Baby Bag

რატომ უნდა წავუკითხოთ შვილებს ძილის წინ ზღაპრები?

რატომ უნდა წავუკითხოთ შვილებს ძილის წინ ზღაპრები?
ძილის წინ ზღაპრების კითხვა ბავშვს არამხოლოდ ძილისთვის ამზადებს, არამედ პატარას გონებრივ განვითარებაზე უდიდეს გავლენას ​ახდენს. გარდა ამისა, აღნიშნული რიტუალის წყალობით მშობლებსა და ბავშვს შორის არსებული ძლიერი კავშირი მეტად ღრმავდება და მტკიცდება. ბავშვთან ერთად ფერიების, ელფებისა და უძლეველი დევების სამყაროში მოგზაურობის დროს, თქვენ მას წარმოსახვის და აზროვნების უნარს უვითარებთ.

უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ წიგნების კითხვა და პატარასთან ვერბალური კომუნიკაცია ბავშვის ნერვულ სისტემაზე დადებითად ზემოქმედებს. ზღაპრების კითხვისას ბავშვი უამრავ რამეს სწავლობს. მას ლოგიკისა და რაციონალური განსჯის უნარები უვითარდება. გარდა ამისა, პატარას გონება ზედმეტი სტრესისგანაც თავისუფლდება. თუმცა ყველაზე დიდი სარგებელი, რაც ძილის წინ ზღაპრების კითხვას თქვენი შვილისთვის მოაქვს ენობრივი უნარ-ჩვევების განვითარებაა. პატარები, რომლებსაც მშობლები რეგულარულად უკითხავენ წიგნებს, მშობლიურ ენას ადრეული ასაკიდანვე სრულყოფილად ეუფლებიან.

ბავშვებს, რომლებსაც ძილის წინ ზღაპრებს არ უკითხავენ, როგორც წესი, გაცილებით არამყარი ნერვული სისტემა აქვთ, ვიდრე იმ პატარებს, რომლებსაც მშობლები ყოველ საღამოს ახალ-ახალი ზღაპრული ისტორიებით ანებივრებენ. კვლევებით დასტურდება, რომ იმ ბავშვების ტვინი, რომლებსაც ზღაპრებს რეგულარულად უკითხავენ, ვერბალურ სიმბოლოებზე სწრაფად და ადეკვატურად რეაგირებს. როდესაც ბავშვს ზღაპარს უკითხავთ, მისი თავის ტვინის სმენით ზონას ააქტიურებთ. პატარა ფონემებს სწრაფად აღიქვამს და მათ შორის არსებულ განსხვავებებს მარტივად არჩევს. სასკოლო ასაკის ბავშვი, რომელიც ზღაპრების კითხვით ადრეული ასაკიდანვე გაანებივრეს, უცხო სიტყვების ათვისებას ადვილად შეძლებს.

ბავშვები, რომლებსაც ზღაპრებს რეგულარულად უკითხავენ, სიტყვების გაანალიზებას იწყებენ. ისინი სამეტყველო ბგერების აღქმას სწავლობენ.

ვერბალური მარაგის გამდიდრება

5 წლამდე ასაკის ბავშვს ზღაპრების კითხვისას რეგულარულად უნდა დაუსვათ კითხვები. თუ თქვენ მიერ წაკითხულ ისტორიაში ნახსენებია ძაღლი ან კატა, ჰკითხეთ თქვენს შვილს, მასაც ხომ არ ჰყავს ასეთი ცხოველი სახლში? როგორ გამოიყურება მისი საყვარელი კატა, რა ფერისაა? მსგავსი კითხვებით ბავშვს ყოველდღიურ მეტყველებაში სიტყვების სწორად გამოყენებას ასწავლით.

ბავშვებს ზღაპრების კითხვისას წარმოსახვა უვითარდებათ. წიგნებში ისეთ საგნებზეა საუბარი, რომლებიც პატარას რეალურ ცხოვრებაში არასდროს უნახავს, მაგ. კენგურუ, სელაპი და ა.შ. ბავშვი აუცილებლად დაიწყებს იმაზე ფიქრს, თუ როგორ გამოიყურება წიგნში ნახსენები ესა თუ ის ცხოველი, რომელიც მისთვის აბსოლუტურად უცხოა, რაც მის წარმოსახვის უნარს მნიშვნელოვნად განავითარებს.

ბავშვები ძილისთვის თავის არიდების მიზნით მშობლებს ხშირად ზღაპრის გამეორებით წაკითხვას სთხოვენ. თუ ბავშვს ერთსა და იმავე ზღაპარს რამდენჯერმე წაუკითხავთ, მას ლოგიკური უნარ-ჩვევების განვითარებაში დაეხმარებით. ბავშვები ზღაპრის გარკვეულ პასაჟებს დაიმახსოვრებენ, საკუთარ ცოდნაზე დაყრნობით ისინი ეცდებიან გამოიცნონ, რა მოხდება წიგნის მომდევნო გვერდზე. ზღაპრის შინაარსის გაანალიზება და მოვლენების თანმიმდევრობის გაცნობიერება, პატარებს სამომავლოდ მათემატიკური, მეცნიერული თუ ლიტერატურული უნარების განვითარებაში შეუწყობს ხელს. წიგნის კითხვისას ბავშვს ჰკითხეთ, როგორ დაასრულებდა ზღაპარს, თავად რომ ყოფილიყო მისი ავტორი. ამგვარად თქვენს შვილს შემოქმედებითი უნარების განვითარებაში დაეხმარებით.

მშობლებმა შვილების წიგნიერებაზე ზრუნვა მოზრდილ ასაკშიც უნდა გააგრძელონ. შეურჩიეთ თქვენს თინეიჯერ შვილებს საინტერესო წიგნები, რომელთა დახმარებით ისინი თავიანთ ლექსიკონსა და სიტყვის მარაგს მნიშვნელოვნად გაამრავალფეროვნებენ. ბავშვებს ყოველთვის ისეთი წიგნები უნდა წაუკითხოთ, რომლებიც მათთვის სასიამოვნო მოსასმენი იქნება. პატარასთვის კითხვა სასიამოვნო ემოციებთან უნდა ასოცირდებოდეს. სხვაგვარად ისინი წიგნის შეყვარებას ვერ შეძლებენ. ნევროლოგები თვლიან, რომ მშობელთან ერთად სასიამოვნო წიგნის კითხვისას ბავშვი სტრესთან ბრძოლას წარმატებით ახერხებს. პატარებს, რომლებსაც ჰორმონ კორტიზოლის (სტრესის ჰორმონი) მაღალი მაჩვენებელი აქვთ, სწავლა უჭირთ. ზღაპრების კითხვით თქვენს შვილს სტრესის დაძლევაში მარტივად დაეხმარებით.

ძილის წინ ბავშვისთვის ზღაპრების კითხვა მშობლის ფსიქიკაზეც დადებითად აისახება. თუ თქვენს შვილს საღამოობით წიგნებს რეგულარულად უკითხავთ, ემოციების მართვას გაცილებით მარტივად შეძლებთ. თუ სტრესთან გამკლავება გიჭირთ, აუცილებლად გაატარეთ მეტი დრო შვილებთან ერთად, წაუკითხეთ მათ სასიამოვნო ზღაპრები. მალე დარწმუნდებით, რომ ზღაპრების დახმარებით სტრესთან გამკლავებას მარტივად ახერხებთ.

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მთავარია, რომ გონივრულობის ფარგლებში მოხდეს შვილიშვილის გათამამება,“- ფსიქოთერაპევტი ნინო ახალაია

„მთავარია, რომ გონივრულობის ფარგლებში მოხდეს შვილიშვილის გათამამება,“- ფსიქოთერაპევტი ნინო ახალაია

ფსიქოთერაპევტი ნინო ახალაია ტელეკომპანია იმედის გადაცემაში „იმედის დღე“ ბებიებისა და ბაბუების შვილიშვილებისადმი დამოკიდებულების თავისებურებებს განიხილავს. მისი თქმით, ბებიებმა და ბაბუებმა მშობლებს ბორკილები არ უნდა დაადონ, რათა ბავშვის თვალში მათი ავტორიტეტი არ შელახონ:

​ბებიას და ბაბუას მთავარი ფუნქციაა, რომ საკუთარი შვილი მისი შვილისთვის არ გახადოს ბორკილდადებული მშობელი. მშობლებს უნდა მიეცეთ მშობლობის საშუალება. რადგან მე შენზე ადრე დავიბადე, ბევრი რამ მინახავს და შენზე მეტი გამოცდილება მაქვს, არ ნიშნავს იმას, რომ მე შენს ნაცვლად ვიცი ყველაფერი. ეს არ ნიშნავს იმას, რომ მშობელს საკუთარ შვილთან მიმართებაში ცდისა და შეცდომის გამოცდილება ავუკრძალოთ. ერთადერთხელ არის ადამიანი მშობელი საკუთარი შვილისთვის. ამიტომ არის მნიშვნელოვანი, რომ ზღვარი იყოს დაცული. ბებია და ბაბუა საკუთარი შვილის მშობლობას უნდა გაუფრთხილდნენ.“

ნინო ახალაია აღნიშნავს, რომ მშობელს ბავშვთან ურთიერთობისთვის სივრცე აუცილებლად უნდა ჰქონდეს:

„მშობელს უნდა მიეცეს სივრცე ბავშვთან ურთიერთობაში.​ ის, რომ ბებიას ან ბაბუას სხვა პრინციპები აქვს, არ ნიშნავს იმას, რომ ის უპირობოდ მართალია. თუ შენ მეკითხები აზრს, მე რჩევას გაძლევ, იმიტომ, რომ შენს ადგილას მე ასე მოვიქცეოდი. რჩევას მაშინ აქვს აზრი, როდესაც გთხოვენ ამ რჩევას. ბებიები და ბაბუები თანმიმდევრულობაში ხელისშემშლელები გამოდიან შვილიშვილისადმი ჰიპერმზრუნველობის გამო. როდესაც ოჯახში რამდენიმე თაობა ერთად ცხოვრობს ზღვარი ძნელი დასაცავია. ყველაზე დიდი შეცდომა ამ დროს არის ის, რომ მშობლის ავტორიტეტს ლახავენ ბავშვის თვალში. მშობელი, შესაძლოა, მართალი არ იყოს, მაგრამ ისეთი ტიპის გამოქომაგება, რომელიც მის ავტორიტეტს შელახავს, მომავალში დამაზიანებელი იქნება თავად ბავშვისთვის. ბავშვმა იცის, რომ თუ რაიმე წესს დაარღვევს, მას თავშესაფარი აქვს ბებიასთან და ბაბუასთან. ამ თავშესაფარში მარტო ბავშვის ნუგეშისცემა კი არ ხდება, არამედ ხდება ბავშვში მშობლის მიმართ დაგროვილი აგრესიის წაქეზებაც.“

„ძალიან კარგია, როდესაც მშობელს არ სჭირდება ძიძა და ბებია-ბაბუას შეუძლია ეს ფუნქცია შეითავსოს, შვილიშვილის ბავშვობა გახადოს უფრო მდიდარი. ​როდესაც მშობლები ბებია-ბაბუასთან ტოვებენ ბავშვს, ნერვიულობენ, რომ ჯანსაღი კვების, ძილის, გაჯეტებთან გატარებული დროის ბალანსი დაერღვეს ბავშვს. ყველაზე მთავარია, რომ გონივრულობის ფარგლებში მოხდეს შვილიშვილის გათამამება. ეს ხომ მოგონებაა ბავშვისთვის. ხისტი წესების დაცვის შემდეგ მას კვირის ბოლოს ბებია-ბაბუასთან განებივრების შესაძლებლობა აქვს. ყველა სახლს თავისი წესი აქვს. ის მურაბა, ის ტკბილეული, გვიან დაძინება, ბევრად სასარგებლოა ბავშვის ფსიქიკისთვის, ვიდრე სახლში ნაჭამი ყოველდღიური ჯანსაღი საკვები,“ - აცხადებს ნინო ახალაია.

წყარო: ​იმედის დღე

წაიკითხეთ სრულად