროფსიქოლოგმა მაია ჯავახიშვილმა ბავშვთან ურთიერთობისას მშობლის მაგალითის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, მშობლობა მუდმივი განვითარება და თვითანალიზია:

„მე თუ შენ გასწავლი, რომ ​უზრდელური სიტყვები არ უნდა გამოიყენო, უფროსს პატივისცემით ელაპარაკო, არ უნდა იუხეშო და მე ამ დროს ყოველ წამს წყობიდან გამოვდივარ, ყველას და ყველაფერს შეურაცხყოფას ვაყენებ, რა თქმა უნდა, ეს ბავშვისთვის დამაბნეველია. რეალურად მშობლობა რა არის? მუდმივი განვითარება, თვითანალიზი, თვითდაკვირვება და საკუთარი თავის გაუმჯობესება. რამდენადაც მე, როგორც მშობელი, გავიუმჯობესებ თავს, იმდენად გავაუმჯობესებ ბავშვის ქცევას.“

მაია ჯავახიშვილმა აღნიშნა, რომ მშობელმა შეცდომის დაშვების შემთხვევაში ბავშვს უნდა მოუბოდიშოს, მან საკუთარ ქმედებაზე პასუხისმგებლობა თავად უნდა აიღოს:

„მობოდიშებას თავისი წონა და როლი რომ ჰქონდეს, რამდენიმე ფაქტორი უნდა გავითვალისწინოთ. ​ერთია, რომ არ ვადანაშაულებთ ბავშვს. ხშირად ვამბობთ, რომ მე შენ დაგიყვირე, მაგრამ ნელი რომ ხარ, ვაგვიანებთ დილით. მე კი მომეშვა, რომ ბოდიში მოგიხადე, მაგრამ რაღაცნაირად შენ გადმოგაბრალე. ტვირთი შენზე გადმოვიტანე და ისევ შენ გრძნობ თავს ცუდად. ბევრი ახსნა-განმარტება არ უნდა, მე თუ ცუდად მოვიქეცი, ვამბობ, რომ ვწუხვარ, მეტად უნდა მომეთოკა თავი. ადვილად შეიძლება შენი სინანული გადაიზარდოს დადანაშაულებაში.“

მაია ჯავახიშვილის თქმით, ჩვენს საზოგადოებაში ბოდიშის თქმა ადამიანებს ძალიან უჭირთ, რაც ჭარბი სიამაყით არის გამოწვეული:

„ჩვენი საზოგადოების ძალიან მწვავე პრობლემაა, რომ ბოდიში „არ მოსულა“ ჩვენთან. ​თუ მოვიბოდიშებ, ე.ი, უნდა ვაღიარო, რომ შემეშალა. სიამაყე ამას ეწინააღმდეგება. ეს იმ ეპოქის ნაწილია, როდესაც მაწავლებელი ტუალეტში არ დადიოდა, ისეთი აღმატებული იყო. ზრდასრულს, რომ შეცდომა არ მოსდის და ბავშვთან მიმართებაში არასდროს აღიარებს, ესეც იმ სცენარიდან არის. ჩვენ ხელახლა უნდა გადავხედოთ ამ საკითხს და ამ მიდგომებს ბავშვთან მიმართებაში. სამართალს ასაკი არ აქვს.“

„რა თქმა უნდა, ამას დანაშაულის განცდაც ახლავს მშობლის მხრიდან. შეიძლება არ ვაღიარო, მაგრამ ხომ ვხვდები, რომ ჩემი მხრიდან გული ვატკინე ბავშვს ღრიალით და წყობიდან გამოსვლით. პირველ რიგში, ჩვენს თავსაც უნდა ვაპატიოთ. ჩვენ ყველანი ადამიანები ვართ, ხანდახან წყობიდან გამოვდივართ და რაღაცები გვეშლება. ამით ბავშვსაც ვაძლევთ მაგალითს, რომ ​შენ თუ შეგეშლება, არ ნიშნავს, რომ ცუდი ხარ. მეც, როგორც მშობელი, თუ მოგიბოდიშებ და ვაღიარებ, რომ რაღაც შემეშალა, არ ნიშნავს, რომ მე ცუდი ვარ. მე შევცდი, როგორც ყველა ადამიანი ცდება და ვეცდები, რომ ეს გავაუმჯობესო. ჩემს თავს ვპატიობ, შენც მაგალითს გაძლევ, რომ შენს თავსაც უნდა აპატიო და სხვასაც,“ - აღნიშნულ თემაზე მაია ჯავახიშვილმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „დილის შოუ“ ისაუბრა.

წყარო:​ „დილის შოუ“

წაიკითხეთ სრულად