გენიოსი შვილის აღზრდაზე ბევრი დედა ოცნებობს. მიუხედავად იმისა, რომ ბავშვებთან ურთიერთობის შესახებ უამრავი საინტერესო რჩევის მოსმენის შესაძლებლობა გვაქვს, არ არსებობს სახელმძღვანელო, რომელიც გენიოსის აღზრდაში დაგვეხმარება. ებრაელი მშობლები ფსიქოლოგიურ ნაშრომებს თითქმის არასდროს ეცნობიან, ისინი არც მშობელთა ფორუმებს სტუმრობენ, რათა საინტერესო რჩევები მოისმინონ, თუმცა გენიოსების აღზრდას მაინც წარმატებით ახერხებენ. ჩვენს სტატიაში მათი წარმატების საიდუმლოს გარკვევას შევეცდებით და აღზრდის იმ პრინციპებს გაგაცნობთ, რომლებსაც ებრაელი მშობლები ერთგულად იცავენ.
1. დამოუკიდებლობის წახალისება
ოჯახები, როგორც წესი, ბავშვების წახალისებას ცდილობენ. მშობლები შვილებს არწმუნებენ, რომ ისინი მომავალში წარმატების მიღწევას აუცილებლად შეძლებენ. ებრაელი მშობლები შვილებს ასწავლიან, რომ მათ წარმატების მიღწევა დამოუკიდებლად, საკუთარი ძალებით შეუძლიათ. ებრაელმა პატარებმა ადრეული ასაკიდანვე იციან, რომ მომავალი თავად უნდა შექმნან და დინების მიმართულებით ცურვას არ დასჯერდნენ.
2. შთამაგონებელი ფრაზა: „დასაწყისი ყოველთვის რთულია“
ბავშვები დამოუკიდებლები რომ გახდნენ, მათი წამოწყებები და ინიციატივები მშობლებმა აუცილებლად უნდა წაახალისონ. აუცილებელია, რომ პატარების ნებისმიერი ჰობი უფროსებმა სერიოზულად აღიქვან. როდესაც ბავშვები სირთულეებს ცხოვრებაში პირველად ეჯახებიან, ებრაელი მშობლები მათ შემდეგი სიტყვებით ამშვიდებენ: „დასაწყისი ყოველთვის რთულია.“
3. ნდობა, როგორც საუკეთესო ჯილდო
როგორ უნდა დავაჯილდოვოთ ბავშვები, როდესაც ისინი კეთილი საქმის გაკეთებას ცდილობენ? ებრაელი მშობლები თვლიან, რომ ბავშვისთვის ნდობა საუკეთესო ჯილდოა. როდესაც უფროსები ბავშვს საქმის დამოუკიდებლად გაკეთების შესაძლებლობას აძლევენ, ის თვლის, რომ კარგ საქმეს აკეთებს, რაც მის თვითშეფასებაზე დადებითად აისახება.
4. გარეგნულ იერსახეზე ნაკლები ზრუნვა
მომავალი გენიოსები გარეგნულ იერსახეზე განსაკუთრებულად არასდროს ზრუნავენ. როდესაც მშობლები ცდილობენ, რომ გარეთ ყოფნისას ბავშვები მოწესრიგებულები იყვნენ და სუფთად გამოიყურებოდნენ, ისინი ამისთვის უდიდეს ენერგიას ხარჯავენ. ეს ყოველივე კი ბავშვსაც ძალიან აწუხებს. ებრაელი მშობლები გარეგნულ იერსახეზე გამუდმებით ზრუნვას ბავშვის ზრდისა და განვითარებისთვის მნიშვნელოვან ფაქტორად არ მიიჩნევენ. ეზოში თამაშისას პატარები საერთოდ არ ფიქრობენ იმაზე, თუ როგორ გამოიყურებიან.
5. უწესრიგობასთან შეგუება
ბავშვებს წესრიგი არ უყვართ. ებრაელი მშობლები უწესრიგობის გამო პატარებზე არასდროს ბრაზობენ. მათ კარგად ესმით, რომ ბავშვებისთვის წესრიგი მოსაწყენია. ებრაელი მშობლები შვილებს მოუწესრიგებელი ოთახის გამო არ საყვედურობენ. ისინი პატარებს კომფორტულად ცხოვრების შესაძლებლობას აძლევენ. სისუფთავისა და წესრიგის მნიშვნელობას კი დროთა განმავლობაში ასწავლიან.
6. ბავშვების სურვილების პატივისცემა
მშობლების ნაწილი ბავშვებს მთელი დღის განმავლობაში შენიშვნებს აძლევს, სირბილს, ხტუნვას და ხმამაღლა საუბარს უკრძალავს. ებრაელი მშობლები შვილებს მეტ თავისუფლებას აძლევენ. ისინი ბავშვებს ჭარბი ენერგიისგან გათავისუფლებაში ხელს არ უშლიან. ასეთი ბავშვები თავდაჯერებულ და მიზანდასახულ ზრდასრულებად ყალიბდებიან. ისინი არასდროს ნებდებიან და დასახული მიზნისთვის ბოლომდე იბრძვიან.
7. თავისუფლებისადმი ბრძნული დამოკიდებულება
თანამედროვე ბავშვებს მშობლები თავისუფლად ზრდიან და მათ უფლებებს არავინ ზღუდავს. ებრაელი მშობლებისთვის არსებობს ზღვარი, რომელსაც ბავშვმა არ უნდა გაადააბიჯოს. ბავშვს უფლება არ აქვს მშობელს ან ოჯახს შეურაცხყოფა მიაყენოს. ასეთ შემთხვევაში მას მკაცრი სასჯელი ელის.
8. მშობლების პატივისცემა
ებრაელმა ბავშვებმა ადრეული ასაკიდანვე იციან, რომ მშობლები ოჯახის წინამძღოლები არიან. ისინი დედას და მამას ძალიან დიდ პატივს სცემენ. მიუხედავად ამისა, ებრაელი ბავშვი არასდროს არის მშობელზე დამოკიდებული. თუ მას რაიმე საქმის გაკეთება სურს, ყველაფერს თავად აკეთებს. ებრაელი მშობლები შვილს დათვურ სამსახურს არასდროს უწევენ. მან ყველაფერი დამოუკიდებლად უნდა გააკეთოს.
9. განსაზღვრული წესების დამკვიდრება
ებრაელი მშობლები ბავშვებს შეცდომების გამო იშვიათად სჯიან. ისინი პატარების კარგ ქცევას აჯილდოვებენ. ოჯახში ყოველთვის არსებობს განსაზღვრული წესები, რომელთა შესრულება ბავშვს ჯილდოს მიღებაში ეხმარება. ამ გზით ბავშვი შეცდომების გამოსწორებას სწავლობს და საკუთარ ქცევას გარედან აკვირდება.
10. ბავშვის ხშირი დაჯილდოვება და წახალისება
ფსიქოლოგები თვლიან, რომ ბავშვები კარგი ქცევის გამო ყოველთვის არ უნდა შევაქოთ. ებრაელი მშობლები ამ მოსაზრებას არ იზიარებენ. ისინი მიიჩნევენ, რომ პატარების დადებითი ქცევები შეუმჩნეველი არ უნდა დარჩეს. ებრაელი მშობლები შვილებს რეგულარულად აჯილდოვებენ. თუ ბავშვი დედას გაურკვეველი ფიგურებით მოხატულ ხელსახოცს საჩუქრად მიართმევს, ის მშობლისგან მოწონებას და ქებას დაიმსახურებს. დედა შვილს აუცილებლად აგრძნობინებს, რომ მას საჩუქარი ძალიან მოეწონა, რათა ბავშვის მოსაწონი ქცევა წაახალისოს.
„ახალგაზრდა ოჯახს სჭირდება თავისი ცალკე ბუდე, ეს არის აუცილებელი პირობა იმისთვის, რომ მათ ერთმანეთი დაინახონ,“ - ფსიქოლოგი ვერიკო გოჯიაშვილი
ფსიქოლოგმა ვერიკო გოჯიაშვილმა ჯანსაღი ოჯახის ჩამოყალიბებისთვის აუცილებელი პირობები დაასახელა და წყვილებს ურჩია, რომ დამოუკიდებელი ოჯახი შექმნან:
„ახალგაზრდა ოჯახს სჭირდება თავისი ცალკე ბუდე. ეს არის აუცილებელი პირობა იმისთვის, რომ მათ ერთმანეთი დაინახონ. უკვე არსებულ ბუდეში ისინი ერთმანეთს ვერ ხედავენ. თვითგამოხატვა ძალიან ძნელია სხვა ადამიანების წინაშე, მით უმეტეს უფროსი თაობის წინაშე. იქ ძალიან ბევრი ვალდებულება გაქვს. საქართველოში ძალიან გავრცელებულია შვილების სასხვისო აღზრდა. სხვას რა უნდა? სხვა რას ფიქრობს? სხვა რას იტყვის? სხვისი აზრი არის დომინანტი. როდესაც ასეთი აღზრდა აქვს ადამიანს და ის შედის ოჯახში, იქ უკვე დომინირებს სხვისი აზრი. ეს არსად არ წავა, გროვდება და კრიტიკულ მომენტში აუცილებლად ამოხეთქავს. გაჩუმება, ანგარიშის გაწევა, სხვისი პრინციპებით ცხოვრება, აუცილებლად სადღაც ამოხეთქავს.
ვერიკო გოჯიაშვილის თქმით, ჯანსაღ ოჯახში აღზრდილი ადამიანები, თავადაც ჯანსაღ ოჯახებს ქმნიან:
„რაც უფრო ჯანსაღი ოჯახიდან, ჯანსაღი ურთიერთობებიდან გამოდის ადამიანი, მით უფრო ჯანსაღ ოჯახს ქმნის. მნიშვნელოვანია ასევე ავთენტურობა. მე დამოუკიდებელი პიროვნება ვარ და ვქმნი ოჯახს. მე ჩემი გემოვნებითა და შეხედულებებით ვქმნი ოჯახს. მთელს კავკასიაშია ეს, მაგრამ საქართველოშიც არის სამწუხაროდ, რომ პატარები ქმნიან ოჯახს. რაღაც ასაკამდე ოჯახის შექმნა ემყარება ფიზიკურ მიზიდულობას, ვნებას. ეს აუცილებელია, ფიზიკური მიზიდულობა, რასაც ჩვენ სიყვარულს ვეძახით, მაგრამ ძალიან მცირეა და ძალიან მალე შეიძლება ის გაილიოს. შემდეგ ასაკებში უკვე ვითარდება მეგობრობის ფენომენი, როდესაც ფიზიკურ მიზიდულობას ემატება წყვილის მეგობრობა. ესეც აუცილებელია, მაგრამ არც ეს არის საკმარისი. პირველივე კონფლიქტის შემდეგ ეს შეიძლება დაიმსხვრეს და აღარ ვიყოთ მეგობრები.“
„ჯანსაღი ოჯახის აუცილებელი პირობა არის პატივისცემა. წინა თაობებში იყო გარიგება, მაგრამ იყო მყარი ოჯახები. პატივისცემა არის ზედა ზღვარი, საიდანაც შეიძლება მეგობრობაც განვითარდეს და სიყვარულიც წარმოიშვას. მე არ ვემხრობი გარიგებას, არავინ იფიქროს ასე. ურთიერთპატივისცემას უჭირავს კონფლიქტების დროს ოჯახი. ეს პატივისცემაა, როდესაც მათ შეუძლიათ მოილაპარაკონ, ერთმანეთის აზრს პატივი სცენ. ეს აუცილებელი მომენტებია, რაც ოჯახს სჭირდება. შემდეგ მოდის ეკონომიკური მდგომარეობა, ერთმანეთისთვის ანგარიშის გაწევა,“- აღნიშნულ საკითხზე ვერიკო გოჯიაშვილმა რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.