Baby Bag

რატომ უნდა წავუკითხოთ შვილებს ძილის წინ ზღაპრები?

რატომ უნდა წავუკითხოთ შვილებს ძილის წინ ზღაპრები?
ძილის წინ ზღაპრების კითხვა ბავშვს არამხოლოდ ძილისთვის ამზადებს, არამედ პატარას გონებრივ განვითარებაზე უდიდეს გავლენას ​ახდენს. გარდა ამისა, აღნიშნული რიტუალის წყალობით მშობლებსა და ბავშვს შორის არსებული ძლიერი კავშირი მეტად ღრმავდება და მტკიცდება. ბავშვთან ერთად ფერიების, ელფებისა და უძლეველი დევების სამყაროში მოგზაურობის დროს, თქვენ მას წარმოსახვის და აზროვნების უნარს უვითარებთ.

უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ წიგნების კითხვა და პატარასთან ვერბალური კომუნიკაცია ბავშვის ნერვულ სისტემაზე დადებითად ზემოქმედებს. ზღაპრების კითხვისას ბავშვი უამრავ რამეს სწავლობს. მას ლოგიკისა და რაციონალური განსჯის უნარები უვითარდება. გარდა ამისა, პატარას გონება ზედმეტი სტრესისგანაც თავისუფლდება. თუმცა ყველაზე დიდი სარგებელი, რაც ძილის წინ ზღაპრების კითხვას თქვენი შვილისთვის მოაქვს ენობრივი უნარ-ჩვევების განვითარებაა. პატარები, რომლებსაც მშობლები რეგულარულად უკითხავენ წიგნებს, მშობლიურ ენას ადრეული ასაკიდანვე სრულყოფილად ეუფლებიან.

ბავშვებს, რომლებსაც ძილის წინ ზღაპრებს არ უკითხავენ, როგორც წესი, გაცილებით არამყარი ნერვული სისტემა აქვთ, ვიდრე იმ პატარებს, რომლებსაც მშობლები ყოველ საღამოს ახალ-ახალი ზღაპრული ისტორიებით ანებივრებენ. კვლევებით დასტურდება, რომ იმ ბავშვების ტვინი, რომლებსაც ზღაპრებს რეგულარულად უკითხავენ, ვერბალურ სიმბოლოებზე სწრაფად და ადეკვატურად რეაგირებს. როდესაც ბავშვს ზღაპარს უკითხავთ, მისი თავის ტვინის სმენით ზონას ააქტიურებთ. პატარა ფონემებს სწრაფად აღიქვამს და მათ შორის არსებულ განსხვავებებს მარტივად არჩევს. სასკოლო ასაკის ბავშვი, რომელიც ზღაპრების კითხვით ადრეული ასაკიდანვე გაანებივრეს, უცხო სიტყვების ათვისებას ადვილად შეძლებს.

ბავშვები, რომლებსაც ზღაპრებს რეგულარულად უკითხავენ, სიტყვების გაანალიზებას იწყებენ. ისინი სამეტყველო ბგერების აღქმას სწავლობენ.

ვერბალური მარაგის გამდიდრება

5 წლამდე ასაკის ბავშვს ზღაპრების კითხვისას რეგულარულად უნდა დაუსვათ კითხვები. თუ თქვენ მიერ წაკითხულ ისტორიაში ნახსენებია ძაღლი ან კატა, ჰკითხეთ თქვენს შვილს, მასაც ხომ არ ჰყავს ასეთი ცხოველი სახლში? როგორ გამოიყურება მისი საყვარელი კატა, რა ფერისაა? მსგავსი კითხვებით ბავშვს ყოველდღიურ მეტყველებაში სიტყვების სწორად გამოყენებას ასწავლით.

ბავშვებს ზღაპრების კითხვისას წარმოსახვა უვითარდებათ. წიგნებში ისეთ საგნებზეა საუბარი, რომლებიც პატარას რეალურ ცხოვრებაში არასდროს უნახავს, მაგ. კენგურუ, სელაპი და ა.შ. ბავშვი აუცილებლად დაიწყებს იმაზე ფიქრს, თუ როგორ გამოიყურება წიგნში ნახსენები ესა თუ ის ცხოველი, რომელიც მისთვის აბსოლუტურად უცხოა, რაც მის წარმოსახვის უნარს მნიშვნელოვნად განავითარებს.

ბავშვები ძილისთვის თავის არიდების მიზნით მშობლებს ხშირად ზღაპრის გამეორებით წაკითხვას სთხოვენ. თუ ბავშვს ერთსა და იმავე ზღაპარს რამდენჯერმე წაუკითხავთ, მას ლოგიკური უნარ-ჩვევების განვითარებაში დაეხმარებით. ბავშვები ზღაპრის გარკვეულ პასაჟებს დაიმახსოვრებენ, საკუთარ ცოდნაზე დაყრნობით ისინი ეცდებიან გამოიცნონ, რა მოხდება წიგნის მომდევნო გვერდზე. ზღაპრის შინაარსის გაანალიზება და მოვლენების თანმიმდევრობის გაცნობიერება, პატარებს სამომავლოდ მათემატიკური, მეცნიერული თუ ლიტერატურული უნარების განვითარებაში შეუწყობს ხელს. წიგნის კითხვისას ბავშვს ჰკითხეთ, როგორ დაასრულებდა ზღაპარს, თავად რომ ყოფილიყო მისი ავტორი. ამგვარად თქვენს შვილს შემოქმედებითი უნარების განვითარებაში დაეხმარებით.

მშობლებმა შვილების წიგნიერებაზე ზრუნვა მოზრდილ ასაკშიც უნდა გააგრძელონ. შეურჩიეთ თქვენს თინეიჯერ შვილებს საინტერესო წიგნები, რომელთა დახმარებით ისინი თავიანთ ლექსიკონსა და სიტყვის მარაგს მნიშვნელოვნად გაამრავალფეროვნებენ. ბავშვებს ყოველთვის ისეთი წიგნები უნდა წაუკითხოთ, რომლებიც მათთვის სასიამოვნო მოსასმენი იქნება. პატარასთვის კითხვა სასიამოვნო ემოციებთან უნდა ასოცირდებოდეს. სხვაგვარად ისინი წიგნის შეყვარებას ვერ შეძლებენ. ნევროლოგები თვლიან, რომ მშობელთან ერთად სასიამოვნო წიგნის კითხვისას ბავშვი სტრესთან ბრძოლას წარმატებით ახერხებს. პატარებს, რომლებსაც ჰორმონ კორტიზოლის (სტრესის ჰორმონი) მაღალი მაჩვენებელი აქვთ, სწავლა უჭირთ. ზღაპრების კითხვით თქვენს შვილს სტრესის დაძლევაში მარტივად დაეხმარებით.

ძილის წინ ბავშვისთვის ზღაპრების კითხვა მშობლის ფსიქიკაზეც დადებითად აისახება. თუ თქვენს შვილს საღამოობით წიგნებს რეგულარულად უკითხავთ, ემოციების მართვას გაცილებით მარტივად შეძლებთ. თუ სტრესთან გამკლავება გიჭირთ, აუცილებლად გაატარეთ მეტი დრო შვილებთან ერთად, წაუკითხეთ მათ სასიამოვნო ზღაპრები. მალე დარწმუნდებით, რომ ზღაპრების დახმარებით სტრესთან გამკლავებას მარტივად ახერხებთ.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მშობლის და შვილის ერთმანეთისგან განსხვავება საერთოდ არ ხდება, ყოველდღიური რეალობაა ეს,“ - თეა გოგოტიშვილი

„მშობლის და შვილის ერთმანეთისგან განსხვავება საერთოდ არ ხდება, ყოველდღიური რეალობაა ეს,“ - თეა გოგოტიშვილი

ფსიქოლოგი თეა გოგოტიშვილი მშობლებსა და შვილებს შორის ემოციური სიმბიოზის არსებობის შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, მსგავსი შერწყმა ბუნებრივია ორსულობის ეტაპზე, თუმცა შემდგომ აუცილებელია გამიჯვნა, მშობლისა და შვილის განსხვავება ერთმანეთისგან:

„ძალიან ხშირია, როდესაც ბავშვი აგვიანებს და არ მიდის სკოლაში დროზე, მშობელი ნერვიულობს, გეგონება თვითონ აგვიანებდეს. კონფლუენცია (შერწყმა) მშობლებსა და შვილებს შორის ქართულ რეალობაში ცალკე თემაა. არის ასეთი ცნებები: ​„ჩვენ ვართ მესამე კლასში,“ „ჩვენ გამოცდები გვეწყება,“ ამ დროს ერმანეთისგან საერთოდ განსხვავება არ ხდება მშობლის და შვილის. ემოციური სიმბიოზი აგრძელებს არსებობას. ცხრა თვე ბავშვი იმყოფება ემბრიონულ მდგომარეობაში, რა თქმა უნდა, ემოციური სიმბიოზი ბუნებრივია ფიზიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე. სამწუხაროდ, რიგ შემთხვევებში ეს ემოციური სიმბიოზი არ წყდება. ის რჩება და ემოციურად ეს ერთი მთელია.“

თეა გოგოტიშვილის თქმით, ემოციური სიმბიოზი ხშირია ცოლ-ქმრულ ურთიერთობებშიც:

„ახლა მე მოვიყვანე ​შვილების და დედების მაგალითი, რაც გამახსენდა. ყოველდღიური რეალობაა ეს. რომ დარეკავენ ხოლმე, რომ ბავშვის ჩაწერა უნდათ, ამბობენ, რომ ბავშვი სამოცი წლის არის, თვითონ დედა ოთხმოცის არის ამ დროს. ასეთივე სიმბიოზური ვითარებები იქმნება ცოლ-ქმრულ და პარტნიორულ ურთიერთობებში. ინტიმური ფიზიკური ურთიერთობა არის ჯანსაღი სიმბიოზი. ფსიქოლოგიური შერწყმა, როდესაც აღარც „მეა,“ აღარც „ის“ არის და ყველაფერი „ჩვენ“ არის, ეს, სამწუხაროდ, ძალიან ცუდ რეალობას ქმნის ხოლმე.“

​თეა გოგოტიშვილი აცხადებს, რომ ქართულ რეალობაში მამაკაცები ხშირად ეძებენ დედების ჩამნაცვლებელ პარტნიორებს, მეუღლეები კი მათზე შვილებივით ზრუნავენ:

„ჩვენს რეალობაში ხშირად ვხვდებით, რომ მამაკაცები დედების ჩამნაცვლებელ პარტნიორს ეძებენ. ​ქალები ისე ზრუნავენ ამ კაცებზე, გეგონება, რომ მათი შვილები არიან. კაცებიც მათ შეჰყურებენ როგორც დედებს, სამწუხაროდ. აქ პასუხისმგებლობის საკუთარ თავზე აღება და გამიჯვნა ჩემი და მისი ემოციების უბრალოდ არ ხდება. ეს ყველაფერი არის ერთი ველი. ქალების შემთხვევაშიც არის ასე. ჩვენი ადრეული ბავშვობის გამოცდილება ძალიან დიდ როლს თამაშობს. ზოგჯერ, როდესაც ადამიანს მშობლის ნეგატიური ქცევითი გამოვლენის გამო მის მიმართ ნეგატიური ემოცია უჩნდება, ასეთ დროს პირიქით ხდება, რომ ის ეძებს საპირისპირო ადამიანს. ხშირად ისეა, რომ რაც უფრო საპირისპიროს ეძებს, სწორედ ისეთს პოულობს.“

„უკიდურესობა და საწინააღმდეგო ძალთა თანაფარდობა, შეგვიძლია თავსებადობაში მოვიყვანოთ. ​მაშინ ჩვენ ვძლიერდებით. როდესაც ერთ პოლუსში ვართ, აუცილებელია შევეხოთ მეორე პოლუსს. მაშინ ეს ორი პოლუსი თავსებადობაში მოდის,“ - აღნიშნავს თეა გოგოტიშვილი.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია 

წაიკითხეთ სრულად