Baby Bag

ყვირილი ბავშვისთვის ისეთივე საზიანოა, როგორც ფიზიკური დასჯა

ყვირილი ბავშვისთვის ისეთივე საზიანოა, როგორც ფიზიკური დასჯა

უკანასკნელი წლების განმავლობაში ბავშვზე ნებისმიერი სახის ფიზიკური ძალადობა კატეგორიულად მიუღებელი გახდა. თანამედროვე მშობლები შვილებს ხშირად ხმამაღლა უყვირიან, მიუხედავად იმისა, რომ მათმა უდიდესმა ნაწილმა ძალიან კარგად იცის, რამდენად უსარგებლოა ბავშვთან მსგავსი მიდგომის გამოყენება. მშობლები, რომლებიც შვილებს რეგულარულად უყვირიან, დაბალი თვითშეფასების მქონე და დეპრესიულ ბავშვებს ზრდიან. ყვირილი ბავშვისთვის ისეთივე საზიანოა, როგორც ფიზიკური დასჯა. ბავშვებს, რომლებსაც ხშირად უყვირიან, შფოთვითი აშლილობა, სტრესი და დეპრესია აწუხებთ.

რამდენჯერ გიფიქრიათ ცხოვრებაში, რომ ყვირილი სწორი გადაწყვეტილება იყო, რომელიც ბავშვთან მიმართებაში მიიღეთ? როდესაც ბავშვს უყვირით, მის თვალში ავტორიტეტულ პიროვნებად არ წარმოჩინდებით. ბავშვი თქვენ სუსტ ადამიანად აღგიქვამთ და ეს მართლაც ასეა. თქვენი ყვირილი თქვენს სისუსტეზე მიანიშნებს. ის ფიზიკურ დასჯაზე მეტად ააშკარავებს იმას, რომ მშობელმა არ იცის, როგორ მოიქცეს შვილთან, როდესაც კრიზისული ვითარებაა.

მშობლების დიდ ნაწილს ვერ წარმოუდგენია, როგორ უნდა გავიდეს დღე ისე, რომ შვილს ერთხელ მაინც არ დაუყვიროს. რა თქმა უნდა, როდესაც ცდილობთ, რომ ბავშვი მანქანებით სავსე ქუჩაზე გადასვლისგან იხსნათ, ყვირილი სავსებით მისაღებია, მაგრამ ქცევის კორექციის მიზნით ყვირილი ყოველთვის უშედეგოა. თქვენ მალევე აღმოაჩენთ, რომ შვილს ყოველდღიურად ერთსა და იმავე საკითხზე ეჩხუბებით. ამასთან, დროთა განმავლობაში თქვენ უფრო და უფრო ხმამაღლა იწყებთ ყვირილს, რადგან აღნიშნული მეთოდი არასდროს ამართლებს.

ბავშვის ქცევასა და ხასიათში რაიმეს შეცვლა თუ გსურთ, ყვირილი მიზნის მიღწევაში ვერ დაგეხმარებათ. შვილის ცხოვრებაში ცვლილებების შესატანად არაერთი სტრატეგია არსებობს, მანიაკალური ყვირილი კი საჭირო ნამდვილად არ არის. ბევრი ადამიანი ფიქრობს, რომ პოზიტიური მშობლობა სიზარმაცის გამოხატულებაა. ისინი თვლიან, რომ მშობლები, რომლებიც შვილებს არ უყვირიან, დისციპლინაზე დროსა და ენერგიას არ ხარჯავენ. ეს არასწორი შეფასებაა. თუ გსურთ, რომ ბავშვთან პოზიტიური დამოკიდებულება შეინარჩუნოთ, მას თქვენი მოლოდინები წინასწარ გააცანით. უთხარით თქვენს შვილს, რას ელით მისგან. ჩვევები, რომლებსაც თქვენი შვილი შეიძენს, თქვენ მიერ უნდა იყოს მოდელირებული. როდესაც ბავშვი თქვენს მოლოდინს ამართლებს, ის აუცილებლად უნდა შეაქოთ და წაახალისოთ. იმის ნაცვლად, რომ ბავშვს ყოველდღიურად ეჩხუბოთ მოუწესრიგებელი კარადის გამო, დილით მას მშვიდად უთხარით, რომ გსურთ, კარადა როგორმე მოაწესრიგოს. თუ ბავშვი თქვენს თხოვნას გაითვალისწინებს, ან ნაწილობრივ მაინც შეასრულებს, უთხარით, რომ არაჩვეულებრივად მოიქცა, ჩაეხუტეთ და შეაქეთ.

ბავშვმა აუცილებლად უნდა იგრძნოს, რომ მის კარგ ქცევას შექება და აღიარება მოჰყვება. როდესაც ბავშვს აქებთ, თავდაპირველად გაუღიმეთ, ხელები გაშალეთ და გაოცება გამოხატეთ მისი კარგი ქცევით. შემდეგ სიტყვიერად აუხსენით, თუ რატომ დაიმსახურა შექება. ბოლოს კი არავერბალური ფორმით გამოხატეთ აღტაცება და ბავშვს ჩაეხუტეთ.

ბავშვს კარგი ჩვევების ჩამოყალიბებაში უნდა დაეხმაროთ. იმისთვის, რომ შვილს რამე ასწავლოთ, პრაქტიკა აუცილებლად დაგჭირდებათ. თუ მოთმინებას გამოიჩენთ, ბავშვის ისტერიკები და თქვენი დეპრესიული განწყობა მალევე სამუდამოდ გაქრება. როდესაც ბავშვები უკეთესად იქცევიან, მშობლები ნაკლებად ყვირიან, როდესაც მშობლები ნაკლებად ყვირიან, ბავშვები უკეთესად იქცევიან. ეს ოქროს წესი ნებისმიერმა მშობელმა უნდა დაიმახსოვროს.

მომზადებულია ​nytimes.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

როგორ ვიყოთ კარგი მშობლები ყვირილისა და მუქარის გარეშე
არ არსებობს რაიმე მკაცრად განსაზღვრული წესი, რომელსაც ყველა მშობელი უნდა იცავდეს. ბევრი ჩვენგანი ფიქრობს, რომ ახალ დღეს ახალი გამოცდილება მოაქვს, თუმცა ისიც ფაქტია, რომ ძალიან გამოცდილ მშობლებსაც კი კ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება''

,,როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება''
ბავშვებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია დღის რუტინის ჩამოყალიბება ყოველდღიური უნარების განმტკიცებისთვის. რა სარგებელი მოაქვს ამას პატარებისთვის, როგორ მივაჩვიოთ და რა ხდება მათ ფსიქიკაში, თუ უკვე ჩამოყალიბებული დღის რუტინა დაირღვა? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, სოფო მელაძე.

- სოფო, რომ განვმარტოთ, რა მნიშვნელობა აქვს დღის რუტინას ბავშვისთვის?

- დღის რუტინა ბავშვებს აძლევს უსაფრთხოების განცდას. როცა ბავშვმა იცის, რას რის მერე გააკეთებს და მას უკვე აქვს მოლოდინი, წინასწარგანწყობა, უფრო მეტად განახორციელებს რუტინის აქტივობებს და ჩაერთვება. რუტინა გულისხმობს გარკვეული პროცედურების თუ აქტივობების ყოველდღიურ განმეორებას, შესაბამისად, მისთვის უკვე უცხო და „საშიში“ აღარ არის შეთავაზებული საქმიანობა და მეტად ჩართულია.

გარდა ამისა, დღის რუტინაში შედის ისეთი მნიშვნელოვანი ყოველდღიური უნარები, როგორებიცაა: კვება, თავის მოვლა, ჰიგიენა, გახდა, ჩაცმა, თამაშის, მეცადინეობის დრო და ა.შ. რუტინა გვაძლევს საშუალებას, ეს უნარები განვუმტკიცოთ ბავშვს და მივცეთ ყოველდღიური სახე, ამიტომ მნიშვნელოვანია რუტინად ვაქციოთ ის აქტივობები თუ საქმიანობა, რაც ამ ეტაპზე ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია.

რუტინა ასევე ბავშვს აძლევს საშუალებას, გახდეს მეტად დამოუკიდებელი. როცა რაიმე რუტინულ საქმიანობას ის დამოუკიდებლად, უკვე სხვისი დახმარების ან თუნდაც შეხსენების გარეშე აკეთებს, ეს ზრდის მისი კომპეტენციის შეგრძნებას. ბავშვი მეტად აქტიური, დამოუკიდებელი და თავდაჯერებულია.

რუტინა გვეხმარება ემოციურ თვითრეგულაციაში, თვითორგანიზებულობის განვითარებაშიც. როცა ბავშვი ცდილობს რუტინის შეცვლას, მაგრამ ჩვენ ვეუბნებით ჯერ ეს უნდა გავაკეთოთ, რაც რუტინულად არის გათვალისწინებული და შემდგომ დაუკმაყოფილებ მის თხოვნას, ის ახდენს იმპულსების შეკავებას და მის კონტროლს ეუფლება.

- ხშირად პატარებს უჭირთ მიჩვევა, ამა თუ იმ რუტინის, რას ურჩევდით მშობლებს, როგორ მიაჩვიონ?

- რუტინა იწყება ჩვილობის ასაკიდან, რაც გამოიხატება ჩვილის ძილის და კვების რეჟიმში, მაგრამ აქ მშობელს წინააღმდეგობა არ ხვდება. აი, როცა უკვე ბავშვი იწყებს სიარულს და ხდება მეტად აქტიური, საჭიროა გარკვეული რუტინა. სანამ ბავშვს განუვითარდება მეტყველება და მოლაპარაკებების უნარი, ჩვენ ვიყენებთ ვიზუალურ რუტინას, ანუ ბარათებით და ნახატებით კომუნიკაციას. მშობელს ბავშვთან ერთად შეუძლია დახატოს ბავშვის რუტინა. 

მაგალითად, ფურცელი გაყოს რამდენიმე ნაწილად, სადაც იქნება - დილა, შუადღე, საღამო და ღამე. თითოეულ სურათს დაახატოს საქმიანობები რუტინიდან, მარტივად და ბავშვისთვის გასაგები ფორმით. შემდგომ ნახატი გამოვაკრათ ბავშვისთვის თვალსაჩინო ადგილას. დაგვჭირდება ხშირი ინსტრუქცია, ნახატებზე თითის დადება და ვერბალური კომუნიკაციაც. მიუხედავად იმისა, რომ მათ ამ ეტაპზე რთული მოლაპარაკებები არ ესმით, ჩვენ შეგვიძლია ვუთხრათ, რომ ჯერ ბაღში წასვლის დროა და თითი დავადოთ ბაღის შენობას ნახატზე, რომ მოხვალ შემდეგ წავიდეთ შენს მეგობართან. ვიზუალური თვალსაჩინოება ეხმარებათ ყოველდღიურობის უკეთ აღქმაში.

ასევე მშობლებს ვურჩევ, ნუ დაარღვევენ ბავშვის რუტინას, თუნდაც დაღლილობის ან გარკვეული გარემო ფაქტორების გამო. ეს რუტინას დაასუსტებს ბავშვის თვალში. ასევე მნიშვნელოვანია ოჯახის სხვა წევრებიც იზიარებდნენ იგივე ყოველდღიურობას, რასაც მშობელი სთავაზობს ბავშვს. მაგალითად, თუ ბავშვმა იცის, რომ დილას ბაღში უნდა წავიდეს, მაგრამ ოჯახის რომელიმე წევრი ეუბნება, მოდი დავტოვოთ დღეს, ეს ბავშვის აზროვნებაში ბაღში წასვლის რუტინის მნიშვნელობას შეასუსტებს და სხვა დროს თვითონაც გააპროტესტებს.

- ერთი მაგალითი რომ გვითხრათ, როგორი უნდა იყოს დღის რუტინა?

დღის რუტინა იწყება გაღვიძებით და ადაპტური უნარე-ჩვევებით, ანუ ჩაცმით, თავის მოვლით და კვებით. შემდგომ უკვე ინდივიდუალურად ბავშვი მიდის ბაღში ან რაიმე თერაპიაზე. ბაღშიც აქვს თავისი რუტინა, წრეზე ჯდომა, ჯგუფური თამაში თუ ეზოს აქტივობები. საღამოს მშობელს დაწესებული აქვს სეირნობის, კვების და თამაშის დრო. თამაშის დროს ვცდილობთ მივცეთ მას მეტი თავისუფლება, არჩევანის უფლება, თუ რისი გაკეთება სურს, რომელი თამაში უნდა. ბავშვმა იცის, რომ თამაშის შემდეგ ვიძინებთ. უკვე ბაღიდან მოყვანის შემდეგ, ანუ შუადღიდან ვიწყებთ მისთვის იმის თქმას, რომ ახლა ვითამაშოთ, მერე კი დავიძინებთ. ეს ძილის რუტინის შექმნაშიც დაგვეხმარება. განწყობის შექმნას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს რუტინის წარმატებულად განხორციელებისთვის.

აქვე მინდა ხაზი გავუსვა ერთ ფაქტორს, რუტინა არ ნიშნავს იმას, რომ ბავშვის ნებისმიერი ინიციატივა დათრგუნულია და მას მხოლოდ წესების მორჩილება ევალება. არა, ჩვენ მას ვთავაზობთ გონივრულ საზღვრებს, რომელშიც ის თავისუფალი იქნება. მაგალითად, კვება შესაძლოა, სულ შუადღის 2 საათზე იყოს, მაგრამ კვების დროს რომელ საკვებს შევარჩევთ, აქ ბავშვიც ჩავრთოთ, მივცეთ საშუალება, საკუთარი სურვილები გაგვიზიაროს.

- მაშინ, როცა უკვე მიეჩვია პატარა თავის ყოველდღიურობას, რა ხდება მის ფსიქიკაში რუტინის დარღვევის შემთხვევაში?

- რუტინის არევა ბავშვის ფსიქიკაში ქაოტურობას და დაბნეულობას იწვევს.

ჩვენ უნდა ვეცადოთ, რომ რუტინის მიუხედავად შევძლოთ, ვიყოთ მრავალფეროვანნი და თავისუფალ დროს განსხვავებული და მისთვის ახალი, საინტერესო აქტივობები შევთავაზოთ. თამაშის დრო ძალიან კარგი შესაძლებლობაა, შევთავაზოთ სხვადასხვა სახის თამაში, განსხვავებული სათამაშოები, ვცვალოთ კვების მენიუ, ჰქონდეს შეხება სხვადასხვა ტექსტურის ტანსაცმელთან, სხვადასხვა გზით დავბრუნდეთ სახლში, არ ვისეირნოთ ერთი და იმავე პარკში და ა.შ.

ასევე შეგვიძლია დასვენების დღეები გამოვიყენოთ მსგავსი სპონტანურობის და განსხვავებული საქმიანობის დღეებად, თუნდაც კვირაში 1 დღე, მაგალითად, კვირა დღე. ეს მას განუვითარებს მზაობას სიახლეების და მრავალფეროვნების მიმართ.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად