როგორ მივაჩვიოთ ბავშვი მარტო დაძინებას?

​აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა სოციალურ ქსელში მშობლების მიერ დასმულ კითხვებს უპასუხა და მათ ბავშვის აღზრდასთან დაკავშირებით საინტერესო რჩევები მისცა. მან მშობლებს ბავშვთან ურთიერთობისას თავშეკავებისკენ მოუწოდა:

„ჩემო ძვირფასებო, თუ თქვენ ღიზიანდებით, დაუყვირებთ ბავშვს, ალბათ, დაყვირებას სხვა რამეც მოჰყვება ხანდახან, გაღიზიანება, აკრძალვები, ძალიან გაგიჭირდებათ. ბავშვი გაგიხდებათ რვა წლის, თორმეტის, ჩვიდმეტის. ჩვიდმეტი წლის ბავშვს რაღა უნდა უყოთ? ჩვიდმეტი წლის გოგონას და ბიჭს დაუყვირებთ კიდევ, დაემუქრებით? ის აღარ მოგცემთ ამის უფლებას, არადა უკვე გზას არის აცდენილი. ​გაღიზიანება, ყვირილი, გაბრაზება - ეს ჭიანი გნომიკებია ჩვენში. ისინი ცხოვრობენ ჩვენში და თავიანთი ახირებებისკენ მივყავართ. რას ჰქვია, ვერ იკავებთ თავს? თუ თავს ვერ იკავებ, ბავშვი რატომ გააჩინე?“

შალვა ამონაშვილის თქმით, მშობელმა ბავშვის გაჩენამდე უნდა გააცნობიეროს მოთმინების, სიყვარულის და შვილისთვის გამოყოფილი დროის უდიდესი მნიშვნელობა:

„ვისაც არ ჰყავს ბავშვი, სამი რამ უნდა ვურჩიო. უნდა შეხედო ცას და უნდა სთხოვო: უფალო, ოღონდ ბავშვი გამომიგზავნე და მე სამ რამეს გავწირავ. იმდენი დრო მექნება, რამდენიც უნდა ბავშვის აღზრდას, მთელი ცხოვრება რომ მომთხოვოს, მივცემ მთელ ცხოვრებას და არასდროს ვიტყვი, დრო არ მყოფნის, რომ ბავშვი გავზარდო-მეთქი. იმდენი სიყვარული მექნება, რომ ბავშვი შიგნით ჩაიძირება. მექნება სუფთა სიყვარული, როგორიც შენ გინდა, იმ ​სიყვარულში ჩავძირავ ჩემს შვილს, ამასაც გპირდები, უფალო. იმდენი მოთმინება მექნება, რამდენიც შენ გაქვს, რომ ბავშვი არ დავაზიანო ჩემი გაღიზიანებითა და მოუთმენლობით. ის ხომ შენი შვილია და ჩემთან გყავს მობარებული. ეს ბავშვი უნდა ჩაგაბარო უკან. საკუთარი თავი ხელში აიყვანეთ. როდესაც ზღვარზე ხარ და უნდა აფეთქდე, მაშინ უნდა შეიკავო თავი. თუ თავს ვერ შეიკავებ, ატირდი მაინც, დაეცი მუხლებზე და უთხარი შვილებს: „მაპატიეთ, მოდით მაკოცეთ, რომ ადამიანი გავხდე მე.“ მოტევება სთხოვეთ თქვენს შვილებს. მათ უნდა დაინახონ, რომ თქვენც ადამიანები ხართ.“

შალვა ამონაშვილმა მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვებს თვითშეფასების ამაღლებაში დაეხმარონ და მათ საკუთარი ძალების რწმენა შესძინონ:

„ბავშვს უნდა ჰქონდეს თავის თავზე ცოტა ამაღლებული წარმოდგენა. გადაჭარბებული კი არა, რომ სიამაყეში გადაეზარდოს. ​საკუთარი ძალების რწმენა უნდა გავუჩინოთ ბავშვს. ვთქვათ, ბავშვი ძუნწია. რა ვქნა? მივაბრალებ სიკეთეს, გულუხვობას მივაბრალებ. ვეტყვი, რომ თითქოს დას დაუთმო რაღაც. საღამოს მივუწვები საწოლთან და ვეტყვი: „შვილო, შეიძლება გაკოცო? ისეთი ამაყი ვარ, დღეს როგორ დაუთმე შენს დას. რა დიდი გული გქონია შენ?!“ ბავშვს გავაგებინე, რა არის კარგი. ისე კი არ გავაგებინე, რომ ვუთხარი: „დას არ აწყენინო, კარგი გაუკეთე!“ ეს დარიგება არ მოქმედებს. ჩემი გაოცება, გაკვირვება, ცრემლამდე მისული სიხარული არის ის სიმაღლე, რომლისკენაც ბავშვი ისწრაფვის. დაუმატეთ ბავშვს საღებავის ის ფერები, რაც არ აქვს მას.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, აღზრდის პროცესს საზღვარი არ აქვს და ის მთელი ცხოვრების მანძილზე გრძელდება:

„რაც უნდა წლები იცხოვროს კაცმა დედამიწაზე, ვერ იტყვის, რომ ჩემი აღზრდა დასრულდაო. ​სრულყოფილებას აღზრდაში საზღვარი არ აქვს. შეიძლება ვიყო ზომა ჩემი შვილისთვის, რომ როგორიც მე ვარ ასეთი იყოს ისიც?! სანამ პატარაა მე მას უნდა მივცე საუკეთესო მაგალითები, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ჩემი მაგალითების იქით საუკეთესო აღარ არსებობს. მე უნდა მივცე შვილს სიყვარულის ეტალონი, ადამიანთა პატივისცემის ეტალონი, დათმობის, ურთიერთობის, მე ყველა სიკეთის ნიმუში უნდა გავხდე.“
„უმრავლესობისთვის ოჯახში აღზრდის მეთოდი არის დასჯა და წახალისება. თუ კარგ რამეს აკეთებს ბავშვი, მას დაასაჩუქრებთ, სასეირნოდ გაუშვებთ. თუ ცუდ საქციელს ჩაიდენს, დედა ეუბნება: „აი, მამა მოვა და რას გიზამს“ ან კუთხეში დააყენებს, დაუყვირებს, რაღაცას წაართმევს, ზომებს მიიღებს. დასჯა-წახალისებას შორის კიდევ რა მეთოდს დამისახელებთ? რას ელით თქვენი შვილისგან? რომ დაინახავენ და იტყვიან: ეს იცით ვისი შვილია? რა კარგი ადამიანია, ხომ გაგიხარდებათ? ბედნიერია ის დედა და ის მამა, რომლებსაც შვილს შეუქებენ. შვილი ბედნიერია მაშინ, როდესაც მშობლებს უქებენ. თქვენი შვილი რომ შეაქონ, ეს ახლა უნდა დაიმსახუროთ. პირველ რიგში თქვენ უნდა იყოთ ასეთები, განა პროფესორები და დოქტორები, უბრალოდ კეთილშობილები. ახლავე დაისახეთ მიზნად, რომ ​შვილებს სწავლაზე კი არ უჩიჩინოთ, არამედ კეთილშობილების და დიდსულოვნების ნიმუში უჩვენოთ,“ - განაცხადა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო:​ ამონაშვილის აკადემია