Baby Bag

რატომ უნდა წავუკითხოთ შვილებს ძილის წინ ზღაპრები?

რატომ უნდა წავუკითხოთ შვილებს ძილის წინ ზღაპრები?
ძილის წინ ზღაპრების კითხვა ბავშვს არამხოლოდ ძილისთვის ამზადებს, არამედ პატარას გონებრივ განვითარებაზე უდიდეს გავლენას ​ახდენს. გარდა ამისა, აღნიშნული რიტუალის წყალობით მშობლებსა და ბავშვს შორის არსებული ძლიერი კავშირი მეტად ღრმავდება და მტკიცდება. ბავშვთან ერთად ფერიების, ელფებისა და უძლეველი დევების სამყაროში მოგზაურობის დროს, თქვენ მას წარმოსახვის და აზროვნების უნარს უვითარებთ.

უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ წიგნების კითხვა და პატარასთან ვერბალური კომუნიკაცია ბავშვის ნერვულ სისტემაზე დადებითად ზემოქმედებს. ზღაპრების კითხვისას ბავშვი უამრავ რამეს სწავლობს. მას ლოგიკისა და რაციონალური განსჯის უნარები უვითარდება. გარდა ამისა, პატარას გონება ზედმეტი სტრესისგანაც თავისუფლდება. თუმცა ყველაზე დიდი სარგებელი, რაც ძილის წინ ზღაპრების კითხვას თქვენი შვილისთვის მოაქვს ენობრივი უნარ-ჩვევების განვითარებაა. პატარები, რომლებსაც მშობლები რეგულარულად უკითხავენ წიგნებს, მშობლიურ ენას ადრეული ასაკიდანვე სრულყოფილად ეუფლებიან.

ბავშვებს, რომლებსაც ძილის წინ ზღაპრებს არ უკითხავენ, როგორც წესი, გაცილებით არამყარი ნერვული სისტემა აქვთ, ვიდრე იმ პატარებს, რომლებსაც მშობლები ყოველ საღამოს ახალ-ახალი ზღაპრული ისტორიებით ანებივრებენ. კვლევებით დასტურდება, რომ იმ ბავშვების ტვინი, რომლებსაც ზღაპრებს რეგულარულად უკითხავენ, ვერბალურ სიმბოლოებზე სწრაფად და ადეკვატურად რეაგირებს. როდესაც ბავშვს ზღაპარს უკითხავთ, მისი თავის ტვინის სმენით ზონას ააქტიურებთ. პატარა ფონემებს სწრაფად აღიქვამს და მათ შორის არსებულ განსხვავებებს მარტივად არჩევს. სასკოლო ასაკის ბავშვი, რომელიც ზღაპრების კითხვით ადრეული ასაკიდანვე გაანებივრეს, უცხო სიტყვების ათვისებას ადვილად შეძლებს.

ბავშვები, რომლებსაც ზღაპრებს რეგულარულად უკითხავენ, სიტყვების გაანალიზებას იწყებენ. ისინი სამეტყველო ბგერების აღქმას სწავლობენ.

ვერბალური მარაგის გამდიდრება

5 წლამდე ასაკის ბავშვს ზღაპრების კითხვისას რეგულარულად უნდა დაუსვათ კითხვები. თუ თქვენ მიერ წაკითხულ ისტორიაში ნახსენებია ძაღლი ან კატა, ჰკითხეთ თქვენს შვილს, მასაც ხომ არ ჰყავს ასეთი ცხოველი სახლში? როგორ გამოიყურება მისი საყვარელი კატა, რა ფერისაა? მსგავსი კითხვებით ბავშვს ყოველდღიურ მეტყველებაში სიტყვების სწორად გამოყენებას ასწავლით.

ბავშვებს ზღაპრების კითხვისას წარმოსახვა უვითარდებათ. წიგნებში ისეთ საგნებზეა საუბარი, რომლებიც პატარას რეალურ ცხოვრებაში არასდროს უნახავს, მაგ. კენგურუ, სელაპი და ა.შ. ბავშვი აუცილებლად დაიწყებს იმაზე ფიქრს, თუ როგორ გამოიყურება წიგნში ნახსენები ესა თუ ის ცხოველი, რომელიც მისთვის აბსოლუტურად უცხოა, რაც მის წარმოსახვის უნარს მნიშვნელოვნად განავითარებს.

ბავშვები ძილისთვის თავის არიდების მიზნით მშობლებს ხშირად ზღაპრის გამეორებით წაკითხვას სთხოვენ. თუ ბავშვს ერთსა და იმავე ზღაპარს რამდენჯერმე წაუკითხავთ, მას ლოგიკური უნარ-ჩვევების განვითარებაში დაეხმარებით. ბავშვები ზღაპრის გარკვეულ პასაჟებს დაიმახსოვრებენ, საკუთარ ცოდნაზე დაყრნობით ისინი ეცდებიან გამოიცნონ, რა მოხდება წიგნის მომდევნო გვერდზე. ზღაპრის შინაარსის გაანალიზება და მოვლენების თანმიმდევრობის გაცნობიერება, პატარებს სამომავლოდ მათემატიკური, მეცნიერული თუ ლიტერატურული უნარების განვითარებაში შეუწყობს ხელს. წიგნის კითხვისას ბავშვს ჰკითხეთ, როგორ დაასრულებდა ზღაპარს, თავად რომ ყოფილიყო მისი ავტორი. ამგვარად თქვენს შვილს შემოქმედებითი უნარების განვითარებაში დაეხმარებით.

მშობლებმა შვილების წიგნიერებაზე ზრუნვა მოზრდილ ასაკშიც უნდა გააგრძელონ. შეურჩიეთ თქვენს თინეიჯერ შვილებს საინტერესო წიგნები, რომელთა დახმარებით ისინი თავიანთ ლექსიკონსა და სიტყვის მარაგს მნიშვნელოვნად გაამრავალფეროვნებენ. ბავშვებს ყოველთვის ისეთი წიგნები უნდა წაუკითხოთ, რომლებიც მათთვის სასიამოვნო მოსასმენი იქნება. პატარასთვის კითხვა სასიამოვნო ემოციებთან უნდა ასოცირდებოდეს. სხვაგვარად ისინი წიგნის შეყვარებას ვერ შეძლებენ. ნევროლოგები თვლიან, რომ მშობელთან ერთად სასიამოვნო წიგნის კითხვისას ბავშვი სტრესთან ბრძოლას წარმატებით ახერხებს. პატარებს, რომლებსაც ჰორმონ კორტიზოლის (სტრესის ჰორმონი) მაღალი მაჩვენებელი აქვთ, სწავლა უჭირთ. ზღაპრების კითხვით თქვენს შვილს სტრესის დაძლევაში მარტივად დაეხმარებით.

ძილის წინ ბავშვისთვის ზღაპრების კითხვა მშობლის ფსიქიკაზეც დადებითად აისახება. თუ თქვენს შვილს საღამოობით წიგნებს რეგულარულად უკითხავთ, ემოციების მართვას გაცილებით მარტივად შეძლებთ. თუ სტრესთან გამკლავება გიჭირთ, აუცილებლად გაატარეთ მეტი დრო შვილებთან ერთად, წაუკითხეთ მათ სასიამოვნო ზღაპრები. მალე დარწმუნდებით, რომ ზღაპრების დახმარებით სტრესთან გამკლავებას მარტივად ახერხებთ.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვი რომ ისტერიკებს აწყობს, ეს არის ნორმალური განვითარებისთვის ძალიან სასარგებლო,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„ბავშვი რომ ისტერიკებს აწყობს, ეს არის ნორმალური განვითარებისთვის ძალიან სასარგებლო,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის ნებელობის განვითარების მნიშვნელობაზე ისაუბრა და იმპულსების მართვის დასწავლაში მშობლის უდიდეს როლს გაუსვა ხაზი:

„ჩვენ ვიცით, რომ სკოლამდელი ასაკის ბავშვს ნებელობა არ აქვს განვითარებული. ამ ასაკში ბავშვები ეგოცენტრული არსებები არიან. ნელ-ნელა ბავშვის ნერვული სისტემა მწიფდება, შესაბამისად ისიც ახერხებს თავისი იმპულსების მართვას. ჩვენ ვუწყობთ ამაში ხელს. დღევანდელ გარემოში ეს ასე ხშირად არ ხდება. ჩვენს საზოგადოებაში გავრცელებულია აზრი, რომ ბავშვის თავისუფლებისთვის მას უნდა შევუწყოთ ხელი იმაში, რომ ყველა თავისი სურვილი დაიკმაყოფილოს.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, იაპონური აღზრდის მაგალითის მოყვანა ქართულ კულტურაში, შესაძლოა, ადეკვატური არ იყოს:

„ხშირად მოჰყავთ ხოლმე იაპონური აღზრდის მაგალითი, სადაც მართლაც ბავშვს არაფერს უშლიან. არ დაგავიწყდეთ, რომ იაპონური კულტურა ძალიან განსხვავდება ქართული კულტურისგან. ​ის არის ძალიან პირობითი და სტრუქტურირებული. იაპონელ ბავშვს არაფრის დაშლა არ სჭირდება. ის დაბადებიდან ხვდება მოწესრიგებულ კონსტრუქციაში. მან იცის ძალიან კარგად, რომ მთელი ორი წელი უნდა გაატაროს დედის ზურგზე ან მუცელზე. ეს არის მისი ადგილი. მან იცის კარგად, რომ მარჯვენა კუთხეში უნდა დადოს ჩაი და მარცხენა კუთხეში შეჭამოს, დედას მიესალმოს სხვანაირად, მამას მიესალმოს სხვანაირად. ეს არის იაპონური კულტურა, რომელიც მოიცავს ძალიან ბევრ პირობით წესს. ამას მიჰყვება ბავშვი. რაღა უნდა დაუშალო ბავშვს, ვერ გავიგე?! ამას ვერ ვიტყვი ჩვენს კულტურაზე. ეს არ ნიშნავს იმას, რომელია ცუდი და რომელია კარგი. ჩვენ უნდა ვიყოთ ადეკვატურები ჩვენს კულტურასთან მიმართებაში.“

„როდესაც ჩვენ გვინდა, რომ ბავშვის ნებელობა აღვზარდოთ ძალადობის გარეშე, ამისთვის აუცილებელია, რომ ვიზრუნოთ ბავშვის ქცევის თვითმართვის განვითარებაზე. ​ბავშვი ისტერიკებს რომ აწყობს, ეს არის ძალიან ჩვეულებრივი ამბავი და ნორმალური, ტიპური განვითარებისთვის ძალიან სასარგებლო. ბავშვი ვითარდება, ვითარდება მისი „მე,“ ურჩობა, ტანტრუმი და ისტერიკები იწყება სადღაც ორწლინახევრიდან. სამი წლისთვის ეს არის კარგად ჩამოყალიბებული, გამიზნული ტრაგედია, რაც არის კარგი. ბავშვი ცდილობს თავისი „მეს“ დამკვიდრებას. მან იცის უკვე, რომ გარემოზე მანიპულაცია შეუძლია. ბავშვმა ისწავლა, რომ ქცევით უფროსებზე ზემოქმედება შეუძლია,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ „დიალოგოსი“

წაიკითხეთ სრულად