Baby Bag

7 დამამშვიდებელი თამაში და აქტივობა ჰიპერაქტიური ბავშვისთვის

7 დამამშვიდებელი თამაში და აქტივობა ჰიპერაქტიური ბავშვისთვის

დედების დიდ ნაწილს მიაჩნია, რომ მისი შვილი ჰიპერაქტიური ბავშვია, თუმცა მსგავსი დასკვნების გამოტანამდე, უმჯობესია აღნიშნული ტერმინის მნიშვნელობას უკეთ ​გავეცნოთ. არასტაბილურობა და ყურადღების დეფიციტი ჰიპერაქტიურ ბავშვებთან ურთიერთობას აძნელებს. ისინი ერთი აქტივობიდან მეორეზე სწრაფად ინაცვლებენ და მოზღვავებული ენერგია აქვთ. მათ ერთ ადგილას მშვიდად ჯდომა და სხვისი საუბრის მოსმენა ძალიან უჭირთ.

ჰიპერაქტიურ ბავშვებს იმპულსური ქმედებები ახასიათებთ, ისინი თავიანთი ქცევის მოსალოდნელ შედეგებზე წინასწარ არასდროს ფიქრობენ. ჰიპერაქტიური ბავშვები მშობლებისგან უფრო მეტ ყურადღებას საჭიროებენ, ვიდრე ის პატარები, რომლებსაც საკუთარი ენერგიის კონტროლი უკეთ გამოსდით. თუ თქვენს შვილთან მეტ მოთმინებას გამოავლენთ და მასთან ურთიერთობისას სპეციალურ სტრატეგიებს შეიმუშავებთ, ბავშვი თავისი ქცევებისა და სურვილების გაკონტროლებას უკეთ შეძლებს.

როგორ მივხვდეთ ბავშვი ჰიპერაქტიურია თუ არა?

  • ჰიპერაქტიურ ბავშვებს სხვა ადამიანების საუბრის მოსმენა უჭირთ
  • ისინი ერთ ადგილზე მშვიდად ჯდომას ვერ ახერხებენ და გამუდმებით მოძრაობენ
  • ისინი ბევრს ლაპარაკობენ და სხვების საუბარში ხშირად ერევიან
  • ჰიპერაქტიურ ბავშვებს ულევი ენერგია აქვთ, იმპულსურები და ენთუზიაზმით სავსე ადამიანები არიან
  • ჰიპერაქტიური ბავშვები ადვილად ბრაზდებიან, მარტივად ერევათ სევდა და ფრუსტრაციას განიცდიან

ბავშვის ჰიპერაქტიურობის მიზეზები მის ტვინში იმალება, რის გამოც პატარას მშვიდი და კომფორტული გარემო უნდა შეუქმნათ, რათა მან საკუთარი ემოციების კონტროლი შეძლოს. ჩვენს სტატიაში სპეციალურ სტრატეგიებს შემოგთავაზებთ, რომელთა დახმარებით თქვენს ჰიპერაქტიურ შვილს იმპულსურობისა და ყურადღების დეფიციტის პრობლემას გადაალახინებთ.

5 გზა ჰიპერაქტიური ბავშვის დასამშვიდებლად

ბავშვი მოზღვავებული ენერგიისგან უნდა გაათავისუფლოთ

აუცილებლად გამონახეთ საშუალებები, რათა ბავშვმა ჭარბი ენერგიისგან გათავისუფლება და გონების დამშვიდება შეძლოს. ბავშვს თამაშისა და სირბილის საშუალება უნდა მისცეთ, რათა ფიზიკურად აქტიური იყოს და მოზღვავებული ენერგია არ აწუხებდეს. შეგიძლიათ ბავშვისთვის სპეციალური ყუთი შეიძინოთ, რომელშიც სხვადასხვა აქტივობის დასახელებები იქნება თავმოყრილი. ამ გზით თქვენი პატარა ყურადღებისა და კონცენრაციის უნარებს განივითარებს.

ხშირად ესაუბრეთ თქვენს შვილს

ბავშვს ყოველთვის გულისყურით მოუსმინეთ და აგრძნობინეთ, რომ მთელი თქვენი ყურადღება მისკენ არის მიმართული. აუცილებლად გაიზიარეთ მისი ინტერესები, სურვილები და მოთხოვნილებები. თქვენს შვილს ემოციების გაკონტროლებაში დაეხმარეთ და ცუდი და კარგი ქცევების ერთმანეთისგან გარჩევა ასწავლეთ.

დაეხმარეთ ბავშვს განტვირთვაში

ბავშვს ეკრანთან დიდი დროის გატარების უფლებას ნუ მისცემთ. ეცადეთ ბუნებაში დიდი დრო გაატაროს. ყოველთვის იყავით მომთმენი და ბავშვს მოზღვავებული ენერგიის გამოყენების სწორი გზა უჩვენეთ.

ქცევით თერაპიას დიდი დრო დაუთმეთ

ბავშვის მიღწევები ყოველთვის აღნიშნეთ. შეაქეთ თქვენი შვილი, როდესაც ის ყურადღებით გისმენთ, დააჯილდოვეთ, როდესაც სანიმუშოდ იქცევა და იმპულსური ქმედებებისგან თავს იკავებს. აგრძნობინეთ ბავშვს, რა მოლოდინები გაქვთ. მან უნდა იგრძნოს, რომ მის კარგ ქცევას შესაბამისი დაფასება მოჰყვება.

7 თამაში და აქტივობა, რომელიც ჰიპერაქტიური ბავშვის დამშვიდებაში დაგეხმარებათ

კარატე

კარატე სწორედ ის სპორტია, რომელიც ჰიპერაქტიურ ბავშვს მოზღვავებული ენერგიისგან გათავისუფლებაში ეხმარება. პატარა უამრავ სხვადასხვა მოძრაობას სწავლობს, რაც მისგან კონცენტრაციას და ყურადღების დაძაბვას მოითხოვს. კარატეს დახმარებით თქვენი შვილი კოორდინაციის უნარებსაც იუმჯობესებს, ემოციურად უფრო დაბალანსებული და თავდაჯერებული ადამიანი ხდება.

ეზოში თამაში

ფეხბურთი, კალათბურში, ხელბურთი და ჩოგბურთი ის აქტივობებია, რომლებიც თქვენს ჰიპერაქტიურ შვილს დამშვიდებაში ეხმარება. თამაშისას ბავშვი გამუდმებით მოძრაობს, მისი სხეულის ყველა მთავარი კუნთი იტვირთება, პატარა მოჭარბებული ენერგიისგან თავისუფლდება და თავს ბედნიერად გრძნობს. მას კონკურენციის უნარებიც უვითარდება და გუნდურ თამაშებში სხვების მიმართ სოლიდარულობის გამოვლენასაც სწავლობს. ბავშვები, რომლებიც ეზოში ხშირად თამაშობენ უფრო ჯანმრთელები და ემოციურად გაწონასწორებულებიც არიან, ვიდრე ის პატარები, რომლებიც სახლს იშვიათად ტოვებენ.

მუსიკა

მუსიკა სკოლიდან მოსულ ბავშვს განტვირთვაში ეხმარება. ის მისგან გონების დაძაბვასა და ყურადღების კონცენტრაციას მოითხოვს. მუსიკის დახმარებით ბავშვს მახსოვრობა უვითარდება. თუ პატარა მუსიკალურ ინსტრუმენტზე სხვებთან ერთად უკრავს ან გუნდში მღერის, ის სხვებთან მუშაობასა და ურთიერთობას სწავლობს.

ცურვა

ოლიმპიურ ჩემპიონს მაიკლ ფელპს ჰიპერაქტიურობის დიაგნოზი 9 წლის ასაკში დაუსვეს. მან საკუთარი ენერგიის მართვის მიზნით ცურვის შესწავლა გადაწყვიტა. ცურვა ჰიპერაქტიურ პატარებს დისციპლინას აჩვევს, ის მათ ჯანმრთელობაზე დადებითად ზემოქმედებს და მათ კალორიების დაწვაშიც ეხმარება.

თეატრი

თეატრალურ წარმოდგენებში მონაწილეობა ბავშვს საკუთარი ქცევის კონტროლს, ემოციების მართვასა და კრეატიულ აზროვნებას ასწავლის. მსახიობის როლის მორგება სხვა ადამიანებთან ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებასაც უწყობს ხელს. ბავშვები, რომლებიც თეატრში დადიან, მეტი თავდაჯერებულობითაც გამოირჩევიან.

ბუნებაში გასვლა

ბუნებაში გასვლა ჰიპერაქტიურ ბავშვზე ძალიან დადებითად აისახება. სიმწვანე და სიმშვიდე პატარას ემოციების კონტროლში ეხმარება. მთების დალაშქვრა, პიკნიკების მოწყობა და კოცონთან საუბარი თქვენს შვილს მოზღვავებული ენერგიისგან გათავისუფლებაში დაეხმარება.

სააზროვნო თამაშები

ისეთი სააზროვნო თამაში, როგორიც ჭადრაკია, ბავშვისგან ყურადღების დაძაბვას და ერთ ადგილას მშვიდად ჯდომას მოითხოვს. მისი დახმარებით თქვენი შვილი საკუთარი ენერგიის სწორად გამოყენებას ისწავლის და მეტად თავდაჯერებულიც გახდება.

შენიშნვა: ყველა აქტიური ბავშვი ჰიპერაქტიური არ არის. აუცილებლად გაეცანით სპეციალურ ლიტერატურას ჰიპერაქტიური ბავშვების შესახებ და დასკვნები მხოლოდ შეძენილი ცოდნის საფუძველზე გამოიტანეთ.

მომზადებულია flintobox.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მამაკაცის ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა თავისი პროცენტული მაჩვენებლით თითქმის უტოლდება ქალისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობას და საშუალოდ 40%-ს შეადგენს“

„მამაკაცის ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა თავისი პროცენტული მაჩვენებლით თითქმის უტოლდება ქალისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობას და საშუალოდ 40%-ს შეადგენს“
როდის ვსაუბრობთ მამაკაცისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობაზე, რა არის მიზეზები და ექვემდებარება თუ არა მკურნალობას? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს, საერთაშორისო რეკომენდაციებზე დაყრდნობით ესაუბრა რეპროდუქტოლოგი, მეან-გინეკოლოგი, თსუ-ის დოქტორანტი, ლელა ირემაძე.

- ქალბატონო ლელა, რამდენად მაღალია მამაკაცთა უშვილობის მაჩვენებელი?

- უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებს შორის, მამაკაცის ფაქტორი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი და წამყვანი გახლავთ, უფრო მეტიც, თავისი პროცენტული მაჩვენებლით თითქმის უტოლდება ქალისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობას და საშუალოდ 40%-ს შეადგენს.

დღეისათვის, მსოფლიოში ყოველი მე-7 რეპროდუქციული წყვილი უნაყოფოა, 2-3 წლის წინ ეს მაჩვენებელი 10-დან 1-ს შეადგენდა. აღნიშნული მიუთიუთებს პროცესის ზრდაზე. ხეშლემწყობ მიზეზებს შორის, მძიმე ეკოლოგიური ვითარება და არახელსაყრელი სოციალური ფაქტორები მოიაზრება. ამ მხრივ, ჩვენი ქვეყანაც არ არის გამონაკლისი.

- ძირითადად რა არის მამაკაცის უშვილობის მიზეზი?

- მამაკაცის უნაყოფობა არის მამაკაცის მიზეზით ქალის დაორსულების შეუძლებლობა. გამომწვევი მიზეზი მრავალია, მათ შორის წამყვანი გახლავთ:

  • იდიოპათიური;
  • გენეტიკური;
  • ენდოკრინული;
  • ვარიკოცელე;
  • იმუნოლოგიური;
  • შარდ-სასქესო სისტემის ინფექციები;
  • შარდ-სასქესო ორგანოების თანდაყოლილი ან შეძენილი პათოლოგიები და სხვა.
იდიოპათიური ანუ გაურკვეველი გენეზის ფაქტორი - ყველაზე ფართოდ გვხვდება სხვა მიზეზებს შორის და შემთხვევათა 40-50%-ს შეადგენს. ამ შემთხვევაში, გარდა სპერმოგრამისა, სხვა სისტემებში დარღვევა პრაქტიკულად არ არსებობს.

გენეტიკური ფაქტორი - მამაკაცისმიერი უნაყოფობის გამომწვევი მიზეზების შემთხვევაში 20-30-%-ში გვხვდება, იგი გულისხმობს ქრომოსომულ დარღვევას (რაოდენობრივი, სტრუქტურული), მონოგენური დაავადებების (ცისტური ფობროზი) არსებობას, მიტოქონდრიულ მუტაციებს, გენეტიკურად განპირობებულ ენდოკრინულ დარღვევებს.

ენდოკრინული ფაქტორი - მნიშვნელოვანი მიზეზია სხვა ფაქტორებს შორის, გვხდება 25-30%-ში. ენდოკრინული დარღვევებიდან ხშირია - ჰიპერპოლაქტინემია, ჰიპო/ჰიპერთირეოზი, ინსულინრეზისტენტობა ასოცირებული ჭარბ წონასთან/სიმსუქნესთან და სხვა.

ვარიკოცელე - ზოგად პოპულაციაში გვხვდება მამაკაცთა 15-16%-ში, ხოლო უნაყოფო მამაკაცების 30-35%-ში. უნაყოფობის შემთხვევაში ვარიკოცელეს მკურნალობის სტრატეგია (მედიკამენტური, ქირურგიული) დამოკიდებულია მის ხარისხზე და პაციენტის ჩივილებზე (ტკივილი, დისკომფორტი სათესლე ჯირკვლების პროექციაზე). მსუბუქი ხარისხის და/ან ასიმპტომური ვარიკოცელე არ საჭიროებს მკურნალობას.

სხვა მიზეზებს შორის მნიშვნელოვანია - ჭარბი ალკოჰოლის, თამბაქოს, ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარება, ფიზიკური/სპორტული ზედატვირთვა, დღე-ღამური ბიორიტმის (ძილ-ღვიძილის საათები) დარღვევა, ანამნეზში ჩატარებული ქიმიოთერაპია და სხვა.

- რა კვლევებია საჭირო მამაკაცის შემთხვევაში?

- პირველი რიგის კვლევა გახლავთ სპერმოგრამა (სპერმოგრამა - ეაკულატის (სათესლე სითხის) გამოკვლევაა), რომლის ჩატარებას, მიღებული შედეგის სწორად შეფასებას დიდი მნიშვნელობა აქვს.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ მოწოდებული ბოლო რეკომენდაციის მიხედვით, ნორმალური სპერმოგრამის პარამეტრებია:

- საჭიროა თუ არა ანალიზისთვის სპეციალური მომზადება?



- დიახ,  საჭიროა სპეციალური მომზადება. ამ შემთხვევაში მამაკაცმა სქესობრივი ცხოვრებისა და მასტურბაციისგან <2 და >5 დღის განმავლობაში თავი უნდა შეიკავოს. ამ პერიოდში რეკომენდებულია შეიზღუდოს ჭარბი ალკოჰოლი, სპეციფიკური მედიკამენტები.

სპერმოგრამის შედეგის მიხედვით განისაზღვრება სხვა დამატებითი კვლევების საჭიროება, როგორებიცაა: სათესლე ჯირკვლების ულტრასონოგრაფია, ჰორმონული ანალიზები, კარიოტიპირება, შარდ-სასქესო სისტემის ინფექციები და სხვა.

- შესაძლებელია თუ არა მკურნალობა და რამდენად ეფექტურია?

- მკურნალობის მენეჯმენტი (მედიკამენტური, ქირურგიული) დამოკიდებულია უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებზე, ამდენად,  გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება პაციენტის სწორ და დროულ დიაგნოსტიკას. ხშირად მსუბუქი დარღვევების დროული გასწორების შემდეგ, მოკლე დროში, წყვილი ბუნებრივი გზით იღებს ორსულობას. საჭიროების შემთხვევაში მოწოდებულია ინ ვიტრო განაყოფიერება (IVF/ICSI), როდესაც სახეზეა: საშუალო ან მძიმე დარღევა სპერმოგრამაში, ობსტრუქციული ან არაობსტრუქციული აზოოსპერმია, ანამნეზი წარუმატებელი მედიკამენტური თერაპია, წარუმატებელი საშვილოსნოსშიდა ინსემინაციები და სხვა.

დღეისათვის, რეპროდუქტოლოგიის განვითარებამ პრაქტიკულად გადაწყვიტა წყვილის უნაყოფობის პრობლემა. თითქმის არ არსებობს გამოუვალი მდგომარეობები, მათ შორის მამაკაცთა უნაყოფობის თვალსაზრისით. მძიმე დარღვევების არსებობისას ინ ვიტრო (IVF/ICSI) განაყოფიერების ტექნოლოგიის გზით შესაძლებელია წყვილმა იყოლიოს საკუთრი გენეტიკური შვილი.

პროგნოზი განისაზღვრება რამდენიმე მნიშვნელოვანი ფაქტორით, მათ შორის წამყვანია:

სპერმოგრამის დარღვევის ტიპი (მსუბუქი, საშუალო, მძიმე); უნაყოფობის ხანგრძლივობა); უნაყოფობის ტიპი (პირველადი, მეორადი); პარტნიორის (ქალი) ასაკი, მისი ფერტილიზაციის სტატუსი.

ექიმის მიერ პროგნოზის სწორად განსაზღვრას დიდი მნიშვნელობა ენიჭება წყვილის წარმატებაში.

ამჟამად მამაკაცის უნაყოფობის ნებისმიერ შემთხვევაში არსებობს გამოსავალი, მაშინაც კი, როდესაც საქმე გვაქვს აზოოსპერმიასთან (ობსტრუქციული (ეაკულატში სპერმატოზოიდები არ არსებობა). დამხმარე ქირურგიული ტექნოლოგიის გზით შესაძლებელია სათესლე ჯირკვლებიდან ან მისი დანამატიდან სპერმატოზოიდების ან მისი წარმომქმნელი უჯრედების აღება და გამოყენება, ინ ვიტრო განაყოფიერებითვის (IVF/ICSI). არაობსტრუქციული აზოოსპერმიის შემთხვევაში რეკომენდებულია სპერმ-დონაცია და ინ ვიტრო განაყოფიერება (IVF/ICSI).

მამაკაცის უნაყოფობის შემთხვევაში ასევე კეთდება საშვილოსნოსშიდა ინსემინაცია (საშვილოსნოსშიდა ინსემინაცია გულისხმობს ქალის საშვილოსნოში სპერმის ხელოვნურად შეყვანას), თუ არის შემდეგი ჩვენება:

  • გაურკვეველი გენეზის უნაყოფობა;
  • მსუბუქი დარღვევა სპერმოგრამაში;
  • გაიშვიათებული სქესობრივი კავშირი;
  • პოტენციის დაქვეითება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად