როგორ მივაჩვიოთ ბავშვი მარტო დაძინებას?

​ფსიქოლოგი ნინო მარგველაშვილი „შაბათ-კვირის დილაში“ დისტანციური სწავლებისა და მუშაობის დადებითი მხარეების შესახებ საუბრობს:

„თავისუფლდება დრო, როდესაც ჩვენ შეგვიძლია ჩვენს თავზე ვიზრუნოთ, ოჯახში ვისაუბროთ რთულ საკითხებზე, რომლებსაც ადრე თავს ვარიდებდით. ეს არის, რაც ამ კრიზისმა მოიტანა. ჩვენ უფრო გულწრფელები ვხდებით. გიწევს ილაპარაკო ისეთ თემებზე, რომლებზეც არ ლაპარაკობდი, რისიც გეშინოდა. ჩვენ ახლა უფრო ღია, გახსნილი გონებით ვსაუბრობთ გამოწვევებზე.“

ნინო მარგველაშვილის თქმით, მნიშვნელოვანია, მშობლებმა რეალობა დაინახონ და პრობლემები შვილებთან ერთად გადაჭრან:

„ძალიან ბევრი მშობელი გამოდის და ამბობს, რომ არ უნდა დისტანციური სწავლება. არიან მშობლები, რომლებიც ამბობენ, რომ იყოს დისტანციური სწავლება, რადგან ეშინიათ. არსებობენ ადამიანები, რომლებიც ბევრად პრივილეგირებულები არიან, არსებობენ ადამიანები, რომლებსაც ძალიან უჭირთ, არც ძიძა ჰყავთ, არც დამხმარე, მარტოები არიან, სახლიდან მუშაობენ. ეს უნდა ვთქვათ, ეს უნდა ვთქვათ ჩვენს შვილებთანაც. მთავარია, ვიყოთ გულწრფელები. ბავშვს ისიც უნდა უთხრათ, რომ დაბნეული ხართ. უთხარით ბავშვს: „დე, რა რთული სიტუაციაა, მეც უნდა ვიმუშაო, შენც უნდა იმუშაო. შენ რომ დახმარება გჭირდება, მე მეფანტება ყურადღება, იმიტომ, რომ ვმუშაობ და რა გავაკეთო?“ ასეთი რთული საუბრები მნიშვნელოვანია. საღამოს ამისთვის დრო გამოყავით. ისაუბრეთ იმაზე, თუ როგორ დაეხმაროთ ერთმანეთს. ყველანი ერთმანეთზე ვართ დამოკიდებული. ადრე თუ იყო პროტესტი, რომ სკოლა როგორია, მასწავლებლები როგორები არიან, ან მასწავლებლები თუ ამბობდნენ, ეს ბავშვები როგორ იქცევიანო, ახლა ყველა ვხვდებით, რომ ყველას დახმარება გვჭირდება.“

ნინო მარგველაშვილი აღნიშნავს, რომ ბავშვებს უნივერსალური უნარების განვითარებაში უნდა დავეხმაროთ:

„ჩვენი მიზანია, ბავშვებს განვუვითაროთ უნარები და შესაძლებლობები, რომლებიც უნივერსალურია. ბავშვს უნდა ვუთხრათ, რომ ის ახალ წინაღობებს უნდა შეეჭიდოს. ბავშვს უნდა ვასწავლოთ, რა უნდა გააკეთოს, როდესაც თავს გრძნობს არაკომფორტულად. როდესაც მასწავლებელი გაბრაზდა და ზუმში ოთახიდან გავიდა, უნდა დავაფიქროთ ბავშვი იმაზე, თუ რატომ მოხდა ასე. მას უნდა დავანახოთ ყველაფერი სხვისი პერსპექტივიდან. რაც უფრო ობიექტურები ვიქნებით, მით უფრო მეტს დაინახავს ბავშვი. რატომ გავიდა მასწავლებელი? ბავშვს უნდა დავანახოთ მასწავლებლის მდგომარეობის სირთულეც. მშობელი მუშაობს წარმოსახვაზე და ბავშვს ცნობისმოყვარეს ხდის. ბავშვმა უნდა ისწავლოს ემპათია, სხვისი გრძნობების განცდა, სხვების პერსპექტივის დანახვა.“

ნინო მარგველაშვილის თქმით, დახმარების თხოვნა ნორმალურია და მშობლებს ამის არ უნდა რცხვენოდეთ:

„ჩვენ არ უნდა მოგვერიდოს დახმარების თხოვნა. მშობლებს გვგონია, რომ რადგან მშობლები და ზრდასრულები ვართ, ყველაფერი ჩვენ უნდა ვაკონტროლოთ. ძალიან ნორმალურია, რომ არ ვიცოდეთ ბევრი რამ, მასწავლებელს ვკითხოთ რაღაცები. შეგვიძლია ბავშვს დავარეკინოთ მასწავლებელთან, რომ კავშირი შედგეს და აღდგეს. კავშირის აღდგენა ენთუზიაზმსაც ზრდის და სასიამოვნოცაა. ბავშვმა იცის, რომ ის მასწავლებლისთვის საინტერესოა, რომ მასწავლებელი მას ხედავს. ჩვენ შვილებს უნდა ვასწავლოთ, როგორ მოიქცნენ, როდესაც ყველაფერი ისე არ მიდის, როგორც ჩვენ გვინდა.“

ნინო მარგველაშვილი აცხადებს, რომ ყველაზე მთავარია, მშობელმა ბავშვს გაუგოს და მისი მდგომარეობა დაინახოს:

„ძალიან მნიშვნელოვანია, შენ რომ გესმის შენი შვილის. ჩვენ კი არ უნდა ვიფიქროთ, როგორ შევცვალოთ ეს ყველაფერი, არამედ დავრჩეთ უსიამოვნო, დისკომფორტის განცდებთან. „ჩემი შვილი იმედგაცრუებულია, ჩემს შვილს მოტივაცია აქვს დაკარგული,“ - ეს უნდა აღიაროთ და უნდა გააცნობიეროთ, რომ ეს არ მოგწონთ. მშობელი უნდა შეყოვნდეს ამ გამოცდილებასთან და თქვას, რომ მისი შვილი ცუდად არის და ისიც ღელავს ამის გამო. ამის შემდეგ ის უნდა მივიდეს ბავშვთან და უთხრას, რომ ესმის მისი, იცის, რომ მას არ უნდა დისტანციურ გაკვეთილზე დასწრება. ამით ბავშვს აგრძნობინებთ, რომ თქვენ მას ხედავთ. მთავარია, შვილს აგრძნობინოთ, რომ მისი განცდები დროებითია და ნაწილია მისი მთლიანობის. მან უნდა იცოდეს, რომ ეს ემოციები მიდის და მოდის. უთხარით ბავშვს: „ვიცი, იმედგაცრუებული ხარ, გუშინ რომ ხელის აწევა გინდოდა, მასწავლებელმა ვერ დაგინახა და ამიტომ.“ ამის შემდეგ დაელოდეთ, რას აკეთებს ბავშვი. ჩვენი მიზანია, ჩვენს შვილებს დავანახოთ, რომ ვხედავთ მათ ტკივილს და ვუთხრათ, რომ ეს დროებითია. ბავშვს ვეუბნებით, რომ კი, რთულია, მაგრამ ბოლოში სინათლე არის.“

„გასარკვევია, რატომ არ უნდა ბავშვს ონლაინ გაკვეთილზე შესვლა, რა პრობლემები აქვს, რა ღირებულებები აქვს მშობელს. თუ ბავშვი ისტერიკაშია, უთხარით, რომ პირველ გაკვეთილზე არ შევა. ბავშვს უნდა, რომ დისკომფორტს გაექცეს. ეს ბუნებრივი რეაქციაა. ჩემი მიზანია, ჩემს შვილს გამოვურთო განგაშის ზარი ჩემი ჩახუტებით, მუსიკით, მზის შუქით, რომ მისი ორგანიზმი დამშვიდდეს. უნდა ვუთხრათ ბავშვს: „ვიცი, რომ არ გინდა, დე. მე შენს გვერდით ვარ.“ როდესაც ორგანიზმი მშვიდდება, მერე ირთვება ის ნაწილი, სადაც აზროვნება შეგიძლიათ. ამის შემდეგ ვეკითხებით ბავშვს, რით დავეხმაროთ, რომ გაკვეთილზე უკეთ იგრძნოს თავი. თუ მას იდეები არ მოსდის, ჩვენ უნდა მივაწოდოთ. უთხარით ბავშვს: „ხომ არ გინდა, შენი საყვარელი სათამაშო დაგიდო აქ ან სამზარეულოს მაგიდასთან გადაჯდე?“ გამოსავალი არსებობს. ბავშვი ამას ვერ ხედავს, იმიტომ, რომ ეშინია. ბავშვს მასწავლებელთან გასაუბრება შესთავაზეთ. თუ გეტყვით, რომ რცხვენია, ამ თემაზე ესაუბრეთ. გაარკვიეთ, რატომ რცხვენია მას მასწავლებლის. დისკუსიით უფრო და უფრო სიღრმეში ჩადიხართ. ბავშვს უნდა აუხსნათ, რომ რაც უნდა ჩიხში იყოს, სხვასთან ერთად გამოსავალს იპოვის ისე, რომ ორივე მოგებული დარჩეს,“ - აღნიშნავს ნინო მარგველაშვილი.